İçeriğe atla

Vilâyet-i Arnavud

Arnavut Vilayeti'ne dönüştürülmesi teklif edilen 4 Osmanlı vilayeti (Kosova, İşkodra, Manastır ve Yanya)

Arnavut Vilayeti (Osmanlıcaولايت ارناود Vilâyet-i Arnavud), Osmanlı İmparatorluğu'nda Batı Balkan Yarımadası'nda Arnavut nüfus çoğunluğuna sahip Kosova, İşkodra, Manastır ve Yanya vilayetlerinden kurulması planlanmış bir vilayet idi. Ek olarak Selanik Vilayeti'nin bir kısmınında dahil edilmesi düşünülmekteydi.[1][2]

Ayrı bir Arnavut vilayetinin kurulması 1877'den itibaren Arnavut millî uyanışı olarak bilinen dönemde birçok Arnavut örgütlerinin gündeminde idi. Vilayetin kurulması 1912 Arnavutluk İsyanı'nın ardından 4 Eylül 1912 tarihinde kararlaştırıldı ancak görüşmeler Ekim'de Birinci Balkan Savaşı'nın başlamasıyla kesintiye uğradı ve Kasım ayında Arnavutluk'un bağımsızlığını ilan etmesiyle plan sona erdi.

Kaynakça

  1. ^ Clayer, Nathalie (2007). Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane on Europe. Karthala. s. 463. ISBN 978-2-84586-816-8. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016. Contrairement à ce qui est souvent affirmé, la revendication d'un territoire englobant le vilayet de Salonique fut assez fréquente 
  2. ^ Jelavich, Charles; Jelavich, Barbara (1986). The establishment of the Balkan national states, 1804–1920. University of Washington Press. s. 86. ISBN 978-0-295-96413-3. The first, more moderate, wanted the five vilayets (this would include Thessaloniki) that were inhabited by Albanians to be united in the single province ... plan receives support of the conservatives. The more radical group desired unification of just four vilayets, but with full administrative autonomy 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk</span> Balkanlarda bir ülke

Arnavutluk, resmî adıyla Arnavutluk Cumhuriyeti, Balkanlar'da bir ülkedir. Komşuları kuzeyde Karadağ, kuzeydoğusunda Kosova, doğusunda Kuzey Makedonya ve güneyinde Yunanistan'dır. Ayrıca ülkenin batıda Adriyatik Denizi ve güneybatıda İyonya Denizi'ne kıyısı vardır. İyon Denizi ile Adriyatik Denizi arasındaki Otranto Boğazı'nın karşısındaki İtalya'ya uzaklığı 72 km'den (45 mil) daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutlar</span> etnik grup

Arnavutlar veya Arnavudlar, ortak bir Arnavut soyunu, kültürünü, tarihini ve dilini paylaşan, Balkan Yarımadası'na özgü bir etnik gruptur. Çoğunlukla Arnavutluk, Kosova, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan'ın yanı sıra Hırvatistan, Yunanistan, İtalya ve Türkiye'de yaşıyorlar. Ayrıca Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da yerleşik çeşitli topluluklardan oluşan büyük bir diaspora oluşturuyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı İsmail Kemal Bey</span>

Avlonyalı İsmail Kemal Bey Arnavut bir diplomat, Osmanlı Meclis-i Mebusanı I. dönem Berat milletvekili, rilindas ve modern Arnavutluk'un kurucu babasıdır. Bağımsızlık bildirgesi'nin baş yazarı, daha sonra 1912'den 1914'e kadar olan dönemde Arnavutluk'un ilk başbakanı ve dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İşkodra Kuşatması</span>

İskodra Kuşatması 28 Ekim 1912 ile 23 Nisan 1913 tarihi arasında Karadağ ile Sırbistan ittifakına karşı Osmanlı İmparatorluğu askerleri ve Arnavutluk gönüllü birlikleri tarafından yapılan savunmadır.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1912 Arnavut İsyanı</span> Arnavutların, 1912 yılı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

1912 Arnavutluk İsyanı, Ocak-Ağustos 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda Arnavutlar tarafından gerçekleştirilen bir isyandır. 1910 ve 1911 yıllarında Arnavutluk ve Kosova bölgelerinde Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği destekli iki isyan başlatılmıştı. 1910 yılındaki Arnavut isyanı Bulgaristan ve Karadağ tarafından desteklenmişti. İsyanda, şiddetli çatışmaların ardından İsa Bolatin öncülüğündeki Arnavut isyancılar Drenice bölgesine çekilmiş, bir diğer isyancı İdris Sefer ise kalan askerleriyle birlikte direnişini sürdürdüğü Karadak bölgesine çekilmişti. 1911 yılındaki isyanda ise Podgorica isyancıların ana üssü olmuş ve isyancılar Karadağ Kralı I. Nikola tarafından desteklenmişti. Her iki isyan da isyancılara birtakım imtiyazlar tanınarak bastırılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Debre Sancağı</span>

Debre-i Bâlâ Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Debre idi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk ve Kosova'nın birleşmesi</span> Politik görüş

Arnavutluk ve Kosova'nın birleşmesi, Arnavutluk ile Kosova'nın, 2008 Kosova bildirgesinin ilanının ardından ortaya çıkan politik görüştür. Bu fikir irredantist Büyük Arnavutluk kavramıyla ilişkilidir. Kosovalıların %93'ü etnik olarak Arnavuttur.

<span class="mw-page-title-main">Prizren İttifakı</span>

Prizren Ligi veya resmî adıyla Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği, Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın sonlarında faaliyet gösteren bir Arnavut siyasi örgütüydü. Örgüt, 10 Haziran 1878'de Prizren kasabasında resmi olarak kuruldu ve 1881'de yılında feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'un bölünmesi</span>

Arnavutluk'un bölünmesi, Arnavutluk heyeti Avlonya'da toplandıktan sonra, gelecekteki Arnavutluk devletinin sınırlarını 28 Kasım 1912'de açıkladı. Birçok yönden, Arnavutluk'un güney ve kuzey sınırları Birinci Balkan Savaşı'nın iki savaşı ile tanımlandı: Bizans Savaşı ve İşkodra kuşatması. Bu savaşlarda bir yandan Yunanistan ve Karadağ güçleri, diğer yandan Osmanlılar savaştı. Büyük güçlerin katılımıyla yapılan bir dizi uluslararası toplantı sınırların çizilmesini etkiledi. 29 Temmuz 1913 tarihinde Londra Barış Konferansı'nda çizilen Arnavutluk sınırlarını dünyanın altı süper gücü yani; İngiltere, Fransa, Avusturya-Macaristan, Rusya, Almanya ve İtalya kabul etti. Ancak Arnavutluk ulusal hareketi temsilcileri, Arnavutların bir kısmı Arnavutluk eyaletine ait olmayan topraklarda kalmaları gerektiğinden konferansın kararını ülkenin bir bölümü olarak kabul ettiler. Birinci Dünya Savaşı, sırasında ve sonrasında Arnavutluk'un bölünmesi planlanmıştı. Ancak, bu planlar gerçekleşmedi ve Arnavutluk egemenliğini korudu. Bölünme girişimleri II. Dünya Savaşı'na ve savaş sonrası yıllara kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">1912-1913 Londra Konferansı</span>

Londra Barış Konferansı veya Büyükelçiler Konferansı olarak da bilinen 1912-1913 Londra Konferansı, o zamanın altı Büyük Gücü'nün uluslararası bir zirvesiydi. Birinci Balkan Savaşı'nda Balkan Birliği ordularının Osmanlı Devleti'ne karşı kazandığı başarılar nedeniyle Aralık 1912'de toplandı. Konferans özellikle, toprak edinimleri konusunda savaşan güçler arasında hakemlik yapmayı ve aynı zamanda çatışma sırasında bağımsızlığı ilan edilen Arnavutluk'un geleceğini belirlemeyi amaçladı.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Viryoni Paşa</span> Arnavut siyasetçi

Aziz Viryoni Paşa (1859–1919), 20. yüzyılın başlarında Osmanlı-Arnavut siyasetçidir. Meclis-i Mebûsan Berat mebusu, Arnavutluk Maliye Bakanı ve Tarım ve Maden Bakanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı</span>

Arnavutluk Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı Arnavutluk hükûmetinin diplomasi, dış politika ve Arnavutluk'un Avrupa Birliği'ne kabul sürecinden sorumlu bakanlık. Bakanlık, yurtdışında ikamet eden Arnavut vatandaşlarına da destek sağlıyor. Eylül 2017'de bakanlık yeniden yapılandırıldı ve Avrupa Entegrasyon Bakanlığı ile birleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Himara İsyanı (1912)</span>

Himara İsyanı, 18 Kasım 1912'de Himara bölgesinde meydana gelen Birinci Balkan Savaşı sırasında bir Yunan ayaklanmasıydı. Birinci Balkan Savaşı sırasında Yunanistan Krallığı'nca Osmanlı İmparatorluğu'na karşı ayaklandırılan bölgedeki Rumların isyanı bastırılamadı.Böylece Osmanlı ve Arnavut kuvvetlerini Himara bölgesinden çıkarıldılar ve isyancılar Saranda ve Avlonya arasındaki kıyı bölgesinde Yunan Ordusu'nun işgaline zemin hazırlayıp burayı Yunanistan Krallığı için güvence altına aldılar.

<span class="mw-page-title-main">Luma Muharebesi</span> Birinci Balkan Savaşı Muharebesi

Luma Muharebesi, Arnavutlar arasında Lumë Ayaklanması olarak da bilinir, Sırplara karşı Lumë'de Osmanlı Arnavutluk bölgesinde yerel Arnavut halkın Sırplara karşı Birinci Balkan Savaşı sırasında girdikleri bir seri çatışmalardır. Sırplar Adriyatik Denizi'ne çıkmayı beklerken beklenmedik şekilde Osmanlı yandaşı olan veya olmayan yerel Arnavut halkın birlik olup direnmesi ile karşılaşmışlardır. Kendilerinin ummadığı şekilde Sırp 3. Ordusu birlikleri kendilerinden sayıca az olan Arnavut milislerce yenilgiye uğratılmış ve bu durum ayrıca batıya hareketlerini de geciktirmiştir. Bu durum 28 Kasım 1912'de zorunluluktan veya değil Osmanlı'ya karşı bağımsızlık ilan edecek Arnavutluk Devleti'ne savunmasını örgütlemek ve Sırbistan, Yunanistan, Karadağ'a direnmek için zaman kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşlarında Arnavut Katliamları</span> 1912-1913 Balkan Savaşlarında Arnavutların öldürülmesi

Balkan Savaşları'nda Arnavut katliamları, 1912-1913 yılları arasında bölgede yaşanan çatışmalar sırasında Karadağ ve Sırp orduları ve paramiliterleri tarafından çeşitli vesilelerle 1912-13 Birinci Balkan Savaşı sırasında, Sırbistan ve Karadağ, Avrupa, Amerikan ve Sırp muhalefet basını tarafından bildirilen Osmanlı İmparatorluğu güçlerini günümüz Arnavutluk ve Kosova'dan kovduktan sonra Arnavut nüfusa karşı bir dizi savaş suçları işledi. Suçların çoğu Ekim 1912 ile 1913 yazı arasında işlendi. Zorunlu sürgünlerin ve katliamların amacı, yeni Balkan sınırlarını belirlemek için Londra Büyükelçiler Konferansı öncesi istatistiksel manipülasyondu. Çağdaş hesaplara göre, bu dönemde 10.000 ila 25.000 Arnavut açlık ve soğuktan öldürüldü veya öldü. Kurbanların çoğu çocuklar, kadınlar ve yaşlılardı. Katliamlara ek olarak, bazı sivillerin dudakları ve burunları kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Greça Muhtırası</span>

Greça Muhtırası veya Kırmızı Kitap Osmanlı İmparatorluğu içinde özerk bir Arnavut eyaletinin kurulması için on iki talebi içeren bir muhtıra idi. Muhtıra Avlonyalı İsmail Kemal Bey ve Luigj Gurakuqi tarafından ortaklaşa yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Libhovalı Müfid Bey</span> Arnavut siyasetçi, diplomat ve maliyeci (1876-1927)

Müfid bey Libohova Arnavut ekonomist, diplomat ve siyasetçi ve Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin yapıldığı Avlonya Meclisi'nde delegelerden biridir. Arnavutluk Geçici Hükûmeti döneminde Arnavutluk'un ilk İçişleri Bakanı olarak görev yaptı ve o zamandan itibaren 1913-1927 yılları arasında dokuz kez farklı hükûmet görevlerinde bulundu, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı ve Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.