Vito Genovese
Vito Genovese | |
|---|---|
 Vito Genovese 1959 yılında mahkemede hâkim karşısında | |
| Doğum | 21 Kasım 1897 Risigliano, Tufino, Napoli, İtalya |
| Ölüm | 14 Şubat 1969 (71 yaşında) Springfield Hapishanesi, Missouri, Amerika Birleşik Devletleri |
| Diğer ad(lar)ı | Don Vitone |
| Meslek | Mafya lideri, gangster, gaspçı, iş insanı, uyuşturucu ve içki ticaretçisi ve dolandırıcı |
| Tanınma nedeni | Bir mafya ailesi olan Genovese ailesi'nin patronu |
Vito Genovese (İtalyanca telaffuz: [ˈviːto dʒenoˈveːse, -eːze]; 21 Kasım 1897; Risigliano, Tufino, Napoli[1][2] - 14 Şubat 1969; Springfield Hapishanesi, Missouri), Amerikan mafyasının liderlerinden biriydi.
Amerika'ya gelişi
Genovese, 1913'te New York'a göç etti.[3] Mafya kariyerine kendisi gibi Napolili olan Joe Masseria'ya hizmet ederek başladı. Hapishaneye ilk girişi 1917 yılında silah taşıdığı için oldu, 60 gün hapiste kaldı. Lucky Luciano, Meyer Lansky, Bugsy Siegel ve Frank Costello gibi isimlerle kadın, alkol ve uyuşturucu satıcılığı yaptı.[4]
Zamanla Luciano'ya yaklaşan Genovese, Amerikan ve İtalyan mafyası arasında gelişen Castellammarese Savaşı'nda önemli rol oynadı. 1931 yılının Nisan ayında Luciano tarafından düzenlenen Joe Masseria suikastinde eski patronuna ateş eden dört kişiden biriydi.[5][6] Bu yılın sonuna doğru, Luciano ayrıca Masseria'nın rakibi Salvatore Maranzano'ya suikast düzenledi ve İtalyan mafyasının lideri oldu.[7][8]
1929 yılında Vito Genovese'nin ilk eşi genç yaşta öldü. Bundan üç yıl sonra mutsuz bir evlilik yaşayan ama boşanamayan evli bir kadın olan Anna Petillo'ya âşık oldu.[9][10] Genovese 16 Mart 1932'de Anna'nın eşini New York'ta yüksek bir binanın tepesinden aşağı atarak öldürdü ve 12 gün sonra Anna Petillo ile evlendi.[9][11] Nancy ve Phillip isminde iki çocuğu oldu. Oğlu Phillip mafya işlerine hiç girmedi. Anna daha sonra oldukça popüler bir dava ile eşinden boşandı ve Genovese'nin hem bir mafya babası olduğunu hem de kendisini dövdüğünü söyledi. Boşanmasının ardından Anna aylık 300 dolarlık bir nafaka aldı, ama aynı dönemde Genovese tek bir işten haftada 30.000 dolar kazanıyordu.
1936 yılında Luciano'nun hapse girmesi üzerine Genovese kriminal bir hiyerarşi yaşama şansına kavuştu.[12][13][14] İlk kurbanlarından biri gangster Ferdinan Boccia idi.[15] Boccia'yı vuranlardan biri tehdit edilince patronunun Genovese olduğunu söyledi ve Vito Genovese 1937 yılında İtalya'ya kaçmak zorunda kaldı.[15]
İtalya'ya dönüşü
Genovese İtalya'da Benito Mussolini'nin yakın arkadaşlarından biri oldu ve damadı Galeazzo Ciano ile uyuşturucu satışı ortaklığına girdi.[16] 1943 yılında İtalyan karşıtı editör Carlo Tresca suikastini düzenledi.[17] Aynı yıl içerisinde Amerikalıların Sicilya'ya dönmesi sonucunda onların yanında yer aldı ve karaborsanın katkılarıyla zenginleşti. Bu dönemde Sicilya mafyasındaki Amerikalıları temsil eden ve 1942-1943 yıllarında New York valisi olan Colonel Charles Poletti'nin şoförü, tercümanı ve consiglieresi oldu. Sicilya'nın o dönemdeki en büyük kabadayısı Salvatore Giuliano ile dost oldu.[18]
Amerika'ya dönüşü
Genç bir komiser yardımcısının da desteğini alan Genovese, Amerika'ya geri döndü. Bu süre içerisinde cinayetten aranmaktaydı, ama tüm şahit ve suçlular o gelmeden öldürülmüş ya da ortadan kaybolmuştu ve aleyhindeki tüm davalar düştü.
1946 yılında Havana konferansına katıldı. Burada Amerika'daki mafya gücünü eline geçirmesi üzerine uzlaştı. Albert Anastasia ve Lucky Luciano ise karşısındaydı. Bu gelişiyle beraber uyuşturucu satması Luciano tarafından yasaklandı. Luciano ve Genovese arasında bir anlaşmazlık oldu, ancak buluşmalarının ardından yeni bir savaşın doğmasını engellediler.
Vito Genevese Luciano'nun da bu işte olmasına rağmen uyuşturucu satışına yatırımda bulundu ve Luciano mafya liderliğinde ikinci sıraya düştü. "Capo di tutti capi" (babalar babası) olmak için Amerikan mafyasında birçok suikast düzenledi. 1951'deki komisyonun buluşmasının ardından Frank Costello ve Joe Adonis'in karşı çıkmasına rağmen; Albert Anastasia gibi; New Jersey mafyası başı Willie Moretti'nin yok edilme emrini verdi. Sebebi de Kefauver komisyonunda omertaya uymamasıydı.
Yükselişi
1957 yılının Nisan ayında Frank Costello'ya suikast düzenledi ancak Castello ölmedi. Suikaste Vincent Gigante ve Tommy Eboli katıldı (Bu iki isim de gelecekte Vito Genovese'nin hapishanedeki yıllarında ve ölümü ardından Genovese ailesini kendi dönemlerinde yönetecekti). Hayatını kaybetmekten korkan Frank Costello ailesinin patronu olmaktan çekildi ve yerine Vito Genovese geçti. Mafya ailesinin ismi de Genovese ailesi oldu. Aynı yılın ekim ayında; tek rakibi olan Gambino ailesinin lideri Albert Anastasia'yı Gallo kardeşlere öldürttü. Bu suikastin ardından; Genovese artık Amerikan mafyasının lideri oldu.
Genovese'nin yakalanışı
14 Kasım 1957 tarihinde; New York'ta Apalachin'de gerçekleşecek Apalachin Buluşması'nda Genovese babaların babası olmayı planladı; ancak Edgar Croswell isimli New York polis eri; evin sahibi Joseph Barbara'yı şüpheli bulduğu için kontrol etmekteydi.
Eve giren ve çıkan lüks arabaların plakalarını inceledikten sonra; Joseph Bonanno, Carlo Gambino, Sam Giancana ve Santo Trafficante'nin de aralarında bulunduğu tüm mafya babalarının burada olduğunu anladı ve tepeye çıkan yolu kapatarak arabaların kaçmasını engelledi.
Eve polislerin baskın yapması sonrasında; katılanlar kaçmaya çalıştı ama çoğu yakalandı. Ancak bu kaçışları basının ilgisini çekti ve Genovese'nin bu buluşması bir fiyaskoya dönüştü. Lansky, Luciano ve Castello'yu da yok etme planları yapan Genovese; aleyhinde gelişen davalarda da Lansky ve Luciano, Genovese'nin uyuşturucu ticaretini anlatmasıyla hapse girdi.
Genovese'nin hapse girişi ve ölümü
Genovese 1959 yılında uyuşturucu ticaretinden 15 yıl hapis cezası alarak hapise girmesi sonrasında; Genovese ailesinin başına Tony Eboli geçti. Ancak Genovese; hapishaneden Genovese ailesini yönetmeye devam etti. Hapishanede olduğu yıllarda Tony Bender'in de öldürülmesini emretti çünkü yakalanmasındaki baş sorumlu olarak Bender'i görmekteydi. Genovese ayrıca Joe Valachi'ye suikast planladı, Valachi bunu öğrendikten sonra polisten koruma talep etti ve mafya aleyhindeki en büyük bilgi kaynaklarından biri oldu.
Genovese 14 Şubat 1969'da Springfield hapishanesinde, tahliye olmasına 5 yıl kala kalp krizi geçirerek öldü.[16][19]
Günümüzde Genovese ailesi New York'un en güçlü ve zengin ailesi olarak görülür ve 250'ye yakın adamı olduğuna inanılır. Ailenin lideri gizli olduğu için bilinmemektedir; ancak liderleri Dominick Cirilio, Mario Gigante, Venero Mangano ve Matthew Ianniello'dur.
Baba romanı serisi ve Vito Genovese
Öldüğü yıl Mario Puzo tarafından yazılan, Baba ve Sicilyalı isimli romanlarındaki ana karakterler; Don Vito Corleone ve Michael Corleone, Mario Puzo'nun açıklamasına göre "Don" Vito Genovese'den ve Frank Castello'dan esinlenmiştir. 3 yıl sonra; romanın filmini çeken Francis Ford Coppola da karakteri Vito Genovese'ye benzeterek filmini çekmiştir.
Vito Genovese'nin hayatında yaşadıkları ve Baba romanındaki belli başlı paralellikler şöyledir:
- Vito Corleone gibi genç yaşta İtalya'dan Amerika'ya, New York'a göçü
- Vito Corleone gibi isminin Vito olması
- Vito Corleone gibi ilk babalardan birini öldürdükten sonra mafya babası olması
- Michael Corleone gibi ilk eşinin genç yaşta ölmesi, yeni biriyle evlenmesi ve boşanması
- Michael Corleone gibi ikinci dünya savaşında etkisi olması
- Michael Corleone gibi bir mafya babasını öldürdükten sonra İtalya'nın Sicilya şehrinde bir dönem yaşaması ve giderken eşini Amerika'da bırakmak zorunda kalması
- Michael Corleone gibi (Sicilyalı romanında) Salvatore Guiliano (ismi de aynıdır) ile Sicilya'da dostluk yaşaması ve eşlik etmesi
- Michael Corleone gibi Havana'da "babaların babası" olması
- Michael Corleone gibi bir oğlu ve bir kızı olması ve oğlunun mafya ile ilgilenmek istememesi
- Vito ve Michael Corleone gibi kalp krizinden ölmesi
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019.
- ^ Philip Carlo The Ice Man: Confessions of a Mafia Contract Killer (pp. 68–69) 11 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Stolberg, s. 119
- ^ "Racket Chief Slain By Gangster Gunfire. Giuseppe Masseria, Known as Joe the Boss, Shot Mysteriously in Coney Island Cafe. Police Say He Was Leader in Every Kind of Racket. He Escaped Death Many Times. Shooting Still a Mystery" (PDF). New York Times. 16 Nisan 1931. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2011.
It took ten years and a lot of shooting to kill Giuseppe Masseria—he was Joe the Boss to the underworld—but his enemies found him with his back turned yesterday in a little Italian restaurant in Coney Island, and when they walked out into
- ^ Raab, Selwyn. Five Families: The Rise, Decline, and Resurgence of America's Most Powerful Mafia Empires 10 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: St. Martin Press, 2005. 0-312-30094-8
- ^ "Lucky Luciano: Criminal Mastermind," Time, Dec. 7, 1998 27 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Cohen, Rich (1999). Tough Jews (1st Vintage Books bas.). New York: Vintage Books. ss. 65-66. ISBN 0-375-70547-3. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b Maas, Peter (2003). The Valachi papers (1st Perennial bas.). New York: Perennial. s. 130. ISBN 0-06-050742-X. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ Abadinsky, Howard (2010). Organized crime (9.9erişimtarihi=16 Temmuz 2020 bas.). Belmont, Calif.: Wadsworth/Cengage Learning. s. 97. ISBN 978-0-495-59966-1. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Sudol, Valerie (23 Nisan 2012). "The Gangster's Garden". nj. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ "Luciano Trial Website". January 31, 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: July 16, 2020.
- ^ "Lucania Sentenced to 30 to 50 Years; Court Warns Ring" (PDF). The New York Times. 19 Haziran 1936. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012.
- ^ "Lucania Sentenced to 30 to 50 Years; Court Warns Ring" (PDF). New York Times. 19 Haziran 1936. Erişim tarihi: 13 Ocak 2012.
- ^ a b Sifakis, Carl (2005). The Mafia encyclopedia (3. bas.). New York: Facts on File. s. 277. ISBN 0-8160-5694-3. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ a b Grutzner, Charles (16 Şubat 1959). "Ruled 'Family' of 450. Genovese Dies in Prison at 71. 'Boss of Bosses' of Mafia Here". New York Times. 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
Vito Genovese's throne, from which he ruled as "Boss of All Bosses" of the Mafia in the New York area, rested on the coffins of several predecessors -- in whose murders he is believed to have conspired. ...
- ^ "Assassin Slays Tresca, Radical, In Fifth Avenue". New York Times. 12 Ocak 1943.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ "Mafia kingpin dies while serving time". Eugene Register-Guard. (Oregon). Associated Press. 14 Şubat 1969. s. 4A. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
