Vim (metin düzenleyici)
 | |
 Vim bir terminal emülatörde çalışırken | |
| Geliştirici(ler) | Bram Moolenaar |
|---|---|
| İlk yayınlanma | 2 Kasım 1991[1] |
| Güncel sürüm | 9.1.0[2]  / 2 Ocak 2024) |
| Programlama dili | C, Vimscript |
| İşletim sistemi | Unix, Linux, Windows NT, MS-DOS, macOS, iOS, Android, Haiku, AmigaOS, MorphOS |
| Erişilebilirlik | Türkçe, İngilizce, İtalyanca, Almanca, Fransızca, Çince, Farsça, Lehçe, Rusça, İspanyolca[3] |
| Tür | Metin düzenleyici |
| Lisans | Özgür yazılım |
| Resmî sitesi | vim.org |
| Kod deposu | |
Vim bir metin düzenleyicidir. Bram Moolenaar tarafından yazılmış ve ilk olarak 1991 yılında yayınlanmıştır. Komut satırında ve kullanıcı arayüzünde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Vi metin düzenleyici temel alınarak geliştirilmiştir.
Vim özgür ve açık kaynak yazılımdır. Yazılımın yayınlanlığı lisans türü GNU GPL ile uyumlu olmakla birlikte, ek olarak, maddi destek vermek isteyenlerin, desteğini Uganda'daki ihtiyaç sahibi çocuklara yapılmasını istemektedir.[4]
Vim başlangıçta Amiga için çıkarılmış olsa da bugün çoklu platform desteği sağlamaktadır. 2006 yılında Linux Journal okuyucuları tarafından en çok beğenilen metin düzenleyici seçilmiştir.
Tarihçe
Bram Moolenaar 1988 yılında Amiga bilgisayarlar için Vim üzerinde çalışmaya başladı. 1991 yılında Vim'in ilk yayınladığı sürümünü duyurdu (sürüm 1.14).[5]
Başlangıçta Vim ismi "Vi IMitation" ("Vi Taklidi") kelimelerinin kısaltmasıydı. Bu durum 1993 Kasım ayında Vim 2.0 sürümü duyurulmasıyla birlikte değişti.[6] Çünkü artık Vi düzenleyicinin taklidi olmaktan çıkmış, Vi'den çok daha özellikli hale gelmişti. Bu sebeple Vim ismi "Vi IMproved" ("Geliştirilmiş Vi") kelimelerinin kısaltması olarak değiştirilmiştir.[7]
Arayüz
Vim'de, Vi'de olduğu gibi, temelde menü veya tıklanabilecek bir simge yoktur. Ama istendiği takdirde komut girerek grafik moduna yani gVim'e geçiş yapılabilir. gVim'de sık kullanılan komutların menüleri ve araç takımları ortaya çıkmaktadır. Fakat uygulamanın tüm özelliklerini kullanmak için gene uygulamanın komut satırı kullanılmalıdır.
Vim'in kendi içerisinde yeni başlayanlar için öğretici bir ders vardır (derse "vimtutor" komutu ile erişilebilir). Ayrıca Vim'in özelliklerinin ayrıntıları Vim Kullanıcı Rehberi'nde mevcuttur. Bu rehberi Vim bünyesinde ya da çevrimiçi okuyabilirsiniz.[8][9]
Aynı zamanda Vim'in içerisindeki yardım özelliği ile Vim komutları hakkında ayrıntılar öğrenilebilir. Yardım özelliğinden uygulamanın komut satırına ":help YardımİstenenKomut" komutu yazarak yararlanılır.
Sürüm Geçmişi
| Tarih | Sürüm | Değişiklikler ve yenilikler |
|---|---|---|
| Haziran 1987 | Yok | Tim Thompson vi'nin klonunu olan STEVIE sürümünü Atari ST için yayınlar. Kaynak kodlarını Usenet'e yollar.[10][11] |
| Haziran 1988 | Yok | Tony Andrews STEVIE'i geliştirir ve Unix ve OS/2 ile uyumlu hale getirir. 3.10 sürümünü Usenet'te yayınlar.[10][12] |
| 1988 | 1.0 | Bram Moolenaar Amiga sürümü için STEVIE tabanlı Vi IMitation'ı oluşturur. Bu sürüm hiç yayınlanmamıştır. |
| 2 Kasım 1991 | 1.14[13] | Fred Fish'in 591. disketinde, Amiga için herkesin kullanımına açılan ilk sürümü.[14] |
| 1992 | 1.22[13] | Unix ile uyumlu hale gelir. Vim artık vi ile rekabet etmektedir. |
| 14 Kasım 1993 | 2.0[6] | "Vi IMproved" ismini kullanarak yayınlanan ilk sürümü. |
| 12 Ağustos 1994 | 3.0[13] | Çoklu pencere desteği. |
| 29 Mayıs 1996 | 4.0[15] | Grafiksel kullanıcı arayüzü |
| 19 Şubat 1998 | 5.0[16] | Sözdizimi vurgulama, betimleme |
| 6 Nisan 1998 | 5.1 | Hataların giderilmesi, çeşitli geliştirmeler |
| 27 Nisan 1998 | 5.2 | Uzun satır desteği, dosya tarayıcı, açılır menü, oturum dosyaları, kullanıcı tanımlı işlevler ve komutlar, Tcl arayüzü, vb. |
| 31 Ağustos 1998 | 5.3 | Hataların giderilmesi. |
| 25 Temmuz 1999 | 5.4 | Dosya şifreleme, çeşitli geliştirmeler. |
| 19 Eylül 1999 | 5.5 | Hataların giderilmesi, çeşitli geliştirmeler. |
| Ocak 2000 | 5.6 | Yeni sözdizimi dosyaları, hataların giderilmesi. |
| 24 Haziran 2000 | 5.7 | idem |
| 31 Mayıs 2001 | 5.8 | idem |
| 26 Eylül 2001 | 6.0[17] | Katlama (folding), eklentiler, çoklu dil. |
| 24 Mart 2002 | 6.1 | Hataların giderilmesi, |
| 1 Haziran 2003 | 6.2 | GTK2, Arapça dil desteği, :try komutu, ufak özellikler, hataların giderilmesi. |
| 7 Haziran 2004 | 6.3 | Hataların giderilmesi, çeviri güncellemeleri. |
| 15 Ekin 2005 | 6.4 | Hataların giderilmesi, Perl, Python ve Ruby desteği için güncellemeler |
| 7 Mayıs 2006 | 7.0[18] | İmla denetimi, kendiliğinden tamamlama, Vim içerisinde sekme sayfalar, mevcut satır ve sütun vurgulama. |
| 12 Mayıs 2007 | 7.1 | Hataların giderilmesi, yeni sözdizimi ve çalışma zamanı dosyaları. |
| 9 Ağustos 2008 | 7.2[19] | Betiklerde noktalı sayı desteği, hataların giderilmesi. |
| 15 Ağustos 2010 | 7.3 | Lua programlama dili desteği, Python3 desteği, Blowfish şifreleme, kalıcı ileri/geri alma |
| 12 Eylül 2016 | 8.0 | GTK3, MS-Windows DirectX desteği, Asynchronous I/O desteği, Jobs, Timers, Partials, Lambdas and Closures |
| 18 Mayıs 2018 | 8.1[20] | Uçbirim pencere desteği ve terminal gdb eklentisi |
| 13 Aralık 2019 | 8.2[21] | Açılır pencereler, metin özellikleri, Türkçe çeviri |
Kaynakça
- ^ Ryan Paul (2 Kasım 2011). "Two decades of productivity: Vim's 20th anniversary". 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Vim 9.1 is available". 2 Ocak 2024. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Diğer dillerde Vim". 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Vim belgelendirme sayfası, Uganda başlığı". 23 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ a b "Filewatcher". 11 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "vim: the popular text editor". 19 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Vim documentation: usr_toc". 24 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ a b Tim Thompson (26 Mart 2000). "Stevie". 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Tim Thompson (28 Haziran 1987). "A mini-vi for the ST". comp.sys.atari.st. 129@glimmer.UUCP. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Tony Andrews (6 Haziran 1988). "v15i037: Stevie, an "aspiring" VI clone for Unix, OS/2, Amiga". comp.sources.unix. 893@fig.bbn.com. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Bram Moolenaar (15 Ocak 2002). "Vim, an open-source text editor". 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Textfiles.com". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Sürüm 4 resmi Vim belgelendirmesi". 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Sürüm 5 resmi Vim belgelendirmesi". 14 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Sürüm 6 resmi Vim belgelendirmesi". 3 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Sürüm 7 resmi Vim belgelendirmesi". 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ "Groups.google.com". 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- ^ Bram Moolenaar. "Vim 8.1 is released!". 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2018.
- ^ Bram Moolenaar. "Vim 8.2 is released!". 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
Dış bağlantılar
- vim.org 15 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
