İçeriğe atla

Viyana Sefaretnâmesi

Viyana Sefaretnâmesi, 1665 yılında Osmanlı elçisi olarak Viyana’ya giden Kara Mehmed Paşa'nın Evliya Çelebi tarafından kaleme alınan[1] elçilik raporudur.

Birçok kaynakta Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk sefaretnâmesi olarak geçer.[2]

Hassa bostancılarından Kara Mehmed Ağa, 27 Ekim 1664'te Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında imzalanan Vasvar Antlaşması'nın tasdikli nüshalarının karşı tarafa iletilmesi için Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa tarafından görevlendirildi.[3] 30 Ocak 1665 tarihinde padişah IV. Mehmed'in huzuruna çıkan Kara Mehmed Paşa, Rumeli Beylerbeyliği payesi verilip hilat giydirilerek bu göreve atandı. Kara Mehmet Çelebi'nin üç yüz kişiyi bulan elçilik heyetinde Evliya Çelebi de kâtip olarak yer aldı.[2] Serhadlerin durumunu iyi bilmesi sebebiyle elçiye faydalı olacağı düşüncesiyle elçilik maiyetinde görevlendirilen Evliya Çelebi, bu görev sırasındaki gözlemlerini Seyahatname adlı eserinin 7. cildinde de aktarmıştır.[3]

Viyana Sefaretnamesi'nin bir nüshası Milli Kütüphane'de diğer bir nüsha ise Avusturya Devlet Arşivi'nde bulunmaktadır.[]

Kaynakça

  1. ^ Altuniş-Gürsoy, Belkıs. "Seferatnâmeler". Türkler Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları, Cilt: 12, Yıl: 2002,. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  2. ^ a b Ünay Açıkgöz, Fatma. "Osmanlı- Avusturya İlişkilerinden Bir Kesit: Amaç Barış- Araç Hediye (XVII. yüzyıl)" (PDF). Social Sciences Studies Journal Cilt:3, Sayı:5, yıl:2017. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  3. ^ a b Can, Mustafa. "Elçi Kara Mehmed Paşa Örneği Üzerinden". Tarihin İzinde Bir Ömür: Dr. Nuri Yavuz'a Armağan, Berikan Yayınevi, 2019. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 

Ayrıca bakınız

  • Kara Mehmed Paşa'nın Viyana elçiliğinden Budin Beylerbeyiliği'ne ve ölümüne değin tafsilatlı biyografisi ayrıca sefaretnamesinin geniş değerlendirmesi için bkz. A. Çağrı Başkurt, Vallâhî canım, ben Rumeli Beylerbeyiyim!, Avrupa’da İlk Muhteşem ve Mükemmel Elçilik Alayının Hikâyesi: Kara Mehmed Paşa ve Viyana Elçiliği(1665), Libra Kitap, İstanbul 2020

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi Paşa</span> 31. Osmanlı sadrazamı

Damat Çelebi Lütfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 13 Temmuz 1539 - Nisan 1541 arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Zurnazen Mustafa Paşa, IV. Mehmed saltanatında 5 Mart 1656 tarihinde dört saat boyunca sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı tarihinin en kısa süre sadrazamlık yapan devlet adamıdır. 1655-1656 döneminde kaptan-ı derya görevi de yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kara İbrahim Paşa</span> 92. Osmanlı sadrazamı

Kara İbrahim Paşa, IV. Mehmed saltanatında, 15 Aralık 1683 - 18 Aralık 1685 tarihleri arasında iki yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa</span> 136. Osmanlı sadrazamı

Yirmisekizzade Mehmet Said Paşa veya diğer tanınan adıyla Mehmed Said Efendi, III. Osman saltanatında 25 Ekim 1755 - 1 Nisan 1756 tarihleri arasında beş ay yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pargalı İbrahim Paşa</span> 29. Osmanlı sadrazamı

Pargalı İbrahim Paşa, Makbul İbrahim Paşa, Frenk İbrahim Paşa, Damat İbrahim Paşa ya da öldürüldükten sonraki ünvanıyla Maktul İbrahim Paşa, I. Süleyman saltanatı döneminde 27 Haziran 1523 - 15 Mart 1536 tarihleri arasında sadrazamlık yapan, önemli siyasal ve askerî olaylarda rol oynayan Osmanlı devlet adamı. Sahip olduğu yetkiler sebebiyle Osmanlı İmparatorluğu dış siyasetinin beyni olarak kabul edilmektedir.

Sefaretnâme, özellikle Osmanlı Devleti döneminde, bir dış merkeze sefir (elçi) olarak atanan kişinin, döneminin siyaset ve diplomasisine ve bu arada da sefirlik görevinde bulunduğu şehrin ve ülkenin güncel hayatına ilişkin izlenim ve görüşlerini kitap şeklinde bir araya getirdiği eserdir.

<i>Seyahatnâme</i> (Evliya Çelebi) Osmanlı seyyahı evliya çelebi tarafından yazılan eser

Seyahatname veya Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Evliya Çelebi tarafından 17. yüzyılda yazılmış olan gezi yazısı kitabıdır. On ciltten oluşur. Seyâhatnâme ilk olarak 1848’de Kahire Bulak Matbaasında Müntehâbât-ı Evliya Çelebi adıyla yayımlanmıştır. İkdam Gazetesi sahibi Ahmed Cevdet Bey ile Necib Asım Bey, Pertev Paşa Kütüphanesindeki nüshayı esas alarak 1896 senesinde İstanbul’da basmaya başlamışlardır. 1902 senesine kadar ancak ilk altı cildi yayımlanabilmiştir. Yedinci ve sekizinci ciltleri 1928’de Türk Tarih Encümeni, dokuz ve onuncu ciltleri ise 1935-1938 yılları arasında yeni harflerle Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti tarafından yayımlanmıştır. Seyahatname’nin 1814 yılında Hammer tarafından keşfedilmesinden sonra birçok yabancı bilim insanı Çelebi hakkında araştırmalar yapmış eseri birçok dile çevrilmiş ve yayımlanmıştır. Orhan Şaik Gökyay, Seyahatname'nin birinci cildini Latin alfabesine çevirmiş ve böylece eser daha çok kişi tarafından incelenmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yirmisekiz Mehmed Çelebi</span> Osmanlı devlet adamı

Yirmisekiz Mehmed Çelebi, Osmanlı devlet adamı.

Kasım Paşa (d.?-ö.?) Rumeli beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.

Kara Mehmet Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Evliya Çelebi</span> Osmanlı Türk gezgini ve yazar (1611–1682)

Derviş Mehmed Zıllî veya bilinen adıyla Evliyâ Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen bir Osmanlı seyyahı ve nesir yazarıdır. Evliyâ Çelebi, imparatorluk kültürel zirvesinde iken, elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını ve komşu toprakları gezmiş, gördüklerini ve yaşadıklarını Seyahatnâme adlı 10 ciltlik ünlü eserinde toplamıştır. Hayatı boyunca gezdiği şehir sayısı 257'dir.

<span class="mw-page-title-main">Adil Giray</span>

Adil Giray Kırım Hanı. 1666 ila 1671 yılları arasında saltanat sürmüştür. Adil Çoban Giray olarak da bilinir.
Rodos'ta sürgünde olduğu sırada IV. Mehmet Giray'ın yerine dönemin Osmanlı Sadrazamı Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın arzusu ile tahta geçti. Bu dönemde IV. Mehmet Giray Kazan, Nogay ülkesi ve Dağıstan'da bulundu. Adil Giray tahta geçtikten bir sene sonra Viyana'ya 'Ahmet Ağa' isimli bir elçi göndererek Habsburglar'a hanlığını beyan etti. Avusturyalılardan Kırım'da elçi bulundurmalarını talep etti, ancak bu talebi kabul edilmedi. Tutarsız davranışları ile halkın gönlünü bir türlü kazanamayan Adil Giray'a Şirin Beyleri isyan ettiyse de bu isyan Osmanlı'nın yardımı ile bastırıldı. Ancak, kendisine yönelik tepki ve isyanlar dinmedi. 1671 yılında I. Selim Giray Adil Giray'ı tahttan indirdi.

Zülfikar Paşa "Mükaleme Takriri" (1688-1692) Viyana'ya gönderilen Osmanlı elçisi.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Ahmed Paşa</span>

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

<span class="mw-page-title-main">Ebubekir Ratib Efendi</span>

Ebubekir Ratib Efendi, 18. yüzyılda yaşamış, Osmanlı devlet adamı, sefâretnâme yazarı.

Silahdar Damat Dimetokalı Mehmed Paşa I. Mahmud saltanatında 9 Ocak 1736 - 6 Ağustos, 1737 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Bosnalı Hacı Mehmed Paşa, Derviş, Sufi ve Sofu lakaplarıyla da bilinen Osmanlı devlet adamıdır.

Söhrab (Sührab) Mehmed Paşa ; yeniçeri ağası, vezir ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.