İçeriğe atla

Volkanın Altında

Volkanın Altında
Under the Volcano
"Volkanın Altında" (Under the Volcano) filminin özgün sinema afişi
YönetmenJohn Huston
YapımcıMoritz Borman
Wieland Schulz-Keil
SenaristGuy Gallo
Malcolm Lowry (roman)
OyuncularAlbert Finney
Jacqueline Bisset
Anthony Andrews
Katy Jurado
MüzikAlex North
Görüntü yönetmeniGabriel Figueroa
KurguRoberto Silvi
StüdyoConacite
Uno Ithaca
DağıtıcıUniversal Pictures
CinsiSinema filmi
TürüPsikolojik dram
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1984
Çıkış tarih(ler)i12 Haziran 1984, ABD
Süre112 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
MeksikaMeksika ortak yapımı
Dilİngilizce, yer yer İspanyolca
Diğer adlarıVolkanın Altında (Türkiye)
Yanardağın Altında (Türkiye, TV)
Au-dessous du volcan (Fransa)
Sotto il vulcano (İtalya)
Bajo el volcán (İspanya)
Unter dem Vulkan (Almanya)

Volkanın Altında,[1] 1984 ABD - Meksika ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Under the Volcano olan film sonraki yıllarda Türkiye televizyonlarında Yanardağın Altında adıyla da gösterilmiştir. Bu ad, filmin uyarlandığı romanın Türkiye'deki adlarından biridir.[2]

İngiliz modernist romancı ve şair Malcolm Lowry'nin 1947 tarihinde yayımladığı aynı adlı romanından, senaryosunu Guy Gallo'nun uyarlayıp yazdığı filmi John Huston yönetmiştir. Çekimlerinin Meksika'da gerçekleştirildiği filmin başlıca rollerinde İngiliz oyuncular Albert Finney, Jacqueline Bisset ve Anthony Andrews'ın yanı sıra Meksika'nın uluslararası oyuncusu Katy Jurado da oynamıştır. "Under the Volcano" Amerikalı yönetmen John Huston'ın sondan üçüncü filmidir. Huston 1987'deki ölümüne kadar Prizzi's Honor (1985) ve The Dead (1987) adlı iki film daha yönetecektir. "Under the Volcano" dan önce çektiği, kendisinden beklenmeyen vasat filmlerden sonra John Huston efsanesinin sona erdiği sanılıyordu. Ancak "Under the Volcano" dan başlayarak yaptığı son üç filmi onu tekrar zirveye çıkarttı.

Filmin romana oldukça sadık kaldığı söylenebilir.[3] Malcolm Lowry'nin romanı Türkiye'de 1974 yılında Hürriyet Yayınları tarafından Yanardağ, 1989 yılında da Can Yayınları tarafından Yanardağın Altında adlarıyla yayımlanmıştı.(ISBN 975-510-113-6)

Film, 1938 yılında II. Dünya Savaşı arifesinde, Meksika'nın küçük bir şehrinde görevli alkolik bir İngiliz konsolosun, Ölüler Günü festivali sırasında bir gün içerisinde yaşadıklarını anlatır. Neredeyse kendisini yok etmecesine alkol alan bu adamın anlaşılması güç ve intiharı çağrıştıran davranışı belki de yaklaşan savaşın ve tehdit altındaki uygarlığın bir metaforudur.[4]

Romanın yazarı Malcolm Lowry de bir alkolikti ve 1957 yılında daha 48 yaşındayken intihar ederek öldü. Roman/film bir bakıma yazarın kendi hayatından izler de taşır.[5] Yönetmen John Huston'ın da alkolle kendini tüketme konusunda kırmaya çalıştığı rekorlar hiç de Malcolm Lowry'ninkinden aşağı kalmamıştır. Bu nedenle Lowry'nin bu zor romanını sinemaya ancak Huston aktarabilir deniyordu. Zaten ona gelinceye kadar 6 yönetmen daha senaryoyu incelemiş ama filme çekmeye cesaret edememişti.[6]

1985'te "en iyi erkek oyuncu" (Albert Finney) ve "en iyi özgün müzik" (Alex North ) dallarında Oscar'a aday gösterilen "Volkanın Altında", Cannes Film Festivali'nde de Altın Palmiye ödülüne aday gösterilmişti. İki de Altın Küre adaylığından sonra filmdeki rolüyle Albert Finney'e, Londra ve Los Angeles Film Eleştirmenleri Ödülleri verildi.[7]

Konusu

Tarih 1 Kasım 1938'dir ve Meksika'nın Cuernavaca adındaki küçük kentinde Ölüler Günü Festivali kutlamaları yapılmaktadır. Bir süre öncesine kadar bu kentin İngiltere konsolosu olduğunu öğrendiğimiz Geoffrey Firmin (Albert Finney)'i üzerinde şık bir smokin olduğu halde (ama çorap giymemiştir) çarşıda gezerken, gece kulüplerine, meyhanelere, sinemalara girip çıkarken görürüz. Bu arada durmaksızın alkol almaktadır. Bir ara onunla takılan arkadaşı Dr. Vigil (Ignacio López Tarso) konsolosun taşkınlıklarına engel olmaya çalışır. Geoffrey, sarhoşlara özgü bütün taşkın davranışlarına rağmen çevreden bir tepki almaz, çünkü çevresine değil sadece kendine zarar vermektedir, ancak eskiden var olduğu anlaşılan saygınlığın da yitirilmekte olduğu sezilmektedir. Avukatlardan gelen bir mektupta karısı Yvonne (Jacqueline Bisset)'un da kendisinden boşanmış olduğunu öğrenince bir kat daha yıkılan ve hayata küsen bu hüzünlü adam adeta kendi ölümünü hızlandırmaya çalışmaktadır. Konsolosluk görevinden de bu nedenle istifa etmiştir.

Bir tiyatro oyuncusu olan boşandığı karısı Yvonne bir gün Cuernavaca'ya çıkar gelir, görünüşte eski kocasına dönmüş gibidir, birlikte alkolden uzak yeni bir hayata başlamaları için onu ikna etmeye çalışır. Geoffrey'in bir de genç üvey kardeşi vardır. Kardeşi Hugh (Anthony Andrews) kendisiyle aynı evde kalmaktadır ve ona bakmaktadır. Hugh İspanya'da Cumhuriyetçilerin safında Franco'ya karşı çarpışan Uluslararası Tugaylar'da görev yapıp geri dönmüştür ve Nazilerin Meksika'daki faaliyetleriyle ilgili bir kitap yazmaktadır.

Alkolü dipsomani derecesinde tüketen Geoffrey hayaller de görmektedir. Kardeşi ve karısı arasında bir ilişkinin olduğu sanrısına kapılan konsolos her ikisinin de yardım çabalarını elinin tersiyle geri çevirir. Asında böyle bir ilişkinin olduğu filmde açıkça gösterilmez ama önceden yaşanmış olabileceği de üstü kapalı olarak ima edilir. Konsolosun kendisini yiyip bitirecek derecede alkolik olmasının ipuçlarından biri de bir ara ağzından kaçırdığı gibi, çiftin çocuklarının olmamasıdır.

Bir akşam gittiği batakhanede, önceden de bir cinayetine şahit olduğu Faşist parti üyesinin kışkırttığı sözde belediye görevlileri tarafından Rus ajanı bir Yahudi olmakla suçlanarak taciz edilir, sonra da öldürülür. Geoffrey sürekli onları tahrik ederek adeta kendisini öldürtmek için çabalamıştır.

Oyuncu kadrosu

Anthony Andrews, Albert Finney ve Jacqueline Bisset Cuernavaca sokaklarında.
Oyuncu Rolü
Albert FinneyKonsolos Geoffrey Firmin
Jacqueline BissetYvonne Firmin
Anthony AndrewsHugh Firmin
Katy JuradoSenora Gregoria
Ignacio López TarsoDr. Vigil
James VilliersBrit
Dawson BrayQuincey
Carlos RiquelmeBustamante
Jim McCarthyGringo
José René RuizCüce

Notlar

  • 1976 yılında Kanada'dan Donald Brittain ve John Kramer'in birlikte yönettikleri "Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry" (Volkan: Malcolm Lowry'nin Yaşamı ve Ölümü Hakkında bir Araştırma) adlı belgesel film "en iyi belgesel film" dalında Oscar ödülüne aday gösterilmişti. Malcolm Lowry'i Richard Burton'un seslendirdiği 100 dakikalık bu belgesel film Criterion Collection'ın çıkarttığı "Under the Volcano" DVD'sinin içinde bonus olarak verilmektedir.[8]
  • John Huson, ilk başta konsolos rolü için, daha önce de İguana Geceleri filminde benzer bir rolde yönettiği Richard Burton'u düşünmüştü ama aktör o sırada müsait olmadığı için rol Albert Finney'e önerildi.

Kaynakça

  1. ^ Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi. ss. sayfa 247.  Türkçe isim için referans.
  2. ^ "Hürriyetim televizyon". hurriyet.com.tr. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  3. ^ "Under the Volcano (film)" (İngilizce). en.wikipedia.org. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  4. ^ "Under the Volcano (1984)" (İngilizce). IMDb. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  5. ^ "Yanardağın Altında" (İngilizce). hermeskitap.com. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009.  Romanın arka kapağından
  6. ^ "Under the Volcano" (İngilizce). allmovie.com. 17 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  7. ^ "Under the Volcano (1984)" (İngilizce). IMDb. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 
  8. ^ "Volcano: An Inquiry Into the Life and Death of Malcolm Lowry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Otomatik Portakal</i> (film)

Otomatik Portakal, Anthony Burgess'in aynı adlı yapıtından uyarlanan 1971 yapımı 137 dakikalık film. Filmin yönetmeni Stanley Kubrick'tir.

<i>İngiliz Hasta</i>

İngiliz Hasta, 1992'de yayımlanmış olan Michael Ondaatje romanından uyarlanmış Oskar ödüllü bir film. Ayrıca romanı da ilgi çekici kurgusundan dolayı Kanada'da devlet tarafından verilen önemli ödüller kazanmıştır. Film ise 1996 yılında vizyona girmiştir. Filmin yönetmenliğini Anthony Minghella yapmıştır. Film 1996 yılında en iyi film de dahil olmak üzere 9 dalda Oskar ödülü kazanmıştır. Ek olarak, romanın yazarı Ondaatje de film yapımcıları ve senaristler ile birlikte çalışmış ve filmin romandan uyarlanma aşamasında önemli katkılarda bulunmuştur.

<i>Doğu Ekspresinde Cinayet</i> İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1934 yılında yayınlanan polisiye romanı

Doğu Ekspresinde Cinayet veya Şark Ekspresinde Cinayet, Agatha Christie'nin yazdığı polisiye romandır.

<i>İguana Geceleri</i> (film)

İguana Geceleri 1964 ABD yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı The Night of the Iguana olan film 18 Mart 1968'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Filmin Türkiye'de Ateşli Geceler adıyla da gösterilmiş olduğuna dair bazı kayıtlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">John Cassavetes</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist (1929 – 1989)

John Nicholas Cassavetes Yunanistan kökenli Amerikalı oyuncu ve yönetmen. Ana akım sinema içinde daha çok oyunculuğuyla tanınsa da Amerikan Bağımsız Sinemasının öncü yönetmenlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Finney</span> İngiliz Aktör

Albert Finney, Jr, 5 kez Oscar'a aday gösterilmiş, Emmy ödülü sahibi İngiliz oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Amadeus (film)</span> Dramatik komedi olmakla birlikte gerçek tarihi yansıtmamaktadır.

Amadeus, Miloš Forman tarafından yönetilen, Peter Shaffer'in sahneye koyduğu film.

<i>Malta Şahini</i> (film, 1941)

Malta Şahini, John Huston'ın Dashiell Hammett'ın aynı adlı romanından uyarladığı ve yönettiği 1941 ABD yapımı filmdir. Romanın bu üçüncü sinema uyarlamasında özel dedektif Sam Spade'i Humphrey Bogart, onun femme fatale müşterisini Mary Astor oynadı. Bu oyunculara karakter oyuncusu Peter Lorre ve ilk sinema filminde oynayan Sydney Greenstreet eşlik etti. Yönetmen John Huston'ın da ilk filmi olan Malta Şahini, üç dalda Akademi Ödüllerine aday gösterildi.

<i>Elmas Hırsızları</i> film

Elmas Hırsızları 1950 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı The Asphalt Jungle olan film Türkiye'de sinemalarda "Elmas Hırsızları" adı ile gösterilmişken, yıllar sonra TRT Televizyonunda Soygun ve Vahşi Yol adlarıyla da gösterime verilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Jack Cardiff</span> İngiliz görüntü yönetmeni (1914-2009)

Jack Cardiff, Oscar ödüllü İngiliz görüntü yönetmeni, yönetmen. Cardiff aynı zamanda bir fotoğraf sanatçısıdır. Sinemada 1930'lu yıllardan 1980'li yıllara kadar aktif olarak çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katy Jurado</span>

Katy Jurado ödüllü Meksikalı oyuncu. 1950'lerden sonra Hollywood'un da aranılan oyunculerden biri oldu, buna rağmen ABD vatandaşlığına geçmedi.

<i>Muhbir</i> (film, 1935) 1935 filmi

Muhbir 1935 ABD yapımı politik dramatik filmdir. Özgün adı The Informer dır.

<span class="mw-page-title-main">John Saxon</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1936 – 2020)

John Saxon, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncudur.

<i>Yanardağın Altında</i> Malcolm Lowrynin 1947de bastırdığı yarı otobiyografik romanı

Yanardağın Altında, İngiliz modernist romancı ve şair Malcolm Lowry'nin 1947 yılında yayımladığı yarı otobiyografik romanıdır. Özgün adı Under the Volcano olan roman, Türkiye'de ilk kez Hürriyet Yayınları tarafından 1974 yılında Aziz Üstel'in çevirisiyle ve Yanardağ adıyla yayımlanmıştı. Daha sonra 1989'da bu kez Can Yayınları romanı Sinan Fişek'in Türkçe çevirisiyle ve Yanardağın Altında adıyla yeniden yayımladı.

<i>Afrika Kraliçesi</i> (film) film

Afrika Kraliçesi, 1951 ABD İngiltere ortak yapımı romantik macera filmidir. Özgün adı The African Queen olan film Türkiye'de 1952-1953 sinema mevsiminde gösterime girmiştir. Mayıs 1973'te Sinematek'te gösterildikten sonra 2000'li yıllarda Türkçe dublajla DVD formatında da dağıtılmıştır.

<i>Miller Kavşağı</i>

Miller Kavşağı , Coen kardeşlerin yönettiği, 1990 ABD yapımı gangster filmidir. Başrollerinde Gabriel Byrne, Albert Finney, Marcia Gay Harden, Jon Polito ve John Turturro'nun yer aldığı film, iki rakip çete arasındaki güç mücadelesini ve baş kahraman Tom Reagan'ın nasıl iki tarafı birden idare ettiğini konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Redoubt Dağı</span>

Redoubt Dağı veya Redoubt Yanardağı (İngilizce:Mount Redoubt veya Redoubt Volcano, ABD'nin Alaska eyaletinde çoğunluğu volkanik olan Aleut Sıradağları arasında bulunan stratovolkan'dır.

<i>Tom Jones</i> (film, 1963)

Tom Jones 1963 Britanya yapımı macera komedi filmi. Film Henry Fielding'in 1749 basım klasik romanı The History of Tom Jones, a Foundlingden uyarlanmıştır. Filmin baş kahramanını Albert Finney canlandırmıştır. Kendi zamanının en çok beğenilen ve popüler komedilerinden biri olan film, En İyi Film dalı da dahil 4 Oscar kazanmıştır. Yönetmenliğini Tony Richardson yapmış ve senaryosunu oyun yazarı John Osborne uyarlamıştır.

<i>Affedilmeyen</i> (film, 1960)

Affedilmeyen, İngilizce özgün adıyla: The Unforgiven, John Huston'ın yönettiği, Burt Lancaster ve Audrey Hepburn'ün başrollerini paylaştığı 1960 yapımı bir Amerikan Western filmidir. Meksika'nın Durango kentinde çekilen filmin oyuncu kadrosunda Audie Murphy, Charles Bickford, Lillian Gish, John Saxon, Joseph Wiseman, Doug McClure ve Albert Salmi yer alıyor. Hikâye, The Searchers'ın yazarı Alan Le May'in 1957 tarihli romanına dayanmaktadır. Film, kendi dönemi için alışılmadık bir şekilde, Yerli Amerikalılara ve Eski Batı'da Kızılderili kanı taşıdığına inanılan insanlara karşı ırkçılık konusunu ön plana çıkarıyor. Film aynı zamanda perde arkası sorunlarıyla da tanınıyor.