İçeriğe atla

Verner E. Suomi

Verner Suomi
Doğum06 Aralık 1915(1915-12-06)
Eveleth, Minnesota, ABD
Ölüm30 Temmuz 1995 (79 yaşında)
Madison, Wisconsin, ABD
MilliyetFin-Amerikan
EğitimChicago Üniversitesi (Ph.D., 1953)
Kariyeri
DalıMeteoroloji

Verner Edward Suomi (6 Aralık 1915 - 30 Temmuz 1995 ) Fin-Amerikalı bir eğitimci, mucit ve bilim adamıydı. Meteoroloji uydularının babası olarak kabul edilir. Uzun yıllar boyunca GOES hava durumu uydularında ve televizyondaki hava durumu programlarında görülen bulut görüntülerinin zaman dizilerini üreten araç olan Döndürmeli Tarama Radyometresini icat etti. 2011 yılında fırlatılan Suomi NPP kutup yörüngeli uydusuna onun ismi verilerek onurlandırıldı.

Hayatı

Suomi, Eveleth, Minnesota'da İsveççe konuşan Finliler olan John ve Anna Suomi'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi 1902'de Finlandiya'daki Åland Adaları'ndan Amerika Birleşik Devletleri'ne geldi.[1] (Ailenin soyadı Suomi, Fin kökenlidir ve Fince'de Finlandiya anlamına gelir.) Yedi çocuğun altıncısıydı;[1] Esther ve Edith adlı iki kız kardeşi dışında hepsinden daha uzun yaşadı.[2] Lisansını Winona Öğretmen Koleji'nden (şu anda Winona Eyalet Üniversitesi ) aldı.[3] Lisede fen dersleri verdi. Daha sonra, 1953'te doktora derecesini aldığı Chicago Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak yer aldı.[3]

1948'e gelindiğinde Suomi, Wisconsin-Madison Üniversitesi Meteoroloji Bölümü'nün ilk öğretim üyeleri arasındaydı.[3][4] Suomi, 1965 yılında Robert Parent ile birlikte burada Uzay Bilimi ve Mühendislik Merkezi'ni (SSEC) kurdu.[4] Buradan, Jeostatik yörüngeden görüntü sağlayan ilk meteoroloji uydusu ortaya çıktı. 6 Aralık 1966'da fırlatılan ve Döndürmeli Tarama Radyometresi içeren Uygulama Teknolojisi Uydusu (ATS-1 ) olarak adlandırıldı. Daha sonra Kasım 1967'de dönen tarama kamerası kullanılarak fırlatılan ATS-3, dünyanın tamamını gösteren ilk renkli görüntüleri ortaya çıkardı.[5]

Suomi, 1972'de McIDAS'ın (İnsan-Bilgisayar Etkileşimli Veri Erişim Sistemi) geliştirilmesine öncülük etti [6] 1974'te SMS-1 gibi uyduları tarafından üretilen görüntüleri sergiledi.

Çok popüler bir profesördü ve 1986'da akademiden emekli oldu. Suomi, 79 yaşında Madison, Wisconsin'de öldü.

Onurlar ve Ödüller

Suomi, 1966'da Ulusal Mühendislik Akademisi'ne seçildi, 1976'da Amerikan Felsefe Topluluğu'na seçildi,[7] Ulusal Bilim Madalyası ile ödüllendirildi ve 1977'de Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi,[8] 1984'te Franklin Madalyası ile ödüllendirildi, 1980'de Amerikan Meteoroloji Derneği'nden Charles Franklin Brooks Ödülü ; Uluslararası Meteoroloji Örgütü'nden ömür boyu başarı ödülü ve Dünya Meteoroloji Örgütü'nün Uluslararası Meteoroloji Örgütü Ödülü (IMO Ödülü) ve ilk Walter Ahlstrom Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda başka ödül kazandı.[6]

24 Ocak 2012'de NASA, yakın zamanda fırlatılan NPP Dünya izleme uydusunun adını Dr. Suomi'nin adını verdi.[9] Bu vesileyle, NASA'nın Bilim Misyon Direktörlüğü yönetici yardımcısı John Grunsfeld, "Verner Suomi'nin birçok bilimsel ve mühendislik katkısı, Dünya'nın hava durumu ve iklimi hakkında uzaydan bilgi edinme konusundaki mevcut yeteneğimiz için temel nitelikteydi" dedi.[10] Suomi NPP, 2012 Mavi Bilye fotoğrafını oluşturmak için birleştirilen görüntüleri sağlayan VIIRS cihazını barındırıyor.[11]

Kaynakça

  1. ^ a b Lewis, John M.; Martin, David W.; Rabin, Robert M.; Moosmüller, Hans (2010). "Suomi: Pragmatic Visionary". Bulletin of the American Meteorological Society. 91 (5): 559-577. doi:10.1175/2009BAMS2897.1. 
  2. ^ Verner E. Suomi, 1915-1995 Father of Satellite Meteorology 29 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Space Science and Engineering Center, University of Wisconsin–Madison
  3. ^ a b c Hall, Russell. Verner Suomi (1915–1995) 14 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., On The Shoulders of Giants, Earth Observatory, NASA.gov
  4. ^ a b "Verner Suomi: Scientific Giant". The Capital Times. Madison, WI. 1 Ağustos 1995. s. 40. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2023 – Newspapers.com vasıtasıyla. 
  5. ^ [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ATS-III image collection at the University of Wisconsin-Madison
  6. ^ a b Hall, Russell. Verner Suomi (1915–1995) (p. 3) 21 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., On The Shoulders of Giants, Earth Observatory, NASA.gov
  7. ^ "APS Member History". search.amphilsoc.org. 25 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Verner Edward Suomi". American Academy of Arts & Sciences (İngilizce). 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2022. 
  9. ^ "Most Amazing High Definition Image of Earth - Blue Marble 2012" 2 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NASA @ Flickr.com, 25 January 2012.
  10. ^ Herzog, Karen (26 Ocak 2012). "Satellite renamed to honor UW's Suomi". Milwaukee Journal Sentinel. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 
  11. ^ Memmott, Mark. "'Blue Marble 2012': NASA's 'Most Amazing' High Def Image Of Earth So Far" 8 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Two-Way, National Public Radio, 25 January 2012.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter</span> Güneş Sisteminde yer alan en büyük gezegen

Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenidir. Güneş'ten uzaklığa göre beşinci sırada yer alır. Adını Roma mitolojisindeki tanrıların en büyüğü olan Jüpiter'den alır. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devi sınıfına girmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Teknoloji Enstitüsü</span> ABD, Massachusettste kurulu vakıf üniversitesi

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, Massachusetts'te bulunan özel bir araştırma üniversitesi. Enstitü, Charles Nehri boyunca bir milden (1,6 km) daha fazla, kentsel bir kampüse ve bir kara hibe, bir deniz hibe ve uzay hibesine sahiptir. Enstitü ayrıca MIT Lincoln Laboratuvarı, Bates Merkezi ve Haystack Gözlemevi gibi bir dizi büyük, kampüs dışı tesisin yanı sıra Broad ve Whitehead Enstitüleri gibi kendine bağlı laboratuvarları da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Technion</span> 1924te Hayfa, İsrailde kurulan, İsrailin en eski üniversitesi

Technion, aynı zamanda İsrail Teknoloji Enstitüsü adı verilen bir üniversitedir. 1924'te İsrail'in en önemli liman kenti Hayfa'da kurulan üniversite, İsrail'in en eski üniversitesi unvanını taşımaktadır. Technion özellikle mühendislik ve temel bilimler alanlarına yoğunlaşmış olsa da, mimarlık ve tıp konularında da başarılı çalışmalar gerçekleştirmektedir. 1,325,000 metrekarelik Technion City adı verilen kampüste 85 binaya yayılmış olan 18 fakültesi bulunmaktadır. Lisans düzeyinde 49, lisansüstü düzeyde 65 programı olan Technion'da şu an 13,000 öğrenci okumaktadır ve bunların 10,000'i lisans düzeyinde eğitim almaktadır. Technion öğretim üyeleri Prof. Dr. Avram Hershko ve Prof. Dr. Aaron Ciechanover 2004 yılında kimya alanında Nobel Ödülü almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Meteoroloji uyduları</span>

Meteoroloji uyduları, Dünya'nın çevresindeki bulutların resimlerini çeken, sıcaklık ölçümleri yapan ve bu verileri Dünya'daki merkezlere gönderen uydulardır.

<i>Soluk Mavi Nokta</i> Voyager I tarafından çekilen dünyanın fotoğrafı

Soluk Mavi Nokta, yaklaşık 6 milyar kilometre gibi rekor bir uzaklıktan, 14 Şubat 1990 tarihinde Voyager I aracından kaydedilmiş fotoğraftır. Fotoğrafta, Dünya'nın görünen boyutu bir pikselden daha düşüktür ve gezegenimiz, uzayın yalnızlığında kameraya yansıyan güneş ışığı bantları arasında küçük bir nokta olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Atmosfer kimyası</span> Dünyanın ve diğer gezegenlerin atmosferlerini çalışan atmosfer biliminin bir dalı

Atmosfer kimyası, Atmosfer biliminin bir dalıdır. Dünya atmosferi ile diğer gezegenlerin atmosferlerini inceler. Atmosfer kimyası disiplinler arası araştırma alanıdır ve çevre kimyası, fizik, meteoroloji, bilgisayar modelleme, volkanoloji, iklim bilimi gibi diğer alanlarla da çalışır.

<span class="mw-page-title-main">GeoEye</span>

GeoEye Inc., ABD merkezli ticari uydu görüntüleri şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Ögelman</span> Türk astrofizikçi

Hakkı Boran Ögelman, Türk gökbilimci ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Gemini 12</span>

Gemini 12, NASA Gemini Projesi'nin 1966 yılındaki mürettebatlı bir uzay uçuşuydu. Bu, 10. ve son mürettebatlı Gemini uçuşu, 18. mürettebatlı Amerikan uzay uçuşu ve tüm zamanların 26. uzay uçuşuydu. Gemini 7 ile uzayda kalma rekoruna ulaşan kıdemli James A. Lovell görevin komutanlığına atandı. Ona uzaydaki ilk deneyimiyle astronot Edwin "Buzz" Aldrin eşlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu</span>

Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu merkezi Bengaluru şehrinde bulunan Hint hükümeti'nin uzay ajansıdır. Vizyonu, uzay bilimi araştırması ve gezegensel araştırmayı takip ederken "ulusal kalkınma için uzay teknolojisini kullanmaktır".

<span class="mw-page-title-main">Landsat</span>

Landsat programı veya kısaca Landsat Amerika Birleşik Devletleri yapımı bir yer gözlem uydusu serisidir. NASA / USGS ortak programıdır. Landsat, Dünya'nın uydu görüntülerini elde etmek için devam eden en uzun süreli girişimdir.

<span class="mw-page-title-main">Betül Kaçar</span> Türk araştırmacı, akademisyen

Betül Kaçar, Türk astrobiyolog ve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Aqua (uydu)</span>

Aqua , Dünya'nın yörüngesinde bulunan yağış, buharlaşma ve su döngüsünü inceleyen bir NASA bilimsel araştırma uydusudur. Yeryüzü Gözlem Sistemi'nin (EOS) Aura'dan sonra ikinci en büyük parçasıdır. Ardından ise Terra gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Matyjaszewski</span> Polonyalı-Amerikan kimyager

Krzysztof "Kris" Matyjaszewski Polonya doğumlu, ABD vatandaşı kimyager. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde Doğa Bilimleri Profesörü.

Gilbert Stork, organik kimya ile ilgilenen bir bilim insanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Uydu görüntüleri</span> Yapay bir uydudan alınan Dünya veya başka bir gök bilimsel cismin görüntüsü

Uydu görüntüleri, dünyada devletler ve işletmeler tarafından işletilen görüntüleme uyduları tarafından toplanan Dünya'nın görüntüleridir. Uydu görüntüleme şirketleri, Apple Haritalar ve Google Haritalar gibi işletmelere ve hükûmetlere lisans vererek görüntüleri satar.

<i>Galileo</i> (uzay aracı) Jüpiter gezegenini ve uydularını inceleyen NASA uzay aracı

Galileo uzay aracı veya Galileo projesi, Jüpiter gezegeni ve uydularının yanı sıra Gaspra ve Ida asteroitlerini de inceleyen bir Amerikan robotik uzay sondasıdır. İtalyan astronom Galileo Galilei'den adını alan sonda, bir adet yörünge aracı ve bir adet giriş sondasından meydana gelmektedir. Uzay Mekiği Atlantis tarafından 18 Ekim 1989'da STS-34 kullanılarak Dünya yörüngesine yerleştirildi. Galileo, Venüs ve Dünya'nın yerçekimsel destek geçişlerinin ardından 7 Aralık 1995'te Jüpiter'e ulaştı ve bir dış gezegenin yörüngesine giren ilk uzay aracı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mariner 6 ve 7</span>

Mariner 6 ve Mariner 7, NASA'nın daha geniş Mariner programının bir parçası olarak 1969'da Nasa'nın Mars'a ilk iki görevini gerçekleştiren uzay araçlarıydı. Mariner 6, Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonundaki Fırlatma Kompleksi 36B'den; Mariner 7 Cape Kennedy'deki Fırlatma Kompleksi 36A'dan fırlatıldı. Misyonun hedefleri, gelecekteki araştırmalar için, özellikle de dünya dışı yaşam arayışıyla ilgili olanlar için temel oluşturmak ve gelecekteki Mars görevleri için gerekli teknolojileri göstermek ve geliştirmek için yakın uçuş sırasında Mars'ın yüzeyini ve atmosferini incelemekti.

<span class="mw-page-title-main">Landsat 1</span>

Eskiden ERTS-A ve ERTS-1 olarak adlandırılan Landsat 1 (LS-1), ABD'nin Landsat programının ilk uydusuydu. Nimbus 4 meteoroloji uydu'sunun değiştirilmiş bir versiyonuydu ve 23 Temmuz 1972'de Kaliforniya'daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'nden Delta 900 roketiyle fırlatıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.