İçeriğe atla

Visperad

Visperad (Visparad ve Vîspered, Avesta dili) Zerdüştlük dininin kutsal kitabı olan Avesta'nın dördüncü bölümünün adı. Visperad, kereti adı verilen 24 (23 ya da 27 söylev içeren) bölüme ayrılır ve ek dualar, övgüler ve Ahura Mazda'ya, diğer kutsal varlıklara saygı adakları ve özel törenlerde okunan metinlerden ve dini şarkılardan oluşur.[1]

Kaynakça

  1. ^ Xanna Omerxali, Avesta- Zerdüştilerin Kutsal Metinleri,  Avesta Yayınları , Doğu Rüzgarı Dizisi, s.22,  Esat Korkmaz, Zerdüşt Terimleri sözlüğü, Anahtar kitaplar yayınevi, s. 152.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Davud</span> İsrail ve Yehuda kralı

Davud, Tanak'a göre, Birleşik İsrail Krallığı'nın kralı olmuş bir Yahudi kraldı. İşboşet'in yerine gelir ve tahtı kendisinden sonra oğlu Süleyman'a bırakır.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes</span> Yahudiliğin ve Hristiyanlığın kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther</span> Protestanlık reformunu başlatan Alman rahip, teolog, üniversite profesörü ve yazar (1483–1546)

Martin Luther, Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yayan kişi. Almanya'da baskılara rağmen Kutsal Kitap'ın Latinceden Almancaya tercüme edilmesinde rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zerdüşt</span> Zerdüştçülük dininin kurucusu

Zerdüşt, Zerdüştlük olarak bilinen dinin kurucusu kabul edilen Antik İranlı düşünürdür. Bilgelik tanrısı Ahura Mazda'nın kendisine göründüğünü ve ondan doğruluğu yaymak görevini aldığını iddia eden Zerdüşt, Ahura Mazda'nın en büyük tanrı olduğunu, öteki birçok tanrı arasında, yalnız ona tapmak gerektiğini savundu. Antik İran'ın doğusunda doğduğuna dair genel bir düşünce hakimdir. Zerdüşt'ün Avesta'da toplanan ve Zerdüştlük ile ilgili günümüze ulaşan tek belge olan kutsal Gatalar ve Yasna Haptanghaiti ilahilerinin yazarı olduğuna inanılır. Günümüzde Hindistan'daki yandaşlarına, Parsi adı verilir.

Hristiyanlıkta apokrif, kanonik dini metinlerin ve kitapların parçası olmayan metin. Dini metinlerin doğruluğunun şüpheli olduğu durumları tanımlamak amacıyla kullanılır. Kitab-ı Mukaddes'e eklenmemiş metinler apokrif kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Vedalar</span>

Vedalar, Aryan din edebiyatının tamamını içine alan bir terimdir. Hinduizm dinine inananlar için kutsaldırlar ve yine bu dine inananlar için açığa çıkmış bilgidirler. Veda kelimesi bilgi manasına gelir ve İngilizce farkında olmak manasına gelen wit sözcüğüyle aynı kökene sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tanah</span> Yahudiliğin ana kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Tanah/Tanak, Yahudiliğin ana mukaddes metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonudur. Hristiyanlar tarafından İbranice Mukaddes Kitap ya da Eski Ahit denir. Metinlerin neredeyse tamamı Kutsal İbranice ile yazılmış olup, ufak bir bölümü de Kutsal Aramiceyle yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matbaacılık</span>

Matbaacılık ya da basımcılık, metin ve görüntülerin genellikle kâğıt gibi yüzeyler üzerine basılarak çoğaltılma işidir.

Kutsal metin, herhangi bir din veya mezhepte kutsal kabul edilen ve genellikle merkezî bir önemi haiz olan yazı.

Avesta, eski Orta Doğu inancı olan Zerdüştlüğün kutsal kitabıdır. Bu inancın kurucusu Zerdüşt'ün yazdığı Gatalar denen dörtlükler Avesta'da toplanır. Avesta, Zerdüşt'ün neye inandığını ve Zerdüştlüğün temellerini anlatan tek belgedir. Avesta dili artık konuşulmayan bir Hint-İran dilidir ve diğer Hint-İran dilleriyle benzerlikler taşır. Günümüzde Zerdüştlüğü benimseyen az sayıda Fars bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zerdüştçülük</span> Tek Tanrılı bir Antik İran dini

Zerdüştçülük, Zerdüştîlik ya da Mecûsîlik, günümüzden 3.500 yıl önce Zerdüşt tarafından İran'da kurulan, yaklaşık M.Ö. 6. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla kadar Pers, Med ve Sasani İmparatorluğu’nun dini olan, içerisinde düalist ve eskatolojik inanışın ilk örneklerini barındıran, dünyanın en eski tek tanrıcı vahiy dini. Bu dine inananlar Zerdüştçü, Mazdaist ve Zerdüştî olarak adlandırılıyor olup bedenen öldükten sonra dirilip Ahura Mazda'nın huzuruna çıkacaklarına ve orada sorgulanacaklarına inanırlar. Zamanla Zerdüştlüğün Zurvanizm gibi alt dalları ortaya çıkmıştır. Zurvanizm inancı, Zurvan olarak bilinen zaman ve kader tanrısını baş tanrı konumuna yükseltmiştir.

Hanok kitabı, kanonik kutsal metinlerden sayılmayan (apokrif) kitap. Adını, Kitâb-ı Mukaddes'te yer yer bahsedilen Hanok'tan alır. Kitaptaki çeşitli atıflar dini çevreleri rahatsız etmiş ve daha sonra I. Konstantin hükûmeti tarafından “saptırıcı” olduğu sebebi ile kutsal metinler külliyatından çıkarılmış ve kaybettirilmiştir. Birinci İznik Konsili'nde de Tevrat’dan tamamen çıkarılmıştır. İki farklı nüshası vardır. Biri bir Rus manastırında bulunmuş ve Slav dilinde muhafaza edilmiştir. Adı "Hanok Sırlar Kitabı"dır. İkinci kitap ise Hanok kitabıdır. Bu kitap 1772 yılında James Bruce tarafından bir Habeş manastırında bulunmuştur. Tanrı'nın gökten kovduğu meleklerin yeryüzüne inmesinden ve Nefilim'i başlatmasından söz eder.

Bhagavad Gita, kısaca Gita, kutsal bir Hindu metni, ve edebiyat tarihindeki ve felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir. Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen, Hindularca Tanrı'nın tezahürü olarak görülen ve Bhagavan, ilahi olan, olarak hitap edilen Krişnadır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Alexander</span> 214. Katolik Kilisesi papası (1431-1503 pd. 1492-1503)

Papa VI. Alexander veya Rodrigo Borgia 1492 yılından ölümüne kadar Hristiyanlığın Papa'sıydı. Rönesans döneminin en tartışılan papasıdır. İsmi sürekli olarak yolsuzluklarla anılan Borgia ailesinin önemli isimlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">XIII. Leo</span> Katolik Kilisesinin 256. papası.

XIII. Leo, asıl adı Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci, 20 Şubat 1878 ile 20 Temmuz 1903 yılları arasında görevde kalmış papa.

Hara Dağı, antik Zerdüşt metinlerinden Avesta'da bütün dağların kaynağı olduğuna inanılan kutsal yerdir. Avesta kozmolojisinde evrenin merkezidir. Hinduların Meru, Budistlerin Sumeru dağı ile benzerlikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Keyânîler</span> Milâttan önce 900-775 yılları arasında İran’da hüküm süren bir hânedan

Keyânîler, İran'ı Pişdâdîlerden sonra Milattan Önce 900-775 yılları arasında idare eden Zerdüşt hanedan. Keyânî hükümdarları Zerdüştlük'ün kutsal kitabı Avesta'da ve İran'ın ulusal destanı olan Şehnâme'de dinî ve millî kahramanlardır.

Yasna, Zerdüşt'ün özdeyişlerinden oluşan, inancın temel ilkelerini, ibadet ve bi­çimlerini açıklayan Avesta'nın birinci ve en eski bölümüdür. Toplam 72 bölümden oluşan bu metin, Ahura Maz­da'ya kurban sunulması sırasında okunan ve özellikle Zerdüşt'e ithaf edilen gataları içerir. Tören sırasında okunan dini özdeyişleri, ilahileri ve ana ibadetlerde okunan giriş metinlerini, tapınma ve adakları kapsar. Yasna'da ilk 17 Gatha'nın Avesta dilinin en eski biçimlerinden "Gatik dil" ile yazılmış olmasından dolayı Zerdüşt tarafından bizzat yazıldığı düşünülmektedir. Avesta'nın diğer bölümlerinden farklı olarak vezinli yazılmış olup, ifadelerin özel karmaşık bakımından ayrılmakta, üstü kapalı ifadeler açısından zengin, antik şiirsel biçim ve karmaşık bir stile sahiptir. Dilin daha gelişmiş bir versiyonu ile yazılan ve liturjik içerik barındıran sonraki bölümlerin ise Zerdüşt'ün ölümü sonrası eklendiği düşünülür. Zerdüşt'ün yazdığı düşünülen bölümlerin muhtemelen sözlü gelenekte kendisini devam ettirerek bugünlere kalabildiğine inanılır.