İçeriğe atla

Vladimir Prelog

Vladimir Prelog
Doğum23 Temmuz 1906(1906-07-23)
Saraybosna, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm07 Ocak 1998 (91 yaşında)
Zürih, İsviçre
MilliyetHırvatistan
EğitimPrag Teknik Üniversitesi (Sc.D, 1929)
EvliliklerKamila Vitek (1933)
Ödüller Nobel Kimya Ödülü(1975)
Kariyeri
DalıBiyokimya
Çalıştığı kurumlar
Doktora
danışmanı
Emil Votoček

Vladimir Prelog (d. 23 Temmuz 1906, Saraybosna – ö. 7 Ocak 1998), Hırvat - İsviçreli kimyacı. 1975 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi.

Zürih Politeknik Okulu'nda ders veren Vladimir Prelog, yaşam süreçlerinde çok önemli rol oynayan organik moleküllerin stereokimyası konusunda çalışmalar yaptı. Söz konusu niteliklerde gözlenen izomerlik biçimini belirlemek için bir yöntem geliştirip, 1975'te Nobel Kimya Ödülü'nü, aynı yönde çalışmalar yapan John W. Cornforth'la paylaştı. Cahn ve Ingold'la birlikte, stereokimyayla ilgili bir adlandırma sistemi oluşturdu.[1]

Kaynakça

  1. ^ "The Nobel Prize in Chemistry 1975". NobelPrize.org (İngilizce). 5 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü</span>

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

Kimyager, Üniversitelerin Fen Fakülteleri'nin Kimya Lisans Bölümlerinden mezun olan; organik kimya, anorganik kimya, analitik kimya, biyokimya, fizikokimya gibi kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kimya bilimcilerdir. Araştırma geliştirme, kalite kontrol, kalite güvence, üretim, teknik yönetim, sorumlu müdürlük başlıca çalışma sahalarıdır.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Robert Grubbs</span>

Robert H. Grubbs Amerikalı kimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Barry Sharpless</span> Amerikalı kimyager

Karl Barry Sharpless Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">John Cornforth</span> Avustralyalı-İngiliz kimyager (1917 – 2013)

Sir John Warcup 'Kappa' Cornforth, AC, CBE, FRS, Avustralyalı kimyager. 1975 yılında, "enzim-katalize reaksiyonların stereokimyası üzerine çalışmaları için", Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Gençlik yıllarından itibaren sağırdır.

<span class="mw-page-title-main">Willard Libby</span> Amerikalı kimyager (1908 – 1980)

Willard Frank Libby, Amerikalı fiziksel kimyagerdir. Radyokarbon tarihleme yöntemini geliştirdi ve 1960 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Akira Suzuki</span> Japon kimyager

Akira Suzuki, Japon kimyager ve 2010 Nobel Kimya Ödülü sahibi. Suzuki reaksiyonunu bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ada Yonath</span>

Ada E. Yonath İsrailli moleküler biyolog ve kristalograf. En çok ribozomun yapısı üzerine yaptığı öncü çalışmalarıyla bilinir. 2009 yılında Venkatraman Ramakrishnan ve Thomas A. Steitz ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Yonath daha önceki 10 adaydan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk kadın İsraillidir. Orta Doğu'dan ödül kazanan ilk kadın bilim insanıdır, aynı zamanda 45 yaşında Nobel Ödülü kazanan ilk kadındır. Bunların yanında Yonath bir kadının Nobel Ödülü kazanmasının özel bir yanı olmadığını dile getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Schrock</span> Amerikalı kimyager

Richard Royce Schrock Amerikan kimyager. organik kimya alanında göstermiş olduğu başarılar neticesinde 2005 yılında Robert H. Grubbs ve Yves Chauvin ile birlikte Nobel Kimya Ödülünü almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hideki Shirakawa</span> Japon bilim insanı

Hideki Shirakawa Japon kimyagerdir. Pensilvanya Üniversitesi'nde çalıştığı esnada Alan G. MacDiarmid ve Alan J. Heeger'la birlikte yaptığı iletken polimerler çalışmasıyla 2000 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Lipscomb</span>

William Nunn Lipscomb, Jr., Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Lavoslav Ružička</span> Hırvat bilim insanı (1887 - 1976)

Lavoslav Ružička ya da doğum adıyla Lavoslav (Leopold) Ružička, Hırvat bilim insanı. İsviçre'de polietilen ve yüksek terpenler konusundaki çalışmaları nedeniyle 1939'da Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">William Moerner</span>

William Esco Moerner Amerikan fizikçi ve kimyacı. Süper-çözünürlük mikroskopi alanındaki çalışmalarından dolayı Stefan Hell ve Eric Betzig'le birlikte 2014 yılında Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bernard L. Feringa</span>

Bernard L. Feringa tam adı ile Bernard Lucas Feringa, Hollandalı organik kimyager ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Frances Arnold</span>

Frances Hamilton Arnold, Amerikalı kimya mühendisi. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü Kimya Mühendisliği, Biyomühendislik ve Biyokimya Bölümü'nde profesör olarak görev yapmaktadır. 2018'de enzimlerin yönlendirilmiş evrimi konulu çalışmasıyla Nobel Kimya Ödülü'ne değer görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Richard Henderson</span> İngiliz biyokimyacı, moleküler biyolog

Richard Henderson, İskoç moleküler biyolog ve biyofizikçi, ayrıca biyomolekül, elektron mikroskobunda öncü bilim insanı. Henderson, 2017 yılında Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Smith (kimyager)</span> Amerikalı biyolog, Nobel Kimya Ödülü sahibi

George Pearson Smith Nobel Ödülü sahibi Amerikalı biyolog ve kimyager. Şu anda, ABD'de Columbia, Missouri eyaletinde yer alan Missouri Üniversitesi'nde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Whittingham</span>

Michael Stanley Whittingham İngiliz - Amerikalı kimyager. Binghamton Üniversitesi'nde hâlen kimya profesörlüğü ve Malzeme Araştırmaları Enstitüsü ile Malzeme Bilimi ve Mühendisliği programının yöneticiliğini yapmaktadır. Ayrıca Binghamton'daki Kimyasal Enerji Depolama Merkezi'nin de (NECCES) yöneticiliğini yapmaktadır Akira Yoshino ve John B. Goodenough ile birlikte 2019 yılında Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.