İçeriğe atla

Vombatiformes

Vombatiformes
 
Phascolarctos cinereus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Diprotodontia
Alt takım:Vombatiformes
Burnett, 1830
Familyalar

Vombatiformes büyük Keseliler alt sınıfının İki ön dişliler takımının üç alt takımından biridir. Bu alt takıma ait olan bilinen 7 aileden 5'i tükenmiştir. Diğer iki aileden Phascolarctidae sadece koala türü ile varlığını sürdürürken, Vombatgiller 3 tür ile varlığını sürdürmektedir.

Yok olmuş olan ailelerden Diprotodontidae, Diprotodon adlı bir türü içerir ki, bu hayvanların birçok Bunyip'e ilham kaynağı olduğu düşünülmektedir. "Vombatiformes" Yeni Latince'de "Vombat şekilliler" anlamına gelir, yani "Vombatiformes" alt takımı adını bu aileden almaktadır.

"Vombatiformes" alt takımının üyeleri kompakt vücutları ve yakın türleriyle birbirlerine daha çok benzerlen, alt takımın bağlı olduğu İki ön dişliler takımının diğer iki alt takımı oldukça farklıdır: Kangurugiller, Wallaby ve Quokka'nın olduğu Macropodiformes ve Possum ve Petaurus'un olduğu Phalangeriformes alt takımları. Birçok biyolog koala ve vombatların aynı atalardan geldiğine ve Senozoik dönemde ayrıştıklarına inanmaktadır.

Sınıflandırma

Vombatus ursinus

Vombatiformes alt takımları

Kaynakça

  1. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K., eds. (1997). Classification of mammals – above the species level. New York: Columbia University Press. ss. xii-631. ISBN 9780231110129. 
  2. ^ BLACK, K., March 2007. Maradidae: a new family of vombatomorphian marsupial from the late Oligocene of Riversleigh, northwestern Queensland. Alcheringa 31, 17-32. 13 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISSN 0311-5518
  3. ^ Salleh, Anna (25 Haziran 2020). "Fossil of modern wombats' giant extinct cousin found in US museum, 50 years after initial discovery". ABC News (ABC Science). Australian Broadcasting Corporation. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  4. ^ Davis, Nicola; Zhou, Naaman (25 Haziran 2020). "Fossils of 'big boned' marsupial shed light on wombat evolution". The Guardian. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  5. ^ Naish, Darren. "Of koalas and marsupial lions: the vombatiform radiation, part I". Scientific American. Scientific American, Inc. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2015. 
  6. ^ a b c d e f Black, K. (2012). "Revision in the marsupial diprotodontid genus Neohelos: Systematics and biostratigraphy". Acta Palaeontologica Polonica. doi:10.4202/app.2012.0001Özgürce erişilebilir. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Memeliler</span> kara omurgalıları sınıfı

Memeliler, hayvanlar aleminin insanların da dâhil olduğu, dişilerinde bulunan meme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri, kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alan neokorteks bölgesi ile ayrılan bir omurgalı sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koala</span> Avustralyanın doğu ve güney kıyı eyaletlerinde bulunan, Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisi, otobur ve keseli bir memeli hayvan türü

Koala, Avustralya'ya özgü otobur ve ağaçta yaşayan bir keseli memeli hayvan türüdür. Phascolarctidae familyasının yaşayan tek temsilcisidir ve yaşayan en yakın akrabaları vombatlardır. Koalalar, Avustralya'nın doğu ve güney kıyıları boyunca Queensland, Yeni Güney Galler, Victoria ve Güney Avustralya eyaletlerinde bulunur. Vücut uzunlukları 60 ila 85 cm, ağırlıkları ise 4 ila 15 kg arasında değişiklik gösterir. Kürkü, gümüşi gri ile çikolata rengi arasındaki renklerdedir. Kuzey popülasyonlarındaki bireyler, genellikle güneyde yaşayanlardan daha küçük ve daha açık renklidir. Bu iki popülasyonun alt türler olması konusu ise tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ulmaceae</span> Çiçekli Bitkilere ait bir familya

Ulmaceae Rosales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dişsiz balinalar</span> Planktonlarla beslenen dişler yerine balenlere sahip planktivor memeli alt takımı

Dişsiz balina (Mysticeti), memeli canlıların Cetacea takımına dahil bir alt takımdır ve 4 familya içine dağılmış 14 türü içerir.

<span class="mw-page-title-main">Örümceğimsiler</span>

Örümceğimsiler veya araknidler, keliserliler (Chelicerata) alt şubesine ait omurgasız eklembacaklıları kapsayan bir sınıftır.

<span class="mw-page-title-main">Eulipotyphla</span>

Eulipotyphla, filogenetik yapılandırmanın moleküler yöntemlerine daynark önerilmiş ve içinde artık geçerli olmayan polifiletik Lipothphla takımının Laurasiatheria kladında bulunan üyeleri içeren ama Afrotheria kladında bulunan üyelerini içermeyen memelilerden oluşan bir takımdır. Lipotyphla takımı da yine artık geçerli olmayan Insectivora takımından bir grup memelinin çıkarılmasıyla oluşturulmuş bir takımdı. Eulipotyphla, Latince "gerçek şişman ve kör" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Tek toynaklılar</span> memeli takımı

Tek toynaklılar ya da tek parmaklılar, memeliler (Mammalia) sınıfından otobur hayvanları barındıran bir takımdır. Ayaklarında genelde tek sayıda toynağı bulunan bu takımdaki hayvanlar büyük ve çok büyük hayvanlar olarak nitelenebilir. Çift toynaklılar takımının geviş getiren hayvanlarının aksine tek toynaklılar bitki selülozunu midede değil bağırsaklarda sindirir. Atgiller, gergedanlar ve tapirler mevcut tek toynaklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz fili</span>

Deniz fili, memeliler ailesinden, etoburlar familyasından ve fokgiller ailesinden iriyarı, morsa benzer bir canlıdır. Deniz filleri, fok ailesinin (Phocidae) kulaksız fok alt takımına dahildirler. Fil hortumuna benzer uzun burunları nedeniyle bu isim verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Keseliler</span>

Keseliler, memeliler sınıfının bir alt sınıfıdır. Eteneliler ile aralarındaki en önemli fark, yavruların henüz iyi gelişmemiş şekilde çok erken doğup annenin kesesinde gelişmeye devam etmesidir. Bugün Avustralya ve Amerika'da yaklaşık 320 keseli türü yaşamaktadır. Bunlar bütün memelilerin %6'sını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Australidelphia</span>

Australidelphia, keseliler alt sınıfının iki üst takımından birisi. Diğer üst takım Ameridelphia, Chiloé keseli sıçanı dışında bütün Amerika'da yaşayan keselileri içine alırken Australidelphia bütün Avustralya'da, Yeni Gine'de ve civarındaki adalarda yaşayan keselileri içine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İki ön dişliler</span> memeli takımı

İki ön dişliler, içerdiği 140 civarında tür ile keseliler infra sınıfının en büyük takımıdır. En tanınmış üyeleri Kangurular, Koalalar ve Vombatlar'dır.

<i>Hypsiprymnodon moschatus</i> Avustralyata özgü keseli türü

Hypsiprymnodon moschatus, yalnız başına Hypsiprymnodontidae familyasına konulan iki ön dişli bir keseli türü. Kangurumsuların (Macropodoidea) arasında en ilkelleri olarak kabul edilir. Diğer kangurumsular Sıçankangurusugiller ve Kangurugiller'dir.

<i>Diprotodon</i>

Diprotodon, bugüne kadar yaşamış olduğu bilinen en büyük keseli cinsidir. Diprotodon, "İki ön dişli" anlamına gelmekte olup, dev vombat ya da hippopotamus vombat denildiği de olur. Diprotodonlar, kendileri gibi iri olan birçok türle birlikte Avustralya megafauna'sını oluşturuyorlardı ve faunanın diğer türleriyle birlikte yaklaşık 1.6 milyon önceden, soylarının tükendiği 46.000 yıl öncesine kadar varlıklarını sürdürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Macropodiformes</span>

Macropodiformes, keseli memelilerin Diprotodontia takımının üç alt takımından biridir. Bu alt takımın içinde kangurular, wallabyler, sıçan kanguruları, misk sıçankangurusu sınıflandırılırlar.

<i>Litokoala</i>

Litokoala günümüz koalası ile akraba olan soyu tükenmiş bir keseli memeli cinsidir. Nimiokoala ve Perikoala cinsleriyle birlikte günümüz koalasına akrabadır. Miyosen döneminin ortalarında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Phascolarctidae</span> Memeliler ailesi

Phascolarctidae, Vombatiformes alttakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Bilinen 8 cinsinden 7'sinin soyu tükenmiş, günümüzde varlığını sürdüren tek türü olarak Phascolarctos cinsinden koala kalmıştır. Familya üyelerinin fosil kayıtları, Orta Miyosen ya da Geç Oligosen devrine kadar uzanmaktadır.

Papağansılar, tropikal ve subtropikal bölgelerin büyük bir bölümünde bulunan, Psittaciformes takımını oluşturan, 387 türü günümüzde yaşayan 402 tür kuştur. Takım üç üst familyaya ayrılır: Psittacoidea, Cacatuoidea ve Strigopoidea. Genel olarak pantropikal bir dağılıma sahip olan papağanların bazı türleri Güney yarımkürede ılıman bölgelerde de yaşar. Papağanlarda en büyük çeşitlilik Güney Amerika ve Avustralasya'da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Thylacosmilinae</span> tarih öncesi keseli alt familyası

Thylacosmilinae, Güney Amerika'da Miyosen ve Pliyosen dönemleri arasında yaşayan modern keselilerle ilişkili, soyu tükenmiş bir metatherian yırtıcı alt familyasıdır. Büyük Amerikan Biyotik Değişiminden önce yaşayan diğer Güney Amerika yırtıcı memelileri gibi, bu hayvanlar da diğer kıtalardan Carnivora takımının birçok eteneli memelisinin ekolojik nişini işgal eden Sparassodonta takımına aitti. Familyanın en dikkate değer özelliği, Barbourofelis ve Smilodon gibi diğer kılıç dişli memelilerle dikkate değer bir yakınsak evrim olan, uzun, aşağı doğru uzanan dişleridir.

<span class="mw-page-title-main">Cotingidae</span>

Cotingidae (kotingagiller), Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın tropikal bölgelerinde bulunan kuşlardan oluşan, Passeriformes takımında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Ormanlarda ve orman kenarlarında yaşayan bu kuşlar asıl olarak meyvecildir. Hepsinin ucu kanca şeklinde geniş gagaları, uçları yuvarlak kanatları ve güçlü bacakları vardır. Boyları Pipreola chlorolepidota türünde 12–13 cm.'den Cephalopterus ornatus türünde 48–51 cm'ye kadar değişir.

<span class="mw-page-title-main">Castorimorpha</span>

Castorimorpha, Rodentia takımında sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. 2017 yılında yapılan ve retropozon belirteçlerinin kullanıldığı araştırmada en yakın akrabalarının Anomaluromorpha ve Myomorpha olduğunu gösterdi.