İçeriğe atla

Vojtech Tuka

Vojtech Tuka
Hlinka Muhafızı üniformalı Vojtech Tuka
Ekim 1939
Slovakya Başbakanı
Görev süresi
26 Ekim 1939 - 5 Eylül 1944
BaşkanJozef Tiso
Yerine geldiğiJozef Tiso
Yerine gelenŠtefan Tiso
Slovakya Dışişleri Bakanı
Görev süresi
26 Ekim 1939 - 2 Eylül 1944
Yerine geldiğiFerdinand Ďurčanský
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Temmuz 1880
Štiavnické Bane, Macaristan Krallığı
Ölüm 20 Ağustos 1946 (66 yaşında)
Bratislava, Çekoslovakya
Milliyeti Slovak
Partisi Slovak Halk Partisi
Uzmanlık alanı Hukuk
Mesleği Politikacı
Avukat
Profesör
Editör
Vojtech Tuka, 1941

Vojtech "Béla" Tuka (4 Temmuz 1880, Hegybánya - Ağustos 1946, Bratislava), 1940 ile 1945 yılları arasında Slovak Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Başbakanıydı. Tuka, Alman işgali altındaki Polonya'da Nazi toplama kamplarına Slovak Yahudilerinin sürgününün arkasındaki ana kuvvetlerinden biriydi.[1] Vojtech Tuka, Slovak Halk Partisi'nin radikal kanadının lideriydi.

Hayatı

Budapeşte, Berlin ve Paris'te üniversitelerde hukuk okudu. Pécs'de hukuk öğrenimi gördü ve 1914-1919 yılları arasında Bratislava'daki Elizabeth Üniversitesi'nde Macaristan Krallığı'nın en genç profesörü oldu. 1919 yılında bu üniversitenin dağılmasından sonra Bratislava'da bir editör olarak çalıştı.

1918 yılında Çekoslovakya'nın kurulmasından sonra özerklik talebi ile Slovak Halk Partisine katıldı ve parti sekreteri olarak görev yaptı. 1910 yılında, Slovak tarafından adayı olarak Hristiyan Sosyalist Parti'nin başkanlığına seçildi. 1923 yılında, Rodobrana adlı silahlı bir milita kurdu. Tuka, Çekoslovak parlamentosunda bir milletvekili oldu.

14 Mart 1939'da Adolf Hitler'in baskısı ve isteği ile Slovak Cumhuriyetinin bağımsızlığı ilan edildi. Bu devlet, Çekoslovakya'nın geri kalan kısmının himayesi olarak Üçüncü Reich'a dahil oldu. Jozef Tiso 26 Ekim 1939 tarihinde Cumhurbaşkanı seçildi; hemen ardından Başbakan olarak Tuka'yı atadı.

28 Temmuz 1940'ta, Avusturya, Salzburg'da düzenlenen bir konferansta, bir anlaşma ile Slovakya'da bir Nasyonal Sosyalist rejim kurulmasında uzlaşıldı. Hitler, Jozef Tiso, Joachim von Ribbentrop, Alexander Mach (Hilnka Muhafızları başkanı) ve yerel Alman azınlığın başkanı Franz Karmasin ile Tuka, konferansa katıldılar. Konferans sonucunda, "Yahudi işleri" ile başa çıkmak için iki devlet kurumu oluşturulmuştur.

Tuka, 3 Eylül 1940 tarihinde, Anayasa Hukukuna, hükûmetin ülkenin ekonomik ve sosyal hayattan Yahudileri dışlamak için gerekli her şeyi yapmaya yetki veren yasanın yürürlüğe konmasına ikna etti. 24 Kasım tarihinde, Tuka ve von Ribbentrop, Almanya, Japonya ve İtalya ittifakına Slovakya'nında girmesini onaylayan bir protokol imzaladı.

1942'de, doğu Nazi toplama kamplarına Slovakya'nın Yahudi nüfusunun sınır dışına gönderilmesini savundu. İçişleri Bakanı Alexander Mach ile birlikte, Slovak Halk Partisi içindeki Nazi yanlısı kanadının lideri oldu.

1943'te, Tuka'nın kötü sağlığı, siyasi faaliyetlerini önemli ölçüde azaltmıştır. 1944 başında istifasını planlıyordu. Halefi hakkındaki görüşmelerden ve Slovak Ulusal Ayaklanmasının patlak vermesinden sonra, 2 Eylül 1944 tarihinde istifa etti. Tuka'nın yerine cumhurbaşkanı Jozef Tiso'nun kardeşi Štefan Tiso yeni başbakan oldu. Tuka o andan itibaren artık Slovak siyasi hayatında yer almadı.

Savaşın sonunda, tekerlekli sandalyeye bağlı olarak felç geçiren Tuka, eşi, bakım görevlileri ve özel doktoru ile birlikte Avusturya'ya göç etti.[2] Almanya'nın yenilgisinden ve teslim olmasını takiben Müttefik askerleri tarafından tutuklandı ve Çekoslovak yetkililerine teslim edildi. Kısa bir yargılama sürecinden sonra, 20 Ağustos 1946 tarihinde asılarak idam edildi.

Kaynakça

  1. ^ Wells, Anne (2013). Historical Dictionary of World War II. Scarecrow Press. ISBN 978-0810854574. 
  2. ^ Fichtner, Paula S. (2009). Historical dictionary of Austria (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810855922. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alexander Dubček</span> Çekoslovak Komünist Partisinin ilk sekreteri

Alexander Dubček, Slovak asıllı Çekoslovak devlet adamı.

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovakya tarihi, bugünkü Slovakya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

II. Dünya Savaşı'ndan önce Slovakya'da 135.000 Yahudi yaşıyordu. Bazıları savaştan önce göç ettilerse de çoğu sürgün sırasında öldürüldü. Mart 1939'da Slovakya Cumhuriyeti Nazi Almanyası kontrolünde bağımsızlığını ilan ettikten sonra Yahudilere karşı kanunlar koymaya başladı; Yahudiler ilk olarak askeri ve hükûmet görevlerinden alındı. Hlinka Slovak Halk Partisi muhafızları Yahudilere saldırmaya başlayıp Eylül 1941'de "Yahudi Kod'u"nu yürürlüğe soktu. Nürnberg Yasalarını andıran bu kod'da Yahudilere sarı kol bandı takma zorunluluğu getirilip, birçok işten ve karışık evliliklerden mahrum edildiler.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya'nın İşgali</span>

Çekoslovakya'nın İşgali (1938-1945), Münih Antlaşması sonucu Almanya'nın, Südetler olarak bilinen bölgeyi işgal etmesiyle başlamıştır. 16 Mart 1939'da Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal ederek II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ülkenin varlığına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya başbakanı</span> Slovakyanın hükûmet başkanı

Slovakya Cumhuriyeti başbakanı, Slovakya cumhurbaşkanı ve Ulusal Konsey Başkanı'ndan sonra en yüksek 3. siyasi makamdır. Slovakya parlamenter bir cumhuriyet olduğundan dolayı Başbakan, Ulusal Konsey'e sorumludur. 1969 yılında oluşturulan bu makama şimdiye kadar 20 kişi oturdu. Mevcut başbakan 15 Mayıs 2023 tarihinden beri Ľudovít Ódor'dur.

<span class="mw-page-title-main">Miroslav Lajčák</span> Slovak siyasetçi. Eski Slovakya dışişleri bakanı

Miroslav Lajčák, Slovak siyasetçi. Eski Slovakya dışişleri bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Slovak Ulusal Ayaklanması</span> 1944te Slovak partizanların Nazi Almanyasına karşı giriştiği direniş

Slovak Ulusal Ayaklanması, II. Dünya Savaşı sırasında 29 Ağustos-28 Ekim 1944 tarihleri arasında Slovak partizanların Nazi Almanyası'na karşı başlattıkları büyük çapta direniştir.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Beran</span>

Rudolf Beran Çek siyasetçi. Çekoslovakya'nın Nazi Almanyası tarafından işgalinden hemen önce ve sonrasında Bohemya ve Moravya Protektorası deklare edilmeden ülkesinin başbakanlığını yapmıştır. Çekoslovak Çiftçi ve Köylü Cumhuriyetçi Partisi'nin 1933'ten itibaren lideridir ve Cumhurbaşkanı Emil Hácha tarafından 1 Aralık 1938'de başbakan olarak görevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Milan Čič</span> Slovak siyasetçi

Milan Čič, Slovak siyasetçi. Čič, Avrupa'da varlığına 1992 yılında son verilen Çekoslovakya'nın iki federal devletinden biri konumunda olan Slovak Sosyalist Cumhuriyeti'nde 1989 ile 1990 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ján Čarnogurský</span>

Ján Čarnogurský, eski Slovak siyasetçi, 1991-1992 yıllarında Slovakya Başbakanı ve Hristiyan Demokratik Hareket başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Jozef Tiso</span>

Jozef Tiso, Slovak Katolik rahip ve Slovakya Halk Partisi'nin önde gelen siyasetçilerinden biri. 1939'dan 1945'e kadar Nazi Almanyası'nın uydu devleti olan Birinci Slovak Cumhuriyeti'ni yönetti ve siyasi kariyeri boyunca aktif bir şekilde rahipliğini sürdürdü. II. Dünya Savaşı sonrasında Bratislava'da Ulusal Mahkeme tarafından vatan hainliğinin yanı sıra savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten tutuklanarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Slovak Cumhuriyeti (1939-1945)</span> Nazi Almanyasının bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmında var olmuş uydu devleti

Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) veya Birinci Slovakya Cumhuriyeti veya Birinci Slovak Cumhuriyeti, 14 Mart 1939 ile 4 Nisan 1945 arasında, bugünkü Slovakya topraklarının büyük kısmı üzerinde var olmuş Nazi Almanyası'na bağlı uydu devlet. Devlet Almanların Çekoslovakya'yı işgalinden 1 gün önce Alman provokasyonları ile bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu daha önce kendilerine ait bir devletleri olmayan Slovakların tarihinde bir ilkti. Slovak Cumhuriyeti, günümüz Slovakya topraklarının büyük kısmına sahipti ancak 1938'de Çekoslovakya'nın Macaristan'a bıraktığı güney toprakları yoktu. Doğudaki bazı topraklar, kısa süren bir savaş sonucunda Macaristan'a kaybedildi.

<span class="mw-page-title-main">Comenius Üniversitesi</span>

Comenius University in Bratislava, fakültelerinin çoğu Bratislava'da bulunan Slovakya'nın en büyük üniversitesidir. Çekoslovakya'nın kurulmasından kısa bir süre sonra 1919'da kuruldu. Adı, 17. yüzyıl Çek öğretmen ve filozofu Jan Amos Comenius'tan alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andrej Hlinka</span>

Andrej Hlinka İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Çekoslovakya'daki en önemli Slovak kamu aktivistlerinden biri olan Slovak Katolik rahip, gazeteci, bankacı ve politikacıydı. Hlinka Slovak Halk Partisi'nin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Salzburg Konferansı</span> Sonralar universite hayalini gerçekleştirmek için çalışır ve Azerbaycanda en yüksek puanlardan toplayarak, 2023 yılında "ADMİU" isimli üniversiteyi kazanıyor. 2019 senesinde Azerbaycanda yapılmış olan "En İyi Tarzen" isimli yarışmayı

Salzburg Konferansı, Nazi Almanyası ile Slovak Devleti arasında 28 Temmuz 1940 tarihinde Salzburg, Reichsgau Ostmark 'da düzenlenen bir konferanstı. Almanlar, bağımsız dış politikası nedeniyle Slovak Halk Partisi'nin Nástup fraksiyonunun Slovak hükûmetinden ihraç edilmesini talep ederek, Slovakya'nın 1939 Alman-Slovak antlaşması ile elde ettiği koruma garantilerini tek taraflı olarak iptal etmekle tehdit etti.

<span class="mw-page-title-main">Slovak Halk Partisi</span>

Slovak Halk Partisi Hlinka Partisi olarak da bilinir. Parti aşırı sağcı, Klerikal faşist, Katolik dincisi bir partiydi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti, 30 Eylül 1938 ile 15 Mart 1939 arasında 169 gün yaşadı. Bohemya, Moravya, Silezya, Karpat Rutenya ve Slovakya'nın özerk bölgelerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Karpat-Ukrayna</span>

Karpat-Ukrayna, Aralık 1938'de Altkarpat-Rus olarak adlandırılarak oluşturulan İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nde özerk bir bölgeydi. Tam idari ve siyasi özerklik, 22 Kasım 1938 tarihli Anayasa kanunuyla onaylandı. 20 yıl önce, tarihsel olarak Macaristan'a ait olan bölge, 1920 Trianon Antlaşması ile Macaristan Krallığı'ndan ayrılarak yeni oluşturulan Çekoslovakya'ya bağlandı ve Macaristan, tarihsel sınırlarını geri getirmenin şiddet içermeyen bir yolu ve Trianon Antlaşması'nın revizyonunun yolunu arıyordu. 2 Kasım 1938'de Birinci Viyana Ödülü, Çekoslovakya'dan, çoğunlukla Macar nüfuslu güney Karpat Rusları da dahil olmak üzere bölgeleri ayırdı ve onları Macaristan'a geri verdi. Ancak İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti'nin dağılmasından sonra, 15 Mart 1939'da, Karpat-Ukrayna'yı temsilen Avgustyn Voloshyn Hitler'e tanınma ve destek için bizzat başvururken, aynı zamanda Karpat-Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. Nazi Almanyası cevap vermedi ve kısa ömürlü devlet, 18 Mart 1939'a kadar tüm yerel direnişi ezen Macaristan tarafından işgal edildi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Slovakya, Nazi Almanyası'nın bağımlı bir devleti ve Mihver devletlerinin bir üyesiydi. Sovyetler Birliği'ne karşı savaşa katıldı ve Yahudi nüfusunun çoğunu sınır dışı etti.