İçeriğe atla

Viyana Dioskurides

Viyana Dioscorides'in 483v numaralı folyosundan bir kuş galerisi

Viyana Dioskurları, MS 1. yüzyıldan kalma bir eserin, LatinceDe materia medica 6. yüzyılın başlarından kalma Bizans Yunancası tezhipli bir el yazmasıdır.(Περὶ ὕλης ἰατρικῆς : Orijinal Yunancada Perì hylēs iatrikēs) Pedanios Dioskurides tarafından Uncial yazılmıştır . Geç Antik Çağ bilimsel metinlerinin önemli ve nadir bir örneğidir. Konstantinopolis'te bin yılı aşkın bir süre kaldıktan sonra metin, İstanbul'un Fethi sonrası bir yüzyıl sonra, 16. yüzyılda Viyana'daki Kutsal Roma İmparatoru'na geçmiştir.

491 parşömen folyonun ölçüsü 37 cm (15 in) 30 cm (12 in) ve çoğu doğal tarzda yapılmış 400'den fazla hayvan ve bitki resmi içermektedir. Dioskurların metnine ek olarak, el yazması ona eklenmiştir; Rufus'a atfedilen Carmen de herbis, genellikle Philadelphia'lı Dionysius ile özdeşleştirilen belirli bir Dionysius'un ornitolojik incelemesinin bir açıklaması ve Kolofonlu Nicander'in yılan ısırıklarının tedavisi mevcuttur.

Tarih

Kitabın kendisi için yapıldığı Anicia Juliana'nın iki yanında Megalopsychia ve Phronesis'in portresi (folio 6v'den detay)

El yazması yaklaşık MS 515 yılında Bizans (Doğu Roma) İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'te, Anicius Olybrius'un (son Batı Roma İmparatorlarından biri) kızı olan Bizans imparatorluk prensesi Anicia Juliana için oluşturulmuştur. Bu nedenle el yazması artık bilim adamları tarafından Juliana Anicia Kodeksi olarak adlandırılmaktadır.[1] Lüks bir kopya olarak oluşturulmuş olmasına rağmen, daha sonraki yüzyıllarda Konstantinopolis'teki imparatorluk hastanesinde her gün ders kitabı olarak kullanılmış ve Konstantinopolis imparatorluk hastanesinde her gün ders kitabı olarak kullanılmış ve bir Orta Çağ notu, Nathanael adlı bir Yunan hemşirenin 1406'da hastalığın geri teptiğini kaydediyor.[2]

Bizans dönemi boyunca el yazması, yabancı liderlere verilen eserin kopyaları için orijinal olarak kullanıldı; buna Bizans İmparatoru VII. Konstantinos'un Yunanca bir kopyası ile tercüman gönderdiği İspanya Kralı III. Abdurrahman'ın Arapça baskısı da dahildir.[3] Metinde Vareg Muhafızları'ndan Michael'ın adının yazılı olduğu bir not da bulunmaktadır.[2]

El yazması restore edilmiş ve 1406'da patriklik noteri İoannis Kortasminos tarafından Bizans Yunancası'nda küçük bir içindekiler tablosu ve kapsamlı bir not eklenmiştir.[4] 15. yüzyılın ortalarında, Konstantinopolis'teki Vatikan Vaftizci Yahya Rum Ortodoks manastırının rahipleri tarafından, şu anda Vatikan Kütüphanesi'nde bulunan Papa VII. Alexander diskurları yaratmak için kullanılmıştır. 1453'te İstanbul'un Fethi sonrası sahibi her bitkinin adını Arapça ve İbranice el yazısıyla yazmıştır.[4][5] Şehrin düşüşünden bir asır sonra hala İstanbul'da bulunan el yazması, Kanuni Sultan Süleyman'ın Arapça konuşan Yahudi doktoru Moses Hamon'dan, Avusturya Habsburglarından I. Ferdinand'ın hizmetinde olan Flaman diplomat Ogier Ghislain de Busbecq tarafından satın alınmıştır.

Busbecq hatıratında bu kitap için söyle demiştir:

İstanbul’da koca bir hazine bıraktım. Bu Dioscurides’in bir eseridir. Gayet eskidir, majüskül harflerle yazılmıştır. İçinde nebatat resimleriyle, eğer yanılmıyorsam, bazı Cratevas parçaları ve kuşlar hakkında küçük bir eser de vardır. Kitap: Hamon isimli bir Yahudi’nin oğluna aittir. Hayatında Süleyman’ın doktoru idi. Kitabı satın alacaktım. Fakat fiyatı beni korkuttu. Yüz düka altından bahsedildi. Buna benim kesemden ziyade imparatorun kesesi dayanabilir. İmparatoru, bu kadar muhterem bir muharriri böyle bir esaretten kurtarmak için teşvik etmekten geri kalmayacağım.[6]

Ogier Ghislain de Busbecq’in önerisi üzerine satın alınan bu yazma eser şu anda Avusturya Millî Kütüphanesi'nin el yazmaları arasında tutulmaktadır. Viyana'da Codex Vindobonensis med. gr. 1. olarak tanımlanıyor. El yazması, tarihi önemi nedeniyle 1997 yılında UNESCO'nun Dünya Belleği Programı Kaydı'na kaydedilmiştir.[7]

Çizimler

Folio 83r Rubus fruticosus (böğürtlen)

El yazmasında orijinal 435 resimden 383 tanesi tam sayfa bitki resmidir. Çizimler iki gruba ayrılır. Daha önceki klasik modelleri sadakatle takip edenler ve her bitkinin oldukça doğal bir resmini sunanlar vardır. Daha soyut olan başka resimler de vardır. Resimlerin çoğunluğu, farmakoloğun her bir bitkiyi tanımasına yardımcı olmak amacıyla natüralist bir tarzda boyanmıştır. Ancak bu resimlerin daha önceki bir bitkinin kopyası olarak yapıldığına ve doğadan alınmadığına inanılmaktadır.

Metnin resimlerine ek olarak, el yazması bir dizi tam sayfa minyatür biçiminde birkaç ön parça içermektedir. Folio 6 verso'da Anicia Juliana'nın ithaf minyatür portresi özellikle dikkat çekicidir. El yazması, Anicia'ya, Konstantinopolis'in banliyölerinde bir kilisenin inşasını finanse ettiği için minnettarlığından dolayı sunulmuştur. Bu portre günümüze ulaşan en eski ithaf portresidir. Portrede Anicia tören pozunda oturmuş sadaka dağıtırken görülüyor. Yanında Megalopsychia (yüce gönüllülük) ve Phronesis (sağduyu) kişileştirmeleri vardır. Ayaklarının dibinde "Sanatın Minnettarlığı" etiketli başka bir kişileştirme diz çökmektedir. Bir putto, Anicia'ya bir ithaf kopyasını tutar. Anicia ve görevlileri, tamamı iç içe geçmiş halatlardan oluşan bir daire içindeki sekiz köşeli bir yıldızın içine alınmış durumda. Yıldızın dış köşeliklerinde, duvarcı ve marangoz olarak çalışan, grisaille'den yapılmış macunlar vardır. Bu minyatür tamamen orijinal bir yaratımdır ve kişileştirmelerin ve putti'nin dahil edilmesiyle, Anicia'nın kendisi dindar bir Hristiyan olmasına rağmen Konstantinopolis'teki klasik geleneğin dayanıklılığını göstermektedir.

Folio 3v, yedi doktor

El yazmasındaki ön yazılar dizisi, her biri yedi tanınmış farmakologdan oluşan bir grubun yer aldığı iki tam sayfa minyatürle başlamaktadır. İkinci resimde, en göze çarpan ve sandalyede oturan tek kişi Galen'dir. Yanında taşlara veya yere oturan üç çift doktor daha vardır. Galen'e en yakın olanlar Krateuas ve Dioscurides'tir. İkinci çift ise Apollonius Mys ve Nicander'dir. Galen'den en uzaktakiler Andreas ve Efesli Rufus'tur. Figürlerin her biri bağımsız bir portredir ve muhtemelen çeşitli yazarların incelemelerindeki yazarların portrelerinden modellenmiştir. Yedi figür özenle dekore edilmiş bir çerçevenin içinde yer almaktadır. Arka plan, figürleri soyut bir alana yerleştiren som altındır. Bu, masif altın arka planın kullanıldığı bilinen en eski el yazmasıdır.

Yedi farmakoloğun iki minyatürünün ardından iki yazar portresi yer almaktadır. İkinci portrede, Dioscurides kucağında bir kodekse yazı yazmaktadır. Önceki minyatürdeki portreye karşılık gelen profilde gösterilmiştir. Görsellerin dayandığı Dioskurides'in hayat portresine dayanan bir geleneğin olması muhtemeldir. Dioscurides'in önünde, alt katta oturan bir sanatçı adamotu kökünün resmini çizmektedir. Doğadan resim yapıyor. Baktığı adamotu kökü kişileştirilmiş Epinoia (düşünce gücü) tarafından tutulmaktadır. Merkezi niş olan bir revaktan oluşan mimari bir arka plan bulunmaktadır.

Dionysius'un kuşlar üzerine yazdığı eserin farklı ifadeleri üç kitapta yer almaktadır. İlk iki kitapta, metin sütunlarına çerçevesiz veya arka plansız olarak yerleştirilmiş kuş resimleri bulunmaktadır. Üçüncü kitapta tam sayfa minyatürde ızgara şeklinde düzenlenmiş 24 kuş vardır. İnceleme boyunca tasvir edilen kuşlar yüksek sanatsal değere sahiptir ve biçim ve renk bakımından doğaya sadıktır. Kuşların çoğu kolayca tanımlanabilir. Üçüncü kitaptaki tam sayfa minyatürde yer alan kuşlardan bazıları, açıklama metninde anlatılmamıştır. Bu resimlerin daha eski ve farklı bir eserin, muhtemelen Myndoslu Aleksandros'un eserindeki resimlere dayanması muhtemeldir. Ancak bu el yazması, kuşlarla ilgili hayatta kalan en eski resimli incelemedir.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "The 1500th Anniversary (512-2012) of the Juliana Anicia Codex: An Illustrated Dioscoridean Recension. Jules Janick and Kim E. Hummer. Chronica horticulturae. 52(3) 2012 pp. 9-15" (PDF). 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  2. ^ a b Mazal, Otto. "Der Wiener Dioscurides" vol. 1, p. 16
  3. ^ Mazal, Otto. "Der Wiener Dioscurides" vol. 2, p. 89
  4. ^ a b Janick, Jules, and John Stolarczyk. "Ancient Greek illustrated Dioscoridean herbals: origins and impact of the Juliana Anicia Codex and the Codex Neopolitanus." Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca 40.1 (2012): 09.
  5. ^ Tiltman, John H. (Yaz 1967). "The Voynich Manuscript: "The Most Mysterious Manuscript in the World"". NSA Technical Journal. XII (3). 
  6. ^ Busbecq, Ogier Ghislain de (1939), Türk mektupları 301, Hüseyin Cahit Yalçın tarafından çevrildi, İstanbul 
  7. ^ "Vienna Dioscurides". UNESCO Memory of the World Programme. 12 Şubat 2009. 20 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Gentile Bellini, Rönesans döneminde Venedik'te yaşamış İtalyan bir ressamdır. 1478'de Venedik Cumhuriyeti tarafından Fatih Sultan Mehmet'in Portresini yapmak üzere İstanbul'a gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Minyatür</span> kendine has bir biçimi olan resim

Minyatür, kendine has bir biçimi olan resim çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">II. Manuil</span>

II. Manuil Paleologos, 1391 ile 1425 yılları arasındaki Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">Câmiu't-Tevârîh</span>

Câmiu't-Tevârîh, Mahmud Gazan'dan, Moğollar ve onların hanedanlığını, sonraları Âdem'den Reşîdüddîn Hemedanî’nin yaşadığı döneme kadar olan tüm tarihi kayıtları içeren bir kitaptır.

Matematikçi ya da Felsefeci Leo, Bizans felsefe ve mantık âlimi. İkonoklazm sonu ve Bizans tarihinin en parlak dönemlerinden birisi olan MakedonRönesans'ı ile anılır. Onun günümüze ulaşmış yazmaları Plato ile diyaloglar yazmasıdır. Gerçek bir "Rönesans insanı" ve "9. yüzyılda Bizans'ın en akıllı adamı" olarak anılır. Selanik metropolitiydi, sonra Konstantinopolis'te bulunan Magnaura felsefe okulunun başına geçmiş ve Aristo mantığı Organon öğretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pedanios Dioskurides</span>

Dioscorides Pedanius (40-90), Roma İmparatorluğu zamanında yaşamış, Anadolu'da Kilikia Bölgesi'nde bugün Adana'ya yakın olan, Anazarboslu'dur (Anazarva). Hekim ve farmakoloji bilgini. Osmanlı dönemi kitaplarında adı Skoridos olarak geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı minyatürü</span> Genellikle Osmanlıda saray kültürünü yansıtan eski Osmanlı resim sanatı

Osmanlı minyatür sanatı Osmanlı saray kültürünü yansıtarak el yazmaları gibi lüks öğeleri süsleyen genelde Padişah ve diğer yüksek mertebelilere sunulmuş bir sanat şeklidir. Minyatür sanatı İslam dünyasında özellikle yer bulmuş bir saray sanatıdır. Yüksek gelişmişliğe ve kapsamlılığa, geç Orta Çağ'da İran, Irak, Orta Asya ve Anadolu'da bulunan Türk ve Pers hanedanlıkları dönemlerinde erişmiştir. Osmanlı miniyatür sanatı, hep birlikte kitap sanatı olarak anılan Hat, Nakş, Tezhip, Ebru ve Cilt gibi birbiriyle ilişkili geleneksel sanatlardan biridir.

<i>De Administrando Imperio</i>

De Administrando Imperio, 10. yüzyıl, Bizans İmparatoru VII. Konstantinos (905-959) tarafından yazılmış eserin Latince başlığı. Çalışmanın Grekçe orijinal adı Grekçe: Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ρωμανόν, Pros ton idion yion Romanon. Bu eser Konstantinos'un oğlu ve halefi, II. Romanos için yazılmış bir iç ve dış politika kılavuzudur. Eserin bulunan en eski el yazması geç 11. asırdan kalmadır. Kitabın şimdiki Latince başlığı ilk defa Hollandalı bilgin Johannes Meursius tarafından 1611'de eserin tercümesinde kullanılmıştır ve sonradan eserin evrensel adı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Kadim İrevani</span>

Mirza Kadim İrevani - 19. yüzyılda yaşamış Azeri portreci ve bezeme sanatçısı. Azerbaycan pano resminin temelini attı, yaratıcılığı Azerbaycan'ın modern görsel sanatında önemli bir değişiklik olarak hafızalarda kalmıştır.

<i>Vincent van Goghun yaptığı portreler</i> Vikimedya liste maddesi

Vincent van Gogh, izlenimcilik akımının yayıldığı zamanlarda yaşamıştır. Fotoğrafın ortaya çıkmasından sonra ressamlar artık fiziksel formları taklit etmek yerine resmettikleri kişiler, mekânlar ve nesnelerin ardındaki duygu ve düşünceleri aktarma yoluna girmişlerdir. İzlenimci ressamlar buna kuvvetli fırça darbeleri kullanarak, bazı renk tonlarını vurgulayarak ve ışıklandırmaya dikkat ederek ulaşmaya çalışmışlardı. Vincent van Gogh, bu ideolojiyi resimlerinde kullandığı özne ve nesnelerle olan ilişkisini ve onlara karşı duyduğu hisleri tasvir edebilmek için kullandı. Van Gogh’un yaptığı portreler, ressamın portresini yaptığı kişilerle olan ilişkilerini ve bu öznelerin iç özelliklerini yansıtmak için renk ve fırça darbelerinin kullanımına odaklanır.

Efesli İoannes Altıncı yüzyılda Kalkedon olmayan Süryanice konuşan Kilise'nin monofizit piskoposu ve Süryanice yazan tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Paris mezmurlar kitabı</span> el yazması

Paris mezmurlar kitabı 38 x 26,5 cm boyutlarında, 449 yaprak ve 14 tam sayfa minyatür içeren Bizans resimli el yazmasıdır. Psalter olarak da bilinen bir Mezmurlar Kitabı nüshası olan eser, imparator VII. Konstantinos ve onun halefleriyle yakından özdeşleşmiş klasik sanata olan ilginin 10. yüzyılda yenilenmesi olan sözde Makedon Rönesansı'nın önemli bir eseri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ashburnham Tevratı</span> MS 7. yüzyılda tamamlanmış minyatürlü bir tevrat el yazması

Ashburnham Tevratı MS 7. yüzyılda tamamlanmış minyatürlü bir el yazmasıdır. El yazması, Eski Ahit'ten Tanah'ın ilk beş kitabı olan tevratı kapsamaktadır.

Salminius Hermias Sozomenus, aynı zamanda Sozomen olarak da bilinir, Hristiyan Kilisesi tarihçisiydi.

İoannis Ksenos, gezgin çileci bir hristiyan aziz. Bizans Girit'inde manastır ve kiliseler kurmuş, Yunanca otobiyografisini kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Collier (ressam)</span>

John Maler Collier İngiliz ressam ve yazardı. Ön Raffaeloculuk akımı tarzında resimler yaptı ve neslinin en önde gelen portre ressamlarından biriydi. Her iki evliliği de Thomas Henry Huxley'in kızlarıyla oldu. 1875'ten itibaren Paris'te Jean-Paul Laurens ile Münih Akademisi'nde resim eğitimi aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda tıp</span>

Bizans tıbbı, Bizans İmparatorluğu'nun yaklaşık MS 400 ile MS 1453 arası yaygın tıbbi uygulamalarını kapsar. Bizans tıbbı, Greko-Romen öncülleri tarafından geliştirilen bilgi temeli üzerine inşa edilmesiyle dikkate değerdir. Bizans tıbbı, antik çağlardan kalma tıbbi uygulamaları koruyarak İslam tıbbını etkiledi ve Rönesans döneminde Batı'nın tıbbın yeniden doğuşunu destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Rabula İncili</span> El Yazması

Rabula İncili veya Rabbula İncili, 6. yüzyılda tezhiplenmiş Süryani dilinde bir İncil Kitabı'dır. Batı Asya'da üretilen en seçkin Bizans eserlerinden biri olarak kabul edilen ve büyük minyatürler içeren en erken Hristiyan el yazmalarından biri olan bu eser, minyatür ustasının parlak renklere, harekete, dramaya ve dışavuruma olan eğilimi ile dikkat çekmektedir. Nadir sanat eserlerinin günümüze ulaştığı bir dönemden gelmesi ve Hristiyan ikonografisinin büyük gelişmeler yaşadığı bir dönemi yansıtması nedeniyle, bu el yazması sanat tarihinde önemli bir yer işgal etmektedir ve sıkça başvurulan bir eser olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anicia Juliana</span>

Anicia Juliana Geç Antik Roma imparatorluk prensesi, Doğu Roma imparatorluğunun Magister militum Areobindus Dagalaiphus Areobindus'dun karısı, Konstantinopolis'teki büyük Ayios Polieuktos Kilisesi'nin hamisi ve Viyana Dioskurides'in sahibidir. Roma imparatoru Olybrius'un ile kendisi de imparator III. Valentinianus ile Licinia Eudoxia'nın kızı olan Placidia'nın kızı, Anicia Juliana'nın aynı zamanda imparator II. Theodosius'un ve azize imparatoriçe Aelia Eudocia'nın büyük-büyük torunudur. Leo Hanedanının yönetimi ve daha sonraki Justinianus hanedanının yükselişi sırasında Anicia Juliana, önceki imparatorluk hanedanlarının, yani I. Valentinianus'un kurduğu Valentinianus Hanedanı'nın ve I. Theodosius tarafından kurulan ilgili Theodosius Hanedanı en önde gelen üyesiydi.

De materia medica, şifalı bitkilerin ve onlardan elde edilebilecek ilaçların bir farmakopesidir. Beş ciltlik eser MS 50-70 yılları arasında Roma ordusunda görevli Yunan bir hekim olan Pedanios Dioskurides tarafından yazılmıştır. Rönesans'ta gözden geçirilmiş şifalı bitkiler tarafından desteklenene kadar 1.500 yıldan fazla bir süre boyunca yaygın olarak okunmuş ve tüm doğa tarihi ve farmakoloji kitapları arasında en uzun ömürlü olanlardan biri haline gelmiştir.