İçeriğe atla

vi

vi
​vi​ ile düzenlenen, C dilinde yazılmış bir Merhaba dünya programı. ~ işaretli yerler dosyada bulunmayan yerleri gösterir.
Geliştirici(ler)Bill Joy
İşletim sistemiUnix ve Unix benzeri
PlatformÇoklu platform
TürMetin düzenleyici
LisansBSD 4 veya CDDL
Resmî sitesiex-vi.sourceforge.net Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kod deposu Bunu Vikiveri'de düzenleyin

vi, 1976 yılında BSD'nin ilk sürümleri için Bill Joy tarafından yazılmış ekran yönelimli metin düzenleme yazılımıdır.

vi

vi, modlu bir editördür ve etkin olan moda göre tuşlara değişik anlamlar yükler. Yazım modunda girilen yazı, harflerin imlecin hareket etmesine veya düzenleme fonksiyonlarına karşılık geldiği komut moda geçirir. Örneğin j imleci bir satır aşağıya, k bir satır yukarıya geçirir; x imlecin üzerinde olduğu karakteri siler ve i tekrar yazım moda geçmeyi sağlar. (vi kullanıcının terminal tipini bildiği sürece yön tuşları da kullanılabilir). Komut moddayken basılan tuşlar yazıya eklenmez ki bu yeni kullanıcılar için genellikle karışıklığa yol açar.

Komut modundayken <Alt>, <Ctrl> veya diğer özel tuşlar kullanılmaksızın satır içinde birden fazla düzenleme işlemi birkaç basit tuş yardımıyla yapılabilir. Daha karmaşık düzenleme işlemleri basit komutların dizi şeklinde bir araya getirilmesi ile yapılır. (Örneğin kelime silmek için "dw", imlecin bulunduğu yerden itibaren "a"ya kadar olan metnin değiştirilmesi için "c2fa"). Bu, deneyimli kullanıcıların daha hızlı çalışmasına olanak sağlamaktadır. Bu aynı zamanda kullanıcının ellerini klavyeden kaldırmasına gerek olmadığı anlamına da gelmektedir.

vi'nin ilk sürümleri hangi modda olduğunu belirtmiyordu ve bu, kullanıcıların hangi modda olduklarından emin olmak için "Escape" tuşuna basmalarının tipik bir davranış haline gelmesine sebep olmuştu(Eğer zaten komut modundaysa bip sesi duyulmaktaydı). vi'nin güncel sürümleri hangi modda çalışıldığını durum çubuğunda grafiksel olarak göstermektedir. vi'nin yeni sürümleri terminal tipi doğru ayarlandığı takdirde PgUp, PgDn, Home, End ve Del tuşlarının kullanımına izin vermektedir. Ayrıca vi'nin grafiksel uygulamaları(Örneğin gvim) fare kullanımına ve düzenleme komutlarına menü yardımıyla ulaşılmasına tam destek vermektedir.

Emacs'ın 1984'teki çıkışına kadar vi Unix standart düzenleyicileri arasında bir de facto idi ve MIT'nin dışında neredeyse tartışmasız bir şekilde hackerların gözdesiydi.

vi ve Emacs, klasik olarak düzenleyici savaşlarının iki tarafıdır.

Vi hakkında

ADM3A klavye düzeni
  • vi, University of California, Berkeley'deki Evans Hall'da Lear-Siegler ADM3A terminal'de yazılmıştır. Bu makinede, Escape tuşu günümüzde Tab'ın olduğu yerdeydi ve bu sayede kullanıcıların oldukça etkili bir şekilde kipler(modlar) arasında geçiş yapmasını sağlıyordu.
  • Bir emacs-severin vi açılımı: vicious interface(gaddar arayüz)
  • Bazı insanlar insafsızca vi'nin vile'ın(berbat) kısaltılmışı olduğunu söyler.
  • David Hitz vi makrolarını kullanarak bir Turing makinesi benzetimi yapmıştır [1][].
  • Internet arama motoru Snap.com vi arayüzü ve komutları kullanarak visearch.com olarak adlandırılan arama motorunu yaratmıştır.webpage2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

vi türev ve klonları

  • vi, klasik BSD vi 3.7'nin modern Unix sistemlerine taşınmış halidir. 2002 Ocak'ından beri BSD tarzı özgür ed'i kod tabanı olarak kullanır.
  • nvi, son resmi Berkeley Yazılım Dağıtım'ın(4.4BSD) bir parçası olarak dağıtılan ex/vi metin düzenleyicisinin bir uygulamasıdır. vi'nin bu sürümü tüm BSD-tabanlı açık kaynak dağıtımlar ile birlikte gelen sürümdür. Klasik vi'ye ek olarak komut geçmişi, dosya adı tamamlama, çoklu düzenleme tamponları, çoklu pencereleme ve daha birçok gelişme içerir. Bu geliştirmelerin dışında görünüm olarak az ya da çok klasik vi ile aynıdır. Küçük ve hızlıdır ayrıca Unix ortamı ile oldukça doğal bir şekilde harmanlanmıştır.
  • Vim "Geliştirilmiş Vi(Vi IMproved)" daha çok nvi gibi güncellenmiş ve genişletilmiş model bir düzenleyicidir. Çoğu Linux sistemde standart vi sürümüdür.
  • Elvis, Unix ve diğer işletim sistemleri için ücretsiz bir vi klonudur. Slackware Linux ile birlikte gelen vi sürümüdür.
  • Vigor, popüler Unix düzenleyicisi vi'ye Microsoft Office'in Clippy'si üzerinde kasıtlı bir şekilde can sıkıcı olarak canlandırılmış karakter Vigor Yardımcı'nın eklenmiş halidir.[2]6 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • vile ilk olarak Emacs'ın çoklu-pencere/çoklu tampon düzenleme paradigması gibi "modern" faydalarını, vi komut seti ile daha rahat eden kullanıcılara getirme girişimi olarak ilk kez Microemacs'ın ilk sürümlerinden türetilmiştir.
  • bvi "İkili VI(Binary VI)", vi metin düzenleyicisine dayanan bir ikili dosya düzenleyicisidir.[3]1 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • viper-mode, Emacs için vi taklit(öykülenme) kipidir.
  • svicc, Commodore (64) için ufak bir vi klonudur.[4]9 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • BusyBox (Tek bir çalıştırılabilir dosyada Unix araçları seti) minik bir vi klonu içerir.
  • Yzis düzenleyici [5]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Vim (metin düzenleyici)</span>

Vim bir metin düzenleyicidir. Bram Moolenaar tarafından yazılmış ve ilk olarak 1991 yılında yayınlanmıştır. Komut satırında ve kullanıcı arayüzünde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Vi metin düzenleyici temel alınarak geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emacs</span> genişletilebilirlik yönünden birbirine benzeyen ve ilişkili metin editörlerinin genel adı

Emacs, özellikle genişletilebilirlik yönünden birbirine benzeyen ve ilişkili metin düzenleyicilerin genel adıdır. Bu metin düzenleyicilerin en yaygını GNU Emacs olduğundan, sıklıkla GNU Emacs yerine kullanılır.

Berkeley r-komutları, bir Unix sisteminin kullanıcılarının TCP/IP bilgisayar ağı üzerinden başka bir Unix bilgisayarında oturum açmasını veya komutlar vermesini sağlamak için tasarlanmış bir bilgisayar programları paketidir. Berkeley r-komutları, 1982'de Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Computer Systems Research Group (CSRG) tarafından, TCP/IP'nin erken uygulanmasına dayanarak geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">GNU Debugger</span>

GNU Debugger(GDB olarak kısaltılır) GNU yazılım sistemi için kullanılan bir hata ayıklayıcıdır (debugger). Unix tabanlı pek çok sisteminde, C, C++ ve Fortran gibi birçok programlama dilinde çalışan taşınabilir bir hata ayıklayıcıdır.

sed, bir akım düzenleyicisi, dosya ya da borudan gelen girdideki temel metin dönüştürmelerini gerçekleştirir. Yani dosya ya da standart girdiden metni okur ve bunu kullanıcının istediği biçime dönüştürerek standart çıktıya okur.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Paint</span> Microsoftun ürettiği basit bir çizge (grafik) çizim yazılımı

Paint, Microsoft Windows'un ilk çıkışından itibaren hemen hemen her sürümünde bulunan basit bir çizge (grafik) çizim yazılımıdır. Genellikle MS Paint veya Microsoft Paint adıyla anılır. Bu yazılım, Windows bitmap, JPEG, GIF, PNG ve TIFF dosya türlerini açabilir ve bu türlerde dosyayı kaydedebilir. Renkli kipi ve siyah-beyaz kipi vardır ama gri ton kipi yoktur.

head (Unix)

head, Unix ve Unix benzeri sistemlerde düz metin dosyalarının ilk birkaç satırını görüntülemek için kullanılan bir Unix komut satırı programı'dır.

info (Unix)

info hiper metinsel formda bir unix komut satırı aracıdır. Komut satırı arayüzünde çalışan, çok sayfalı belgelemeleri ve yardımları görüntülemeye yarayan bir araçtır. GNU araçlarının bulunmadığı zamanlarda çok kullanışlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Unix benzeri</span>

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.

GNU Parted bölümleri oluşturmada ve silmede kullanılan bir özgür bölüm düzenleyicisidir. Yazılım yeni işletim sistemleri için boşluk oluşturmaya, sabit disk kullanımını yeniden yapılandırmaya, sabit diskler arası veri kopyalamaya ve disk görüntüsü oluşturmada kullanılabilir. Andrew Clausen ve Lennery Buytenhek tarafından yazılmıştır.

uname

uname (veya unix name) - Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri bir yazılım konsol programı olup, sistem hakkında bilgi verir. Geçerli makine ve üzerinde çalışdığı işletim sistemi hakkında isim, sürüm ve diğer ayrıntıları yazdırır. uname sistem çağrısı ve komut PWB / UNIX ile ilk kez ortaya çıktı. Her ikisi de POSIX tarafından belirtilir.

tmux

tmux, bir kullanıcının birden fazla ayrı terminal oturumuna tek bir terminal penceresinde veya uzak bir terminal oturumundan izin vermek için, birden fazla sanal terminali çoğaltmak amacıyla kullanılabilen bir terminal yazılımıdır. Bir terminalde birden çok programla uğraşmak ve programları başlatan Unix kabuğundan programları ayırmak için oldukça kullanışlıdır. GNU Screen ile aynı işlevselliği sağlar, ancak bir BSD lisansı altında dağıtılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kesme, kopyalama ve yapıştırma</span>

Kesme, kopyalama ve yapıştırma, İnsan bilgisayar etkileşiminde data aktarımı için bir kullanıcı arabirimi süreçlerarası iletişim tekniği sunan ilgili komutlardır. Şu an bilgisayar ve telefonlarda en yaygın kullanılan işlemlerdendir. Bilgisayarlarda hem dosya sistemi, hem de Microsoft Office gibi yazılımlarda kulanılır. Kopyalama komutu bir kopyalama oluştururan zaman kesme komutu seçili verileri orijinal konumundan kaldırır; Her iki durumda da seçilen veriler pano denilen geçici bir yerde saklanır ve sonsuz sayda yapıştırma oluyor. Kesme komutu araç çubuğundakı "dosyayı taşı" işlemi, kopyalama komutu ise "dosyayı kopyala" işlemi ile eşdeğerdir. Pano içindeki veriler daha sonra yapıştırma komutunun verildiği yere yerleştirilir. Komut adı, bir sayfa düzeni oluşturmak için el yazması düzenlemesinde kullanılan ve fiziksel prosedüre dayanan bir arayüz metaforudur. İşlem itibarile, "kes-yapıştır" dosyayı taşımak işlemi ile, "kopyala-yapıştır" ise dosyayı kopyalamak işlemi ile aynıdır.

Yazılım mühendisliğinde, bir uyumluluk katmanı, bir ana sistem üzerinde, eski veya yabancı bir sistem için yazılmış ikili dosyaların çalıştırılmasını sağlayan bir arabirimdir. Bu, yabancı sistem çağrılarını, yerel sistem çağrılarına çevirir. Yabancı sisteme yönelik bazı kütüphaneler, ana sistem üzerinde yabancı ikili dosyaları çalıştırmak için yeterli olacaktır genellikle. Donanım uyumluluğu katmanıysa donanım emülasyonu sağlayan araçlardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

<span class="mw-page-title-main">I3 (pencere yöneticisi)</span>

i3, X11 için tasarlanmış, wmii'den esinlenerek C dilinde yazılmış bir döşemeli pencere yöneticisidir. Dinamik olarak işlediği döşeme, istifleme ve sekme düzenlerini destekler. Yapılandırma düz metin dosyasıyla gerçekleştirilir ve i3'ü genişletmek, birçok programlama dilinden Unix alan soketi ve JSON tabanlı IPC arayüzü kullanılarak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">JED (metin düzenleyicisi)</span>

JED, S-Lang kütüphanesinden kapsamlı bir şekilde yararlanan bir metin düzenleyicisidir. Platformlar arası son derece uyumludur; JED, Windows'ta ve tüm Linux çeşitlerinde ve Unix'te çalışır. DOS için daha eski sürümler çalışır. Aynı zamanda çok hafiftir, bu da onu eski sistemler, gömülü sistemler vb. için ideal bir editör yapar. JED'in Emacs modu, mevcut en sadık emülatörlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cloud9 IDE</span>

Cloud9 IDE, sürüm 2.0'dan sürüm 3.0'a kadar açık kaynak olarak yayınlanan bir Çevrimiçi IDE'dir. C, C++, PHP, Ruby, Perl, Python, Node.js ile JavaScript ve Go gibi birçok programlama dilini destekler.

<span class="mw-page-title-main">Kaynak kodu düzenleyicisi</span> yazılım kaynak kodunu düzenlemede uzmanlaşmış metin editörü

Kaynak kodu düzenleyicisi, bilgisayar programının kaynak kodunu düzenlemek için özel olarak tasarlanmış bir metin düzenleyici programıdır. Bağımsız bir uygulama olabileceği gibi bir tümleşik geliştirme ortamı (IDE) veya web tarayıcısı içine de yerleştirilebilir. Kaynak kodu düzenleyicileri temel bir programlama aracıdır, çünkü programcıların temel işi kaynak kodu yazmak ve düzenlemektir.