İçeriğe atla

Vigilantizm

Vigilantizm (Uyanıklık, nöbetçilik, teyakkuz ya da kanunsuzluk), bazı kurum, kişi veya grupların, yasal yetkili olmadığı hâlde suç olarak algıladıkları durumlara soruşturma, cezalandırma ve infaz etme gibi eylemleri de içerebilecek bir şekilde müdahale etmeleri durumunu ifade eder.[1][2]

Vigilante (İntikamcı), İspanyol ve İtalyan kanun uygulayıcılarından bir Vigilantilizm uygulayıcısı.

Tarihçe

Vigilantism ve vigilante ethos (ahlaki kanunsuzluk) terimleri, İngilizcede kullanılmaya başlanmadan daha önce de vardı. Karanlık Çağ ve Orta Çağ aristokrat özel savaş veya kan davası geleneği ile modern kanunsuz felsefe arasında kavramsal ve psikolojik paralellikler bulunmaktadır.[]

Ayrıca bakınız

  • Ödül avcısı
  • Ölüm mangası
  • Yargısız infaz
  • Amerikan sınır vigilantizmi, Saksonya'nın Frankpledge geleneğinin bir çeşidi olarak ortaya çıktı.
  • Sınır adaleti
  • Feodal gruplar ve şu anda organize suç çeteleri tarafından uygulanan, hükûmet dışı kişiler arası şiddetin yasa dışı bir biçimi olan Kan davası.
  • İnternet vigilantizmi
  • Devletsiz hukuk
  • Linç
  • Kötüye kullanma
  • Mobbing, bir bireye zorbalık amacıyla insanların bir araya gelmesi
  • Mahalle baskısı
  • Posse comitatus , Kuzey Germen hird veya fyrd sisteminin dolaylı soyundan gelen, popülist kötülüğün kanunsuzluğuna dönüşerek istisnai yasal adalet ajanı olarak hareket edebilen "sivil infazcı" grup.
  • Gerçek hayattaki süper kahraman, çizgi roman tarzı kostümler giyen kanunsuzlar grupları
  • İnternet dolandırıcılığı, güven hilesi.
  • Teyakkuz komitesi, 1800'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nde organize kanunsuzlar.
  • Vigilante filmi, intikam temalı filmler.
  • Haşdi Şabi
  • Marianne Bachmeier

Kaynakça

  1. ^ Bateson (2020). "The Politics of Vigilantism". Comparative Political Studies (İngilizce): 0010414020957692. doi:10.1177/0010414020957692. ISSN 0010-4140. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adalet</span> Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması

Adalet, en geniş bağlamda, hem adil olanın sağlanmasını hem de felsefi açıdan neyin adil olduğunun tartışmasını içerir. Adalet kavramı; etik, akılcılık, hukuk, din, eşitlik ve hakkaniyeti de içeren birçok alana, farklı görüşlere ve perspektiflere dayanmaktadır. Sıklıkla adaletin genel tartışması felsefe, dinbilim ve dindeki genel durumu ve hukuk bilimi ve hukukun uygulanması gibi prosedürel adalette bulunan iki farklı alana yoğunlaşır.

Ölüm cezası olarak da bilinen ve daha önce adli cinayet olarak adlandırılan idam cezası, bir suçun cezası olarak bir kişinin öldürülmesinin devlet tarafından onaylanmış uygulamasıdır ve genellikle kişinin söz konusu cezayı gerektiren normları ihlal etmekten sorumlu olduğu sonucuna varmak için yetkili, kurallarla yönetilen bir süreci takip eder. Bir suçlunun bu şekilde cezalandırılmasını emreden hüküm, ölüm cezası olarak bilinir ve cezanın yerine getirilmesi eylemi infaz olarak adlandırılır. Ölüm cezasına çarptırılan veya infaz edilmeyi bekleyen mahkumlara "idam mahkumu" denir. Etimolojik olarak idam terimi, kafa kesme yoluyla infaz anlamına gelir, ancak infazlar asma, vurma, zehirli iğne, taşlama, elektrik verme ve gaz verme gibi birçok yöntemle gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">John Rawls</span> Amerikalı filozof (1921 – 2002)

John Bordley Rawls, Amerikalı filozof. Temel eseri A Theory of Justice dır. Bu kitap 20.yüzyılın siyaset felsefesi alanında hazırlanmış en önemli kitap olarak görülmektedir. 1971'de yazdığı bu kitaptan sonra 1993'te Siyasal Liberalizmi yazmıştır. Bu kitap da bir anlamda onun adalet kuramı çalışmasının bir devamı niteliğindedir.

Doğal hukuk kuramı, doğal hukuk veya doğa hukuku içeriği doğal olarak var olan, doğal olarak ayarlanmış ve her şeyin üzerinde geçerliliğe sahip bir hukuk olarak tanımlanabilir. Doğal hukuk; insanın akılla erişebileceği, yazılı olmayan hukuk kuralıdır. Bu kuramı destekleyenler arasında Aristoteles ve Thomas Aquinas da yer alır ki, Aquinas'ın tavrı Katolik Kilisesi tarafından da kabul edilmektedir. Doğal hukuk kuramı, gerek etik gerekse hukuk felsefesi açısından büyük önem taşımaktadır ve farklı filozofları farklı yönlerde etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Flash (kurgusal karakter)</span>

Flash, DC Comics'in yayınladığı çizgi roman süper kahramanlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Temizlik</span> Sovyet siyasi baskı, hapis ve infaz kampanyası

Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

Avrupa Birliği hukuku, üye ülkelerin ulusal hukuklarının yanı sıra tek yargısal sistemdir. Avrupa Birliği yasaları pek çok alanda, özellikle de Avrupa ortak pazarında üye ülkelerin hukuk kurallarını geçersiz kılar. Avrupa Birliği'nin antlaşmalar aracılığıyla yayınladığı yasalar doğrudan etki kuralıyla tüm üye ülkelerin iç hukuklarına girer ve tüm ülkeler için bağlayıcıdır. Avrupa Birliği'ne katılabilmek için birlik yasalarına koşulsuz tabi olunmasının kabul edilmesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Nazi Partisi</span> aşırı sağcı siyasi parti

Amerikan Nazi Partisi, Amerika Birleşik Devletleri Donanmasında Binbaşı olarak görev yapan emekli asker George Lincoln Rockwell tarafından kurulmuş olan parti. Arlington, Virginia merkezli olarak Dünya Free Enterprise Nasyonal Sosyalistler Birliği (WUFENS) adı altında kuruldu ama daha sonra medyanın ilgisini maksimum düzeyde çekebilmek için ismi 1960 yılında Amerikan Nazi Partisi olarak değiştirildi. 1967'de partinin kurucusu George Lincoln Rockwell eski bir parti üyesi tarafından vurularak öldürüldükten sonra partinin başkan yardımcısı olan Matt Koehl parti liderliğini devraldı. Koehl'in komutası altındaki Amerikan Nazi Partisi, 1970'ler ve 1980'lerde üyeler arasında ideolojik anlaşmazlıklara maruz kaldı. 1 Ocak 1983'ten itibaren "Franklin Road genel merkezinde bir lider olan Martin Kerr, 1982 yılında örgütün adını Yeni Düzen olarak değiştirip Midwest'e taşındığını duyurdu". Mali ve yasal sorunların yanı sıra işe alım sorunları nedeniyle Koehl, grubun merkezini DC bölgesinden taşımak zorunda kaldı ve sonunda Wisconsin ve Michigan'daki dağınık yerlere doğru yol aldı. Koehl'in 2014'te ölümünden sonra, uzun süredir Yeni Düzen'in üyesi ve memuru olan Martin Kerr, liderliği üstlendi ve Yeni Düzen web sitesini ve organizasyonunu sürdürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Bakanlığı (Amerika Birleşik Devletleri)</span> devlet kurumu

Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı, Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinde hukuk ve kanunların uygulanması ile federal adalet sisteminin yürütülmesinden sorumlu federal bakanlık.

Hooverphonic, Ekim 1995'te kurulmuş Belçikalı müzik grubu.

<i>İnfaz: Sınır Devriyesi</i>

İnfaz: Sınır Devriyesi Isaac Florentine tarafından yönetilen ve Jean-Claude Van Damme, Stephen Lord, Cheryl Wilfred Gahis, Gary McDonald, Scott Adkins ve Van Damme'nin gerçek hayattaki kızı Bianca van Varenberg'in de oynadığı 2008 Amerikan aksiyon filmidir. Film, 4 Mart 2008'de Amerika Birleşik Devletleri'nde doğrudan DVD'ye çıktı.

Animal Justice Project, grubun türcülük olarak tanımladığı kavrama dayanarak hayvanları korumaya ve aynı zamanda diğer hayvan endüstrilerine karşı mücadele eden uluslararası bir baskı grubudur. Organizasyon, 1 Aralık 2014 tarihinde, Birleşik Krallık ve Avrupa'da tabandan gelen bir aktivizm ve profesyonel hayvan hakları alanlarında deneyim sahibi bir grup kampanyacı ve aktivist tarafından başlatıldı. Kuruluş şu anda hem Birleşik Krallık'ta hem de Amerika Birleşik Devletleri'nde aktiftir ve öncelikle laboratuvarlarda ve çiftliklerde hayvanların ıslah, araştırma ve eğitim için kullanımının kaldırılması için çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Adalet Divanı’nın yargı yetkisi</span>

Uluslararası Adalet Divanı’nın yargı yetkisi iki yönlüdür: Devletler tarafından kendisine sunulan hukuki nitelikteki uyuşmazlıkları uluslararası hukuka uygun olarak karara bağlamak ve Birleşmiş Milletler organlarının, uzmanlık kuruluşlarının veya böyle bir talepte bulunmaya yetkili bir kuruluşun isteği üzerine hukuki sorunlar hakkında tavsiye niteliğinde danışma görüşleri vermektir. Uluslararası Adalet Divanı’nın gerçek bir zorunlu yargı yetkisi yoktur. Uluslararası Adalet Divanı Statüsü’ nün 38.maddesi gereğince Divan kendisine sunulmuş olan uyuşmazlıkları hukuka uygun olarak çözmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Firari</span>

Kaçak hapisten, hükûmet tarafından gözaltına alınmaktan veya tutuklanmaktan, hükûmet ya da hükûmet dışı sorgulamadan, kanunsuz şiddetten ya da özel şahıslardan kaçan bir kişidir. Aranan kişi olarak da bilinen adalet firarisi, bir suçtan hüküm giymiş veya suçlanmış olarak kolluk kuvvetlerinden saklanan veya tutuklanmamak için başka bir ülkeye sığınan kişi olabilir.

Sınır adaleti, hukuk ve düzenin olmaması veya adaletten memnuniyetsizliğin motive ettiği yargısız cezadır. Bu ifade aynı zamanda önyargılı bir yargıcı tanımlamak için de kullanılabilir. Linç, vigilantizm ve silahlı çatışma, sınır adaletinin biçimleri olarak kabul edilir.

Yasal tarih veya hukuk tarihi, hukukun nasıl geliştiği ve neden değiştiğini inceler. Hukuk tarihi, medeniyetlerin gelişimi ile yakından bağlantılıdır ve sosyal tarihin daha geniş bağlamında işler. Bazı hukukçular ve hukuk süreci tarihçileri hukuk tarihini, kanunların evriminin kaydı ve çeşitli hukuki kavramların kökenlerini daha iyi anlatan bir bakış açısıyla bu kanunların nasıl geliştiğine dair bir teknik açıklama olarak görmüşlerdir; bazıları ise hukuk tarihini entelektüel tarihin bir dalı olarak görür. Yirminci yüzyıl tarihçileri hukuk tarihini, sosyal tarihçilerin düşüncesiyle paralel bir çizgide, daha bağlamsal bir tarzda ele aldı. Hukuk kurumlarına; karmaşık kurallar, oyuncular ve sembollerden oluşan sistemler olarak baktılar ve bunları toplumla, sivil toplumun belirli yönlerini değiştirmek, onları uyarlamak, direnmesini sağlamak veya teşvik etmek için etkileşime giren unsurlar olarak gördüler. Bu tür hukuk tarihçileri, sosyal bilimler araştırma yöntemleriyle vaka geçmişlerini analiz etme, istatistiksel yöntemler kullanma, davacılar, dilekçe sahipleri ve yasal süreçlerdeki diğer taraflar arasındaki sınıf ayrımlarını ayrımlarını analiz etme eğiliminde oldular. Vaka sonuçlarını, işlem maliyetlerini ve karara bağlanmış dava sayısı analiz ederek, hukuk ve toplumun sadece hukuk teorisi, içtihat hukuku ve medeni hukuk çalışmalarıyla yapılabilecek olandan daha karmaşık bir resmine yasal kurumların, uygulamaların, prosedürlerin ve özetlerin bir analiziyle ulaşır.

İflas; borçlarını ödeyemeyen kişi veya kuruluşların borçlarının bir kısmından veya tamamından kurtulma talebinde bulunabilecekleri yasal bir süreçtir. İflas, çoğu yargı bölgesinde, genellikle borçlu tarafından başlatılan mahkeme süreciyle başlar ve uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Libya'da LGBT hakları</span>

Libya'daki lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) kişiler, LGBT olmayan sakinlerin yaşamadığı yasal zorluklarla karşı karşıyadırlar. Kaddafi rejiminin 2011'de düşmesinden bu yana, Libya'da eşcinselliğe ilişkin durum değişmedi.

Frank Schmalleger, Pembroke'daki Kuzey Karolina Üniversitesi'nde Seçkin bir Fahri Profesördür. Notre Dame Üniversitesi ve Ohio Devlet Üniversitesinden derecelere sahiptir ve Ohio Eyalet Üniversitesi'nden kriminolojiye özel bir ilgiyle sosyoloji alanında hem yüksek lisans (1970) hem de doktora (1974) derecesi almıştır. 1976'dan 1994'e kadar Pembroke'daki North Carolina Üniversitesi'nde kriminoloji ve ceza adaleti dersleri verdi. O yılların son 16'sında üniversitenin Sosyoloji, Sosyal Hizmet ve Ceza Adaleti Bölümünün başkanlığını yaptı. Üniversite ona 1991 yılında Seçkin Profesör ünvanı verdi.

İnternet vigilantizmi, internet aracılığıyla vigilante faaliyetler gerçekleştirme eylemidir. Bu terim, iddia edilen dolandırıcılıklara, suçlara ve internet ile ilgili olmayan davranışlara karşı tedbirli olmayı kapsar.