Vilnius Üniversitesi

Vilnius Üniversitesi
Vilniaus universitetas


Latince: Universitas Vilnensis
Kuruluş	1579
Tür	Devlet
Rektör	Rimvydas Petrauskas
Öğrenciler	22,747
Lisans öğrencileri	12,513
Lisansüstü öğrencileri	6,665
Doktora öğrencileri	795^[1]
Konum	Vilnius, Litvanya
Organizasyonlar	EUA Utrecht Ağı
Web sitesi	www.vu.lt

Vilnius Üniversitesi (Litvanca: Vilniaus universitetas), Baltık ülkelerindeki en eski üniversitesi.^[2]^[3]^[4]^[5] Bu anlamda Prag, Kraków'da Pécs, Budapeşte, Bratislava ve Königsberg'in üniversitelerinden önce kurulmuştur. 16. yüzyılda "dünyanın en doğusunda kurulan üniversite" sıfatındaydı. Bugün Litvanya'nın en kapsamlı üniversitesidir.

Üniversite 1579 yılında Litvanya Büyük Dükü ve Polonya Kralı Stephen Báthory tarafından Vilnius'un Cizvit Akademisi (Koleji) olarak kuruldu. Polonya-Litvanya Birliği'nin Cracow Academisi ve Albertina'dan sonra üçüncü en eski üniversitesiydi. Polonya'nın üçüncü kez parçalanması (1795) ve Kasım Ayaklanması (1830-1831) sonrasında üniversite kapatıldı ve 1919 yılına kadar faaliyetleri durduruldu. I. Dünya Savaşı sonrasında üniversite Litvanya (Aralık 1918) ve Sovyet güçlerince (Mart 1919) işgal ederek başarısız bir şekilde yeniden başlatma girişimlerine maruz kaldı. Sonunda 1920'de Sovyet-Polonya Savaşı'nın ardından 1922'de Polonya'ya dahil olan Orta Litvanya Cumhuriyeti'nde, iki yıldan az bir süre sonra İkinci Polonya Cumhuriyeti'nde Stefan Batory Üniversitesi (Ağustos 1919) olarak faaliyetlerine devam etti.

Sovyetlerin Polonya'yı işgalinin ardından Eylül 1939'da, üniversite yönetimi Litvanyalı yetkililere verildi. Litvanya, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1990'da bağımsızlığını ilan ettikten sonra, Litvanya'nın önde gelen üniversitelerinden biri olarak statüsünü sürdürdü.

Vilnius Üniversitesi, Litvanya'da hakim olan tüm önemli mimari stilleri temsil eder. Bunlar Gotik, Rönesans, Barok ve Klasisizm'dir.

Galeri

1579'da Stephen Báthory tarafından Vilnius Üniversitesi'nin kurulmasının resmedildiği eser.
Vilnius Üniversitesi Kütüphanesi'ndeki bronz kapı, ilk Litvanca kitabı anıyor.
Vilnius Üniversitesi Büyük Avlusu ve St. Johns Kilisesi.
Vilnius Üniversitesi Büyük Avlusu ve St. John Kilisesi'nin Jan Kazimierz Wilczyński tarafından 1850'deki çizimi.
Vilnius Üniversitesi Kütüphanesi Avlusu.
Vilnius Üniversitesi Kütüphanesi'ndeki P. Smuglevičius salonu.
Litvanya Araştırmaları Merkezi'nde yer alan Petras Repšys'in 1976-1984 yılında ürettiği "Yılın Mevsimleri" adlı eseri.
Akademik yılın başlangıcındaki tören sırasında Vilnius Üniversitesi Senatosu
Filoloji Fakültesi
Felsefe Fakültesi
Fizik Fakültesi
Kimya ve Yer Bilimleri Fakültesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Kaunas Fakültesi
Matematik ve Bilişim Fakültesi
Hukuk ve İletişim Fakülteleri
Tıp Fakültesi
Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Enstitüsü
Vilnius Saulėtekis Vadisi Ulusal Açık Erişim Bilimsel İletişim ve Bilgi Merkezi
Gözlemevi avlusu

Kaynakça

^ "Facts and Figures". Vilnius University. 25 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Bumblauskas (ed.), Alfredas (2004). Universitas Vilnensis 1579-2004. Vilnius.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
^ Iłowiecki, Maciej (1981). Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”. s. 241. ISBN 83-223-1876-6.
^ Lithuania Today. Gintaras. 1978. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2011.

Otorite kontrolü	BIBSYS: 90686935 BNF: cb121895731 (data) GND: 5098579-6 ISNI: 0000 0001 2243 2806 LCCN: no95004334 MusicBrainz: 31a313ee-874f-4bde-bfaa-ae2a6b6d9a3b NKC: ko2003200186 NLI: 987007269665705171 RERO: 02-A010035099 SUDOC: 027294560 VIAF: 132258348 WorldCat (LCCN): no95-004334

İlgili Araştırma Makaleleri

Vilnius, Litvanya'nın başkenti ve en büyük şehri.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

Litvanya tarihi bugünkü Litvanya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Poznań Adam Mickiewicz Üniversitesi, Polonya'nın batısındaki Poznań şehrinde bulunan, ülkenin en önde gelen üniversitelerinden biridir. 7 Mayıs 1919'da açılan üniversite, 1955 yılından beri Polonyalı şair Adam Mickiewicz'in adını taşımaktadır.

Brigham Young Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri'nde, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'ne bağlı ve kilise tarafından yönetilen özel üniversitedir. 16 Ekim 1875 tarihinde kurulan üniversite Utah eyaletinin üçüncü büyük şehri olan Provo'dadır.

Martynas Mažvydas Litvanya Ulusal Kütüphanesi, Litvanya’nın yazılı kültürel mirasını toplamak, korumak; araştırma, eğitim ve kültürel ihtiyaçlar için için Litvanya’ya ilişkin yerli-yabancı belgeleri geliştirmek üzere Vilnius'da hizmet veren ulusal kütüphanedir.

Airinė Palšytė, Litvan yüksek atlayıcı. 2017 Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası'nda altın madalya kazanmıştır.

Vilnius Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Litvanya'nın doğusunu ve Belarus'un kuzeybatısını kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Vilnius idi.

Anna Jagiellon 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi. Polonya Kralı I. Zygmunt ve İtalyan eşi Bona Sforza'nın kızıdır. Birden fazla evlilik teklifine rağmen 52 yaşına kadar evli kalmadı. Kral II. Zygmunt August, Jagiellonian hanedanının son erkek üyesinin ölümünden sonra, Anna'nın hanedanın soyunu sürdürmek için Stephen Báthory ile evlendirildi. Eşi ile krallığı ortak yönetti. Báthory, Livonya Savaşı ile meşgulken, Anna zamanını yerel idari konularda ve çeşitli inşaat işlerinde Varşova'da geçirdi. Báthory'nin Aralık 1586'da ölümünden sonra, tahtı kendisi için talep etme hakkı doğdu, ancak istemedi. Onun yerine yeğeni III. Zygmunt Waza'yı prens ilan etti. 1587'de tahttan çekildi ve Vasa Hanedanı iktidara geldi.

Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Lit-Bel (Lit-Bel), 1919'da yaklaşık beş ay boyunca günümüz Belarus ve Doğu Litvanya topraklarında var olan Sovyet sosyalist cumhuriyetti. Eski Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle kuruldu. Sovyet-Polonya Savaşı sırasında Polonya ordusunun Doğu Litvanya topraklarını ele geçirmesiyle birlikte cumhuriyet dağıldı.

Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.

Mykolas Biržiška (

Petras Klimas (

Steponas Kairys (

Vytautas Magnus Üniversitesi Litvanya'ya bağlı Kaunas'ta yer alan devlet üniversitesi. Üniversite 1922'de alternatif bir ulusal üniversite olarak kuruldu.

Vilnius Darphanesi, Litvanya Büyük Dükalığı'nın ana darphanesi idi ve Vilnius'ta 1387'den 1666'ya kadar (kesintilerle) madeni paraların üretiminin gerçekleştiği yerdi. Vilnius Darphanesi'nde basılan madeni paraların çoğunda Litvanya Büyük Haznedarının özel işaretleri bulunmaktaydı.

Litvanya'nın geçici başkenti, savaş arası dönemde Litvanya'daki Kaunas şehrinin unvanıydı. Litvanya'nın ilan edilmiş başkenti olan Vilnius'un 1920'den 1939'a kadar Polonya'nın bir parçası olması nedeniyle o dönemde Litvanya'nın başkenti olan Kaunas, bu unvanla anılmıştır. Günümüzde geçici başkent terimi, gerçekte güncelliğini yitirmesine rağmen Litvanya'nın ikinci büyük şehri olan Kaunas için hala sıklıkla kullanılan bir terimdir.

Marcelė Kubiliūtė Litvanyalı casus ve aktivistti. Kendisi, tüm büyük Litvanya nişanlarını alan tek Litvanyalı kadındır. Anıları 1999'da yayınlanana kadar neredeyse hiç tanınmayan bu kişi, artık Litvanya istihbarat servislerinde "efsanevi" bir figür olarak kabul ediliyor.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.