İçeriğe atla

Viktor Butanayev

Viktor Astay Butanayev
Doğum12 Mart 1946 (78 yaşında)
Zaporojye, Moldova (SSCB)
MilliyetHakas
VatandaşlıkRusya
Mezun olduğu okul(lar)Özbekistan Milli Üniversitesi
Kariyeri
Dalıetnoloji, Türkoloji
Çalıştığı kurumlarHakasya Devlet Üniversitesi

Viktor Yakovleviç Butanayev (Rusça: Виктор Яковлевич Бутанаев) ya da Astay Butanayev (Rusça Астай Бутанаев) (d. 12 Mart 1946, Zaporojye, Moldova, SSCB), Hakas kökenli Rus etnograf, Türkolog, Başta kendi etniği Hakaslar olmak üzere onların ataları olan Yenisey Kırgızları ve yakın oldukları Kırgızlar üzerine çalışmalarıyla bilinir.[1]

İrina Butayevna ile birlikte kaleme aldıkları son eseri Yenisey Kırgızları (Bişkek, 2001; Türkçe çevirisi 2007[2]) adlı çalışmayla adını geniş kitlelere duyurmuş ve bu kitaptan dolayı 2002 yılında TÜRKSOY vakfı tarafından ödüle layık görülmüştür.[1]

Hayatı

12 Mart 1946’da Zaparojye’de (Moldova) doğmuştur. Babası asker olduğundan dolayı çocukluğunu Moldova’da geçirmiştir.[2] 1964’te Taşkent Millî Üniversitesi Tarih Bölümünü kazanmıştır.[1]

Bir oğlu (Azarhan Азархан) ve iki kızı (Dariga Дарига ile Alangoa Алангоа) vardır.

Butanayev’in danışmanlığı altında da yüksek lisans ve doktora yapanlar arasından Hakas Tarihi üzerinde çalışan 5 tarihçi yetişmiştir.[1]

Eserleri

  • Бутанаев В. Я. К вопросу о хакасских цифровых знаках.//Уч. зап. ХАКНИИЯЛИ. — Абакан, 1975
  • Бутанаев В. Я. Вооружение и военное дело хакасов в позднем средневековье (по материалам фольклора).//Военное дело древних племен Сибири и Центральной Азии. — Новосибирск, 1981
  • Бутанаев В. Я. Происхождение хакасов по данным этнонимики//Историческая этнография: традиции и современность. — Л., 1983
  • Бутанаев В. Я. Хакасские народные названия исторических памятников//Вопросы древней истории Южной Сибири. — Абакан, 1984
  • Бутанаев В. Я. Об этническом имени хакасов в эпоху позднего средневековья//Археология и Этнография Южной Сибири. — Барнаул, 1984.
  • Бутанаев В. Я. Народный календарь хакасов. Рериховские чтения 1984 : Материалы конференции.- Новосибирск, 1985.- С. 326—321
  • Бутанаев В. Я. Молдобаев И. Б. Киргизско-хакасские этнокультурные связи.//Историко-культурные связи народов Южной Сибири. — Абакан, 1988.
  • Бутанаев В. Я. Этническая история хакасов XVII—XIX вв.//Материалы к серии «Народы Советского Союза». — М., 1990,
  • Бутанаев В. Я. Вопрос о самоназвании хакасов. // Этнографическое обозрение. 1992. № 2. С. 63-69.
  • Бутанаев В. Я. Происхождение хакасских родов и фамилий.- Абакан, 1994.
  • Бутанаев В. Я. Хакасы. Этнографический очерк. 1995, ISBN: 5-85840-274-7.
  • Бутанаев В. Я. Топонимический словарь Хакасско-Минусинского края. Лаборатория этнографии НИС ХГУ, 1995
  • Бутанаев В. Я. К вопросу о Кыргызско-Хакасских этнографических связях. Кыргызы: этногенетические и этнокультурные процессы в древности и средневековье в Центральной Азии. (Материалы Международной научной конференции, посвященной 1000 летию эпоса «Манас» 22-24 сент. 1994 г.)- Бишкек: Кыргызстан, 1996. — С. 102—126.
  • Бутанаев В. Я. Хакасско-русский историко-этнографический словарь. Хакасия, 1999
  • Бутанаева И. И., Бутанаев В. Я. Актуальные проблемы истории тюрков Саяно-Алтая
  • Бутанаев В. Я. Кыргыс — хоорайские сказания и легенды
  • Бутанаев В. Я. Бурханизм тюрков Саяно-Алтая, ХГУ им. Н. Ф. Катанова, 2003
  • Бутанаев В. Я. Традиционный шаманизм Хонгорая. ХГУ им. Н. Ф. Катанова, 2006
  • Бутанаев В. Я. Хакасский шаман и его общественный статус / Мартьяновские краеведческие чтения (2005—2006 гг.) / [отв. за вып. Н. А. Голованенко; науч. ред. Л. Н. Ермолаева]. — Минусинск : [б. и.], 2007. — Вып. 4

Kaynakça

  1. ^ a b c d Derleyen ve çeviren: Venera Turatbek Kızı. Viktor Yakovleviç Butanayev[]
  2. ^ a b Viktor Butanayev & İrina Butaneyeva (yazanlar); Yaşar Gümüş (çeviren, 2007). Yenisey Kırgızları 4 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ötüken Neşriyat, 214 sayfa. ISBN 9754376128

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Urartular</span> Van Gölü civarında kurulmuş Demir Çağ krallığı

Urartular, başkenti Tuşpa (Van) olan tarihi krallık. Urartu Devleti en güçlü döneminde, günümüzdeki Doğu Anadolu Bölgesi, Kuzeybatı İran, Irak'ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi'ne egemendi.

<span class="mw-page-title-main">Hakasya</span> Sibirya bölgesinde Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Hakas Cumhuriyeti veya Hakasya Rusya Federasyonu'na bağlı Türk soylu Hakas Türklerinden adını alan özerk bir cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Kırgız Kağanlığı</span>

Kırgız Kağanlığı (Kırgızca: Улуу Кыргыз Дөөлөтү; Çince: 黠戛斯汗國 ya da Kırgız hanlığı, 840 yılında Ötüken ve çevresini ele geçirerek merkezi Asya'da kurulan Türk devleti. 840 yılında Uygurlar'ı yıkan Kırgızlar, Uygur topraklarının ele geçirerek, Kırgız Kağanlığını kurdular.

<span class="mw-page-title-main">Yenisey Kırgızları</span> Eski bir etnik topluluk

Yenisey Kırgızları ya da Eski Kırgızlar, günümüzde Krasnoyarsk Krayı sınırlarında kalan Sayan-Altay bölgesinde, Baykal Gölü'nün batısında Yenisey Nehri'nin aşağısında Minusinsk'in güney kısımlarında MÖ 3 yüzyıldan MS 13. yüzyıla kadar yaşamış eski Türk halkı. Tarihte Kırgız adıyla anılan en eski ilk halk olup günümüzdeki Hakaslar, Fuyü Gırgıs dilini konuşan Fuyü Kırgızları, Kırgızlar, Altaylar ve Sayan dillerini konuşan Tuvalar/Tofalar/Duhalar/Soyotlar gibi Türk halklarının atalarından biridir. Yenisey Kırgızları Antik ve Orta Çağ Orta Asya'sının askeri-siyasi ve etno-kültürel tarihinde önemli bir rol oynamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Murad Adji</span>

Murad Eskenderoviç Adjiev, Sovyet ve Rus bilim insanı, türkolog, araştırmacı yazar. Kadim Türklerin ana vatanı Altay'dan başlayan Büyük Kavimler Göçü tezinin müellifi. Coğrafyacı, Doktorasını iktisat alanında yapmıştır. Doçent. Kumuk kökenli.

<span class="mw-page-title-main">Sekiz Oğuz</span> Türk boylar birliği

Sekiz Oğuz — Türk boylar birliği. «Sekiz oymak».

Leonid Potapov, Rus etnograf, Türkolog. Tarih bilimi doktoru, profesör. Altaylar, Şorlar, Hakaslar, Tıvalar ve Güney Sibirya'nın öteki toplumlarının tarih ve kültürleri üzerine çalışan bilim kişisi. Birçok ödülün sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan kültürü</span>

Azerbaycan kültürü Azerbaycan'da yaşayan halkların ve Azerbaycan tarihinde yer alan devletlerin kültürü. Bölgede yaşanan siyasi ve askeri olaylar ve Azerbaycan'ın Doğu ve Batı arasında yerleşmesi kültürün gelişimini etkileyen temel faktörlerdir. Azerbaycan Doğu Avrupa ve Batı Asya'dadır ve Avrupa Konseyi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk)</span>

Geçici Sibirya Hükûmeti (Omsk), Rus İç Savaşı döneminde Beyaz Ordu tarafından Omsk'ta kurulan geçici hükûmet.

Suo(guo) (Çince: 索國), Çin yıllığı Zhou Kitabı'nda bahsi geçen ve konumu tartışmalı tarihi bölge. Tabgaçlar, Kuzey Altay ve Yenisey ile bağlantılı olabileceği iddia edilmesine rağmen kesin bir tespit yapılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihaylovski Kuşatması</span>

Mihaylovski Kuşatması Rus-Çerkes Savaşı sırasında 3 Nisan 1840'ta gerçekleşti. Çerkesler, Rus savunmasını bozguna uğratarak kuşatmayı kazandı. Yenilgiyi kabul etmeyen Rus asker Arhip Osipov barut deposuna sızdı ve patlayıcıları patlatarak kendisi, garnizonun kalıntıları ve önemli sayıda Çerkesi öldürdü. Rus Ordusu tarihinde bu eylem övülmüş ve "sembolik ölümsüzlük" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hongoray</span>

Hongoray veya Hoñgoray,Hoñoray,Hoñgoroy, Hakas.: Hooray, Kongurey de denir) – XIV ve XVIII. yüzyıllar arasında Güney Sibirya'da Yenisey akarsuyu kıyılarında, Bin-Su (Minusin) arazisinde yerleşmiş dört Türk beyliğinin birleşimiyle oluşmuş tarihi ülke. Eski Rus kaynaklarında Kırgız ülkesi diye adlandırılan yer.

Mithas Turan — Hakas yazar, oyun yazarı, yayıncı, SSCB Yazarlar Birliği üyesi.