İçeriğe atla

Vientiane Vilayeti

Koordinatlar: 18°06′N 102°36′E / 18.1°K 102.6°D / 18.1; 102.6
Bu madde Laos'un bir vilayeti hakkındadır. Vikipedi'nin anlam ayrımı için Vientiane (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Vientiane
ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ
İl
Viengçan Vilayeti
Vientiane Vilayeti konumu
Vientiane Vilayeti konumu
Koordinatlar: 18°06′N 102°36′E / 18.1°K 102.6°D / 18.1; 102.6
Ülke Laos
MerkezVientiane
Kuruluş1871
Yüzölçümü
 • Toplam3.920 km²
Nüfus
 (2015)
 • Toplam820.924
ISO 3166 koduLA-VT
İGE (2017)artış 0.795[1]
yüksek · 1.

Vientiane Özel Yönetim Bölgesi (Laoca: ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, Nakhônlouang Viangchan; İngilizce: Vientiane Prefecture veya Vientiane Municipality; Kısaca: Vientiane) Laos'un kuzeybatısında bulunan özel bir idari bölgedir. Ülkenin başkenti olan Vientiane'nın yer aldığı bu bölge, 1989 yılında Vientiane ilinden ayrılarak kurulmuştur.[2] Mekong Nehri'nin kıvrımında yer alan bu bölge Tayland ile sınır komşusudur. Yüzölçümü 3.920 km2'dir. Vientiane şehri 16. yüzyılda Kral Saysettatirat tarafından kurulmuştur. Şehrin eski binalarını antik dönemlerden kalan tapınaklar, müzeler, anıtlar ve parklar oluşturmaktadır.[2]

Phou Khao Khouay Ulusal Koruma Bölgesi, Phou Phanang Ulusal Koruma Bölgesi ve Houay Ngang orman rezervi gibi koruma alanları yine bu bölgede bulunmaktadır.[3]

İdari bölümler

Bölge aşağıdaki ilçelerden oluşmaktadır:

Vilayetin alt idari birimleri
Kod İlçe LaocaNüfus (2015)
01-01 ChanthabulyLaoca: ຈັນທະບູລີ69.187
01-02 SikhottabongLaoca: ສີໂຄດຕະບອງ120.999
01-03 XaysethaLaoca: ໄຊເສດຖາ116.920
01-04 SisattanakLaoca: ສີສັດຕະນາກ65.712
01-05 Naxaithong Laoca: ນາຊາຍທອງ75.228
01-06 Xaythany Laoca: ໄຊທານີ196.565
01-07 HadxayfongLaoca: ຫາດຊາຍຟອງ97.609
01-08 Sangthong Laoca: ສັງທອງ29.509
01-09 Mayparkngum Laoca: ປາກງື່ມ49.211

Kalın harflerle yazılmış bölgeler, Vientiane kentsel bölgesinin bir parçasıdır.

Demografik bilgiler

Bölgenin 2015 yılı itibarıyla nüfusu 820.942'dir.[4] Bölgenin 1995-2005 döneminde ortalama yıllık nüfus artışı %2,79'du.[5] Bölgedeki etnik çoğunluk Laolara aittir.[6]

Sembol yapılar

Pha That Luang, Laos Ulusal Müzesi, Hor Pha Keo, Vat Si Saket ve Patuxai (Patusay) Anıtı Vientiane şehrindeki önemli yapılardandır.[6]

Ta Lat Sao

Ta Lat Sao sabah pazarı Lanesang Bulvarı'nda yer almaktadır. Her biri iki katlı olan üç ana binalı bu yer Vientiane'nın ticari merkezidir. Pazarda Lao antikalarının, tekstil ürünlerinin, hediyelik eşyaların, el sanatlarının, mücevherlerin ve diğer ithal ürünlerin satıldığı dükkanlar bulunmaktadır.[6]

Anıtlar

Patuxai

Sol fotoğraf: Patuxai. Sağ fotoğraf: Pha That Luang'daki That Luang Festivali.

Patuxai, 1958'de Lanesang Bulvarı'nda inşa edilen Vientiane'nın sembol yapıtlarından biridir. Mimarisi Zafer Takı'dan esinlenerek tasarlanmıştır.[6] Anıtın beş kulesi beş Budist ilkesini temsil etmektedir. Dört ana yöne doğru geçitleri vardır. Doğu-Batı geçidi, ulusal geçit gibi törenlerde kullanılan Long Xang (Longsang) Bulvarı'na açılır.[7] Öğleden sonra anıtları ziyaret eden ziyaretçiler ve yerel halk arasında popüler bir yerdir.[8]

Pha That Luang

Resmî adı Pha Chedi Lokojumani ("Dünya kadar değerli kutsal stupa" anlamına gelir) olan Pha That Luang, 1566 yılında Kral Saysetathirath döneminde inşa edilmiştir. 1953'te Luang Stupa adıyla yeniden inşa edildi ve şimdi ulusal bir anıt niteliği taşımaktadır. Altın kaplı stupa 45 metre yüksekliğindedir ve içindeki altın renkli merkezî görüntü, uzatılmış bir Lotus tomurcuğunun eğrisi şeklindedir. Her yıl düzenlenen That Luang Festivali burada yapılmaktadır.[6][9] 1945-1975 arasındaki çatışmalarda öldürülenlerin anısına yıldızlarla donatılmış Devrim Anıtı da bu stupanın yakınlarında yer almaktadır.[6]

Müzeler

Laos Ulusal Müzesi

Laos Ulusal Müzesi, Kültür Merkezi'nin karşısındaki Samsenthai yolu üzerindedir. Fransa'nın sömürge devrinden kalma bir binada 1970'lerdeki devrimini vurgulayan ulusal bir müze olarak kuruldu. Aslen 1925 yılında Fransız valisinin ikametgâhı olarak inşa edilen bu müze, Laos halklarının ülkeyi "yabancı işgalcilerden ve emperyalist güçlerden" kurtarma mücadelesinin altını çizerek Laos'un tarihini sunuyor. Müzede, Kmer döneminden kalma Hindu heykelleri ve Küpler Vadisi'ndeki Ban Pako'da ortaya çıkarılan eşyalar da dahil olmak üzere bir dizi tarihî eser bulunmaktadır.[10]

Ho Prakeo Müzesi

Bronz Buda heykelleri, Ho Prakeo Müzesi

Ho Prakeo Müzesi, 1565 yılında Kral Saysettatirat tarafından yaptırılan bir tapınaktı. 1828'de Siam'a götürülen Zümrüt Buda buradaydı ve bina 1970'lerde müzeye dönüştürüldü. Müze önemli Budist heykellerine ev sahipliği yapmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Sarayı (eski Kraliyet Sarayı) ve çeşitli bahçeler müzenin terasından görülebilir.[6]

Parklar

Vat Siengkhuan (Xieng Khouan) Buda Parkı

Xieng Khouan Buda Parkı

1958'de inşa edilen Xieng Khouan Buda Parkı'nda bahçeler ve ağaçlar arasına yerleştirilmiş Budist ve Hindu heykelleri bulunmaktadır. Vientiane'nın yaklaşık 28 km güneyindedir. Mekong ve Tayland'daki Nong Khai'ye yakın bir konumda bulunmaktadır.[6] Bu dinî parkın yaratıcısı 1950'lerde ruhani bir lider olan Bunleua Sulilat'tır. 1958'de Vientiane'nın eteklerindeki bu parkta dinî heykeller dikilmeye başladı.[11][12]

Suan Wattanatham Bandapao

Suan Wattanatham Bandapao (Ulusal Etnik Kültür Parkı), Vientiane şehrinin 20 km güneyinde, Khau Midthaphab'a (Mekong'un üzerindeki Tayland-Laos Dostluk Köprüsü) yakındır. Burada bulunan cadde boyunca geleneksel Lao evleri, Laos'un ünlü sanatçılarının heykelleri ve küçük bir hayvanat bahçesi bulunmaktadır.[6]

Tapınaklar

Vat Si Saket

1818-1824 yılları arasında Siam sarayında eğitim görmüş Laos Reisi Kral Anouvong tarafından Siam tarzında inşa edilen Vat Si Saket Tapınağı şehrin eski bölgesindedir ve Siam ile savaş sırasında ayakta kalan yapılardan bir tanesidir. Tapınağın ana salonunda ve bahçe duvarlarında çok sayıda küçük niş içinde 6.840 adet Buda heykeli bulunmaktadır. Ayrıca tapınakta tahta, taş, gümüş ve bronzdan yapılmış 300 adet Buda heykeli de bulunmaktadır. Ho Trai olarak bilinen salonda 18. yüzyıla ait Budist el yazmaları bulunuyor. Salon, Fransız sömürge rejimi döneminde 1924'te ve 1930'da olmak üzere iki defa restore edildi. Japonya'da düzenlenen Expo 1970 Osaka'da tapınak Lao ulusal amblemi olarak gösterildi.[6][13]

Vat Si Muang

Vat Si Muang

Settatirat Yolu üzerindeki Ban Simuang köyünde yer alan Vat Si Muang Tapınağı, Vientiane'nın temel yapılarından biridir. 1956'da inşa edilen tapınağın, yerel bir efsaneye göre, temel atılma sürecinde hamile iken kendini adak olarak kurban eden "Si"nin ruhu tarafından korunduğu söyleniyor. Her yılın kasım ayında düzenlenen Phasat Pheung festivali That Luang Festivali'nden iki gün önce gerçekleşir.[6] Şehir sütunu, şehrin koruyucusu bir semboldür. 1818'de yıkılmış ve 1915'te yeniden inşa edilmiştir. Bu sütunun karşısında, kabartmalı bir Buda görüntüsü ve oyulmuş ahşap stel görülmektedir. Şehir sütununun arkasında adanmışların kötü şanstan kurtulmak için kırık resimler ve saksılar yerleştirdiği bir yer bulunur. Sütunun karşısındaki halka açık parkta Kral Sisavang Vong'un heykeli vardır.[14]

Vat Ong Teu Mahawihan

Vat Ongtue

"Ağır Buda'nın tapınağı" olarak da adlandırılan Vat Ongtue, on ton (10.160 kg) ağırlığında bir 16. yüzyıl Buda heykeline sahiptir. Kral Saysettatirat tarafından yaptırılmıştır ve tapınak Vaat Ongtue-Settatirat yolu üzerindedir.[6] Tapınaktaki Ağır Buda Heykeli 5,8 metre yüksekliğindedir ve simin arka tarafında konumlandırılmıştır. Heykel iki tane daha ayakta Buda heykeliyle çevrelenmiştir.[14]

Vat Inpeng

Vat Inpeng

Inpeng Pagoda'daki Vaat Inpeng Tapınağı, Mon ve Kmer kültürlerine aittir. Laos'un "sanat ve kültürün tarihî simgesi" olarak da bilinir. Efsanelere göre Tanrı, yaşlı bir bilge adam ve yaşlı bir beyaz keşiş kılığına girerek bu pagodanın yapımında yardımcı olmuştur. Vaat Ongtue Tapınağı'nın kuzeyinde yer almaktadır. Buda heykelleri ve kaya sütunlardan oluşan birçok sanatsal ve kültürel yapıya sahiptir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (İngilizce). 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  2. ^ a b "Destination: Vientiane Municipality". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Vientiane Capital Province". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Roberts & Kanaley 2006, s. 212.
  5. ^ Roberts & Kanaley 2006, s. 200.
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m "Vientiane Municipality". Turizm Lao'nun Resmî İnternet Sitesi. 26 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  7. ^ "Patuxay Monument Revisited". Vientiane Times. 11 Aralık 2012. 6 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020. 
  8. ^ Burke 2007, s. 97.
  9. ^ Burke 2007, s. 91.
  10. ^ Chandler et al. 2011, s. 141.
  11. ^ Burke 2007, s. 98.
  12. ^ "Sala Kaew Ku – Nong Khai, Thailand". Minnesota Museum of the Mississippi and Other Natural Wonders. 16 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  13. ^ Burke 2007, ss. 94–95.
  14. ^ a b Burke 2007, s. 96.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Vientiane Vilayeti ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Vientiane Bölgesi Bolikhamsai Bölgesi
 
Kuzey
Batı   Vientiane Özel Yönetim Bölgesi    Doğu
Güney
Loei TaylandNong Khai Tayland

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Laos</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Laos resmî adı ile Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti, denize kıyısı olmayan bir Güneydoğu Asya ülkesidir. Başkenti Vientiane'dir. Luang Prabang, Savannakhet ve Pakse diğer büyük şehirleridir. Laos, tek partili sosyalist bir cumhuriyet olarak yönetilir. Batıda Tayland ve Myanmar, doğuda Vietnam, kuzeyde Çin, güneyde Kamboçya tarafından çevrelenmiştir. Myanmar 235 km, Çin 423 km, Vietnam 2.130 km, Kamboçya 541 km ve Tayland'a 1.754 km sınırı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bangkok</span> Taylandın başkenti

Bangkok (Tayca กรุงเทพมหานคร

<span class="mw-page-title-main">Thimphu</span> Bhutanın başkenti

Thimphu, Bhutan'ın başkenti ve en büyük yerleşim merkezi. Deniz yüzeyinden yaklaşık 2.000 m yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Angkor Vat</span> Kamboçyadaki Angkor anıt kompleksinin tapınağı

Angkor Vat, bugün Kamboçya'nın Siem Reap kentinin 6 km. kuzeyindeki Angkor antik şehrinde 1115-1145 yıllarında Kral II. Suryavarman tarafından yaptırılmış dev bir tapınak-şehirdir.

Vientiane, Laos'un başkentidir. Vientiane 760.000 nüfuslu bir şehirdir (2015). Vientiane ayrıca Laos'un en büyük şehridir. Vientiane şehrinin koordinatları 17°58' Kuzey, 102°36' Doğu şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarnath</span>

Sarnath (सारनाथ) veya Sārnātha Gautama Buddha'nın Dharma'yı ilk defa öğretmeye başladığı ve Budist Sangha'nın ortaya çıktığı geyik korusudur. Sarnath Hindistan'nın Uttar Pradeş eyaletindeki Varanasi'nin 13 km kuzeydoğusunda yer alır. Lumbini, Bodh Gaya ve Kuşinagar ile birlikte Budistler için önemli dört hac merkezinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vat Si Saket</span> Vientianedeki Budist tapınak

Vat Si Saket, Laos'un başkenti Vientiane'de yer alan Budist tapınağı. Manastırın duvarlarında 2000'den fazla gümüş ve seramikten oluşan Buda resimleri vardır. Tapınak ayrıca müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Luang Prabang</span> Güneydoğu Asya ülkesi Laosta bulunan bir şehir

Luang Prabang veya Luang Phabang, yaygın olarak 1975 öncesi Lao dilindeki ຫຼວງ ພຣະ ບາງ kelimesinin transkripti olarak Louangphabang, "Kraliyet Buda Görüntüsü", kuzey orta Laos'ta, 33'ü UNESCO Luang Prabang Kasabası Dünya Mirası Listesi'nde bulunan 58 komşu köyden oluşan bir ilçedir. 19. ve 20. yüzyıllardaki Fransız sömürge etkileri de dahil olmak üzere, birkaç yüzyıl boyunca kırsal ve kentsel gelişimin bir karışımı olan, benzersiz ve "olağanüstü" iyi korunmuş mimari, dinî ve kültürel mirası nedeniyle 1995 yılında Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vat Phou</span>

Vat Phou güney Laos'taki harap bir Khmer Hindu tapınak kompleksidir. Phu Kao Dağı'nın alçaklarında, Çampasak'da yer alan Mekong'a yaklaşık 6 kilometre uzaklıkta yer alır. Bölgede, 5. yüzyılın başlarından kalma bir tapınak vardı, ancak günümüze kalan yapılar 11. - 13. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Tapınak, Lord Şiva'ya ithaf edilmiştir ve eşsiz bir yapıya sahiptir. Sitenin kalıntıları Theravada Budist ibadet merkezi haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pakse</span> Güneydoğu Asya ülkesi Laosta bulunan bir şehir

Pakse, Laos'un Çampasak ilinin merkezidir. İlçe, Sedon ve Mekong nehirlerinin birleştiği noktada yer almaktadır. Bu bölgede bulunan Si Phan Don önemli turistik yerlerden biridir. Şehrin nüfusu 88.000 olup ülkenin ikinci en büyük ilçesidir. İlçe 1946 yılına kadar Çampasak Krallığı'na başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çampasak (il)</span> Güneydoğu Asya ülkesi Laosta bulunan bir bölge

Çampasak ili, (Laoca:ຈຳປາສັກ) Laos'un güneybatısında yer alan bir idari bölgedir. İl nüfusu 2015 sayımına göre 694.023'tür. Merkezi Pakse ilçesidir. Kuzeyinde Salavan, kuzeydoğusunda Sekong, doğusunda Attapeu, güneyinde Kamboçya, batısında Tayland yer almaktadır.

Turizm, Laos'ta en hızlı büyüyen sektördür. Vientiane'de bulunan bakanlık düzeyinde bir devlet kurumu olan Lao Ulusal Turizm İdaresi tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vientiane (il)</span> Güneydoğu Asya ülkesi Laosta bulunan bir bölge

Vientiane ili Laos'un kuzeydoğusunda bir idari bölgedir. Yüzölçümü 15.927 km²dir. Başkenti Phon Hong'dur. 16. yüzyılın ortalarında, Kral Setthathirat'ın yönetimi altındaki Vientiane müreffeh oldu. Budist öğretilerinin önemli bir merkezi hâline geldi ve birçok tapınak buraya inşa edildi. 1989 yılında Vientiane ili ikiye bölündü. Ülkenin başkenti olan Vientiane şehri, Vientiane Vilayeti adı altında Vientiane ilinden ayrılan toprakların içerisinde kaldı. Bölge günümüzde İnsani Gelişmişlik Endeksi bakımından Laos'un en gelişmiş 3. şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Luang Prabang (il)</span> Güneydoğu Asya ülkesi Laosta bulunan bir bölge

Luang Prabang ili, Laos adlı Güneydoğu Asya ülkesinin kuzeyinde yer alan bir idari bölge. Merkezi kendi adını taşıyan Luang Prabang ilçesidir. İl 13. ve 16. yüzyıllar arasında Lansang Krallığı'nın başkentiydi. Bölge 1995 yılından beri eşsiz mimarisi, dinî ve kültürel mirası sayesinde UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesi'nde yerini almaktadır. İl 12 ilçeden oluşmaktadır. Krallık Sarayı ve Ulusal Müze bölgedeki önemli yerlerdendir. Bölgenin en önemli tapınakları Vat Sienthong, Vat Sen ve Vat Manorom'dur.

<span class="mw-page-title-main">Lansang Krallığı</span> Güneydoğu Asyada 1353-1707 yılları arasında var olmuş bir krallık

Lansang Krallığı birleşik bir Lao krallığı olarak 1353 yılında kurulmuş ve 1707 yılında da parçalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sikhottabong Tapınağı</span> Budist tapınağı

Sikhottabong Tapınağı, That Sikhottabong olarak da bilinir, Laos'un Khammuan bölgesinin başkenti Thakhek'te bulunan bir Budist tapınağıdır. Buda'nın kemiklerinin bu tapınakta kutsanmış olduğu söylenir. Kral Nanthasene bu tapınağı Kral Soummitham için inşa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">That Phranom</span>

That Phranom, Tayland'ın Nakhon Phanom ilinde bulunan bir Budist tapınağıdır. Efsaneye göre Buda'nın kaburgaları bu tapınaktadır. Bu nedenle bölgedeki en önemli Theravada Budist yapılarından biridir. Tapınak 16. yüzyılda Lansang kralı Settatirat tarafından inşa ettirilmiştir. Tapınak içerisinde Tay atasözlerini içeren resimler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Phrakeo</span>

Ho Phrakeo, Hor Pha Keo olarak da yazılır, Güneydoğu Asya ülkesi Laos'un başkenti Vientiane'de bulunan eski bir tapınaktır. Settatirat Yolu'nda inşa edilen bu tapınak Vat Si Saket civarlarındadır. 1565 yılında Zümrüt Buda'ya ev sahipliği yapması için inşa edilmiş ve birçok kez yeniden inşa edilmek zorunda kalmıştır. Binanın içinde dinî bir sanat müzesi ve küçük bir dükkân bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vat Phrakeo</span>

Vat Phrakeo Tayland'da bulunan en kutsal ve önemli tapınak olarak sayılmaktadır. Kompleks, Bangkok'un tarihî merkezindeki Büyük Saray'ın içerisindeki birkaç yapıdan oluşmaktadır. Bu mekânı kutsal kılan en önemli unsur ise Budistler tarafından kutsal kabul edilen Zümrüt Buda Heykeli'ne ev sahipliği yapmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Savannakhet</span>

Savannakhet, 2005 yılından beri resmî olarak Kayson Fomvihan daha önce Kantaburi (ຄັນທະບູລີ) veya Kantabuli olarak da bilinen, Laos'un Savannakhet bölgesinde yer alan bir ilçe. Toplamda 125.760 kadar nüfusuyla (2018) Laos'un Vientiane'den sonra en büyük ikinci ilçesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.