İçeriğe atla

Vileišis Sarayı

Koordinatlar: 54°41′43″K 25°18′20″D / 54.69528°K 25.30556°D / 54.69528; 25.30556
Vileišis Sarayı
Vileišių rūmai
Sarayın ön cepheden görünümü
Harita
Ad kökeniPetras Vileišis
Genel bilgiler
DurumLitvanya Edebiyatı ve Folklor Enstitüsü
Mimari tarzNeobarok
ŞehirVilnius
ÜlkeLitvanya
Koordinatlar54°41′43″K 25°18′20″D / 54.69528°K 25.30556°D / 54.69528; 25.30556
Başlama1904
Tamamlanma1906
Yükseklik
MimariAugust Klein

Vileišis Sarayı (LitvancaVileišių rūmai), Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta Petras Vileišis için inşa edilmiş neobarok tarzı yapı. Vileišis, 1904'te sarayın yapımında görevli olan döneminde ünlü bir Litvanyalı mühendis, siyasi aktivist, yayıncı ve hayırseverdi. Saray bir ana ev, bir misafirhane ve bir ek binadan oluşur. Bina günümüzde Litvanya Edebiyatı ve Folklor Enstitüsü'nü barındırmaktadır. 2000'lerin başında yenilenmiştir.

Petras Vileišis.

Sarayın mimarı August Klein, biri neoklasik diğeri neobarok olmak üzere iki taslak yarattı.[1] Vileišis, barok St. Peter ve St. Paul Kilisesi'ne yakınlığı nedeniyle neobarok stilini seçti.

İnşa üzerindeki çalışmalar 1904'te başladı. Tanıklara göre yapımında kullanılan kireç, su yerine ayrılmış sütle seyreltilmiştir.[2] O zamanlar geleneksel olarak kullanılmayan betonarme gibi bazı malzemeler de kullanılmıştır. Yapı malzemeleri Finlandiya ve Hollanda'dan satın alındı. Proje 1906'da tamamlandı. Bir buçuk hektarlık alan üzerine kurulmuş yapı dövme demirden çitle çevrilidir ve bunlar özenle düzenlenmiştir.

Ana saray iki katlıdır. Birinci katta Petras Vileišis'in ofisi ve bir antre odası, bir koridor, iki çizim odası ve bir yemek odası vardı. Büyük avize Vilija fabrikasındaki işçiler tarafından hediye edilmiştir. Birinci ve ikinci katlar arasında bir teras bir korkuluk ile çevriliydi. Ailenin yatak odaları ikinci katta, hizmetçilerin kalacak yerleri ise çatının altındaki tavan arasında yer alıyordu.[3] İç kısım taç kalıplama, heykeller ve pastel fayans içeren neoklasik ve rokoko tarzlarında dekore edilmiştir. Sarayda Litvanyalı edebi ve kültürel figürlerin portreleri, büstleri ve kabartmaları sergilendi.

Günümüzde

Sarayın yandan görünüşü.

Saray 2000'li yılların başında üç yıllık bir yenileme geçirdi ve 2007'de yeniden açıldı. Yapısal olarak sağlam olduğu için restorasyonu büyük ölçüde kozmetikti. Yenileme sırasında, saray duvarlarına gizlenmiş birçok önemli tarihi belge bulundu. Buna karşın sarayda gizlendiklerine dair yaygın bir inanca rağmen 1918'de imzalanan Litvanya Bağımsızlık Yasası'nın yıllardır kayıp olan kopyaları bulunamadı.[4][5] Petras Vileišis'in kardeşi Jonas Vileišis, yasanın imzacılarından biriydi.

Kaynakça

  1. ^ "Petro Vileišio rūmų ansamblio restauracijos aidai" (PDF) (Litvanca). 2007. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  2. ^ "Vileišių rūmų ansamblis" (Litvanca). 11 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Petro Vileišio rūmai" (Litvanca). 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Vileišių rūmai atgijo antram gyvenimui". Lietuvos Rytas (Litvanca). 13 Mart 2007. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  5. ^ "Viltis rasti Vasario 16-osios akto originalą vis labiau blėsta" (Litvanca). Lietuvos Rytas. 13 Şubat 2006. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Litvanya</span> Kuzeydoğu Avrupada yer alan Baltık ülkesi

Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Valančiūnas</span>

Jonas Valančiūnas NBA'in New Orleans Pelicans takımında forma giyen Litvan profesyonel basketbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandar Trifunović</span> Sırp basketbolcu

Aleksandar Trifunović Sırp basketbol koçu ve eski profesyonel basketbolcudur. Basketbol Süper Ligi takımlarından Yeşilgiresun Belediyespor'u çalıştırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irena Degutienė</span> Litvan siyasetçi

Irena Degutienė, Litvanyalı siyasetçi. Muhafazakâr Homeland Union partisi üyesi ve şu anda Seimas Başkan Vekilidir. 4 Mayıs 1999-18 Mayıs 1999 ve 27 Ekim 1999-3 Kasım 1999 tarihleri arasında geçici geçici olarak Litvanya Başbakanlığı yapmıştır. Ayrıca 1996 ve 2000 yılları arasında Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanlığı görevini yürütmüştür. 1978 yılında Vilnius Üniversitesi'ni bitirmiş ve tıp bölümünden mezun olmuştur. Yaklaşık on iki yıl Vilnius Kızılhaç Hastanesi'nde çalıştıktan sonra 1994 yılında Sağlık Bakanı sekreteri olmuştur. 1996 ve 2000 yılında Seimas seçimlerini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Konseyi</span> 18–23 Eylül 1917de gerçekleşen konsey

Litvanya Konseyi ya da 11 Temmuz 1918'den sonraki adıyla Litvanya Devlet Konseyi, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında gerçekleşen Vilnius Konferansı'nda seçilen konseydir. Konseyin ilk üyeleri farklı yaş, sosyal statü, meslek ve siyasi ilişkilere sahip yirmi kişiden oluşuyordu. Litvan halkı adına yürütme yetkisi verilen konsey, bağımsız bir Litvanya devleti kurmakla görevlendirildi. 16 Şubat 1918'de konsey üyeleri Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzaladı ve Litvanya'yı demokratik ilkelere dayanan bağımsız bir devlet olarak ilan etti. 16 Şubat, "Litvanya Devlet Restorasyon Günü" olarak kutlanmaya başlandı. Konsey, 1918 sonbaharına kadar ülkede Alman Ordusu'na bağlı askerî birliklerin bulunmasına rağmen bağımsızlık ilan etmeyi başardı. 1919 baharında konsey üyeleri sayısı yaklaşık iki katına çıktı. Konsey, ilk kez 15 Mayıs 1920'de toplanan Litvanya Kurucu Meclisi etkin oluncaya kadar çalışmalarını sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Konferansı</span>

Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.

<i>Lietuvos aidas</i>

Lietuvos aidas, Litvanya'da faaliyet yürüten günlük gazete. Antanas Smetona tarafından 6 Eylül 1917'de kuruldu. Litvanya Konseyi'nin yayın organıydı ve ardından yeni kurulan Litvanya hükûmetinin yarı resmi yayını oldu. Hükûmet Vilnius'tan geçici başkent Kaunas'a taşındığında yayın durduruldu. 1928'de Litvanya hükûmetinin yayını olarak yeniden canlandırıldı ve Litvanya'nın en popüler gazetesi oldu. Zirvede, 90.000 kopya birleşik tirajlı üç günlük baskı yayınladı. II. Dünya Savaşı döneminde yayını aksadı. 1990'da Litvanya, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettikten sonra, gazete bir kez daha Litvanya Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin resmî gazetesi oldu. 1992 sonunda tirajı 103.000 kopyaya ulaştı. Ancak, kısa süre içinde özelleştirildi ve okurluk, finansal zorluklar ve diğer tartışmalarla da karşı karşıya kaldı. Nisan 2006'da, vergi borçları 4 milyon Litvanya litasının üzerine çıktığında Devlet Vergi Müfettişliği tarafından iflas işlemleri başlatıldı. Şirket 2015 yılında tasfiye edildi, ancak gazete kâr amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yayınlanmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Sovyet Savaşı</span>

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Basanavičius</span>

Jonas Basanavičius, Litvanyalı bağımsızlık aktivisti politikacı, doktor, yazar. Litvanya'nın bağımsızlığı için çok sayıda çalışma yürüttü. Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacıları oturumunun başkanı idi.

Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Bağımsızlık Yasası</span> Litvanyanın bağımsızlık belgesi

Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Milliyetçi Birliği</span> Litvanyada bir siyasi parti

Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petras Klimas</span> Diplomat

Petras Klimas (

<span class="mw-page-title-main">Saliamonas Banaitis</span>

Saliamonas Banaitis (

<span class="mw-page-title-main">Petras Vileišis</span>

Petras Vileišis önde gelen Litvanyalı mühendis, siyasi aktivist ve hayırsever.

Darius Antanavičius, Litvan bilim insanı arkeolog, filolog, beşeri bilimler doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Litvan mutfağı</span>

Litvan mutfağı, Litvanya'nın serin ve nemli kuzey iklimine uygun ürünleri içerken bir mutfak kültürü gösterir. Arpa, patates, çavdar, pancar, yeşil sebzeler, çilek ve mantar yerel olarak yetiştirilmektedir ve süt ürünleri ülkenin uzmanlık alanlarından biridir. Kışın yiyecekleri saklamak için çeşitli turşulama yöntemleri kullanılır. Çorbalar son derece popülerdir ve yaygın olarak sağlıklı beslenmenin anahtarı olarak kabul edilir. İklim ve tarım uygulamalarını Kuzey Avrupa ile paylaştığı için, Litvanya mutfağının Baltık komşuları ve genel olarak kuzey ülkeleri ile pek çok ortak noktası bulunur. Uzun süren tarım ve yiyecek arama gelenekleri, ülkenin tarihi boyunca çeşitli etkilerle birlikte Litvanya mutfağını oluşturmuştur.

Kaunas Otobüs Fabrikası, Litvanya merkezli bir otobüs üreticisiydi. Şirket, 1929 yılında tarihinde kurulmuş olup otobüs üretimi yapmaktaydı. Şirketin merkezi Kaunas'ta yer almaktaydı.

Vytautas Sakalauskas, Litvanyalı siyasetçi. 1990'da Litvanya'nın bağımsızlığından önce Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin son başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Jadvyga Juškytė</span>

Jadvyga Teofilė Juškytė, Litvanya Ulusal Uyanışı sırasında tanınmış Litvanyalı aktivist.