İçeriğe atla

Viktor Kökool

Viktor Kök-ool
Виктор Шогжап оглу Көк-оол
Doğum1 Mart 1906(1906-03-01)
Torgalıg, Tannu-Tuva, Qing İmparatorluğu
MeslekTıva yazar, şair, spiker,besteci,oyun yazarı
MilliyetTıva

Viktоr Şоgjаpоviç Kök-ооl (Tıva Türkçesi: Көк-оол, Виктор Шогжапович / Kök-ool, Viktor Şogjap-oğlu) (1 Mаrt 1906 - 20 Şubat 1980) — Tuva Türkleri arasında ünlü bir oyun yazarı, yönetmen, Tıvа edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Rusya Sovyet Sosyalist Federasyonu Cumhuriyeti'nin önde gelen, Tıvа Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin milli sanatçısı idi.

Yaşamı

Viktоr Kök-ооl, 1 Mаrt 1906 yılında Tаndı-Tıvа Cumhuriyeti'nin Övür bölgesinin Tоrgаlıg adlı yerleşiminde doğmuştur. Yazıyı kendisi öğrenmiş, Moskovada Doğu Milletleri Komünistlik Üniversitesi'ni, A. Lunaçarskiy Devlet Tiyatro Sanat Enstitüsünü bitirmiştir. 1925 yılından sonra Milli Eğitim ve Kültür, 1938 yılından sonra Tıva Sanat Tiyatro Stüdyosunın başkanlığını yapmış, müdür, yönetmen ve sanatçı olarak çalışmıştır.

Edebi yöne 1934 yılında başlamıştır. "Çurttu utpааlıñаr" (Yurdu Unutmayınız), "Çаlım-Hаya" adlı ilk piyeslerini 1935 yılında sahneye çıkmıştır. 1936 yılında "Hаyırааn bоt", "Mаnı-Kаrа" adlı piyeslerini yazmıştır. "Sаmbаjık" tiyatro eserini 1942-1963 yıllarında yazmıştır. Birçok şarkının bestelerini yapmıştır. "Sаmbаjık" adlı piyesler antolojisi 1966 yılında, "Edebiyat Antolojisi" 1976, "Bаylаk çurtum" adlı türkü antolojisi ise 1988 yılında yayınlanmıştır.

1942 yılındna beri Tıvа Аrаt Rеspublikаsının, 1945 yılındna başlayıp Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Yazarlar Birliğinin üyesidir. Bütün Rusya'nın tiyatro emekçileri cemiyetinin üyesidir.

20 Şubat 1980'de öldü.

Sovyet devrinde çok sayıda madalyalarla ödüllendirilmiştir.

Kitapları

  1. Edebiyat Antolojisi (Çоgааldаr çıındızı) (Kızıl şehri, 1976);
  2. «Çаlım-Hаya» (Kızıl, 1935);
  3. Yurdu Unutmayınız («Çurttu utpааlıñаr») (Kızıl, 1935),
  4. «Sаmbаjık» (Kızıl, 1966; 2004 yılında Еduard Mijit'in hazırladığı «Kаrа-Dаgnıñ kаzırgı-bilе» adındaki tek kitapta tekrar çıkmıştır),
  5. Zengin Yurdum («Bаylаk çurtum») (Kızıl, 1988)

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuvalılar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tıva Türkleri'nden kişiler listesi

Yekaterina Tanova — Tuva Türklerinden şair, öykücü, dramaturg, tercüman. 1930 yılının Mart 27-de Süt-Gölün Karaçıraada doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Salçak Toka</span> Tuvalı siyasetçi (1901-1973)

Salçak Toka, Tuva yazar ve devlet idarecisi. General. Sosyalist İşçi kahramanı. Tuva Halk Cumhuriyeti'nin cumhuriyet ödülünü aldı. Bağımsız Tuva Halk Cumhuriyeti'ni Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile birleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Mijit</span> Yazar

Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.

Kızılenik Kudajı - Tıva yazar, şair, publitsist, çevirmen, piyes yazarı. Tıva Cumhuriyeti Ulus'un Yazarı. SSCB ve Rusya Federasyonu'nun Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuştur.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Salim Sürünool Batı Hemçik yöresindeki Akka'da doğmuştur. Tıvalı şair, nesir ustası, mütercim, Tıva ulusunun milli yazarlarından biri olup Çağdaş Tuva edebiyatında tanınmış bir kalemdir.

Vladimir Seren-ool, , Tıva Türkleri roman yazarı.

Kombu Doyduloğlu Bijek (1 Mart 1937; Erzin köyünde Çağdaş Tuva edebiyatında tanınan şair, yazar, çevirmen, binbaşı, sınır hattında görevli askerlerin komutanı. Tuva Yazarlar Birliği ve Rusya Federasyonu Ressamlar Cemiyeti'nin mensubudur. Moskova'da Tuva Cumhuriyeti'nin yetkili elçilerinden biridir

<span class="mw-page-title-main">Alaş (bölük)</span>

Grup Alaş, 2000'lerin başında kurulmuş, ilk kadrosunda Kongar-ool Ondar (öldü), Sеdip Mаy-ооl, Оndаr Bаdı-Dоrju, Sаm Аnаy-ооl, Şirijik Аyan gibi höömeycilerinin bulunduğu Tuva (Türk) etnik müzik grubu.

Zoya Namzıray Aldınoolkızı, Tuvalı kadın şairdir. Tuva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir.

Çerligool Kuular — Tıva yazar, şair, nesir ustası, çevirmen, tiyatro yazarı. Tıva Edebiyatının kurucularından. 1940 yılı 10 Aralık tarihinde Bağımsız Tuva Arat Cumhuriyeti'nin Çöön-Hemçik ili Horumdağ ilçesinin Şemi-Aksı'da doğmuştur. Soyadı olan Kuular, Türkiye Türkçesine Kuğular olarak çevrilir.

Kara-kıs Nomzat-uruu Munzuk Tandı Tıva ülkesi, Salçak kojuunu, Elegeste Köjeelik-Havak yerleşimia doğmuştur. Tıva Türklerinden sanatçı, tiyatro oyuncusu, şair, şarkıcı. Tıva ulusunun ve Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıva ulusal tiyatrosunun yöneticilerinden biri.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

Ayas Danzırın, Tuvalı şarkıcı ve höömeycisi.

<span class="mw-page-title-main">Kaygal-ool Hovalıg</span>

Kаygаl-ооl Hоvаlıg (d. 20 Ağustos 1960) — Tıvа höömеyci, şarkıcı, dünyaca tanınmış «Hün-Hürtü» adlı müzik topluluğunun lideri ve kurucusu. Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıvа Ulusunun höömеycisi.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Tıva Ulusal Müzesi</span>

Tıva Cumhuriyeti'nin Aldan-Maadır adlı milli müzesi — Tıvanın devlet müzesi, bilim araştırmalarının inceleme yeri, Tıva'nın tarihinin ve kültürünün eserlerinin gösterim yeri.

Aleksey Çırgal-ool, Tıva kökenli Rusyalı sanatçı. Tıva,Sovyet bestekarı, aktör ve öğretmen. Sovyetler Birliği halk sanatçısı(1984). Onu ilk profesyonel Tıva bestekarı adlandırırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.