İçeriğe atla

Viktors Arājs

Viktors Arājs
Doğum13 Ocak 1910(1910-01-13)
Baldone, Rus İmparatorluğu
Ölüm13 Ocak 1988 (78 yaşında)
Kassel, Batı Almanya
Tanınma nedeniArajs Kommando 'ya önderlik etmek

Viktors Arājs (13 Ocak 1910 - 13 Ocak 1988), Letonya / Baltık Alman işbirlikçisi ve Nazi SS subayıydı.Almanların Letonya ve Belarus'un işgali sırasında Holokost'ta (daha sonra Beyaz Rusya veya Beyaz Ruthenia olarak adlandırılır) Arajs Kommando'ya liderlik yaptı. Arajs Kommando, Letonya Yahudilerinin yaklaşık yarısını öldürdü.[1]

Yaşamı

Viktors Bernhard Arājs, 13 Ocak 1910'da Rus İmparatorluğu'nda yer alan Baldone kasabasında doğdu . Babası Letonyalı bir demirciydi ve annesi zengin bir Baltık Alman ailesinden gelmekteydi. Arājs, 1930 yılında Letonya Ordusunda zorunlu asker olarak Jelgava Gymnasium'a katıldı. 1932'de Arājs, Riga'daki Letonya Üniversitesi'nde hukuk okudu, fakat diplomasını ancak 1941'de Sovyet işgalinden sonra alabildi. Üniversiteden ayrıldıktan sonra Letonya polisi ile bir iş bulmasına yardımcı olabilecek seçkin öğrenci kardeşliği "Lettonia" nın bir üyesi oldu. Arājs, 1938'de hizmetten ayrılana kadar Letonya polisi ile kaldı.[2] Letonya 1934-1940'taki Ulmanis diktatörlüğü sırasında Arājs, sadık bir yönetici olarak Letonya'daki ultra-milliyetçi parti olarak kendini resmen " Pērkonkrusts'tan uzaklaştıran" düşük rütbeli bir il polis memuruydu.

II. Dünya Savaşı sırasındaki faaliyetleri

Barbarossa Harekâtı, Almanya ve Sovyetler Birliği arasında bir savaş olarak 22 Haziran 1941'de başladı. Kısa bir süre sonra Kızıl Ordu, Riga'yı ilerleyen Wehrmacht'a terk etti. Arājs daha sonra 19 Valdemāra Caddesi'nde terk edilmiş bir polis bölgesi devraldı. Arājs'un gelecekteki komutanları Franz Stahlecker ve Robert Stieglitz, yanlarında Arājs'ın lisede ve Letonya ordusunda tanıdığı bir Letonca çevirmen Hans Dressler vardı. Bu dostluk yüzünden Arājs, Stahlecker ile tanıştı, en iyi taraflarını buldu ve güvenlerini kazandı.[3][4] Arājs, birliklerinin çekirdeğini öğrenci kardeşliği ve Pērkonkrusts'tan işe aldı.

2 Temmuz'da Arājs, bir konferans sırasında Stahlecker'dan, biriminin kendiliğinden patlak vermiş bir pogrom yaratması gerektiğini öğrendi.[3] 4 Temmuz 1941'de Alman liderliği, genellikle Arājs Kommando veya Özel Komando (Sonderkommando) Arājs olarak adlandırılan "Güvenlik Grubu Arājs" i kaybetti. Aynı gün Almanlar, işgal kontrolündeki Letonca gazetesi Tēvija'da (Letonca : Anavatan): “Vatansever olan tüm Letonyalılara, Pērkonkrusts üyelerine, Öğrenciler, Memurlar, Milisler ve Vatandaşlara işe alım ilanı verdi. Ülkemizin istenmeyen unsurların temizliğinde yer almak isteyenler kendilerini 19 Valdemāra Caddesi'ndeki Güvenlik Grubu'nun ofisine kaydettirmelidir." şeklinde bir yazı yayınladı.[5] 4 Temmuz'da Arājs ve adamları, ilerleyen Almanlardan önce, kaçmaya çalışan 20 Yahudiyi Gogoļa Caddesi'ndeki Riga Sinagogu'nda hapsettiler. Daha sonra pencerelerden üzerlerine el bombaları attılar.El bombaları pencerelerden atılırken Yahudiler canlı canlı yanıyorlardı. Arājs komandoları 500-1500 gönüllüden oluşuyordu. Birim, önce Letonya'da ve sonra Belarus'ta yaklaşık 26.000 kişiyi öldürdü. Arājs 1942'de ve 1943'te SS-Sturmbannführer'e getirildi.[1] Eski Letonya pilotu Herberts Cukurs, Arājs'ın yardımcısıydı. Arajs Kommando kadınlara kötü muamele ettikleri için kötü bir şöhrete sahiptiler. Viktors Arājs savaş sırasında Yahudi bir kadın olan Zelma Shepshelovitz'e tecavüz etti. Tanıklığı, savaş suçlularının duruşmalarında önemli bir rol oynadı .[6]

Savaş sonrası

1949 yılına kadar Arājs, Almanya'daki bir İngiliz toplama kampında tutuldu. Bundan sonra bazı kaynaklarda Delmenhorst'daki İngiliz askeri hükümeti altında İngiliz silahlı kuvvetleri için bir sürücü olarak çalıştığı söylentileri, daha sonra İngiliz İşgal Bölgesi ve Arājs'ın hayatını kapsamlı bir şekilde araştıran Richards Plavnieks tarafından yalanlandı. Londra'da sürgünde olan Letonya hükûmetinin yardımıyla Arājs, Victor (Viktors) Zeibots adı altında sahte bir kimlik aldı. Frankfurt am Main'de bir basım şirketinde asistan olarak çalıştı.[1]

Arājs, 21 Aralık 1979'da Hamburg Devlet Mahkemesinde (Landgericht Hamburg) 8 Aralık 1941'de büyük Riga Gettosu Yahudilerini Rumbula ormanındaki kitlesel saldırılar nedeniyle ölümlerinden ötürü suçlu buldu. 13.000 kişinin öldürülmesine katıldığı için ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.[7] 1988'de Arājs, Kassel'deki bir hapishanede hücre hapsinde öldü.[8]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c (Almanca) Klee, Das Personenlexicon zum Dritten Reich, at page 18
  2. ^ Lumans, Latvia in World War II, at page 239.
  3. ^ a b The "Final Solution" in Riga: Exploitation and Annihilation, 1941-1944. Volume 14 of Studies on War and Genocide. 2009. ss. 65-70. ISBN 9781845456085. 
  4. ^ (Rusça) Braune Helden 8 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ (Letonca) Zeitung "Tēvija" vom 4.7.1941 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "The Riga Ghetto and Latvian Holocaust Museum". Riga. 1 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2018. 
  7. ^ (Almanca) Justiz und NS-Verbrechen 29 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Verfahren Nr. 856, LG Hamburg 791221.
  8. ^ Press, The Murder of the Jews in Latvia: 1941-1945, page 70.
Genel

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Letonya</span> Kuzey Avrupada yer alan bir ülke

Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya tarihi</span>

Letonya tarihi bugünkü Letonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Einsatzgruppen</span> Nazi Almanyasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri

Einsatzgruppen, SS'e bağlı, Heinrich Himmler'in kontrolünde ve Reinhard Heydrich'in yönetimi altındaki, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusunun işgal ettiği bölgeleri ev ev arayarak Yahudileri, Romanları ve komünistleri öldüren seyyar infaz birlikleri. A B C ve D isminde 4 Einsatzgruppe timi vardı ve her birlik 600-1000 askerden oluşuyordu. Toplama kampları kurulmadan önce infazlarda etkin rol oynamışlardır. En önemli eylemleri Babi Yar Katliamı'dır. Gezici birliklerdir. Sürekli hareket halinde olup bir infazdan ötekine doğru eylemlerini gerçekleştirmişlerdir. Çukur kazıp öldürüp gömme işi oyalayıcı olduğundan ve öldürme sırasında çok fazla mermi harcandığından bunun yerine toplama kampları kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Jeckeln</span>

Friedrich August Jeckeln, Nazi Almanyasında görev yapmış olan Schutzstaffel komutanıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtıyla birlikte işgal edilen Sovyetler Birliği topraklarında üst düzey komutan ve idaresi olarak görev yapmıştır. Jeckeln'in emrindeki Einsatzgruppen ölüm mangaları III. Reich tarafından örgütlenen en geniş birliklerdendi. Jeckeln, 100 binin üzerinde Yahudi, Çingene ve Nazi ideolojisince istenmeyen olarak ilan edilen kişinin yargısız bir şekilde öldürülmesinden bizzat sorumluydu. Nazi Almanyasının yenilgisinin ardından yakalanmış, işlediği savaş suçlarından dolayı Riga'daki Sovyet Askeri Mahkemesinde yargılanmış, suçlu bulunmuş ve 1946 yılında idam edilmiştir.

Dr. Martin Franz Erwin Rudolf Lange, önemli bir Alman Nazi polis memuru idi. Riga, Letonya'da Sipo ve Sicherheitsdienst komutanı olarak görev yaptı. Lange, Wannsee Konferansı katılmış ve büyük ölçüde Letonya'nın Yahudi nüfusunun yok edilmesinin büyük sorumlusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Roschmann</span> Avusturyalı asker (1908-1977)

}} Eduard Roschmann, Nazi SS örgüt üyesi ve 1943 yılında Riga'daki getto komutanı idi. Çok sayıda cinayet ve diğer zulümlerden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Bağımsızlık Savaşı</span>

1918-1920 yılları arasında iki yıla yakın sürmüş Letonya bağımsızlık savaşı.

Arajs Kommando, SS-Sturmbannführer Viktors Arājs önderliğinde, Nazi Sicherheitsdienst'e (SD) bağlı bir Letonya Yardım Polisi'nin işbirlikçi birimi idi. Soykırım sırasında ünlü bir ölüm birimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Letonya kültürü</span>

Letonya kültürü, geleneksel Letonya ve Livonya mirasını ülkenin çeşitli tarihi mirasının etkileriyle birleştirir.

Genç Letonlar , 1850'lerden 1880'lere kadar aktif olan birinci Letonya Ulusal Uyanışı'nın , entelektüelleri için en sık kullanılan terimdir. Hareket, Heinrich Heine liderliğindeki Genç Almanya hareketi üzerinde modellenmiştir. Aslında, bu milliyetçi aydınlara çoğunlukla Baltık Alman rakipleri tarafından uygulanan aşağılayıcı bir sıfat, "Genç Letonya" terimi ilk olarak 1856'da Das Inland gazetesinde Juris Alunāns'ın Dziesmiņas latviešu valodai pārtulkotas'ın bir incelemesinde, Nīca'nın papazı Gustav Wilhelm Sigmund Brasche tarafından kullanılmıştır. Letonya'da böyle bir edebiyatın kimler tarafından beğenilebileceğini soran Brasche, "Genç Letonya" hayalini kuranların Heirin'in "Die Lorelei" adlı şiirindeki trajik kaderi yaşayacağı konusunda uyardı. Yeni Letonlar bazen "tautībnieki" olarak da biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Egils Levits</span> Letonyalı avukat, hukukçu ve politkacı; Litvanya Başkanı(2009-günümüz)

Egils Levits, 8 Temmuz 2019'dan bu yana Letonya'nın cumhurbaşkanı olan Letonyalı bir avukat, siyaset bilimci ve yargıç. 2004 yılından beri Avrupa Adalet Divanı Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Salaspils toplama kampı</span>

Salaspils toplama kampı, 1941 sonunda Riga'nın 15 km güneydoğusundaki Salaspils'de kurulan Nazi toplama kampı. Nazi bürokrasisi farklı kamp türleri arasında ayrım yaptı. Kampın adı resmî olarakSalaspils Yeniden Eğitim ve Çalışma Kampı Polis Hapishanesi idi. Ayrıca Kurtenhof kampı olarak da biliniyordu. Kampın ve esir yapısının geliştirilmesi için planlama birkaç kez değişti. 1943'te Heinrich Himmler, kampı resmi olarak kampı Ulusal Güvenlik Merkez Ofisine (Reichssicherheitshauptamt) bağlayacak resmi bir toplama kampına (Konzentrationslager) dönüştürmeyi düşündü, ancak bu gerçekleşmedi. Kamp, özellikle kamptaki çocuklar açısından Letonya ve Rusya kültüründe kalıcı bir mirasa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kaunas Pogromu</span>

Kaunas pogromu, 25-29 Haziran 1941 - Barbarossa Operasyonu ve Litvanya'nın Nazi işgalinin ilk günlerinde Litvanya, Kaunas'ta yaşayan Yahudilerin katliamıydı. En meşhur olay, 27 Haziran'da birkaç düzine Yahudi'nin işkence gördüğü ve idam edildiği Lietūkis garajında meydana geldi. Haziran ayından sonra Kaunas Kalesi'nin çeşitli kalelerinde, özellikle Yedinci ve Dokuzuncu Kale'de sistematik infazlar gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Dietrich (Nazi)</span>

Fritz Dietrich bir Alman SS subayı ve Nazi Partisi üyesiydi. Kimya ve fizik doktorası yaptı. Adı Emil Diedrich olarak da geçmektedir. II. Dünya Savaşı sonrasında, savaş suçlarından dolayı asıldı.

Konrāds Kalējs II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işbirlikçisi ve savaş suçlusu olduğu iddia edilen Letonyalı bir askerdi. Sınır dışı edilme tehdidi altında, dört ülkede savcılığından kaçtı.

Wolfgang Kügler, Einsatzgruppe'nin bir alt bölümü olan Einsatzkommando 2 için bir SS-Untersturmführer ve bir Teilkommandoführer idi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Batı Almanya'daki bir mahkemede yargılanmış ve savaş suçlarından suçlu bulunmuştur. Cezasının 8 ay hapis ve para cezası olduğu bildirilmiştir. Ona karşı en ciddi suçlama, Letonya'daki Liepāja sahilinde, çoğunlukla kadınlar ve çocuklar olmak üzere yaklaşık 2.700 Yahudi katliamında örgütlemesi ve komutan olmasıydı. Kügler, bu cinayetler meydana geldiğinde Almanya'da izinli olduğunu ve orada bulunmadığını iddia etti.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

<span class="mw-page-title-main">Roberts Gaigals</span>

Roberts Gaigals ; II. Dünya Savaşı sırasında Letonya Lejyonu'nda SS-Obersturmführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Werner Lorenz</span> Alman politikacı

Werner Lorenz Nazi döneminde bir SS görevlisiydi. II. Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki toprakları kolonileştirmenin yanı sıra Avrupa'nın diğer bölgelerinden "Alman Reich'ına" etnik Almanları yerleştirmekle görevli bir örgüt olan Volksdeutsche Mittelstelle 'nin (VOMI) başkanı. Savaştan sonra, 1948'de insanlığa karşı suçlardan hapis cezasına çarptırıldı. 1955'te serbest bırakıldı ve 1974'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Dannecker</span>

Theodor Dannecker Alman SS yüzbaşısı (Hauptsturmführer), II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilerin sınır dışı edilmesinde Adolf Eichmann'ın önemli bir yardımcısıydı.