Viktor Pavičić

Hırvatistan, resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti (Hırvatça: Republika Hrvatska

Hırvatça (hrvatski), Slav dillerinin güney grubundan, Hırvatların konuştuğu dildir. Sırpça, Karadağca ve Boşnakça'nın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dilinin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Bugün Hırvatistan Cumhuriyeti'nin ve Avrupa Birliği 'nin resmî dili olması dışında Bosna-Hersek'in fiiliyatta üç etnik yapılı bölümlenmesi sebebiyle burada da resmiyete sahiptir.

Kravat, bir boyun bağıdır. Kelimenin aslı Fransızca cravate: Hırvatlar anlamında kullanılan croates veya cravatesden gelmektedir. Hırvatlar, boyunlarına uzun bez kurdeleler takarlardı. Bundan dolayı çeşitli kumaş ve derilerden yapılmış boyuna takılan ve kendine has bağlama şekli olan boyun bağlarına da kravat denmiştir. Türkiye'de ilk defa Tanzimattan sonra değişik tipte görülen kravata zamanla alışılmış ve erkek giyiminin bir parçası haline gelmiştir.

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

Hırvatlar Balkanlar'da yerleşik ve Slav dillerinden biri olan Hırvatçayı konuşan ve çoğu Katolik Hristiyan dinine mensup olan bir Güney Slav halkıdır.

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.

Ustaşa - Hırvat Devrimci Hareketi, bilinen adıyla Ustaše, 1929-1945 yılları arasında faaliyet gösteren Hırvat, faşist, aşırı milliyetçi örgüt. Üyeleri, yüzbinlerce Sırp, Yahudi, ve Roman asıllı insanı ve II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'daki siyasi muhalifleri öldürdü. Genellikle kurbanlarına işkence etmeleri ve onların vücutları parçalama gibi acımasız ve sadist infaz yöntemleri ile tanınıyorlardı.

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

Hırvat pasaportu Hırvatistan vatandaşlarına uluslararası seyahat edebilmeleri amacıyla verilmektedir. Pasaport, Hırvat vatandaşlığının ve kimliğinin kanıtı olarak kabul edilir. Pasaport işlemleriyle ülke içerisinde İçişleri Bakanlığı, ülke dışında Hırvat büyükelçilikleri ve konsoloslukları ilgilenir. Hırvat pasaportları beş veya on yıl süreyle geçerli olup, uzatılamazlar. Süresi biten pasaportun yerine yeni bir pasaport alınmalıdır.

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'te tanınmayan bir jeopolitik varlık ve yarı devletti. 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Topluluğu adı altında Bosna-Hersek topraklarında siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel bir bütün olarak ilan edilmiş ve 14 Ağustos 1996'da lağvedilmiştir.

Hrvatska radiotelevizija ya da Hırvat Radiotelevizyon, Hırvat Kamu yayın kurumudur. Uydunun yanı sıra yerel verici ağı üzerinden de çeşitli radyo ve televizyon kanallarını işletmektedir. HRT üç ortak şirkete bölünmüştür: Hırvat Radyosu, Hırvat Televizyonu ve üç orkestrayı ve bir koroyu içeren Müzik Prodüksiyonu.

Brčko İlçesi, Bosna-Hersek'in kuzeydoğusunda yer alan ve kendi kendini yöneten özel bir idari birimdir. İlçenin merkezi Brčko'dur. Dayton Antlaşması ile iki entitenin sınırları dışına bırakılarak özerk bir yönetim kurulan bölgedir. Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırp Cumhuriyeti'nden farklı olarak, özel bölge Brčko'nun bayrağı ve amblemi yoktur. Dayton Anayasasının modeli üç etnik grubu iki ayrı devletçiğe ve özel bölge Brčko'ya ayırmıştır. Özel bölge Brčko de jure olarak devletçik olmasa da, de facto olarak yeni bir devletçik olarak ortaya çıkmıştır.

Bosanski Šamac, Bosna-Hersek'teki Sırp Cumhuriyeti'nde Sava ırmağının sağ yakasında yer alan bir kasaba ve belediyedir. 1862 yılında o zamanlar Osmanlı eyaleti olan Semendire'den gelen Bosnalı yerleşimciler tarafından kurulmuştur.

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

Zerinvar Kuşatması, Miklós Zrínyi liderliğindeki Hırvat kuvvetleri ile Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu arasında Haziran/Temmuz 1664'te gerçekleşti. Mora Nehri'nin kıyısında ve bataklık adalarında, kuzey Hırvatistan ile Macaristan'ın güneybatı kesimi arasındaki sınır çizgisine yakın yerde bulunan Zerinvar kalesi Osmanlı güçleri tarafından kuşatıldı. Savaş, kalenin yıkılması ve Hırvat mürettebatın Hırvatistan'ın daha güvenli iç bölgelerine geri çekilmesiyle sonuçlandı.

Knin kuşatması Hırvat Krallığı başkenti Knin şehrinin 1522 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması olayıdır. 1513 ve 1514'teki iki başarısız girişimin ardından, Bosna Sancağı beyi Gazi Hüsrev Bey liderliğindeki Osmanlı kuvvetleri, 1522 baharında güney Hırvatistan'a büyük bir saldırı başlattı. Mayıs ayında Hersek ve Konstantinopolis sancağından gelen birlikler ile takviye edilen kuvvetler, Knin Kalesini kuşattı.

Millî ve Üniversite Kütüphanesi (Zagreb) (NSK), Hırvatistan'ın Millî kütüphanesi ve Zagreb Üniversitesi'ni merkez kütüphanesidir.