İçeriğe atla

Viktor Şklovski

Viktor Şklovskiy

Viktor Borisoviç Şklovskiy (24 Ocak 1893, Sankt-Peterburg - 6 Aralık 1984, Moskova), Rus eleştirmen, kuramcı ve yazar.[1]

Yüzyılın başındaki Rus Fütürizm Hareketinin kuramcısı ve Rus biçimciliği ekolünün öncüsü. Şklovskiy'ye göre, sanat, her zaman için, kendi kendine yeterli arı (saf) biçimler sorunu olmuştur ve bu özellik, ilk kez Fütürizm tarafından kabul edilmiştir. Böylece Fütürizm, tarihteki ilk sanat eylemidir ve Biçimci ekol, ilk bilimsel sanat ekolüdür. Biçimciliği fütürizme bir köprü olarak kullanarak, Devrime bağlamak ister Șklovsky. Ancak, Biçimcilik, Şklovsky, Zhirmunskiy, Jacobson ve benzerleri tarafından temsil edildiği haliyle, olgunlaşmamış, sorumsuz ve kendini beğenmiş, diğer yandan kendi kendine yeterli bir olgu olarak gözükmektedir.

Şklovskiy'in şu sözleri anımsanabilir: "Sanat her zaman hayattan bağımsız olmuştur ve sanatın rengi, hiçbir zaman Kent'in üstünde dalgalanan bayrağın rengini yansıtmamıştır."

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Jeoloji ya da yer bilimi, geniş anlamda Yerküreyi, dar anlamda yerkabuğunu oluşum, bileşim, yapı, hareket, değişiklikler ve değişiklikleri yaratan nedenler ve tarihsel evrim açısından inceleyen, yeraltı zenginliklerinin bulunması, doğal afetlerle savaşımda katkı sunulması gibi amaçları olan bir bilimdir. Jeolojinin temel konusu Dünya olmakla birlikte yer benzeri gezegenler ve doğal uyduların incelenmesini de içerir. Yer bilimleri bünyesinde ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Fütürizm</span> Geçmişteki estetik değerleri ve gelenekleri bütünüyle reddetmek, dünyanın geleceğinin "Modernlik" olduğunu savunan sanat akımı

Fütürizm (Gelecekçilik), 20. yüzyılın başlarında İtalya'da ortaya çıkmış, modern sanat ve toplumsal hareketlerin akımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Mayakovski</span> Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü

Vladimir Vladimiroviç Mayakovski, Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü.

<span class="mw-page-title-main">Dışavurumculuk</span> Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı

Dışa vurumculuk (ekspresyonizm), doğanın olduğu gibi temsili yerine duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da pozitivizm, naturalizm ve empresyonizm akımlarına karşı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl gerçekçilik ve idealizmine karşıt anti-natüralist öznelliğe sahip bir bakış açısı içerir. Ayrıca kuzeyli, Cermen halk sanatı biçimleri ve kabile sanatları da etkilendiği diğer kaynaklardır. Dışa vurumcu sanatın amacı, sanatçının duyguları ve iç dünyasını renk, çizgi, düzlem ve kütle aracılığıyla dışa vurmasıdır. Bu duyguları daha iyi yansıtabilmek için sanatçı geleneksel kuralların dışına çıkarak gerçeğin biçimini bozma yöntemini kullanır ve sanatçının öznel duygularına dayanmaktadır.

Rus biçimciliği Victor Shklovsky, Yuri Tynianov, Boris Eichenbaum, Roman Jakobson, Grigory Vinokur gibi Sovyet yazarları tarafından 1915-1930 yılları arasında geliştirilmiş bir edebiyat eleştirisidir. Şiir dilinin ve edebiyatın özerkliğini savunur. Mikhail Bakhtin ve Yuri Lotman gibi yazarları etkilemiş ve yapısalcılığın oluşmasına da zemin hazırlamıştır. Roman Jacobson, daha sonra Çekoslovakya'ya giderek Prag dil bilim topluluğunu kuranlara katılır ve biçimciliğin Avrupa'da yayılmasına etkin olmuştur.

Sovyetler Birliği’nde felsefe, resmi olarak Marksist-Leninist düşünce odaklıydı, bu kuramsal olarak nihai felsefi doğru ve nesnellik temeliydi. 1920’ler ve 1930’lar boyunca, Rus düşüncesinin diğer eğilimleri baskılandı. Stalin 1931’de diyalektik materyalizm’i Marksizm Leninizm ile özdeşleştiren bir karar çıkartarak, bütün komünist devletlerde ve Comintern aracılığıyla çoğu Komünist partide geçerli olacak resmi felsefe haline getirdi.. Bolşevik yönetimin başlangıcından itibaren Sovyet felsefesinin resmi amacı, Komünist düşüncelerin kuramsal olarak anlatılmasıydı. Bununla birlikte, 1917 Ekim Devrimi nden sonra, hem felsefi hem siyasi mücadeleler damgasını vurmuş ve artık eskisi gibi dogmatik olunmayıp daha ilerici ve olumlu konular tartışılır hale getirmiştir. Evald Vasilevich Ilyenkov 1960’ların önde gelen filozoflarından biriydi, Leninist Diyalektik ve Positivizmin Metafizikliği (1979) kitabında, 1920’lerin “mekanikçiler ile “diyalektikçiler” tartışmasını yeniden açtı. 1960’lar ve 1970’lerde analitik felsefe ve mantık deneyciliği dahil Batı felsefeleri Sovyet düşüncesi üzerinde iz bırakmaya başladılar. Keza bu durum da SSCB'nin Stalin sonrası yönetiminde komünist idealini ne derece yeteneksiz kullandığının ve emperyalist ülkelerinin felsefelerine gittikçe kayan bir ivme kazandığının göstergesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mezhep</span> belirli bir dini veya ideolojik doktrinin alt grubu

Mezhep, anlayış veya ekol, bir dinin çeşitli görüş ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan kollarından her birine verilen isimdir. Düşünce ekolü olarak da bilinir. Dini terimlerde doktrin ise akide altına girer.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Sayın</span> Türk neyzen

Niyazi Sayın, Türk neyzen, ebru sanatçısı ve fotoğrafçı. Sanat Musıkisinin ney üstatlarından Mesut Cemil Bey ve İstanbul ekolünün temsilcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenbaşı (şehir)</span>

Türkmenbaşı, önceki adıyla Krasnovodsk, Türkmenistan'da bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Fütürizmi</span>

Rus Fütürizmi bir grup Rus şairin ve sanatçının Filippo Tommaso Marinetti’nin kaleme aldığı Fütürist Bildirge’yi benimsemesiyle ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Bu akımın Aralık 1912’de Moskova kökenli bir grup olan Hylaea’nin Genel Beğeniye Tokat adlı manifestoyu yayınlamasıyla başladığı da kabul edilen başka bir görüştür.

Hakkı Anlı, Türk ressam.

Anlatıbilim, anlatı kavramını inceleyen bilim dalı. Anlatı bütün zamanlarda, toplumlarda ve yerlerde mevcuttur. Bu yüzden, anlatı insanlık tarihiyle başlar ve insanlığın, halkın ve toplumun içinde her zaman var olmuştur. Ama, ancak bazı anlatılar edebî açıdan değer taşıdığından ve kalıcığı yakalayabildiğinden geleceğe ulaşabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Reinhold Glière</span> Bestekâr

Reinhold Glière, Alman ve Polonya kökenli, Rus ve sonra Sovyet, bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans sanatı</span>

Bizans sanatı genel olarak 4. yüzyıl ile 15. yüzyıl arasında varlığını sürdüren Bizans İmparatorluğu döneminde yapılan sanata verilen addır. Bunun dışında Bizans sanatından etkilenen Yakın Doğu, Kafkasya, Balkan, Hazar denizi ve Rusya gibi komşu bölgelerde de etkisini göstermiştir. İstanbul'un Fethi'nden sonra da devam eden Bizans sanatı etkisi Karolenj ve Otto dönemi sanatı ve mimarisini de etkilemiştir. Bizans sanatı daha çok dini sanat olarak da ele alınabilir. Mozaik, kitap sanatları, ikonalar, freskler vb. başlıca inceleme alanı arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Rus Avangardı</span> 1890dan 1930a kadar Rusyada etkisini gösteren büyük bir modern sanat akımı

Rus Avangardı;1890-1930 yılları arasında Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde ortaya çıkan büyük ve etkili bir modern sanat dalgasıdır. Dönem Suprematism, Yapıcılık, Rus Fütürizm, Cubo-Fütürizm, Zaum ve Neo-primitivizm gibi birçok ayrı ama ayrılamaz şekilde birbiri ile ilişkili olarak ortaya çıkmış sanat hareketini içermektedir. Birçok avant-garde sanatçı bugünkü Belarus ve Ukrayna sınırlarında doğmuş veya yaşamıştır. Bu yüzden bazı kaynaklar Ukrayna avant-garde terimini kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan mimarisi</span>

Azerbaycan mimarisi Azerbaycan'daki mimari gelişmeyi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Rayonizm</span>

Rayonizm, Işıncılık ya da Rayizm, 1910-14 yılları arasında Rusya'da gelişen bir soyut sanat tarzıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hudson Nehri Ekolü</span> 1800lerde New York eyaletinde gelişen manzara resim grubu

Hudson Nehri Ekolü, estetik vizyonu Romantizmden etkilenen bir grup manzara ressamı tarafından şekillendirilen 19. yüzyıl ortalarında bir Amerikan sanat hareketiydi. Tablolar tipik olarak Hudson Nehri Vadisi'ni, Catskill, Adirondack ve Beyaz Dağların çevresini tasvir ediyor. Okulla ilişkilendirilen ikinci nesil sanatçıların eserleri, New England, Maritimes, Batı Amerika ve Güney Amerika'daki diğer yerleri kapsayacak şekilde genişledi.

Fransızca felsefenin tarihi, son derece çeşitli ve yüzyıllar boyunca Batı felsefesini etkilemiş olan Fransızca felsefenin Orta Çağ skolastik düşünürü Pierre Abélard'dan başlayarak modern felsefenin kurucularından René Descartes'ın felsefesinden yirminci yüzyılda ortaya çıkmış bilim felsefesi, varoluşçuluk, fenomenoloji, yapısalcılık ve postmodernizme kadar gelişimini ele alır.

<span class="mw-page-title-main">Titsian Tabidze</span> Gürcü şair

Titsian Tabidze (Gürcüce: ტიციან ტაბიძე,, Gürcistan'daki sembolizm hareketinin liderlerinden biri olan Gürcü şair. Josef Stalin'in Büyük Temizlik hareketinin kurbanı olarak tutuklandı ve ihanet suçlamalarının sonucunda idam edildi. Tabidze, şiirlerini Rusçaya çeviren ünlü Rus şair Boris Pasternak'ın yakın arkadaşıydı.