İçeriğe atla

Very Large Telescope

Koordinatlar: 24°37′38″S 70°24′15″W / 24.62733°G 70.40417°B / -24.62733; -70.40417
Very Large Telescope
Dört yardımcı teleskopla birlikte VLT'yi oluşturan dört Teleskop Ünitesi (sağda VST)
ParçasıParanal Gözlemevi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Bulunduğu yer(ler)Antofagasta bölgesi, Şili
Koordinatlar24°37′38″S 70°24′15″W / 24.62733°G 70.40417°B / -24.62733; -70.40417 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
OrganizasyonAvrupa Güney Rasathanesi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Yükseklik2.635 m (8.645 ft) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Gözlem süresi320 gece/yıl Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Dalga boyu300 nm – 20 μm (N-UV, görünür ışık, NIR, SWIR, MWIR ve LWIR)
İlk ışık1998 (ilk Teleskop Ünitesi)
Teleskop çeşidiastronomik gözlemevi Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Çap
  • 4 x 8,2 m Teleskop Ünitesi (UT)
  • 4 x 1,8 m hareketli Yardımcı Teleskoplar (AT)
Açısal çözünürlük0,002 açısal saniye Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Odak uzaklığı120 m (393 ft 8 in) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
eso.org/vlt Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Şili üzerinde Very Large Telescope
Very Large Telescope
Very Large Telescope konumu
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Very Large Telescope ve bazı önemli optik teleskopların primer aynalarının boyutlarının kıyaslaması (click for detail)

Very Large Telescope (VLT) (Türkçe: Çok Büyük Teleskop) Şili'nin Atacama Çölü'nde, 2635 metre yükseklikte Cerro Paranal dağında yerleşik bulunan ve Avrupa Güney Rasathanesi tarafından işletilen dev teleskoptur. VLT, Mapuche dilinde astronomik nesneler için kullanılan Antu, Kueyen, Melipal ve Yepun (sırasıyla; Güneş, Ay, Güneyhaçı ve Venüs)[1] olarak bilinen dört ayrı optik teleskoptan oluşmaktadır ve çok yüksek bir açısal çözünürlük elde etmek için bunlar birlikte kullanılabilmektedir.[2] Teleskopların her biri 8.2 m çapında bir birincil aynaya sahiptir. Teleskoplar 1,8 m açıklığı olan dört hareketli yardımcı teleskop (ATs) tarafından tamamlanan bir dizi oluşturmaktadırlar. Bu teleskoplar, ayna çapı 200 metre olan bir teleskop gibi işlevleri olan bir interferometre oluşturarak birlikte çalışabilirler ya da ayrı ayrı kullanılabilirler.

VLT, görünür ışık ve infrared dalgaboylarında çalışmaktadır. Her bir teleskop uzaydaki nesneleri çıplak insan gözünün gördüğünden yaklaşık 4 milyar kat daha iyi görebilmektedir ve teleskoplar birlikte çalıştığında 0.001 arc-saniyelik bir açısal çözünürlük ortaya çıkmaktadır. Bu Ay'ın mesafesinin yaklaşık iki metreye sıkıştırılmasına eşdeğerdir.[2]

VLT, astronomi için en verimli yer merkezli tesistir ve sadece Hubble Uzay Teleskobu görünür dalga boylarında çalışan tesisler arasında ondan daha fazla bilimsel makale üretmektedir.[3]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ Very-Large-Telescope-VLT[]
  2. ^ a b "The Very Large Telescope". ESO. 14 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011. 
  3. ^ Trimble, V.; Ceja, J. A. (2010). "Productivity and impact of astronomical facilities: A recent sample". Astronomische Nachrichten. 331 (3). s. 338. Bibcode:2010AN....331..338T. doi:10.1002/asna.200911339. 
  4. ^ "A Hard Day's Night Ahead". ESO Picture of the Week. 6 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2013. 

Ayrıca bakınız

  • La Silla Rasathanesi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hubble Uzay Teleskobu</span> Uzay teleskobu

Hubble Uzay Teleskobu (HUT), ismi Amerikalı astronom Edwin Hubble'ın anısına verilmiş; Nisan 1990'da STS-31 Görevi esnasında Uzay Mekiği Discovery tarafından Dünya etrafındaki yörüngesine taşınmış bir uzay teleskobudur. İlk uzay teleskopu olmamasına rağmen, HUT en büyüklerindendir ve birçok üstün özelliğe sahiptir. Ayrıca hem hayati öneme sahip bir araştırma aracı olması hem de astronomi için etkili bir halkla ilişkiler unsuru olması nedeniyle çok tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">La Silla Gözlemevi</span>

La Silla Rasathanesi Şili'de bulunan 18 teleskoplu bir rasathanedir. Bu teleskopların dokuz tanesi European Southern Observatory (ESO) tarafından inşa edilmişlerdir ve rasathanesinde bulunan diğer teleskopların da birçoğuna yine ESO tarafından kumanda edilmektedir. La Silla Rasathanesi, Güney Yarımküredeki en büyük gözlemevlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Güney Rasathanesi</span>

Avrupa Güney Rasathanesi ya da daha resmî adıyla Avrupa Güney Yarımküre Astronomik Araştırmalar Organizasyonu hükûmetlerarası bir astronomi araştırma organizasyonudur ve Avrupa Birliği üyesi olan 12 devlet ile İsviçre tarafından desteklenmektedir. 1962 yılında kurulmuştur ve daha çok işlettiği, aktif optiğin öncülerinden olan New Technology Telescope (NTT) ve dört adet 8 metre sınıfındaki teleskopa sahip olan Very Large Telescope (VLT) gibi Dünya'nın en büyük teleskopları ile üne kavuşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3603</span>

NGC 3603 Karina takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesi ve salma bulutsusu. Güneş sistemimize 20,000 ışık yılı uzaklıkta ve Samanyolu gökadasının yay kolu üzerindedir. John Herschel tarafından 14 Mart 1834 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halka bulutsusu</span>

Ünlenen adıyla "Halka Bulutsusu" Çalgı takımyıldızının kuzeyinde bulunan ve kataloglarda Messier 57, M57 veya NGC 6720 olarak yer alan gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2207 ve IC 2163</span> galaksi çifti

NGC 2207 ve IC 2163 Büyük Köpek takımyıldızında, yaklaşık 127,2 MIy (39 Mpc) uzaklıkta bulunan sarmal galaksi çiftidir. Her iki galaksi de 24 Ocak 1835 tarihinde John Herschel tarafından keşfedilmiştir. NGC 2207 içinde şimdiye kadar dört süpernova gözlenmiştir.

Bu sayfa bazı Galaksi kümelerini listeler.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1097</span> Galaksi

NGC 1097 Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 45 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 9 Ekim 1790 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 77 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Bu gökadanın Arp 77 olarak listelenmesine yol açan "nesne", hemen yanında yer alan eliptik gökada NGC 1097A'dır. NGC 1097 içerisinde SN 1992bd, SN 1999eu ve SN 2003B olmak üzere üç süpernova gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6302</span>

NGC 6302, Akrep takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 4.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan çiftkutuplu bir gezegenimsi bulutsudur. Bu, gözlenmiş en ilginç ve karmaşık gezegenimsi bulutsulardan birisidir. NGC 6302 orta yıldızlı bir galaksinin en sıcak cismidir, tayf bilgileri merkezindeki yıldızın yüzey sıcaklığını 200.000 °K olarak göstermektedir ki bu da bulutsuyu oluşturan yıldızın çok büyük bir yıldız olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 87</span> galaksi

Messier 87 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 72,08 MIy (22,1 Mpc)uzaklıkta bulunan dev bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Messier, gözlem defterine düştüğü notta gökada için "içinde yıldız olmayan bir bulutsu" diyordu. Oysa Messier'in yıldızsız bulutsu sandığı şey, en az birkaç yüz milyar yıldızdan oluşmuş dev bir sistemdi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 151 olarak "Fışkırmalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gözler Gök Adaları</span> galaksi çifti

Gözler Galaksileri ya da Gözler Gök Adaları Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 52 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir galaksi çiftidir. William Herschel tarafından 8 Nisan 1784 tarihinde keşfedilmiştir. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 120 olarak "Yakınında rahatsız edici sarmal gökadalar olan eliptik gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">W. M. Keck Gözlemevi</span>

W. M. Keck Rasathanesi, Hawaii'de bulunan iki teleskoplu bir rasathane. 4145 metre yükseklikte, Mauna Kea'nın zirvesi yakınlarında bulunur. İki teleskobun her birinin ana aynalarının çapı 10 metredir. Bu büyüklükle, Büyük Kanarya Teleskobu'nun hemen ardından Dünya'nın ikinci en büyük teleskobudurlar. İki teleskop tek bir teleskop gibi birlikte çalışabilirler. Her bir teleskobun ağırlığı 300 tondur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2014</span>

NGC 2014, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesi ve salma bulutsusudur. Gökyüzünde Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde bulunur. İskoç astronom James Dunlop tarafından 1826 yılında 22,86 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atacama Large Millimeter Array</span>

Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA), Şili'nin kuzeyinde Atacama Çölü'nde yüksek bir platoda bulunan astronomik interferometre özellikli radyo teleskoplardır. Milimetre ölçülerinde dalgaboylarını belirlemek daha kolay olduğundan rasathane, yüksek ve kuru olması nedeniyle Atacama Çölü'nde 5.000 metre yükseklikteki Chajnantor Platosu'na kurulmuştur. 66 adet 12 metre ve 7 metre çaplarında radyo teleskoplar evrendeki milimetre ve milimetre-altı ölçülerinde dalgaboylarını araştırmaktadır. ALMA'nın evrenin erken dönemlerindeki yıldız doğumları hakkında fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Catherine Cesarsky</span> Fransız gökbilimci (d. 1943)

Catherine Jeanne Cesarsky, modern astrofiziğin birçok merkezi alanındaki başarılı araştırma faaliyetleriyle tanınan Arjantinli ve Fransız gök bilimci. Uluslararası Astronomi Birliği'nin eski başkanı (2006-2009) ve Avrupa Güney Gözlemevi'nin eski genel müdürüdür(1999-2007). 2017 yılında Square Kilometre Array radyo teleskop projesinin Yönetim Kurulu Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dobson teleskobu</span>

Bir Dobson teleskobu, 1965 yılında John Dobson tarafından popüler hale getirilen ve amatör astronomlar için mevcut teleskopların boyutunu büyük ölçüde artırmasıyla tanınan, altazimut kundaklı bir Newton teleskop tasarımıdır. Dobson'ın teleskopları, büyük, taşınabilir, düşük maliyetli bir teleskop oluşturmak için hazır bileşenlerden üretilmesi kolay olan basitleştirilmiş bir mekanik tasarıma sahipti. Tasarım, bulutsular ve galaksiler gibi soluk, derin gökyüzü nesnelerini gözlemlemek için optimize edilmiştir. Bu tür bir gözlem, nispeten kısa odak uzaklığına sahip büyük bir objektif çapı ve daha az ışık kirliliği olan yerlere seyahat için taşınabilirlik gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Teleskobun tarihi</span>

Teleskopun tarihi, 1608'de Hollanda'da bir gözlük üreticisi olan Hans Lippershey tarafından bir patent sunulduğunda ortaya çıkan bilinen en eski teleskopun icadından öncesine kadar götürülebilir. Lippershey patentini almamış olsa da, buluşla ilgili haberler kısa sürede Avrupa'ya yayıldı. Bu erken tasarımı kırılmalı teleskoplar bir dışbükey objektif lens ve içbükey mercekten oluşuyordu. Galileo ertesi yıl bu tasarımı geliştirdi ve astronomiye uyguladı. 1611'de Johannes Kepler, bir dışbükey mercek ve bir dışbükey mercek merceği ile çok daha kullanışlı bir teleskopun nasıl yapılabileceğini açıkladı. 1655'e gelindiğinde, Christiaan Huygens gibi gök bilimciler, bileşik göz mercekleri olan güçlü ama hantal Kepler teleskopları inşa ediyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Olay Ufku Teleskobu</span> interferometrik teleskop dizisi oluşturma projesi

Olay Ufku Teleskobu, dünyanın dört bir yanındaki radyo teleskopların oluşturduğu büyük bir teleskop dizgesidir. EHT projesi, süper kütleli kara deliği gözlemlemek için yeterli açısal çözünürlüğe sahip birleşik bir dizi oluşturan, Dünya çevresindeki birkaç çok uzun temelli interferometri (VLBI) istasyonundan gelen verileri birleştirir. Projenin gözlemsel hedefleri, Dünya'dan gözlemlenen en büyük açısal çapa sahip iki kara deliği içeriyor: süper dev eliptik galaksinin merkezindeki kara delik Messier 87 ve Samanyolu'nun merkezindeki Sagittarius A*(Sgr A*).

<span class="mw-page-title-main">OVRO 40 metrelik Teleskop</span> Kaliforniyada radyo teleskop

OVRO 40 metrelik Teleskop, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde Big Pine yakınlarındaki Owens Vadisi Radyo Gözlemevi'nde bulunan bir radyo teleskoptur. Calteche aittir ve onun tarafından işletilmektedir. Teleskop, Big Pine'ın kuzeyinde bulunan ABD Karayolu 395 bölgesinden rahatlıkla görülebilir.