İçeriğe atla

Vietnam Komünist Partisi

Vietnam Komünist Partisi
Đảng Cộng sản Việt Nam
KısaltmaVKP
Genel sekreterNguyễn Phú Trọng
KurucuHo Chi Minh
Kuruluş tarihi3 Şubat 1930
BirleşmeGüney Vietnam Halk Devrimci Partisi
Kuzey Vietnam İşçi Partisi
Merkez1A, Hung Vuong Sokağı, Ba Dinh Bölgesi, Hà Nội
Gazete(ler)Nhân Dân
Öğrenci koluVietnam Öğrenci Birliği
Gençlik koluHo Chi Minh Komünist Gençlik Birliği
Ho Chi Minh Gençlik Öncü Birliği
Kadın KoluVietnam Kadınlar Birliği
Silahlı KanatVietnam Halk Ordusu
Üyelik (2021)5,300,000
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm
Ho Chi Minh Düşüncesi
Sosyalist vatanseverlik
Vietnam milliyetçiliği
Siyasi pozisyonAşırı sol
Ulusal üyelikVietnam Anavatan Cephesi
Uluslararası üyelikUluslararası Komünist ve İşçi Partileri Toplantısı
Resmî renkler  Kırmızı
MarşEnternasyonal
Ulusal Meclis
466 / 500
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Vietnam

Vietnam Komünist Partisi (VKP) (Đảng Cộng sản Việt Nam) Vietnam'da iktidarda olan ve ülkede yasal tek parti olan siyasi partidir. Marksizm-Leninizmi benimser. Çoğunluk basında ve halk arasında Đảng (parti) veya Đảng ta (partimiz) olarak anılır.

Tarihi

Ho Chi Minh ve Çin’de bulunan sürgünler tarafından Şubat 1930’da Hong Kong’da kurulur. Bu kuruluş konferansında rakip iki komünist grup olan Hindiçin Komünist Partisi ile Annam Komünist Partisi birleşir. Hindiçin Komünist Ligi birlik toplantılarına çağrılmasa da üyelerine yeni partiye katılmaları için çağrı yapılmıştır. Konferansta 9 kişilik geçici merkez komite oluşturulmuştur, 3 üye Tonkin, 2 üye Annam, 2 üye orta Vietnam ve 2 üye de denizaşırı Çin’deki gruplardan alınmıştır. İzleyen dönemde parti Komintern’den aldığı direktifle ismini Hindiçin Komünist Partisi olarak değiştirecektir.[1] ilk ulusal ölçekteki parti kongresi gizli olarak Macau’da 1935 yılında gerçekleştirilir. Bu dönem Komintern siyasetine göre yükselen faşizme karşı halk cepheleri siyaseti desteklenmekteydi. Sosyalizme bakışlarına bakılmaksızın tüm anti-faşist güçlerle ortak hareket etmenin yolları aranmaktaydı. Bu bakış açısına göre partinin bölgedeki tüm ulusal hareketlere olası müttefikler olarak yaklaşması gerekmekteydi. Bu siyasetin devamı olarak ve komünist eğilimini gizlemek için 1945 yılında parti kapatılacak ve siyasi aktiviteleri Marksist Araştırma Derneği ile Bağımsızlık İçin Ulusal Cephe olan Viet Minh örgütünde gerçekleştirilir. Parti, Tuyen Quang’da düzenlenen 1951 yılındaki 2. Kongresinde Vietnam İşçi Partisi adıyla yeniden kurulur. Kongre, II. Dünya Savaşından sonra Japon İmparatorluğunun işgalinden kurtulan ve Fransa’nın yeniden kolonisi olmayı reddeden [2] Viet Minh egemenliğindeki Kuzey Vietnam’da yapılır. 1960 yılında Hanoi’de yapılan 3. Kongrede Kuzey Vietnam’da sosyalizmin inşası görevlerini belirlemiştir. Aynı zamanda Güneyin özgürleştirilmesi de gündemdedir. 1976 yılında Vietnam Savaşının sonunda yapılan 4. Kongrede gündem ülkenin yeniden birleşmesidir. Ayrıca bu kongrede partinin adı Vietnam Komünist Partisi olarak değiştirilir.

Makale serilerinden
Orak ve çekiç günümüzde komünizmin sembolü olarak kabul edilir.
Kavramlar
Yönleri
Çeşitleri
Uluslararası
Önde gelen isimler
İlgili kavramlar
Eserler

Örgütsel yapı

Vietnam Komünist Partisi'nin 14. politbüro toplantısına çağrı görseli, Mayıs 2016.

Vietnam Komünist Partisi demokratik merkeziyetçi şekilde yönetilen Marksist-Leninist bir partidir. En yetkili karar organı Genel Sekreterin başkanlık ettiği Politbürodur. Politbüro, kongrede belirlenen Merkez Komitesi tarafından seçilir. 1976 yılında Kuzey ve Güney Vietnam’ın birleşmesinin bir sonucu olarak Merkez Komitesi 77 üyeden 133 üyeye çıkartılmış, benzer şekilde Politbüro da 11 üyeden 17 üyeye genişletilmiştir. Partinin üye sayısı ise 1966 yılındaki 760.000’den 1976 yılında 1.553.500’e çıkmıştır. Parti toplam ülke nüfusunun %3’ünü üye yapmıştır ve 1986 yılında üye sayısı 2 milyona yaklaşır. 1951-1969 yılları arasında var olan Merkez Komite Başkanlığı partinin lideri olan Ho Chi Minh tarafından yerine getirilmekteydi. Parti kongreleri 1976 yılından itibaren her 5 yılda bir yapılmaktadır. Fransa ve ABD’ye karşı verilen savaşlar yüzünden ilk dört kongre tarihleri belirli bir takvime göre değildir. En son parti kongresi Hanoi’de 2006 yılında gerçekleştirilmiştir. Parti genel sekreterlik (veya konum olarak eşdeğer başka isimlerdeki görevi) görevini şimdiye dek 10 kişi görev almıştır.

  1. Trần Phú (1930-1931)
  2. Lê Hồng Phong (1935-1936)
  3. Hà Huy Tập (1936-1938)
  4. Nguyễn Văn Cừ (1938-1940)
  5. Trường Chinh (1941-1956 ve 1986)
  6. Lê Duẩn (1960-1986)
  7. Nguyễn Văn Linh (1986-1991)
  8. Đỗ Mười (1991-1997)
  9. Lê Khả Phiêu (1997-2001)
  10. Nông Đức Mạnh (2001- günümüz).

Aralık 1986’da yapılan 6. Kongrede Merkez Komite üye sayısı 173’e çıkartılacak ve 14 kişilik Politbüro genel sekreterliğine Nguyen Van Linh seçilecektir. 2001 yılında yapılan 9. Kongrede yeni genel sekreter Nong Duc Manh olacak ve 2006 yılında tekrar seçilecektir. Merkez komite yılda en az iki kez toplanmaktadır. Politbüro daha sık toplanır ve partinin günlük işleyişi Genel Sekreter başkanlığındaki sekreteryadadır. 2006 yılında seçilen 14 kişilik Politbüro hükûmet politikasını ve 8 kişilik sekretarya da günlük işleyişi planlar ve icra eder. Hem parti hem devlet görevlerinin kadrolar tarafından aynı anda alınması istenmese de bu durum sık görülür. Partinin Merkezi Askeri Komisyonu, seçilmiş Politbüro üyeleri ve askeri komutanlar tarafından oluşturulur ve askeri politikaya yön verirler. 2006 yılında Merkez Komitesince onaylanan Politbüro aşağıdaki gibidir:

  1. Nông Đức Mạnh, Parti genel sekreteri
  2. Lê Hồng Anh (General), İçişleri Bakanı
  3. Nguyễn Minh Triết, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
  4. Nguyễn Tấn Dũng, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Başbakanı
  5. Truong Tan Sang, Merkez Komitesi Sekretaryası üyesi
  6. Nguyen Phu Trong, Millet Meclisi Başkanı
  7. Phạm Gia Khiêm, Başbakan Yardımcısı
  8. Pham Quang Nghi,Hanoi Parti İl Başkanı
  9. Nguyen Sinh Hung, Başbakan Yardımcısı
  10. Nguyen Van Chi, Merkez Komitesi Sekretaryası üyesi
  11. Ho Duc Viet, Parti Örgüt Bürosu Sekreteri
  12. Phung Quang Thanh (General),Savunma Bakanı
  13. Truong Vinh Trong, Başbakan Yardımcısı ve Merkez Komite Sekretaryası üyesi
  14. Le Thanh Hai, Ho Chi Minh Şehri Parti İl Başkanı

İdeolojisi

Vietnam Komünist Partisi Marksizm-Leninizm ve Ho Chi Minh'in ideolojik fikirlerini benimser. Geleneksel komünist partilerinden farklı olmamasına rağmen parti ekonomide piyasa reformları yapmıştır (1986 yılındaki 6. Kongrede temelleri atılan Đổi Mới yani Yenilenme siyaseti) ve orta düzeyde özel yatırıma izin vermiştir. Buna rağmen partinin iktidar tekeli sürmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Vietnam Komünist Partisi ve Ho Chi Minh". 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2009. 
  2. ^ In the Ruins of Empire: The Japanese Surrender and the Battle for Postwar Asia, Ronald Spector, Random House, 2008

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Merkez komitesi, sol siyasal örgütlerin yönetim organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Hanoi</span> Vietnamın başkenti

Hanoi, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti. Hanoi'nin nüfusu yaklaşık 8,054 milyondur (2019). Ho Şi Minh kentinden sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Uzun yıllar Fransız sömürge yönetim merkezi olan Hanoi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından işgal edildi. Şehir 2 Temmuz 1976'da Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ho Chi Minh</span> Vietnam bağımsızlık hareketinin önderi ve Vietnam Demokratik Cumhuriyetinin ilk başkanı

Ho Chi Minh, Vietnam bağımsızlık hareketinin önderi ve Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başkanı. Gerçek adı Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Ái Quốc, Bác Hồ' 'dur

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lê Đức Thọ</span>

Lê Ðức Thọ, Vietnamlı devrimci, general, diplomat ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Võ Nguyên Giáp</span>

General Võ Nguyên Giáp Vietnam Halk Ordusundan emekli eski asker ve politikacı. Katıldığı belli başlı savaşlar, I. Hindiçini Savaşı (1946-1954) ve Vietnam Savaşı'dır (1960-1975). Katıldığı belli başlı muharebeler ise Lang Son (1950); Hoa Binh (1951-1952); Dien Bien Phu (1954); Nguyen Hue Saldırısı (1972); ve son Ho Chi Minh harekâtıdır (1975). Giap aynı zamanda bir gazetecidir ve Ho Chi Minh’in Viet Minh hükûmetinde içişleri bakanlığı yapmıştır. Viet Minh ve Vietnam Halk Ordusu komutanıdır, savunma bakanlığı yapmıştır, Lao Dong Partisinin Politbüro üyesi olmuştur. Vietnam Bağımsızlık Savaşı'nda Ho Chi Minh’den sonra en tanınan askeri komutandır ve savaşın sonuna dek gerçekleşen bütün askerî operasyonlara önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Việt Nam Quốc Dân Đảng</span>

Việt Nam Quốc Dân Đảng, devrimci bir sosyalist siyasi parti. Fransız kolonisi döneminde bağımsızlık için mücadele etmiştir. 25 Aralık 1927 günü kurulan partinin kökenleri, 1920'lerin ortasına kadar dayanmaktadır. Bu dönemde, Hanoi'deki bir grup entelektüel genç, devrimci içerik yayınlamaya başlamıştı. Fransızlar yüzünden yayınevi kapanınca, VNQDD Nguyen Thai Hoc tarafından kuruldu. Çin Cumhuriyeti'nin Kuomintang'ını kendine örnek alan parti, kuzeyliler, özellikle de öğretmenler ve entelektüeller arasında bir popülerlik kazandı. Parti, çiftçiler ve işçiler arasında daha az popülerdi. Parti, küçük gizli hücrelere bölünmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Minh Triết</span>

Nguyễn Minh Triết, Vietnam eski devlet başkanıdır. 27 Haziran 2006 tarihinde 464 oy ile Vietnam Millet Meclisi tarafından seçildi. Daha önce Ho Şi Minh kenti Vietnam Komünist Partisi'nin başkanı oldu. Vietnam başkanlığına Politbüro hükûmet politikası karar vermektedir. 2006'dan 2011'e kadar politbüro'nun dördüncü düzey üyesiydi. Görev süresi mayıs ayında sona ermiştir. Kıdemli Politbüro üyesi Truong Tan Sang yerine geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Tấn Dũng</span>

Nguyễn Tấn Dũng, Vietnam'ın 2006-2016 yılları arası eski başbakanı. Emekli olan selefi Phan Văn Khai tarafından aday gösterilmiş ve 27 Haziran 2006 tarihinde Millet Meclisi tarafından onaylanmıştır. Nguyễn Tấn Dũng şu anda Vietnam Komünist Partisi hiyerarşisi içinde üçüncü sırada yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Trương Tấn Sang</span>

Trương Tấn Sang, 2011'den 2016'ya kadar Vietnam'ın yedinci Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Vietnamlı siyasetçi. Başbakan Nguyễn Tấn Dũng ve Parti genel sekreteri Nguyễn Phú Trọng ile birlikte Vietnam'ın önde gelen liderlerinden biriydi. Temmuz 2011'de Trương Tấn Sang, Vietnam Ulusal Meclisi tarafından Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti devlet başkanı seçildi ve görevinden emekli olan selefi Nguyễn Minh Triết tarafından aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eski devlet (1945-1976)

Kuzey Vietnam, resmî adıyla Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, 1945-1976 yılları arasında Güneydoğu Asya'da var olmuş komünist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Askerî İstihbarat Genel Müdürlüğü (Vietnam)</span>

Tổng cục Tình báo veya Tổng cục 2 ya da TC2 Vietnam'ın bir istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Nông Đức Mạnh</span> Vietnamlı politikacı ve Vietnam Komünist Partisi genel sekreteri

Nông Đức Mạnh, Vietnamlı politikacı ve Vietnam Komünist Partisi genel sekreteri. Manh, 22 Nisan 2001 tarihinden 19 Ocak 2011 tarihine kadar Vietnam yönetimindeki en güçlü pozisyonunda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Xuân Phúc</span>

Nguyễn Xuân Phúc, Vietnamlı siyasetçi. Phúc, Asya ülkesi Vietnam'da 5 Nisan 2021 ile 18 Ocak 2023 tarihleri arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Phúc 2016-2021 yılları arasında da ülkenin sekizinci başbakanı olarak başbakanlık görevinde bulunmuştur. Hiyerarşide altıncı sırada olan 12. politbüronun bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lao Halkın Devrimci Partisi</span>

Lao Halk Devrimci Partisi, eskiden Lao Halkın Partisi, Laos'taki Marksist-Leninist bir siyasi partidir ve 1930'da Hồ Chí Minh tarafından kurulan Vietnam Komünist Partisi'nden ortaya çıkmıştır. 1975'ten bu yana Laos'ta hüküm sürdü. Politika yapan organlar Politbüro, Sekreterya ve Merkez Komitesidir. Her beş yılda bir, politbüro ve merkez komite üyelerini seçen bir parti kongresi düzenlenmektedir. Kongre aynı zamanda bir sekreterya seçti, ancak bu organ 1991'de kaldırıldı. 2016'dan itibaren, Laos Ulusal Meclisi'nin 132 üyesinden 128'i Lao Halk Devrimci Partisi'ndendir.

<span class="mw-page-title-main">Võ Văn Thưởng</span>

Võ Văn Thưởng, Vietnamlı siyasetçi. Thưởng, Asya ülkesi Vietnam'da 2 Mart 2023-21 Mart 2024 tarihleri arasında devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lê Duẩn</span>

Lê Duẩn, Vietnamlı komünist politikacı. 1950'lerin sonlarında parti hiyerarşisinde yükseldi ve 1960'taki 3. Ulusal Kongre'de Vietnam Komünist Partisi (VCP) Merkez Komitesi Genel Sekreteri oldu. Hồ Chí Minh'in kolektif liderlik yoluyla yönetme politikasını sürdürdü 1960'ların ortalarından 1986'daki kendi ölümüne kadar, Vietnam'daki en üst düzey karar vericiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.