İçeriğe atla

Vladimir Antonov-Ovseyenko

Vladimir Antonov-Ovseyenko
Владимир Антонов-Овсеенко
Rusya SFSC Harbiye Halk Komiseri
Görev süresi
8 Kasım 1917 - Kasım 1917
Yerine geldiğiAleksandr Verkhovsky (Rusya Geçici Hükûmeti)
Yerine gelenNikolay Podvoisky
Harbiye Halk Sekreteri
Görev süresi
7 Mart 1918 - 18 Nisan 1918
Yerine geldiğiYuriy Kotsiubynsky
Yerine gelen(Makam dağıtıldı)
Fyodor Sergeyev (Tüm Ukraynalılar Merkezi Askeri Devrimci Komite)
Rusya SFSC Başsavcısı
Görev süresi
1937-1938
Hükûmet başkanıVyacheslav Molotov
Yerine geldiğiAndrey Vyshinsky
Yerine gelenNikolai Ryckov
Rusya SFSC Adalet Halk Komiseri
Görev süresi
25 Mayıs 1934 - 25 Eylül 1936
Kişisel bilgiler
Doğum Vladimir Alexandrovich Ovseyenko
9 Mart 1883(1883-03-09)
Chernihiv, Çernigov Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm 10 Şubat 1938 (54 yaşında)
Butyrka Cezaevi, Moskova, Rusya SFSC, SSCB
Ölüm nedeni Kurşuna dizerek infaz
Vatandaşlığı Rusya, Sovyet
Partisi Menşevik (1903), Menşevik-Enternasyonalist (1914), Bolşevik (1917)
Bitirdiği okul Vladimir Askeri Enstitüsü, Nikolaevsk İstihkam Enstitüsü
Vladimir Antonov-Ovseyenko

Vladimir Aleksandroviç Antonov-Ovseyenko (Rusçası: Владимир Александрович Антонов-Овсеенко) (9 Mart 1883 - 10 Şubat 1939) Bolşevik lider ve Sovyet diplomat.

Gençliği

Chernigov’da bir subay ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1903 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi RSDİP Menşevik kanadına girdi. 1905 Devrimi süresince Polonya ve Kırım’da devrimci faaliyetlerde bulundu. Çarlık polisi tarafından tutuklandı ve Sibirya’da yirmi yıl sürgün cezasına çarptırıldı. 1910 yılında Sibirya’dan kaçtı ve Paris’e geçti.

Ekim Devrimi

I. Dünya Savaşının çıkmasını eleştirdi. 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık rejiminin devrilmesiyle beraber Rusya’ya döndü ve Enternasyonalistler ile birlikte Bolşeviklere katıldı. Ekim Devrimi sırasında iktidarın fiilen alınmasında bizzat yer aldı. Kışlık Sarayın ele geçirilmesinden sonra Geçici Hükümet üyelerini tutukladı. Sovyet iktidarının ik hükûmeti olan Sovnarkom’da Savaş Halk Komiseri olarak yer aldı. Ayrıca Kızılordu’da önemli bir göreve sahipti.

Rus İç Savaşı

Aralık 1917’de Ukrayna Cephesindeki Kızılordu birliklerinin komutanı olarak atanır. Bu görev sırasında Harkiv’u alır. 1918-19 yılları arasında Ukrayna milliyetçilerini ve Beyaz Ordularını yenecek ve Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini ilan edecektir. Ayrıca iç savaş sırasında çıkan en büyük köylü ayaklanmalarından olan Tambov Ayaklanmasını Mihail Tuhaçevski ile beraber bastırır.

Sovyet diplomat

Sovyetler Birliğinin kurulmasından sonra çeşitli diplomatik görevlerde bulunur. Çekoslovakya (1924), Litvanya (1928) ve Polonya (1930) elçilik görevlerinden sonra 1934 yılında Sovyetler Birliği Baş Savcısı olarak atanır.

İspanya İç Savaşı

İspanya İç Savaşı sırasında Cumhuriyetçi yönetim ile Sovyet temsilcisi olarak temas kuracak ve Barselona’da görev yapacaktır. Cumhuriyetçi silahlı kuvvetlere askeri danışmanlık yapacaktır.1937 yılında görevden geri çağrılacak ve Eylül 1937’de Sovyetler Birliği Adalet Halk Komiseri olarak atanacaktır.

Tasfiye edilişi

1920’li yıllarda Leon Troçki ile yakın ilişkileri olan Antonov-Ovseyenko NKVD tarafından 13 Ekim 1937 günü Büyük Temizlik tasfiye harekâtı kapsamında tutuklanır. Troçkist bir ''karşı-devrimci'' örgüte mensup olmak suçuyla yargılanır ve suçlu bulunur. 8 Şubat 1938’de suçlu bulunur ve ertesi yıl kurşuna dizilerek idam edilir. 1956 yılında itibarı iade edilecektir.

Eserleri

  • Антонов-Овсеенко В. А. Под вымпелом Октября. — М.: 1923.
  • Антонов-Овсеенко В. А. В семнадцатом году. — М.: 1933.
  • Антонов-Овсеенко В. А. Записки о гражданской войне. — М.:, — Л.: 1933.

Hakkında yazılan eser

  • Paкитин А.В. А. Антонов-Овсеенко. — Л.: Лениздат, 1989

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1905)</span>

1905 Rus Devrimi, Rus İmparatorluğu çapında geniş yankı bulan kitlesel siyasi eylemlerdir. 1905 Moskova Ayaklanması örneğinde olduğu gibi, bazı eylemler doğrudan hükûmeti hedef almıştır. Saldırılar, işçi grevleri, köylü ayaklanmaları ve askeri isyanlar şeklinde gelişmiştir. Olaylar sonucunda anayasal monarşiye geçiş yapılmış ve Çarlık Duması kurulmuş, çok partili seçimler yapılmış, 1906 Anayasası meydana getirilmiştir. Ancak Çarlık rejiminin yıkılması ve bazı bölgelerdeki bağımsızlık yönünde yapılan silahlı ayaklanma girişimleri başarısız olmuş ve bastırılmıştır.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Rıkov</span>

Aleksey İvanoviç Rıkov, Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mariya Spiridonova</span>

Maria Aleksandrovna Spiridonova, Rus devrimci. Ekim Devrimi döneminde Sol SR'ların lideri konumundaydı.

<span class="mw-page-title-main">Boris Savinkov</span>

Boris Viktoroviç Savinkov Rus yazar, devrimci ve silahlı eylemcidir. SR partisinin savaş örgütü liderlerindendi. Rus İmparatorluğunda Çarlık rejimi yöneticilerine düzenlediği gösterişli suikastlerle bilinir. 1917 yılındaki Şubat Devriminden sonra Geçici Hükûmette Savaş Bakan Yardımcılığı yapmıştır. Ekim Devriminden sonra çıkan Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere cephe almış ve 1920 yılında ülke dışına kaçmıştır. 1924 yılında ülkeye gizlice geri dönmeye çalışırken yakalanmış, hapiste öldürülmüş veya intihar etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tambov Ayaklanması</span> Rus İç Savaşı sırasındaki bir köylü isyanı

Tambov Ayaklanması veya Antonovşina, 1920-21 yıllarında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı yapılan köylü ayaklanması. Ayaklanma Moskova’nın 450 km güneydoğusundaki Tambov ve Voronej oblastlarında çıkmıştır. Ayaklanmanın lideri konumundaki kişi Rus İmparatorluğu Çarlık Ordusunda subay olan ve Aziz George Nişanına sahip P.M. Tokmakov’dur. Sovyet tarihçiler ayaklanmayı yanlış olarak SR partisi üyesi Aleksandr Antonov’a bağlayarak Antonov İsyanı veya Antonovşina olarak adlandıracaklardır. Antonov ayaklanmanın liderlerinden ise de onunla beraber mücadele eden diğer liderler de mevcuttu.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Terör</span>

Kızıl Terör, Ekim Devrimi ile Beyaz Terör'ün başlamasıyla beraber SSCB istihbarat ve güvenlik teşkilatı Çeka tarafından başlatılan toplu tutuklama, yargısız infaz gibi eylemlerin tümü. Devrimci terör uygulamalarının bir türü olarak kabul edilir. Tüm Rus İç Savaşı dönemi (1918-1922) boyunca iç savaş koşulları ülkede hakim olsa da Kızıl Terör dönemi 2 Eylül 1918 tarihinde Yakov Sverdlov tarafından yapılan resmî açıklamayla başlamış, Ekim 1918’de sona ermiştir. Kızıl Terör deyimi ise Fransız Devrimi sırasında Robespierre iktidarının sona erdiği 28 Temmuz 1794 tarihinden önceki altı haftalık terör döneminden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Dıbenko</span>

Pavel Yefimoviç Dıbenko Rus devrimci ve Bolşevik bahriyeli. İlk Sovyet hükûmeti olan Sovnarkom'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu Cumhuriyeti</span>

Uzak Doğu Cumhuriyeti Rus İç Savaşı döneminde merkezi Bolşevik yönetiminden bağımsız olarak kurulan tampon devlet. Başkenti Blagoveşçensk olan devlet Rusya Uzak Doğusu ile Sibirya’yı kapsamaktaydı. İç savaşa Beyaz Ordu lehine müdahale eden İtilaf Devletleri ve özellikle de Japon İmparatorluğu bölgeye yoğun asker çıkartarak Bolşevik denetimindeki topraklarla arada tampon görevi üstlenen bu cumhuriyeti destekleyecektir. İç savaşın Bolşeviklerin zaferiyle sona ermesinden sonra bölgedeki silahlı kuvvetler çekilince cumhuriyet 15 Kasım 1922 tarihli VtsIK kararıyla Sovyetler Birliği'ne katılır.

<span class="mw-page-title-main">Ayna Sultanova</span>

Ayna Sultanova, Azeri devrimci. Azerbaycan'ın ilk kadın komünist devrimcilerinden biridir. 'Şark kadını' dergisinin ilk editörüdür. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde(ASSC) Yüksek Mahkeme başkanı ve Eğitim, Adalet Komisarlığı gibi yüksek görevlerde bulunmuştur.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Krilenko</span>

Nikolay Vasiliyeviç Krilenko- - Sovyet devlet adamı. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra kurulan ilk Sovyet hükûmetinde Savaş İşleri Halk Komiseri. 1927-1934 yılları arasında SBKP Merkez Komitesi aday üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Vlas Çubar</span>

Vılas Yakovleviç Çubar, Bolşevik devrimci, Ukrayna 1932-33 kıtlık yılları politikalarının etkili isimlerinden Sovyet politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Pyatakov</span>

Georgiy Pyatakov, Rus Devrimi sırasında faaliyet gösteren Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

1. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 1. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 16 Haziran-7 Temmuz 1917 tarihleri arasında Birinci Kolordu Harbiyesi'nde toplanan birinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Glebov-Avilov</span>

Nikolay Pavloviç Glebov-Avilov - Rus devrimci. Kurucu Meclis üyesi. Sovyet devlet adamı. Rostselmaş Fabrikasının ilk müdürü. Sovyet hükûmetinin ilk Halk Posta ve Telgraf Komiseri (bakanı).