İçeriğe atla

Vibrafon

Vibrafon
Diğer adlarıVibraarp
TürüVurmalı çalgı
Hornbostel-Sachs sınıfı111.222
YaratıcısıHenry Schluter
Çalma aralığıF3 - F6
İlişkili çalgılarMarimba, Ksilofon
Önemli müzisyenlerGary Burton, Lionel Hampton, Stefon Harris, Bobby Hutcherson, Milt Jackson, Mike Freeman, Joe Locke, Steve Nelson, Tito Puente, Pascal Schumacher, Dave Samuels, Mark Sherman, Cal Tjader, Tommy Vig, Warren Wolf, Roy Ayers
ÜreticilerMusser, Yamaha, Adams Musical Instruments, Saito
Dinle:

Vibrafon, metal çubuklardan oluşan bir çalgıdır. İsmi İngilizcede titreşmek anlamına gelen vibrate ile ses anlamına gelen phone kelimelerinin birleşimi ile oluşmuştur.

Perküsyon ailesindendir ve idiophone sınıfına dahildir.[1][]

Genellikle caz müzikte kullanılmıştır. 20. yüzyılın ortalarında Arthur Lyman’ın Tiki Bar’da popüler hale getirdiği exotica müziğinin tanımlayıcı elemanı olmuştur.[2]

Vibrafon klasik müzikte marimbadan sonra en popüler perdeli perküsyondur. Orkestraların ve müzik gruplarının perküsyon gruplarında sıklıkla yer alır. Ayrıca okullarda müzik eğitimi için yaygın olarak kullanılır.

Enstrümanın yapısı

Standart bir vibrafonun nota aralığı 3. Fa notasından 6. Fa notasına kadardır. Fakat 3,5 oktavdan daha geniş aralığa sahip (3. Do’dan 6.Fa’ya ya da 7.Do’ya) modeller de kullanılmaktadır. Ksilofon, marimba ve glockenspiele benzer. Her bar üst ucunda motorlu kelebek valf olan rezonatör tüple ayrılır. Valfler ortak bir dingil üzerinde dönerek tremolo veya vibrato efektine benzeyen sesler üretir. Aynı zamanda piyanoya benzeyen bir sustain pedalı vardır.[3]

Tarihçe

Vibrafon ilk olarak 1921’de Amerika’da Leedy Fabrikasında üretilmiştir. Fakat bu vibrafon yapısal olarak günümüzde kullanılan vibrafonlardan farklıdır. 1927 yılında Henry Schluter ilk üretilen vibrafon üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır. Örneğin alüminyum yerine çelik kullanmıştır. Böylece daha yumuşak ve sade bir ton elde etmiştir. Ayrıca kontrol pedalları eklemiştir ve bu tasarım günümüzde kullanılan vibrafonun şablonu oluşturmuştur.[4]

Çalım teknikleri

İki malet stili ve dört malet stili; ayrıca özel teknikler olarak beş veya altı malet stili ve bowing gibi çalma teknikleri vardır.

Kaynakça

  1. ^ "Çalgıların Sınıflandırılması". 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017. 
  2. ^ Blades, James; Holland, James. "Vibraphone." Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press. Accessed August 17, 2015. http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/29286
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. 
  4. ^ The Vibraphone: A Summary of Historical Observations with a Catalog of Selected Solo and Small-Ensemble Literature; by Harold Howland; Percussionist, volume 13, no. 2, Summer 1977

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Piyano</span> müzik aleti

Piyano, İtalya'da Bartolomeo Cristofori tarafından 1700 yılı civarında icat edilmiş akustik, tuşlu bir müzik aletidir. Piyanoda ses, teller vasıtasıyla elde edilir. Piyanonun tuşlarına basıldığında içindeki tahta çekiç tellere vurarak sesi oluşturur. Tahta çekicin tellere vurmasından dolayı piyano bazen vurmalı telli çalgı olarak da sınıflandırılır. Piyano klasik ve caz müzikte yaygın olarak kullanılır. Solo performanslar, ansambl, oda müziği, eşlik, bestecilik ve prova için oldukça uygun bir enstrümandır. Piyano taşınabilir bir enstrüman olmamasına ve genelde pahalı olmasına rağmen çok yönlülüğü ve aynı anda birçok yerde bulunma özelliği ile dünyada en yaygın olarak kullanılan enstrümanlardan biri olmayı başarmıştır

<span class="mw-page-title-main">Barok müzik</span> Avrupada 1580-1760 arasında biçimi ve müzik dilini etklemiş sanat anlayışı

Barok müzik, Batı Avrupa kökenli yaklaşık 1600 ile 1750 yılları arasında Batı klasik müziği'nin bir dönemi veya tarzıdır. Bu dönemi Rönesans müzik dönemi izledi, ardından Klasik dönem takip etti ve galant stili Barok ve Klasik dönemler arasındaki geçişi sağladı. Barok dönemi üç ana aşamaya ayrılmıştır: erken, orta ve geç. Zamanla örtüşecek şekilde bu üç dönem, geleneksel olarak 1580'den 1650'ye, 1630'dan 1700'e ve 1680'den 1750'ye dek olan süreçleri kapsar. Barok müzik, "klasik müzik" kanonu'nun önemli bir bölümünü oluşturur ve şu anda yaygın olarak çalışılmakta, çalınmakta ve dinlenmektedir.

Perküsyon veya vurmalı çalgı; bagetle, elle veya benzer başka bir çalgıyla vurma, sürtme veya ovma yoluyla ses çıkaran çalgı türüdür. Vurmalı çalgıların insan sesinden sonra en eski çalgı türü olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Klarnet</span> üflemeli bir çalgı türü

Klarnet, sert ve dayanıklı ağaçlardan genellikle de abanoz ağacından yapılan üflemeli bir çalgı türüdür. Bir çeşit sert kauçuk olan ebonitten, ayrıca metalden yapılanları da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fagot</span>

Fagot, ahşap nefesli çalgıdır. Fagot, çift kamışlı ve tek parçalı bir enstrüman olan Curtal'dan, 16. yüzyıl'da Avrupa'da türemiştir. Ses aralığı 3,5 oktav olan, akçaağaç, ahşabı ve metal borudan yapılan fagotun uzunluğu 1,3 metre, borunun açılmış haliyle 2,5 metredir.

İngiliz kornosu veya kor angle, üflemeli bir çalgı olan obuanın bir çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Keman</span>

Keman, viyola ve viyolonselin de bulunduğu violin ailesinin en yüksek tondan çalan, en küçük üyesidir. Dört teli vardır. Akort sesleri pesten tize sol, re, la ve mi'dir.

<span class="mw-page-title-main">LilyPond</span>

LilyPond, bir müzik nota yazma uygulamasıdır. Bu program kullanılarak birçok müzik aleti için parçalar yazılabilir. LilyPond, temelini MusicTeX'den almıştır. LaTeX ile belge oluşturma tekniğine benzeyen bir teknikle, LilyPond dosyaları oluşturulur. Notalar kısaltmalarla bir belge içine kaydedilir ve program bu belgeyi notaya çevirir. Notaların kısaltmaları do, re, mi, fa, sol, la, si için sırasıyla c, d, e, f, g, a, b'dir.

<span class="mw-page-title-main">Füg</span> müzikte iki ya da daha fazla ses için bir kontrpuantal bir besteleme tekniği

Füg, müzikte iki ya da daha fazla ses için kontrpuantal bir besteleme tekniğidir. Başlangıçta sunulan bir konu farklı aralıklarda tekrarlanır ve bu durum eser boyunca sıklıkla devam eder.

<span class="mw-page-title-main">Trompet</span>

Trompet, bir ağızlık ve kendi üstüne kıvrılmış silindir bir borudan oluşan nefesli çalgıdır. (~Fr trompette / İt trompetta [küç.] bir nefesli çalgı, askerî borazan < İt tromba boru +ette) Aerophone sınıfına ait bir bakır üflemelidir.

Klasik Batı Müziği, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayandırılan, daha sonra Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle başlayan Orta Çağ ve Gotik dönemde çok sesliliğin gelişimiyle beraber daha da biçimlenmiş, kilise ve saray baskısı altında Rönesans'ın erken yüzyılında vokal polifoni çerçevesi içinde gelişmiş, Yüksek Rönesans ile beraber çalgı müziğinin de yükselişiyle içeriği bugünün klasik müzik olarak adlandırılan biçimleri ve teknikleriyle gelişimini sürdürmüş bir kurumsal müziğin, kilise baskısına direnen halk müziğinin dans ve şarkı biçimleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu gelişimini sürdürmüş olan, uluslararası olarak kabul görmüş müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli ya da çok ezgili (polifonik) ve çok ritmli (poliritmik) olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arp</span>

Arp, çoğunlukla Klasik Batı Müziğinde kullanılan en eski, telli bir müzik aletidir. Sabit sesli bir çalgıdır. Her tel üç ayrı ses çıkarabilir. Gam notalarının karşılığı olan yedi pedalın tutturulduğu oluk hazinesi, çınlama kasası sütun ve konsol bölümlerinden oluşmaktadır.

Porte ya da dizek, üzerine notaların yerleştirildiği, 4 eşit aralık ve birbirine paralel 5 çizgiden ve bir donanım bölümünden oluşan şekildir. Genelde portenin donanımına değiştirici diyez veya bemol işaretleri, ritim rakamları yazılır. Notaların üzerine yazıldığı eşit aralıklı beş çizgi ve dört aralıktan oluşan şekle porte (dizek) denir. Çizgiler aşağıdan yukarıya doğru sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Ksilofon</span>

Ksilofon, değişik sayıda akortlu tahta çubukların gam sırasıyla dizilmesinden oluşan, iki değnekle vurularak çalınan bir çalgıdır. Eski Yunancadan gelen tahta anlamındaki ksýlon (ξύλον) ve ses anlamındaki phonḗ (φονή) kelimelerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Viyola</span>

Viyola, yaylı çalgılar ailesinin ikinci üyesidir ve şekli kemana benzemekle beraber kemandan biraz daha büyüktür. Alto' da denir. Fiziki yapısı kemana çok benzer. Keman ailesi müzik aletlerinde orta sese sahiptir ve keman ile çello arasında yer alır. Gövde uzunluğu 41 – 45 cm civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Üçgen (çalgı)</span>

Üçgen çalgı, perküsyon veya vurmalı çalgı ailesine ait olan ve bir idiofon tipi müzik aletidir.

<span class="mw-page-title-main">Josquin des Prez</span> Belçikalı besteci (1450-1521)

Josquin des Prez Fransız-Flaman bir Rönesans dönemi müzik bestecisi. İsmi Josquin Desprez veya bunun Latinceleştirilmiş sekliyle Josquinus Pratensis veya alternatif şekilde Jodocus Pratensis olarak da bilinmektedir. Fakat şahsen Josquin des Prez ismini Illibata Dei virgo nutrix adlı motetinde kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sürekli bas</span>

Barok dönemde (1600-1750) neredeyse evrensel geçerliliği olan sürekli bas partisi, bir bas çizgisi ve bir akor sürekliliği sağlayarak müziğin armonik yapısını oluşturmak için ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Genellikle continuo olarak kısaltılır ve sürekli bas partisini seslendiren çalıcılara sürekli bas grubu denir.

Frederic Rzewski'nin bestelerinin listesi.

Popüler müzik, geniş kitlelere hitap eden ve genel olarak müzik endüstrisi aracılığıyla dağıtılan müzik. Popüler müzik, müzik eğitimi olmayan veya çok az eğitim almış kişiler tarafından beğenilebilir ve icra edilebilir. Terim, ilk olarak ABD'deki 1880'ler Tin Pan Alley dönemi müziği için kullanılmıştır.