İçeriğe atla

Viburnum tinus

Viburnum tinus
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Dipsacales
Familya:Adoxaceae
Cins:Viburnum
Tür:Viburnum tinus
Tür: V.
İkili adlandırma
Viburnum Tinus
Tip cins
Viburnum

Viburnum tinus, aynı zamanda laurustinus veya laurestine olarak da bilinen, Akdeniz bölgesi, Avrupa ve Kuzey Afrika'ya özgü çiçekli bir bitki türüdür. Latince "Laurus" adı, yapraklarının defne yapraklarına benzerliğinden dolayı gelir.

Tanım

Çiçekleri ve yaprakları

2–7 m (7–23 ft) boya ve 3 m (10 ft) genişliğe ulaşan, yoğun ve yuvarlak tepeli bir çalıdır. [1] Yaprakları herdem yeşildir, 2–3 yıl dayanır, eliptik ila oval şekildedir, karşıt çiftler halinde dizilir, 4–10 cm uzunluğunda ve 2–4 cm genişliğindedir, alt yüzeyde ince tüyler kalıcıdır, kenarları tamamen düzdür.

Kış aylarında yoğun, 5–10 cm çapında çiçek salkımları halinde açan çiçekleri küçük, beyaz veya açık pembedir. Kırmızımsı pembe tomurcuklardan açan bu çiçekler, hermafrodit (tek evcikli - aynı bitki üzerinde hem erkek hem de dişi organlara sahip) ve beş sayılıdır (çiçeğin her bölümünde beş organ bulunur). Kuzey yarımkürede çiçeklenme dönemi kış mevsimi veya ekim-haziran ayları arasındadır. Beş taç yapraklı çiçekler, tomurcuktayken pembe daha sonra beyaz renge dönerek boru şeklini alır ve yuvarlak lobları vardır. Sadece tek bir çelenkte beş erkek organ (stamen) bulunur. Tozlaşma böcekler aracılığıyla gerçekleşir. Meyvesi koyu mavi-siyah renkli, 5–7 mm uzunluğunda bir etli meyvedir (drupe). 2020 yılında yapılan bir araştırma, meyvenin metalik mavisi renginin nedeninin bitkilerde nadir görülen bir olay olan yapısal renklenmeye sebep olan mikroskobik yağ kürecikleri olduğunu ortaya koymuştur.[1]

Yapraklarında yırtıcı ve mikro-etobur akarlara barınacakları yuvalar (domatia) bulunur.[2]

Dağılım ve yaşam alanı

Akdeniz bölgesine özgü olan Viburnum tinus, gölgeli ve nemli alanları tercih eder. Daha kısa kurak mevsimi nedeniyle Batı Akdeniz'de daha yaygın olarak görülür ve Akdeniz sklerofil maki topluluklarının baskın türlerinden biridir.[3] Avustralya, Pakistan, Kaliforniya, Oregon ve Tacikistan gibi bölgelere de getirilmiştir.[4]

Yetiştirme

Viburnum tinus, kışın açan çiçekleri ve metalik mavi meyveleri nedeniyle yaygın olarak yetiştirilir. -10 °C'ye kadar dayanıklıdır. 'Eve Price'[5], 'French White'[4] ve 'Gwenllian'[4] çeşitleri Kraliyet Bahçe Derneği'nin Garden Merit Ödülü'nü kazanmıştır.[6]

Diğer kullanımları

Son zamanlarda tentürü depresyon tedavisinde bitkisel ilaç olarak kullanılmaktadır. Bitki ayrıca iridoid glikozitleri içerir.[7]

Zararlılar

Güneydoğu Britanya'da Viburnum tinus, Kraliyet Bahçe Derneği'ne göre ülkenin "bir numaralı zararlı türü" olan viburnum böceğinin (Pyrrhalta viburni) ana konakçısıdır.[8]

Etimoloji

Bitkinin genel adı, Viburnum lantana'ya atıfta bulunan Latince "viburnum" kelimesinden gelir. Tür adı ise Latince "tinus" kelimesinden türemiştir ve doğrudan bitkinin kendisini, Viburnum tinus'u işaret eder.[9]

Kaynakça

  1. ^ Hartley, Charlotte (6 Ağustos 2020). "The secret to this fruit's mysterious blue color". Science. doi:10.1126/science.abe2087. ISSN 0036-8075. 
  2. ^ Grostal, Raul; O'Dowd, Dennis J. (Nisan 1994). "Plants, mites and mutualism: leaf domatia and the abundance and reproduction of mites on Viburnum tinus (Caprifoliaceae)". Oecologia (İngilizce). 97 (3): 308-315. doi:10.1007/BF00317319. ISSN 0029-8549. 
  3. ^ RAND Review: November-December 2017. RAND Corporation. 2017. 
  4. ^ a b c "Viburnum tinus". CABI Compendium. 7 Ocak 2022. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  5. ^ Clennett, Chris (Şubat 2004). "Plate 491. Viburnum tinus 'Eve Price'Viburnaceae". Curtis's Botanical Magazine. 21 (1): 77-80. doi:10.1111/j.1467-8748.2004.00416.x. ISSN 1355-4905. 
  6. ^ "Royal Pharmaceutical Society AGM: 21 June 2017". The Pharmaceutical Journal. 2017. doi:10.1211/pj.2017.20202695. ISSN 2053-6186. 
  7. ^ Tomassini, Lamberto; Francesca Cometa, M.; Foddai, Sebastiano; Nicoletti, Marcello (Ocak 1995). "Iridoid glucosides from Viburnum tinus". Phytochemistry (İngilizce). 38 (2): 423-425. doi:10.1016/0031-9422(94)00618-4. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 
  8. ^ Norman, P. (2011). "Royal Society of Chemistry's 22nd Symposium on Medicinal Chemistry in Eastern England, Hatfield, UK, May 19, 2011". Drugs of the Future. 36 (11): 867. doi:10.1358/dof.2011.36.11.1688491. ISSN 0377-8282. 
  9. ^ Charlton T. Lewis ve Charles Short. "Viburnum". Perseus projesinin Latince sözlüğü. 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 

Dış bağlantılar

  • Eriksson, O., et al. 1979. Flora of Macaronesia: checklist of vascular plants
  • Pignatti S. - Flora d'Italia – Edagricole – 1982, Vol. II, pag. 639
  • Biolib
  • Viburnum tinus

Galeri

  • Biki
    Biki
  • Çiçeklenme
    Çiçeklenme
  • Çiçeklere yakın bakış
    Çiçeklere yakın bakış
  • Olgunlaşmamış meyveler
    Olgunlaşmamış meyveler
  • Olgun meyveler
    Olgun meyveler
  • Meyvelere yakın bakış
    Meyvelere yakın bakış
  • Yaprağı
    Yaprağı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çilek</span> Meyve

Çilek (Fragaria), gülgiller (Rosaceae) familyası içinde yer alan bir bitki cinsi ve bu cins içinde yer alan türlerin meyvelerinin ortak adıdır.

Fotoperiyodizm, bitkilerin günlerin uzunluğuna bağlı olarak gösterdiği gelişim. Bitkilerin gelişim gösterdikleri evreye ise fotoperiyot denir. Fotoperiyot, bitkilerde büyüme, gelişme, çiçeklenme, yaprakların dökülmesi ve durgunluk döneminin başlaması gibi fizyolojik olayları etkilemektedir. Ayrıca gün uzunluğu bazı bitkilerin dünya üzerindeki yayılışını da belirler.

<span class="mw-page-title-main">Narenciye</span>

Narenciye ya da turunçgiller, turunç, portakal, mandalina, greyfurt ve limon gibi ekonomik değeri yüksek olan Citrus cinsi meyve ağacı türlerini de içine alan bir bitki topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Erguvan</span> Baklagiller familyasından bir bitki türü

Erguvan, baklagiller (Fabaceae) familyasından, 10 metreye kadar boylanabilen, tek gövdeli, yaprak döken, çalı görünümünde bir ağaççıktır.

<span class="mw-page-title-main">Itır</span> Bitki türü

Itır (Pelargonium), turnagagasıgiller (Geraniaceae) familyasından Pelargonium cinsinden 14–40 cm boylarında, Haziran-Temmuz aylarında morumsu-pembe renkli çiçekler açan çok yıllık otsu bir bitki türlerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Kimyon</span> Bitki türü, baharat çeşiti

Kimyon, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından Mayıs-Haziran ayları arasında, beyaz ve pembemsi renkli çiçekleri açan, 40–60 cm boyunda, bir yıllık otsu bir bitki türü. Anavatanı Doğu Akdeniz ve Orta Doğu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Gilaburu</span> Ağaç türü

Gilaburu veya bilimsel adıyla Viburnum opulus; Caprifoliaceae familyasına mensup; Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Asya'ya özgü çiçekli bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gardenya</span>

Gardenya, ismini İskoçyalı botanikçi Alexander Garden'dan alan bir çiçek cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Kiraz eriği</span>

Kiraz eriği, gülgiller (Rosaceae) familyasından Doğu Avrupa, Güneybatı ve Orta Asya'ya özgü bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Turunç</span>

Turunç, sedef otugiller ailesi içinde bir alt grup olan turunçgillerden olan bütün Akdeniz'e kıyı ülkelerde, Güneydoğu Asya kıyılarında yetişen, kışın yaprağını dökmeyen ağaca ve bu ağacın portakala benzeyen, fakat suyu acımtırak olan meyvesine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Sümbül</span> Soğanlı bir bitki türü

Sümbül, Hyacinthus cinsine ait soğanlı bitkilerden olup daha önce zambakgiller (Liliaceae) familyasının üyesi olarak kabul edilmekte iken şimdi yeni bir familya olan Hyacinthaceae altında incelenmektedir. Sümbüllerin anayurdunu doğuda İran ve Türkmenistan'a kadar dağılım gösteren doğu Akdeniz bölgesi oluşturmaktadır. Hyacinthus, Yunan mitolojisinde Sparta Kralı'nın genç oğlu olup yeniden doğuşu simgelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ortanca</span>

Anayurdu Japonya olan ortanca, 70-75 cinsiyle Asya ve Amerika'nın yerel bitkisi olup, gösterişli çiçekleri nedeniyle Dünyanın birçok yerinde yaygın olarak yetiştirilen, 1-3 metre arası boylanabilen, kışın yapraklarını döken, çalı gövdeli bir süs bitkisidir. En büyük tür çeşitliliği doğu Asya'da özellikle Kore, Çin ve Japonya'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Biberiye</span>

Genellikle biberiye olarak bilinen Salvia rosmarinus; kokulu; yaprak dökmeyen; iğne yapraklı; beyaz, pembe, mor veya mavi çiçekli; Akdeniz bölgesine özgü bir çalıdır. 2017 yılına kadar Rosmarinus officinalis adıyla biliniyordu. Günümüzde bu ad sinonim olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şeftali</span> meyve ağacı türü

Şeftali, ilk evcilleştirildiği ve ekildiği Kunlun Dağları'nın kuzey yamaçları ve Tarim Havzası arasındaki Kuzeybatı Çin bölgesine has, yerli yaprak döken bir ağaçtır.

<i>Arbutus andrachne</i>

Arbutus andrachne, Akdeniz Bölgesi, Karadeniz'in güney sahilleri ve Orta Doğu'da yetişen Ericaceae (fundagiller) familyasından her daim yeşil ve maki ailesi içinde bodur bir ağaç türü.

<i>Eschscholzia californica</i>

Eschscholzia californica, Papaveraceae familyasından Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'da yetişen çiçekli bir süs bitkisi türüdür. Yaz aylarında çiçek açan bitki, kırmızı, turuncu, sarı ve bazen pembe tonlarında, fincan şeklinde çiçeklere sahiptir. Aynı zamanda yiyecek veya garnitür olarak da kullanılır. 1903'te Kaliforniya'nın resmi "eyalet çiçeği" olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Asmaların yıllık büyüme döngüsü</span>

Asmaların yıllık büyüme döngüsü her yıl bağda oluşan, ilkbaharda tomurcuk kırılmasıyla başlayan ve sonbaharda yaprak dökümü ve ardından kışın uyku hali ile sonuçlanan süreçtir. Şarap yapımı açısından süreçteki her adım şarap yapmak için ideal özelliklere sahip üzümlerin geliştirilmesinde hayati bir rol oynar. Bagcılık uzmanları ve bağ yöneticileri iklim etkisini,asma hastalığını ve asmanın tomurcuklanmasından itibaren ilerlemesini engelleyen ya da kolaylaştıran zararlıları, çiçeklenmeyi, veraison, meyve oluşumunu, hasatı, gölgelik yönetimi gibi bağcılık uygulamalarının kullanılmasıyla gerekirse yaprak düşmesi ve uyku-hali tepkisini, sulamayı, asma eğitimini ve tarımsal kimyasalların kullanımını izlerler. Yıllık büyüme döngüsünün aşamaları genellikle bir asmanın yaşamının ilk yılı içinde gözlemlenebilir hale gelir. Büyüme döngüsünün her aşamasında harcanan zaman bir dizi faktöre bağlıdır - en önemlisi iklim türü ve üzüm çeşidinin özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Asma</span> asmagillerden, dalları çardak üzerine yayılan üzüm vb. bitkiler.

Vitis, çiçekli bitki Vitaceae familyasındaki asma bitkilerinin kabul edilen 79 türünün bir cinsidir.

<i>Magnolia kobus</i>

Magnolia kobus, Magnoliaceae familyasından bir ağaç türü.

<i>Viburnum davidii</i>

Viburnum davidii, Adoxaceae familyasıdan herdemyeşil bir çalı türü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.