Viognier
| Viognier | |
|---|---|
| Üzüm (Vitis) | |
 | |
| Rengi | Beyaz |
| Tür adı | Vitis vinifera |
| Diğer adı | Bergeron, Barbin, Rebolot, Greffou, Picotin Blanc, Vionnier, Petiti Vionnier, Viogne, Galopine, Vugava bijela |
| Köken | Hırvatistan, Fransa |
| Önemli üretim yerleri | Tüm dünya |
| Önemli şaraplar | Condrieu |
| VIVC kimliği | 13106 |
Viognier (Fransızca telaffuzu: [vjɔɲje]) beyaz şaraplık bir üzüm çeşididir. Rhône Vadisi'nde Fransız şarabı Condrieu için izin verilen tek üzümdür.[1]
Rhône dışında, Viognier Kuzey ve Güney Amerika bölgelerinde, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika'daki Cape Winelands, Çekya'daki Güney Moravya bölgesi, İsrail ve Avusturya'daki Weingut Roland Minkowitsch'te bulunur. Bazı şarap bölgelerinde, kırmızı şarap üzümü Syrah ile birlikte eş-fermantasyona tabi tutulur ve burada şarabın rengine ve aromasına katkıda bulunur.[2]
Chardonnay gibi Viognier de dolgun gövdeli, yumuşak karakterli şaraplar üretme potansiyeline sahiptir. Chardonnay'in aksine Viognier çeşidi, şeftali, armut, menekşe ve mineralsi notaları içeren daha doğal aromatiklere sahiptir. Ancak bu aromatik notalar, oksijene çok fazla maruz kalmayla kolayca yok edilebilir, bu da fıçı fermantasyonunu, bu çeşitle çalışan herhangi bir şarap üreticisinin yüksek düzeyde beceri gerektiren bir şarap yapım tekniği haline getirir.
Viognier'in potansiyel kalitesi, üzümün tam olarak olgunlaşması için uzun ve sıcak bir büyüme mevsimine ihtiyaç duyması nedeniyle, üzümün aromatik notaları gelişmeden önce yüksek şeker seviyeleri ve potansiyel alkol geliştirmesi için çok sıcak bir iklime ihtiyaç duymaması nedeniyle, bağcılık uygulamalarına ve iklime de büyük ölçüde bağlıdır. Üzüm doğal olarak düşük verimli bir çeşittir ve bu da onu bazı bağlar için ekonomik olarak daha az uygulanabilir bir ekim haline getirmektedir.[2]
Tarihçe
Viognier üzümünün kökeni bilinmemektedir; muhtemelen Dalmaçya'dan (günümüzde Hırvatistan) kaynaklanan ve daha sonra Romalılar tarafından Rhône'a getirilen eski bir üzüm olduğu varsayılmaktadır.[3] Bir efsaneye göre, Roma imparatoru Probus asmayı MS 281'de bölgeye getirmiştir; bir başka efsaneye göre ise üzüm, Rhône nehrinde seyreden bir kargo gemisinde Syrah ile birlikte paketlenmiş ve Beaujolais'e doğru giderken, günümüzdeki Condrieu'nun yakınlarında, culs de piaux olarak bilinen yerel bir haydut grubu tarafından ele geçirilmiştir.[4]
Viognier isminin kökeni de belirsizdir. En yaygın isim benzerliği, önemli bir Roma karakolu olan Fransız şehri Vienne'dir. Başka bir efsaneye göre, ismini " Cehennem Vadisi Yolu" anlamına gelen via Gehennae'nin Roma telaffuzundan almıştır. Muhtemelen bu, üzüm yetiştirmenin zorluğuna bir göndermedir.[4]
Viognier bir zamanlar oldukça yaygındı. 1965'te üzüm neredeyse tükenmişti ve bir kaynak o zamanlar Kuzey Rhône'da sadece sekiz dönümlük bir arazinin sadece 1.900 litre şarap ürettiğini bildirdi.[3] Şarabın popülaritesi ve fiyatı yükseldi ve ekim sayısı arttı. Rhône'da şu anda 740 dönümden (299,5 hektar) fazla ekim alanı bulunmaktadır.[3]
2004 yılında Kaliforniya Üniversitesi, Davis'te yapılan DNA profili, üzümün Piedmont üzümü Freisa'ya yakın olduğunu ve Nebbiolo'nun genetik kuzeni olduğunu gösterdi.[1]
Bağcılık
Viognier, külleme hastalığına yatkın olduğu için yetiştirilmesi zor bir üzüm olabilir. Düşük ve öngörülemeyen verime sahiptir ve yalnızca tamamen olgunlaştığında toplanmalıdır. Çok erken toplandığında, üzüm aromalarının ve tatlarının tam kapsamını geliştiremez. Çok geç toplandığında, üzüm zayıf aromalarda şarap üretir. Condrieu'daki şarap üreticileri genellikle %13 aralığında alkol içeren şarap üretecek bir şeker seviyesine sahip üzümleri toplarlar.[5] Tamamen olgunlaştığında üzümler koyu sarı bir renge sahip olur ve güçlü bir kokuya ve yüksek alkol oranına sahip şarap üretir.[1] Üzüm daha sıcak ortamları ve uzun bir büyüme mevsimini tercih eder, ancak daha serin bölgelerde de yetişebilir.
Fransa'da Mistral, Kuzey Rhône'daki Viognier üzüm bağları üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Rüzgar, bölgenin Akdeniz iklimini yumuşatır ve yazın şiddetli sıcağından sonra asmaları soğutur.[5]
Şarap uzmanı Remington Norman, Viognier'in iki farklı türünü tanımladı: Condrieu'da en yaygın olan "Eski Dünya" türü ve Languedoc ve diğer bölgelerde bulunan "Yeni Dünya" türü. Aynı üzümden yapılmış olsalar da, iki tür belirgin şekilde farklı şaraplar üretiyor.[4]
Asmanın yaşı da üretilen şarabın kalitesi üzerinde etkilidir. Viognier asmaları 15-20 yıl sonra zirveye ulaşmaya başlar. Rhône'da en az 70 yaşında asmalar vardır.[6]
Bölgesel üretim
Viognier, 1990'ların başından bu yana dünya çapında çok daha yaygın bir şekilde ekildi. Hem Kaliforniya hem de Avustralya artık Viognier üzümüne ayrılmış önemli miktarda araziye sahip. Ayrıca, Virginia'nın Monticello AVA bölgesi gibi ılıman iklime sahip bölgelerde de ekimde önemli artışlar var.
Fransa'da Viognier'in tarihi zirvesinden düşüşünün, 19. yüzyılın ortalarında ve sonlarında Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya gelen filoksera böceklerinin felaketle sonuçlanan avlanmalarıyla ve ardından I. Dünya Savaşı'nın kaosu nedeniyle bağların terk edilmesiyle çok ilgisi vardır. 1965'e gelindiğinde, Fransa'da yalnızca yaklaşık 30 dönüm (12 hektar) Viognier asması kalmıştı ve çeşit neredeyse yok olmuştu. Hatta 1980'lerin ortalarında bile, Fransa'daki Viognier tehlike altındaydı. Viognier'in dünyanın geri kalanındaki büyümesine paralel olarak, o zamandan beri Fransa'daki ekimler önemli ölçüde arttı. Üzüm, Güney Afrika, Yeni Zelanda, Yunanistan[7] ve Japonya'da[8] bir miktar başarı elde etti.
Türkiye
Kırklareli, Lüleburgaz ilçesi, Büyük Karıştıran kasabasında bulunan İrem Çamlıca Bağcılık ve Şarapçılık Limited Şirketi tarafından son 10 yıldır, Istranca dağları yamaçlarında bulunan viognier üzümünden monosepaj şarap üretimi yapılmaktadır.[9]
Fransa
Fransa'da Viognier, Rhône'un batı kıyısında, Lyon'un yaklaşık 40 km güneyinde yer alan Condrieu ve Château Grillet Rhône adlarında izin verilen tek üzüm çeşididir. Rhône şarap bölgesinin geri kalan beyaz şaraplarında, üzüm genellikle Roussanne, Marsanne, Grenache blanc ve Rolle ile harmanlanır.[1] Kuzey Rhône'da, üzüm bazen Chardonnay ile harmanlanır. Côte-Rôtie AOC'de, kırmızı şarap karışımları %20'ye kadar Viognier içerebilir, ancak çoğu yetiştirici %5'ten fazlasını eklemez. Viognier, Syrah'tan daha erken olgunlaştığı için, üzüm normalde ayrı olarak hasat edilir ve fermantasyon sırasında Syrah'a eklenir. Viognier eklemenin faydalarından biri, eş pigmentasyon sürecinin kırmızı şarabın rengini stabilize etmesidir.[10]
Fransa'nın geri kalanındaki bağcılar, genellikle üzümün geliştiği ısıyı tutma özelliğine sahip granit toprak bakımından zengin alanlara Viognier ekmeyi tercih ediyor.[5] Beaujolais şarap üreticisi Georges Duboeuf, Ardèche bölgesindeki ekimlerle üzümün erişimini genişletmeye yardımcı oldu.[11] Fransız Viognier'lerinin çoğu artık Languedoc'da yetiştiriliyor ve Vin de Pays olarak satılıyor.
Kuzey Amerika
1980'lerin sonlarından bu yana, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da Viognier ekimleri önemli ölçüde arttı. Kaliforniya'nın Merkez Sahili, ekilen üzümün 2.000 dönümden (809 hektar) fazla olmasıyla önde gelen üreticidir. Kaliforniya Viognier'leri, üzümden yapılan diğer şaraplara kıyasla belirgin şekilde daha yüksek alkol oranına sahiptir.[1] 1980'lerin ortalarında Rhone Rangers, Kaliforniya'da Viognier'e olan ilginin artmasına yardımcı oldu.[11] Virginia'da yetiştirilmesiyle buluslararası ilgi gördü ve 2011'de Virginia'nın imza beyaz üzümü seçildi.
Üzüm ayrıca Georgia, Kuzey Karolina, Teksas, Washington, Oregon, Michigan, Idaho, Colorado, New Mexico, Pennsylvania, Maryland, New Jersey, New York, Missouri ve Arizona, Valle de Guadalupe, Baja California'nın yanı sıra Britanya Kolombiyası ve Ontario'nun Niagara ve Erie Gölü Kuzey Kıyısı bölgelerinde de bulunmaktadır.[8]
Güney Amerika
Hem Arjantin hem de Şili'de önemli miktarda üzüm ekimi var ve Brezilya ve Uruguay'daki bazı üreticiler de bu çeşidi deniyor.[1]
Avustralya
Avustralya'da Yalumba, hem beyaz şarap çeşidi üreten hem de üzümü Shiraz karışımlarında yaygın olarak kullanan ülkenin en büyük üzüm üreticisidir.[1] Yalumba, üzümü Eden Vadisi'nin tınlı ve killi toprağında yetiştirir.[5] Viognier ekimi yapılan diğer bölgeler arasında Clare Vadisi, Rutherglen, Murray Nehri, McLaren Vale, Geelong, Nagambie Gölleri, Canberra, Mornington Yarımadası, Barossa Vadisi, Adelaide Tepeleri, Geographe, Güney Burnett, Yarra Vadisi (Pimpernel Bağları) ve Pireneler yer almaktadır.
Yeni Zelanda
Daha fazla bilgi: Rhône Rangers
Yeni Zelanda'da, Viognier'in küçük miktarları Waiheke Adası ve Wairarapa'da yetiştirilir. Hawke's Bay Bölgesi'nde, üzüm tek bir çeşit olarak kullanılır ve geleneksel Rhône tarzı kırmızı şarap üretmek için Syrah ile harmanlanır.
İsrail
Daha fazla bilgi: İsrail şarabı
Özellikle kuzeyde bulunan Yarden, Tishbi ve Dalton gibi birçok İsrail şarap üreticisi bu üzümü yetiştirip Viognier şarapları üretiyor ve bu üzümleri büyük bir başarıyla harmanlıyor.
Şarap
Viognier şarapları, Muscat ve Riesling şaraplarında da bulunan çiçeksi aromaları ve terpenleriyle iyi bilinir. Ayrıca, yetiştirildikleri yere, hava koşullarına ve asmaların yaşına bağlı olarak bu şaraplarda algılanabilen birçok başka güçlü çiçek ve meyve aroması da vardır. Bu şarapların bazıları, özellikle eski asmalardan ve geç hasat şaraplarından olanlar, yıllandırmaya uygun olsa da, çoğu genç tüketilmek üzere tasarlanmıştır. Üç yıldan daha eski Viognier'ler, bu şarabı benzersiz kılan çiçeksi aromaların çoğunu kaybetme eğilimindedir. Bu şarapların yıllandırılması, genellikle burunda neredeyse tamamen düz olan çok canlı bir içim şarabı verir. Şarabın rengi ve aroması tatlı bir şarabı düşündürür, ancak Viognier şarapları ağırlıklı olarak sektir, ancak geç hasat tatlı şarapları da yapılmıştır.
Düşük asitli bir üzümdür; bazen ağırlıklı olarak kırmızı Syrah üzümüyle yapılan şarapları yumuşatmak için kullanılır. Üzüm, yumuşatıcı özelliklerinin yanı sıra kırmızı şaraba renk sabitleyici bir madde ve gelişmiş bir koku da katar.[1] Rhone bölgesinde, üzümler normalde Botrytis cinerea mantarından etkilenmez, ancak botrytize edilmiş Viognier duyulmamış bir şey değildir.
Şarap yapımında, üzümler mümkün olan en berrak suyu üretmek için genellikle sabahın erken saatlerinde hasat edilir. Bazı şarap üreticileri kabuklarla temas etmesine izin verir. Viognier'in kabuğu, fenoller açısından zengindir (eğer meyve suyu kabuklarla çok uzun süre temas halinde kalırsa şaraba büzücü bir bileşen bırakabilen bileşikler). Bazen şarap, şaraba daha fazla ağırlık kazandırmak ve asiditesini azaltmak için malolaktik fermantasyondan geçirilir. Yeni Dünya şarap bölgelerinde Viognier'de, şarabın pürüzsüz dokusunu artırmak için tortu, batonnage adı verilen bir işlemle karıştırılabilir. Şarap daha sonra köpüklü şarap üretimine benzer bir şekilde şişelenene kadar tortu üzerinde bırakılır.[6]
Kuzey Yarımküre'de tatlı tarzı Viognier'in yaratılmasında üzümler genellikle Ekim sonu veya Kasım başında toplanır. Condrieu'da kullanılan yaygın bir hasat tekniği, bir tabağın Viognier asmasının altına tutulduğu ve daha sonra olgunlaşmış üzümlerin tabağa düşmesine izin vermek için çalkalandığı à l'assiette olarak bilinir. Daha sonra fermantasyon, şarabın yüksek seviyede artık şekeri tutmasını sağlamak için kükürt dioksit kullanılarak erken durdurulur. Daha sonra şarap soğutulur ve şarabın stabil olduğundan ve şişede tekrar fermente olmayacağından emin olmak için steril filtrasyondan geçirilir.[6]
Şarap yapım tarzına bağlı olarak üzüm genellikle bir-iki yaşında zirveye ulaşabilir, ancak bazıları on yıla kadar yüksek kalite seviyelerinde kalabilir. Tipik olarak Condrieu şarapları, genellikle genç içilmesi amaçlanan Viognier'lerdir, Kaliforniya ve Avustralya şarapları ise yaşlanmayı biraz daha iyi idare edebilir.[12]
Yemek eşleştirmesi
Üzümün son derece aromatik ve meyvemsi yapısı, Viognier'in Tayland mutfağı gibi baharatlı yiyeceklerle iyi bir şekilde eşleşmesini sağlar.[13]
Dış Bağlantılar
İleri okuma
- Ron Herbst ve Sharon Tyler Herbst; Şarap Severlerin Rehberi; Barron's; ISBN 0-8120-1479-0 (kağıt kapaklı, 1995)
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h J. Robinson" The Oxford Companion to Wine" Üçüncü Baskı sf 754 Oxford University Press 2006 ISBN 0-19-860990-6
- ^ a b Wine & Spirits Education Trust "Şarap ve Spirits: Şarap Kalitesini Anlamak" s. 6-9, İkinci Gözden Geçirilmiş Baskı (2012), Londra, ISBN 9781905819157
- ^ a b c "Enjoying Viognier - About Viognier". www.enjoyingviognier.com. Erişim tarihi: 18 Eylül 2024.
- ^ a b c O. Clarke Üzüm Ansiklopedisi s.277 Harcourt Books 2001 ISBN 0151007144
- ^ a b c d O. Clarke Üzüm Ansiklopedisi sf 278 Harcourt Books 2001 ISBN 0-15-100714-4
- ^ a b c O. Clarke Üzüm Ansiklopedisi sf 279 Harcourt Books 2001 ISBN 0-15-100714-4
- ^ "Viognier | Ktima Gerovassiliou". www.gerovassiliou.gr. Erişim tarihi: 18 Eylül 2024.
- ^ a b Clarke, Oz; Rand, Margaret (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed (İngilizce). New York: Harcourt. s. 281. ISBN 978-0-15-100714-1. OCLC 48239622.
- ^ admin (13 Nisan 2018). "CHAMLIJA VIOGNIER 2016 (KIRKLARELİ) | Degustasyon". Erişim tarihi: 11 Eylül 2024.
- ^ Clarke, Oz; Rand, Margaret (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed (İngilizce). New York: Harcourt. s. 280. ISBN 978-0-15-100714-1. OCLC 48239622.
- ^ a b Clarke, Oz; Rand, Margaret (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed (İngilizce). New York: Harcourt. s. 276. ISBN 978-0-15-100714-1. OCLC 48239622.
- ^ O. Clarke Üzüm Ansiklopedisi sf 282 Harcourt Books 2001 ISBN 0-15-100714-4
- ^ K. Mac Neil Şarap İncili sayfa 87 Workman Yayıncılık 2001 ISBN 1-56305-434-5
