İçeriğe atla

Vesto Slipher

Vesto Melvin Slipher
Doğum11 Kasım 1875(1875-11-11)
Mulberry, Indiana, ABD
Ölüm8 Kasım 1969 (93 yaşında)
Flagstaff, Arizona
ÖdüllerLalande Prize 1919
Paris Bilimler Akademisi Altın Madalyası 1919
Henry Draper Madalyası 1932
Bruce Madalyası 1935
Kariyeri
DalıAstronomi
Çalıştığı kurumlarLowell Observatory

Vesto Melvin Slipher (11 Kasım 1875–8 Kasım 1969) Amerikalı astronom.

Daha sonradan Evren'in genişlemesinin deneysel tabanı olacak galaksilerin radyal hızlarının ölçümünü ilk defa olarak hesaplayan Amerikalı gök bilimcidir.[1][2] Slipher, Mulberry, Indiana’da doğdu ve doktorasını 1909’da İndiana Üniversitesi’nde elde etti.[1] Bütün çalışma yaşamını, 1915'te müdür yardımcısı, 1952’deki emekliğine kadar 1926’dan itibaren müdürlüğüne terfi ettiği Lowell Observatory’de sürdürdü.[1] Kardeşi Earl C. Slipher da bir astronomdu ve o da Lowell Observatory müdürlerinden birisi idi.

Slipher, gezegenlerin rotasyon periyodunu ve atmosferlerinin yoğunluğunu araştırmak için spektroskopi kullandı. 1912’de, galaksilerin tayf hatlarındaki kaymayı ilk defa gözlemleyen kişi olması onu galaktik kırmızıya kaymaların kaşfedicisi yaptı. 1914'te, galaksilerin dönmekte olduklarını keşfetti.[3] 1929’da mezosferdeki sodyum katmanını keşfetti.[4] Clyde Tombaugh'un Lowell Observatory'de işe alınmasını sağladı ve Tombaugh'un 1930'daki Plüton'u keşfine kadar yürüttüğü çalışmaların başında bulundu.[1]Edwin Hubble sıklıkla yanlış olarak galaktik kırmızıya kaymaların keşfedicisi olarak gösterilir;[5] bu ölçümler ve işaret ettiği anlamlar 1917’den öncesinde James Edward Keeler (Lick & Allegheny), Vesto Melvin Slipher (Lowell) ve Willimam Wallace Campbell (Lick) ve diğer gözlemciler tarafından anlaşılmıştı.

Kendi galaktik aralık ölçümlerini Vesto Slipher’in galaksilerin kırmızıya kayma ölçümleri ile birleştiren Hubble ve Milton Humason nesnelerin mesafesi ile kırmızıya kaymaları arasındaki kaba orantısallığı ortaya çıkardılar. Bu yeni ortaya çıkan kırmızıya kayma-mesafe korelasyonu günümüzde Hubble yasası olarak bilinmekte ve 1929’da Hubble ve Humason tarafından formüle edilmiş olup günümüz genişleyen evren modelinin temeli olmuştur. Shipher, Flagstaff’da[1][6] öldü ve Citizens Cemetery’ye defnedildi.

Ödülleri

  • Lalande Prize (1919)[1]
  • Paris Bilimler Akademisi Altın Madalyası (1919)[1]
  • Ulusal Bilimler Akademisi Henry Draper Madalyası (1932)[1][7]
  • Royal Astronomical Society Altın Madalyası (1932)[1][8]
  • Bruce Madalyası (1935)[9]
  • Ay’daki Slipher krateri ile 7 Eylül 1962’de Indiana Asteroit Programınca keşfedilen Mars’taki Slipher krateri Earl ve Vesto Slipher kardeşlerin isimleriyle adlandırıldılar.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "Nesto (sic) Slipher, 93, Astronomer, Dies". The New York Times. Flagstaff, AZ (10 Kasım 1969 tarihinde yayınlandı). 9 Kasım 1969. s. 47. ISSN 0362-4331. 
  2. ^ Way, M.J., and D. Hunter (Eds.) (2013). Origins of the Expanding Universe: 1912-1932. ASP Conference Series 471. Astronomical Society of the Pacific. 
  3. ^ Slipher, Vesto, 1914 The detection of nebular rotation, Lowell Observatory Bulletin, 62
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2015. 
  5. ^ Bu 1910’larda Slipher tarafından gözlemlenmişti ancak dünya bundan tümüyle haberdar değildi. Ref: Slipher (1917): Proc. Amer. Phil. Soc., 56, 403.
  6. ^ Giclas, Henry L. (2007). "Slipher, Vesto Melvin". Hockey, Thomas; ve diğerleri. (Ed.). Biographical dictionary of astronomers. vol. II, M-Z. Springer. s. 1066. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2015. 
  7. ^ "Henry Draper Medal". National Academy of Sciences. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 
  8. ^ "Winners of the Gold Medal of the Royal Astronomical Society". Royal Astronomical Society. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 
  9. ^ "Past Winners of the Catherine Wolfe Bruce Gold Medal". Astronomical Society of the Pacific. 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Plüton</span> Cüce gezegen

Plüton, Kuiper Kuşağı'nda bulunan bir cüce gezegendir. Güneş Sistemi'nde bilinen en büyük cüce gezegen ve Neptün ötesi cisim ve doğrudan Güneş etrafında dolanan en büyük on altıncı cisimdir. 2006 yılına dek gezegen olarak sınıflandırılmaktaydı. Plüton, bünyesinde birçok cisim barındıran Kuiper Kuşağı'nın en belirgin üyelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sarmal galaksi</span> Galaksi çeşidi

Sarmal galaksi ya da sarmal gökada, orijinal olarak Edwin Hubble tarafından 1936 tarihli çalışması The Realm of the Nebulae'da tanımlanan bir galaksi sınıfını oluşturur. Hubble düzeni'ne göre bir galaksi sınıfıdır ve özellikleri şöyle özetlenebilir:

<span class="mw-page-title-main">Albert Michelson</span> Amerikalı fizikçi

Albert Abraham Michelson, Amerikalı fizikçidir. Doğumundan iki yıl sonra ailesi Virginia City'ye taşındı. Fakat daha sonra San Francisco'ya gittiler. Michelson burada 1869 yılında liseyi bitirdi. Başkan Grant tarafından U.S. Naval Academy 'ye çağrıldı. Teğmen olarak mezun olduktan sonra iki yıl gemiyle gezdi. Daha sonra Amiral Sampson'un yanında akademide fizik ve kimya öğretmenliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Galaksiler listesi</span> Vikimedya Liste Maddesi

Aşağıda dikkate değer gökadaların bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Riccardo Giacconi</span> Amerikalı fizikçi (1931 – 2018)

Riccardo Giacconi ; İtalya doğumlu, Amerikalı Nobel Ödülü sahibi astrofizikçi.

Evrenin genişlemesi, gözlemlenebilir evrenin kütleçekimsel olarak bağlı olmayan herhangi iki parçası arasındaki mesafenin zamanla artmasıdır. Bu, uzay ölçeğinin bizzat değiştiği içsel bir genişlemedir. Evren hiçbir şeyin "içine" genişlemez ve "dışında" var olmak için uzaya ihtiyaç duymaz. Teknik olarak ne uzay ne de uzaydaki cisimler hareket etmez. Bunun yerine ölçek içinde değişen şey metrikdir. Evrenin uzay-zaman metriğinin uzaysal kısmı ölçek içinde arttıkça, cisimler giderek artan hızlarda birbirlerinden uzaklaşır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 87</span> galaksi

Messier 87 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 72,08 MIy (22,1 Mpc)uzaklıkta bulunan dev bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Messier, gözlem defterine düştüğü notta gökada için "içinde yıldız olmayan bir bulutsu" diyordu. Oysa Messier'in yıldızsız bulutsu sandığı şey, en az birkaç yüz milyar yıldızdan oluşmuş dev bir sistemdi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 151 olarak "Fışkırmalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Ainslie Common</span>

Andrew Ainslie Common FRS, gökyüzü fotoğrafçılığında yaptığı öncü çalışmalarla tanınmış olan İngiliz amatör gökbilimcidir.

Hubble kanunu, fiziksel kozmolojide gözlemlere verilen isimdir: uzayın derinliklerinde gözlenen nesnelerin dünyadan uzak göreceli bir hızda yorumlanabilir bir Doppler kaymasına sahip olduğu bulunur ve dünyanın gerisinde kalan çeşitli galaksilerin bu Doppler kaymasıyla ölçülen hızı yaklaşık birkaç yüz ışık yılı uzaklığındaki galaksiler için uzaklıklarıyla doğru orantılıdır. Bu normal olarak gözlemlenebilir evrenin uzaysal hacminin genişlemesinin doğrudan bir gözlemi olarak yorumlanır.

Martin Ryle FRS, İngiliz radyo gök bilimcidir. Radyo teleskop sistemlerini devrim niteliğinden geliştirmiş, zayıf radyo sinyallerinden doğru konum tespiti ve görüntüleme yapılabilmesine olanak sağlamıştır. Sydney Üniversitesi'nden Joseph Pawsey 1945 yılında interferometrik ölçümler yaptığını iddia etmesine rağmen, Ryle ve Vonberg 1946 yılında, radyo dalgaboylarında interferometrik astronomik ölçümler yayınlayan ilk gök bilimciler olmuştur. Ryle gelişmiş ekipmanları sayesinde, o yıl evrendeki bilinen en uzak gökadayı görüntülemeyi başarmıştır. Ayrıca Cambridge Üniversitesi Radyo Astronomi bölümünün ilk profesörü ve Mullard Radyo Astronomi Rasathanesinin kurucu müdürü olmuştur. 1972 yılından 1982 yılına kadar ise İngiliz Kraliyet astronomu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Nicholas Mayall</span> Amerikalı gökbilimci (1906 – 1993)

Nicholas Ulrich Mayall, Amerikalı gözlemsel astronomdur. Mayall doktorasını Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den aldıktan sonra, II. Dünya Savaşı süresince MIT'nin Radyasyon Laboratuvarı’nda geçirdiği kısa zaman dilimi haricinde, 1934-1960 yıllarında olacağı Lick Gözlemevi'nde çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Lowell Gözlemevi</span> astronomik gözlemevi

Lowell Gözlemevi, Flagstaff, Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bir gözlemevidir. Lowell Gözlemevi 1894'te kurulmuştur. Böylece, Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuş en eski gözlemevlerinden biri olmuştur. 1965 yılında ise National Historic Landmark ismiyle yeniden adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Galaktik gelgit</span>

Samanyolu Galaksi'si gibi galaksilerin yerçekimsel alanına maruz kalan cisimlere etki eden gelgit dalgaları galaktik gelgit olarak bilinmektedir. Galaktik çarpışmalar, cüce galaksi ya da uydu galaksileri ve Samanyolu Galaksisi'nin Güneş Sistemimizde bulunan Oort bulutundaki gelgit etkisi yaratmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Laura Ferrarese</span>

Laura Ferrarese, FRSC, Kanada Ulusal Araştırma Konseyi'nde çalışan bir uzay bilimi araştırmacısıdır. Birincil çalışması, Hubble Uzay Teleskobu ve Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu verileri kullanılarak gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sandra Faber</span>

Sandra Moore Faber, galaksilerin evrimi üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan bir astrofizikçidir. Kaliforniya Üniversitesi, Santa Cruz'da Astronomi ve Astrofizik Profesörüdür ve Lick Gözlemevi'nde çalışmaktadır. Galaksilerin parlaklığını içlerindeki yıldızların hızına bağlayan önemli keşifler yaptı ve Faber-Jackson ilişkisinin ortak kaşiifi oldu. Faber, Hawaii'deki Keck teleskoplarının tasarımında da etkili oldu.

<span class="mw-page-title-main">William Huggins</span>

Sör William Huggins LN BN RS, eşi Margaret Lindsay Huggins ile birlikte astronomik spektroskopide öncü çalışmaları ile tanınan İngiliz bir gökbilimciydi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük patlama teorisinin tarihi</span>

Büyük patlama teorisi'nin tarihi, büyük patlamanın gözlemlenmesi ve teorik değerlendirmesinin yapılmasıyla başladı. Kozmolojideki teorik çalışmaların çoğu artık temel Büyük Patlama modeline yapılan iyileştirmeleri içermektedir. Teorinin kendisi aslında Belçikalı Katolik rahip, matematikçi, astronom ve fizik profesörü Georges Lemaître tarafından resmîleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Langdon Williams</span>

Elizabeth Langdon Williams, çalışmaları Pluto veya Planet X'in keşfine yardımcı olan Amerikalı bir insan bilgisayar ve astronomdur.

<span class="mw-page-title-main">Boşluklar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu astronomideki boşlukların bir listesidir. Boşluklar, evrenin büyük ölçekli yapısını oluşturan, filamentler arasındaki uzayın özellikle galaksi açısından fakir bölgeleridir. Bazı boşluklara süperboşluklar denir.

Clowes–Campusano LQG, 34 kuasardan oluşan ve yaklaşık 2 milyar ışık yılı boyutundaki bir büyük kuasar grubudur. Gözlemlenebilir evrendeki bilinen en büyük üst yapılardan biridir. Daha büyük olan Devasa-LQG'ye (Huge-LQG) yakın bir konumda bulunur. 1991 yılında Roger Clowes ve Luis Campusano tarafından keşfedilmiştir.