Volgograd, eski isimleriyle Çariçin veya Zarizyn ve Stalingrad (Сталингра́д), Rusya'daki Volgograd Oblastı'nın merkezi olan şehirdir. İdil Nehri'nin batı yakasında kurulmuştur. Şehrin şu anki nüfusu: 1.011.417 olup, kilometrekare başına 1.900 kişi düşmektedir. Deniz seviyesinden yüksekliği 0-102 metre arasındadır. Bugün Güney Rusya'nın önemli endüstri ve ulaşım merkezlerinden birisidir.
Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.
Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.
Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.
Dinyeper veya Özi, Rusya ile Ukrayna topraklarının bir kısmını sulayan bir nehir. İdil ve Tuna'dan sonra Avrupa'nın üçüncü uzun nehridir. 2290 km uzunluğundaki bu nehir, Valday Dağları yaylasının güneyinden doğar, Smolensk'e ulaşır, Belarus'a girer, bu cumhuriyetin doğu kısmından geçerek Ukrayna'ya ulaşır. Soldan Desna Irmağı ile birleşen nehir, Kiev'e geçer. Daha sonra Dinyeper Yaylası'nı bir eğri çizerek dolaşır ve kıyı dilinin kısmen kapattığı bir haliç meydana getirerek Odessa'nın doğusundan Karadeniz'e dökülür. Dinyeper, Volhıya kütlesinin sert kayalıklardan meydana gelmiş bir bölgesini aşar.
Mississippi Nehri, Kuzey Amerika'nın en uzun nehridir. Çok büyük bir kısmı ABD (%98.5) ve birazı da Kanada sınırları içinde akar. Kolları olan Missouri ve Jefferson nehirleriyle birlikte toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulur ve bu haliyle Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en büyük 4. nehridir.
Azak Denizi, Karadeniz'in kuzeydoğusunda yer alan ve Kerç Boğazı ile Karadeniz'e bağlanan Rusya ve Ukrayna arasındaki bir iç denizdir. Yüzölçümü 37.700 km² olan Azak Denizinin uzunluğu 240 km genişliği ise 135 km olup kıyıları alçaktır. Don ve Kuban nehirleri bu denize dökülür. Bu büyük nehirlerin ilave etkisiyle tuzluluk derecesi düşük olan Azak Denizi, Aralık ayından Mart ayına kadar donar. Bol miktarda balık bulunan bu denizde kışın buzlar delinerek balık avlanır.
Don Nehri, Rusya'nın başlıca nehirlerinden birisidir. Eski Türkçede nehrin ismi Tın'dır. Moskova'nın güneydoğusunda Tula olarak adlandırılan bölgeden doğar ve 1,950 km boyunca akarak Azak Denizi'ne dökülür. Nehir en doğu noktasında Volga Nehri'ne yaklaşır ve Volga-Don Kanalı ile birbirine bağlanır. Don nehrine adını, 17. yüzyılda buraya gelip verimli topraklara yerleşen Don Kazakları vermiştir.
Kanal veya Ark, insan eliyle yapılmış, sulama ya da ulaşım amacı ile kullanılan su yoludur. Akma hızı fazla olmayan ırmaklar geçmişten günümüze hep ulaşım için kullanılagelmiştir. Bu ırmakların birbirlerine yakınlaştığı yerlerde kanallar açılmak suretiyle ulaşım daha da kolay hâle getirilmiştir.
Kara Boğazı, Rusya'nın kuzeyinde, Barents Denizi ve Kara Denizi'ni birbirine bağlayan dar bir su kanalıdır. Novaya Zemlya ve Vaygaç Adası arasında yer alır. Uzunluğu 33 km, genişliği 45 km ve en sığ yeri 52 metre olup, yılın büyük bölümü buzlar ile kaplıdır. Önceki çağlarda ulaşımda önemli bir su yoluydu.
Volga Deltası, Avrupa'da ülkenin iç kısmında olan nehir deltalarının en büyüğüdür. Avrupa'nın en büyük nehir sistemini meydana getirir. Volga nehri Kalmıkya Cumhuriyeti'nin kuzey doğusundaki, Rusya'nın Astrahan eyaletinden Hazar Denizi'ne akar. Delta hazar çukurunda yer alır. Deltanın uzak doğu kısmı Kazakistan'a uzanır. Delta, Astrahan şehrinden 60 km akıntı yönünde Hazar Denizi'ne boşalır.
Volga-Don Kanalı, İdil Nehri ile Don Nehri'ni en kısa mesafe ile bağlayan kanal.
Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi, Sakarya Nehrini Sapanca Gölüne, gölü de İzmit körfezine bağlama projesi. Proje ile ucuz ulaşım türü olan nehir ulaşımını geliştirmek, iç bölgeleri denizlere bağlamak, günümüz için yoğunlaşan İstanbul boğazı trafiğini rahatlatmak temel hedeflerdendir.
Volgodonsk, Rusya'nın Rostov Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Şehir Tsimlyansk Baraj Gölü'nün batı kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 182,3 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 170,841'dir.
Volgograd Baraj Gölü Rusya'da İdil Nehri üzerinde kurulu Volga Hidroelektrik Santrali'nin oluşturduğu baraj gölüdür. Volgograd Oblast ve Saratov Oblastı sınırları içerisinde yer alır ve adı Volgograd şehrinden gelir. 1958-1961 yılları arasında inşa edilmiştir.
Volga-Don Kanalı'ndaki Lenin Anıtı, Volga Nehri'ndeki Volga-Don Kanalı'nın girişinde yer alan Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e adanılan anıt. Volgograd'da yer alan heykel dünyanın en yüksek heykellerinden birisidir.
Moskova Nehri ya da Moskva Nehri, Batı Rusya'da yer alan bir nehirdir. Moskova'nın 140 km (90 mi) batısında yer alır, Smolensk ve Moskova Oblastı'nın doğusunda yer alır. Moskova'nın 110 km (70 mi) kuzeydoğusundaki Kolomna şehrinden geçen Oka Nehri, Volga Nehri'nin bir koludur ve Hazar Denizine bağlanır.
Moskova Kanalı ya da 1947 yılına kadar olan ismiyle Moskova-Volga Kanalı, Moskova Nehri'ni Volga Nehri'ne bağlanayan bir kanaldır. Moskova Oblastı'nın Moskova şehrinde yer alır. Kanal, Tushino'daki Moskova Nehrini Dubna şehrindeki Volga Nehri'nin kuzey kesimine bağlar. Ivankovo rezervuarının hemen kuzeyinde yer alır. Kanalın uzunluğu 128 kmdir.
Hazar Depresyonu veya Pricaspian/Peri-Hazar Depresyonu/Ovası, yeryüzündeki en büyük kapalı su kütlesi olan Hazar Denizi'nin kuzey kısmını kaplayan alçak bir düzlük bölgedir. Aral ve Hazar denizlerini kapsayan daha geniş Aral-Hazar Depresyonu'nun daha büyük kuzey kısmıdır.
Bogdinsko-Baskunçakski Tabiatı Koruma Alanı, yarı kurak bir bölgede Rusya'nın en büyük drenajsız tuz gölü olan Baskunçak Gölü ve Hazar Depresyonu'nun en yüksek noktası ve "şarkı söyleyen kayalara" ev sahipliği yapan Big Bogdo Dağı'na ev sahipliği yapan bir Rus 'zapovednik'idir. Volgograd ve Astrahan'ın yaklaşık ortasında, Volga'nın kuzeybatıdan Hazar Denizi'ne aktığı Volga Nehri Deltası'nın yaklaşık 200 km kuzeyinde yer almaktadır. Hazar Denizi'nin yaklaşık 20 km doğusunda Kazakistan sınırı bulunmaktadır. Baskunçak yüzyıllardır Rusya'nın tuz ihtiyacının giderildiği bir nokta olmuştur. Koruma alanı, kuzey Sibirya ile kışlama bölgeleri arasındaki kuş göç yolu üzerinde önemli bir alandır. Koruma alanı Astrahan Oblastı'nın Ahtubinski Bölgesi'nde yer almaktadır.
Rusya
