İçeriğe atla

Vilhjalmur Stefansson

Vilhjalmur Stefansson
insan
cinsiyetierkek Değiştir
vatandaşlığıKanada, Amerika Birleşik Devletleri Değiştir
ana dilindeki ismiVilhjálmur Stefánsson Değiştir
ön adıVilhjálmur Değiştir
soyadıStefansson Değiştir
doğum tarihi3 Kasım 1879 Değiştir
doğum yeriGimli Değiştir
ölüm tarihi26 Ağustos 1962 Değiştir
ölüm yeriHanover Değiştir
eşiEvelyn Stefansson Nef Değiştir
ana diliİngilizce Değiştir
konuştuğu, yazdığı dillerİngilizce, İzlandaca Değiştir
eserlerinin dilleriİngilizce Değiştir
mesleğikâşif, akademisyen, etnograf, yazar Değiştir
çalışma alanıİnuit halkları Değiştir
işvereniDartmouth Kolej Değiştir
öğrenim gördüğü okulHarvard Üniversitesi, University of North Dakota, Iowa Üniversitesi Değiştir
iş yeriArktika, Alaska, Sibirya Değiştir
arşivini tutanThomas Fisher Rare Book Library Değiştir
üyeliğiAmerikan Sanat ve Bilim Akademisi Değiştir
ödülleriFounder’s Medal, Charles P. Daly Medal, Honorary Member of the American Polar Society Değiştir
Stefansson (1915)

Vilhjalmur Stefansson (3 Kasım 1879, Arnes, Manitoba, Kanada – 26 Ağustos 1962, Hanover, New Hampshire, ABD), Kuzey Kutup Bölgesi'nin Kanada sınırları içinde kalan kesiminde beş yıl boyunca araştırmalar yapan kâşif ve etnolog.

1913-1918 yılları arasında Kuzeybatı Toprakları'nda yürüttüğü araştırmaları daha da genişleten Stefansson, ekibini iki gruba ayırdı. Güneydeki grup Anderson'un önderliğinde Alaska'dan Coronation Körfezi'ne kadar uzanan bölgede araştırmalarda bulunurken, kuzeydeki grup ise Francis Leopold McClintock'un keşiflerini bir adım ileri götürerek Borden, Brock, Meighen ve Lougheed adalarını keşfetti.[1] Kuzey Kutbu'ndaki keşiflerinden ötürü Kraliyet Coğrafya Topluluğu tarafından 1921'de altın madalya ile ödüllendirildi.[2]

28 Mayıs 1986'da United States Postal Service tarafından Stefansson anısına 22 cent değerinde posta pulu basıldı.[3]

Eserleri

Yazısı
  • My Life with the Eskimo (Eskimolar Arasındaki Yaşamım); The Macmillan Company, New York, 1912.
  • The Friendly Arctic (Dost Kuzey Kutbu); The Macmillan Company, New York, 1922.
  • The Standardization of Error; W. W. Norton & Company, Inc., New York, 1927.
  • Unsolved Mysteries of the Arctic (Kuzey Kutbunun Çözülmemiş Gizemleri); The Macmillan Company, New York, 1938.
  • Not by Bread Alone; The Macmillan Company, New York, 1946.
  • The Fat of the Land; The Macmillan Company, New York, 1956.
  • Discovery – the autobiography of Vilhjalmur Stefansson (Kaşif – Vilhjalmur Stefansson otobiyografisi); McGraw-Hill Book Company, New York, 1964.
  • Cancer: Disease of civilization? An anthropological and historical study; Hill and Wang, Inc., New York, 1960.
  • Great Adventures and Explorations (Büyük Serüvenler ve Keşifler); The Dial Press, 1947.

Kaynakça

  1. ^ Stefansson, Vilhjalmur (1922). The Friendly Arctic: The Story of Five Years in Polar Regions. New York: Macmillan. []
  2. ^ "List of Past Gold Medal Winners" (PDF). Royal Geographical Society. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015. 
  3. ^ Scott catalogue 15 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #2222.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Knud Rasmussen</span> Danimarkalı kâşif ve etnolog

Knud Johan Victor Rasmussen, Kuzey Kutbu'na ilk ulaşan Danimarkalı kâşif ve etnolog.

<span class="mw-page-title-main">Roald Amundsen</span> Norveçli kâşif

Roald Engelbregt Gravning Amundsen, Güney Kutbu'na ulaşan ve Kuzeybatı Geçidi'ni aşan ilk denizci olan Norveçli bir kâşiftir. Arkadaşları arasında ''Viking'' lakabıyla tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kutup Dairesi</span>

Kuzey Kutup Dairesi, Dünya haritasında gösterilen Güney Kutup Dairesi, Oğlak Dönencesi, Yengeç Dönencesi ve Ekvator Çizgisi ile birlikte beş büyük enlemden biridir. 66° 33′ 39″ enleminde Güney Yarımküre'deki karşıtı Güney Kutup Dairesi ile simetrik duran daire her yıl Dünya'nın eğiklik açısının değişmesinden dolayı 2 derece 15 dakika kuzeye kaymaktadır. Gündönümlerinde yerkürenin 23.5 derecelik açı ile eğik olması sebebi ile kış mevsiminin yaşandığı Aralık ayında dairenin her noktasında en azından 24 saatlik gece, yaz mevsiminin yaşandığı Haziran ayında ise en azından 24 saatlik gündüz yaşanır.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo halkları</span> Eski bir kuzey dünya topluluğu

Eskimolar ya da İnuit ve Yupikler, Arktik bölgedeki dört ülkeye dağılmış olarak, Doğu Sibirya, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan ve Eskimo - Aleut dillerini konuşan Eskimo - Aleut halklarının en büyük grubunu oluşturan avcı ve toplayıcı halk.

<span class="mw-page-title-main">Robert Edwin Peary</span> Amerikalı kâşif

Robert Edwin Peary, Kuzey Kutbu'na ilk kez ayak basan olarak kabul edilen Amerikalı kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Ejnar Mikkelsen</span> Danimarkalı kutup kâşifi

Ejnar Mikkelsen, Danimarkalı kutup kâşifi.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John Franklin</span> Britanyalı gezgin ve kâşif

John Franklin, Britanyalı gezgin, kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası</span>

Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası, Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.

<span class="mw-page-title-main">North Slope Borough</span> Alaska eyaletinde bölge

North Slope ili veya North Slope Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Alaska North Slope denilen coğrafi bölgesinin büyük bir kısmında yer alan ve bir Eskimo halkı olan İnyupiklerlerce meskun olan bir ilsi. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Yönetim merkezi Barrow'dur.

<span class="mw-page-title-main">Joseph René Bellot</span> Fransız Kutup Kaşifi

Joseph René Bellot, Fransız Kuzey Kutbu kâşifi. Bir nalbantın oğlu olarak Paris'te doğan Bellot'un ailesi, 1831'de Rochefort'a taşındı. Yerel ilçe yönetimi tarafından gönderildiği denizcilik eğitiminde yüksek başarı kazanan Bellot, Madagaskar'a giden bir Aglo-Frank seferinde başarılı yönetimi sayesinde onur madalyası aldı. 1851'de Kaptan William Kennedy kumandasında Sir John Franklin'i aramak için düzenlenen Kuzey Kutbu seferine katıldı. Gördüğü ilk Eskimolardan engelli olan birine yapay bacak yapması, Eskimoların sevgisini kazanmasına yol açmıştır. Ağustos 1853'te Sir Edward Belcher ile haberleşmek için 2 yoldaşıyla beraber çıktığı riskli yolculukta buz kütleleri arasında kayboldu

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut halkları</span>

Eskimo-Aleut halkları, anadilleri Eskimo - Aleut dilleri ailesine giren Sibirya kökenli avcı ve toplayıcı şamanist halklar. Sibirya kökenli olmalarına rağmen, günümüzde Sibirya'da az sayıda bulunurlar; daha çok Kuzey Amerika'nın arktik bölgesi ile Grönland'da yoğunlaşmışlardır ve Arktika'nın birincil ana halkı konumundadırlar. Dil temelli sınıflandırmaya göre, Aleutlar ile Eskimolar olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Dilce yapılan bu sınıflandırma kültürce yapılan sınıflandırmayla da örtüşür. Yalnız, dilleri Eskimo dillerinin Yupik koluna giren ve İngilizcede Alutiiq adıyla da anılan Supikler, kültürce Eskimolara değil Unangan da denilen Aleutlara yakındır ve geçmişte Ruslarca her iki halk da Çukçilerin verdiği "Aleut" ortak adıyla anılırlar. Eskimo - Aleut dilli halkların nüfusu 102.000 kişidir. Büyük çoğunluğunu Eskimolar oluştururken, Aleutlar 2300 kişilik nüfuslarıyla çok azınlıkta kalırlar.

<span class="mw-page-title-main">Charles Francis Hall</span> Amerikalı kaşif.

Charles Francis Hall, Amerikalı Kuzey Kutbu kâşifi. 1857'de Kuzey Kutbu ile ilgilenmeye başlayan Hall, bir sefer için para biriktirdi. 10 Eylül 1871'de çıktığı Grönland seferinde içtiği kahveden ötürü hastalandı. Bu süreçte doktoru ve gemi şirketinin kendini zehirlemeye çalıştığını öne süren Hall, 8 Kasım 1871'de aynı hastalıktan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Rengeyiği İnuitleri</span>

Rengeyiği İnuitleri ya da Rengeyiği Eskimoları, Kanada anakarasının doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında Nunavut bölgesinin Kivalliq Bölgesi denen kısmında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı ve Kivalliq İnuitleri ile Utkuhiksalik İnuitlerinin oluşturduğu kültür grubu. Merkezi Kanada İnuitleri üst kültür grubunda ele alınırlar. Batı Kanada İnuitçesi içindeki Utkuhiksalik İnuitçesi lehçesini konuşanlar hariç diğerleri Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan Kivalliq İnuitçesi konuşurlar. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir. "Caribou Eskimo" adını ilk kez Danimarkalı Kutup kâşifi ve antropolog Knud Rasmussen beşinci Thule keşif gezisinde (1921-24) kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bakır İnuitleri</span>

Bakır İnuitleri ya da Bakır Eskimoları veya Kitlinermiutlar, Kanada'da Nunavut topraklarının Kitikmeot Bölgesi ile Kuzeybatı toprakları'nın Inuvik Bölgesi'nde yaşayan Kanada İnuitlerinden İnuinnaq İnuitleri Eskimo kültür grubu. Çoğu tarihi olarak Coronation Körfezi civarında, Victoria Adası ile Banks Adası'nın güneyinde yaşamıştır. Güney komşuları Kanada Atabasklarından olan Sarıbıçak Kızılderilileridir.

<span class="mw-page-title-main">George W. DeLong</span>

George Washington DeLong, Amerikan deniz subayı ve kâşif.

<span class="mw-page-title-main">Amund Ringnes Adası</span> Kanadada bulunan ada

Amund Ringnes Adası, Kanada'ya bağlı bir adadır. Ada, Nunavut Bölgesi'nde yer almakta olup, Kraliçe Elizabeth Adaları'nın bir parçası olan Sverdrup Adaları'nın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">George Francis Lyon</span>

George Francis Lyon, bir İngiliz deniz subayı ve Afrika ve Kuzey Kutbu kaşifiydi. Pek seçkin bir kariyeri olmasa da, tuttuğu eğlenceli günlükler ve Kuzey Kutbu'nda yaptığı eskizlerle hatırlanır; bu bilgi daha sonraki seferler için yararlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Arktik Keşif Gezisi</span>

1875-1876 Britanya Arktik Keşif Gezisi, İngiliz Deniz Kuvvetleri tarafından Grönland'ın batı kıyısındaki Smith Sound üzerinden Kuzey Kutbu'na ulaşma girişiminde bulunmak üzere Sir George Nares öncülüğünde gönderilen keşif gezisi.