İçeriğe atla

Vermut

Bir vermut markası.

Vermut, (Almanca:Wermut yavşan anlamını verir) alkolle takviye edilerek güzel kokulu bitki ve baharatlarla "aromatize" edilmiş bir tür şaraba verilen addır. Şarabın 'alkolle takviyesi'nden kasıt içerisine brandy veya benzeri bir distile (damıtık) alkollü içecek ilave edilmesidir. Popüler aromalı şarap ve fortifiye şarap türü sayılır. Vermutun aromatizasyonu ise genelde tarçın, kakule, pelin otu ve mercanköşk gibi aromatik bitkilerle yapılmakla beraber birçok vermut üreticisi işlemde kullandığı bitkilerin reçetesini ticari bir sır olarak saklamaktadırlar. Aromatizasyon işlemi geçmişte, vermut yapımında kullanılan ucuz ve kalitesiz beyaz şarabın tadını düzeltmek için yapılmıştı. Bugün dahi vermut yapımında özelliği olmayan ucuz beyaz şaraplar kullanılmaktadır. Vermutun ortalama alkol oranı %17-18'dir.

Tarihsel olarak iki ana vermut türü vardır: tatlı ve kuru. Vermut üreticileri, talep ve rekabete yanıt vererek ekstra kuru beyaz, tatlı beyaz (blanc veya bianco), kırmızı, kehribar (ambre veya rosso) ve pembe dahil olmak üzere ek stiller yarattılar.[1]

Pelin otuyla aromatize edilmiş şarabın tarihi Eski Roma'ya kadar dayanmakla beraber, vermut ilk kez 18. yüzyılın ortalarında İtalya'da ticari olarak üretilmiş ve buradan bütün dünyaya yayılmıştır. Bu nedenle vermutun memleketinin İtalya olduğu kabul edilir. Şarabın üretildiği her ülkede vermut da üretilmektedir. Bugün en önemli vermut üreticisi ülkeler İtalya ve Fransa'dır.

Adının kökeni

Vermut adını, bilimsel adı Artemisia absinthium olan pelin otu'ndan alır. Pelin otunun İngilizcedeki adı Wormwood'dur. Almanlar ise bu bitkiyi Wermutkraut veya Wermut olarak adlandırırlar. Antik Çağ'da ilaç olarak kullanılmış olan bu bitki absent adlı sert içkinin de ana maddesiydi. Bitki eski İngilizcede "wermōd" olarak adlandırılıyordu.

Kullanılan aroma verici maddeler

Vermut yapımında beyaz şaraba Brandy dışında ilave edilen aromatik bitki ve baharatlardan bir kısmı şunlardır:[2]

Türler

Genel olarak üç tür (veya stil.biçim) vermut bulunmaktadır, bunlar:

  1. Ekstra sek (Extra dry): (Fransız vermut da denir) Kokteyllerin yapımında kullanılır.
  2. Beyaz (bianco): (Bianco İtalyancada beyaz) martini gibi kokteyllerin yapımında kullanılır.
  3. Kırmızı (rosso): (Rosso İtalyancada kırmızı) (İtalyan vermut veya tatlı vermut da denir) Renklendirilmesinde karamel kullanılır. Aperitif (yemek öncesi iştah açıcı) olarak katışıksız içildiği gibi Manhattan gibi kokteyllerin de karışımında kullanılır.

Not: "Martini", içine vermut da katılan bir kokteyl türünün ismi olduğu gibi, ayrıca Martini adında bir İtalyan vermutu markası da vardır.

Vermut markaları

Bazı ünlü vermut markaları şunlardır:

  • Cinzano : 1757'den bu yana üretilen İtalyan vermutu.
  • Campari : 1860'tan beri üretilen İtalyan vermutu. 1999'da Cinzano'yu satın aldı.
  • Contratto : 1867'den beri üretilen İtalyan vermutu.
  • Martini : 19. yüzyılın başlarından beri üretilen İtalyan vermutu.
  • Noilly Prat : 1813'ten beri imal edilen Fransız vermutu.
  • Punt e Mes : İtalyan vermutu.
  • Gancia Originale : İtalyan vermutu.
  • Dubonnet : Fransız vermutu
  • Pimm's : İngiliz vermutu
  • Vermut : Türk vermutu. Türkiye'de daha önce Tekel tarafından uzun yıllar üretilmiş olan Tekel Vermutu, Tekel özelleşip Mey Şirketi tarafından satın alındıktan sonra da Vermut adıyla Bilecik İçki Fabrikası'nda üretilmeye devam edilmektedir.

Tüketilme şekilleri

  • Aperitif olarak: Vermut aperitif olarak yani yemeklerden önce iştah açıcı olarak tüketilebilir. Daha çok da tatlı olan İtalyan vermutu veya kırmızı (rosso) vermutlar aperitif olarak alınmaktadırlar.
  • Kokteyllerin içinde: Özellikle ekstra sek (extra dry) ve beyaz vermutlar (bianco) kokteyllerde kullanılırlar, ama kırmızı vermutların da kokteyllerde kullanıldığı olur. En ünlü iki vermut kokteyli şunlardır:
  1. Martini : Beyaz vermutun kullanıldığı en ünlü kokteyl Martini'dir. Kokteylin ana bileşeni ise cin'dir. Kısaca 5,5 cl cin + 1,5 cl sek vermut buzla çalkalanıp yeşil zeytinle servis edilir. (Ayrıca "Martini" adında bir İtalyan vermut markasının bulunduğu da unutulmamalıdır)
  2. Manhattan : Bu kokteylde ise kırmızı tatlı vermut kullanılır. Ana bileşeni Kanada Viskisidir. Kirazla servis edilir.
  • Yemek pişirmede : Daha ziyade kokteyllerin vazgeçilmez malzemelerinden biri olarak kullanılmakla beraber vermut, yemek pişirmede beyaz şarabın yerine de sıklıkla kullanılmaktadır. Şarabın aksine, alkolle takviye edilmiş olduğu için çabucak ekşiyip bozulmaz. Raf ömrünün şaraba oranla çok daha uzun olması nedeniyle şarap alternatifi olarak gurme mutfaklarında sürekli olarak el altında bulundurulmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021. 
  2. ^ Bütün Yönleriyle İçki ve Kokteyl Rehberi. Ahmet Sapaz. İnkılâp Kitabevi s. 135

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pelin otu</span>

Pelin otu, papatyagiller (Asteraceae) familyasından Anadolu'da doğal olarak bulunan bir yavşan türü. 120 cm'ye kadar uzayabilen bu bitki grimsi ya da beyazımsı yeşil renkli, parçalı yapraklıdır. Itırlı bir bitkidir. Hekimlikle kullanılır. Genellikle Akdeniz bölgesinde yetişir, kırmızı çiçekleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hardal</span>

Hardal, turpgiller (Brassicaceae) familyasından, tohumları baharat olarak kullanılan, sarı çiçekli, otsu bir bitkidir. On kadar farklı türü olmasına karşın üç ana türü genelde baharat olarak bilinir ve kullanılır. Bunlar: Beyaz, siyah ve kırmızı hardaldır. Kırmızı hardal Hint hardalı olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İçki</span> Etanol içeren içecek

İçki ya da alkollü içecek, etanol içeren bir içecektir. Likör, viski, cin, votka, rom, tekila, şarap, bira, vermut; dünyada yaygın olarak tüketilen içkilerdendir. Alkollü içeceklerin tarihi'nin Neolitik dönemli erken bir tarihe kadar uzanması düşünülmektedir. Alkollü içeceklerin tüketimi, birçok kültürde önemli bir sosyal rol oynar. Çoğu ülkede alkollü içeceklerin üretimini, satışını ve tüketimini düzenleyen yasalar vardır. Düzenlemeler, yüzde alkol içeriğinin etiketlenmesini ve bir uyarı etiketinin kullanılmasını gerektirebilir. Yasal içki içme yaşı dünya genelinde 15 ile 21 yaş arasında değişir. Bazı ülkeler bu tür faaliyetleri tamamen yasaklıyor, ancak alkollü içecekler dünyanın birçok yerinde yasaldır. Alkolün sağlık üzerindeki olumsuz etkileri birçok ülkelerde önemli sorun hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ'da Avrupa mutfağı</span> 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinleri, yeme alışkanlıkları ve yemek pişirme yöntemleri

Orta Çağ Avrupa mutfağı, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinlerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern mutfak kültürünün temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Martini</span>

Martini, cin ve vermut ile yapılan ve zeytin ya da limonla süslenen bir kokteyldir. Yıllar içinde martini en iyi bilinen karışık alkollü içeceklerden biri haline geldi. Popüler bir varyasyon olan votka martini, kokteylin temel ruhu için cin yerine votka kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Crème de Cassis</span> kuş üzümü aromalı bir likör

'Crème de cassis kan renginde, tatlı, siyah frenk üzümü esaslı bir likördür ve bir aperitif olan kir'in yapımında kullanılır. İçeceğin günümüzdeki hali, önceki yüzyılların ratafia de cassisin yerine geçerek, ilk defa Fransa'nın Burgonya bölgesinde 1841 yılında yapıldı. Votka veya rom gibi saf alkolün içinde ezilmiş frenk üzümlerine sonrasında şeker eklenmesiyle elde edilir. Crème de cassis Burgonya bölgesi kaynaklı bir içecek olmakla beraber, Fransa'nın diğer şehirlerinde ve Lüksemburg ile Québec'te de yapılır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan şarabı</span>

İtalyan şarabı, dünyada şarapçılık yapılan en eski ülkelerden biri olan İtalya'da yapılan şaraba verilen addır. İtalya dünyanın en önemli şarap üreticilerinden biridir ve 2005 yılı itibarı ile dünya üretiminin yaklaşık beşte birini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çikolata likörü</span> Likör Çeşiti

Çikolata likörü, çikolata gibi tatlandırılmış bir likördür.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz şarap</span> bir şarap türü

Beyaz şarap, maserasyon olmadan fermante edilen bir şarap türüdür. Rengi saman sarısı, sarı-yeşil veya altın sarısı olabilmektedir. Herhangi bir renkte kabuğa sahip olabilen üzümlerin renksiz posasının alkolik fermantasyonu ile üretilir. Beyaz şarap en az 4.000 yıldır varlığını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chardonnay</span>

Chardonnay, beyaz şarap üretiminde kullanılan bir yeşil üzüm çeşididir. Çeşit, doğu Fransa'nın Burgundy şarap bölgesi kökenlidir, ancak günümüzde İngiltere'den Yeni Zelanda'ya kadar şarap üretilen çoğu bölgede yetiştirilmektedir. Yeni ve gelişmekte olan şarap bölgeleri için Chardonnay yetiştiriciliği uluslararası şarap pazarına kolay giriş yolu olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Grappa</span> İtalyan alkollü içeceği

Grappa alkollü bir içecektir: hacmen yüzde 35 ila 60 alkol içeren üzüm bazlı bir İtalyan brendisidir.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Şarabın tatlılığı</span>

Şarabın öznel tatlılığı, sınıflandırılması, yaşlanması ve tadımında da önemli bir unsurdur. Şaraptaki şekerin miktarı ve göreceli alkol, asit ve tanen seviyesi de çeşitli faktörlerin etkileşimiyle belirlenir. Şeker ve alkol şarabın tatlılığını artırır; asitler (ekşilik) verirken acı tanenler buna karşı koyar. Bu ilkeler Émile Peynaud'un The Taste of Wine adlı 1987'deki çalışmasında özetlenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Saperavi</span>

Saperavi Gürcistan'a özgü; asidik, teinturier tipi bir üzüm çeşididir ve bölgenin en iyi bilinen şaraplarının çoğunun yapımında kullanılır. Ermenistan, Moldova, Ukrayna, Özbekistan, Azerbaycan, New York Eyaleti ve Kuzeydoğu Ohio ve Türkiye'de Artvin ilinde az miktarlarda yetiştirilmektedir. Yaprakları 3 loblu, iri ve yuvarlaktır. Meyveleri türüne bağlı olarak orta ila büyük, eliptik veya yuvarlak, koyu mavimsi ve ince kabukludur; yaklaşık 5 aylık olgunlaşma süresi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fortifiye şarap</span>

Fortifiye şarap , yüksek alkollü damıtılmış bir içki eklenerek alkolü yükseltilen bir şarap çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cacciatore</span>

Cacciatore; İtalyanca "avcı" anlamına gelir. Mutfakta alla cacciatora soğan, otlar, genellikle domates, sıklıkla dolmalık biber ve bazen de şarapla "avcı usulü" hazırlanan bir yemeği ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Lillet</span>

Lillet, Bordeaux yakınlarındaki Podensac'ta üretilen şarap bazlı bir aperitiftir. %85 şarap, %15 meyve likörü ve kınakınadan oluşmaktadır. Kullanılan şaraplar, Fransız şarabı, ağırlıklı olarak Bordeaux şarabıdır. Meyve likörleri, tatlı portakal ve acı portakal gibi meyve kabuklarının alkolde birkaç hafta soğuk demleme infüzyonu ile elde edilir. Meşe fıçılarda geleneksel yöntemle yıllandırılır. Marka, Pernod Ricard grubuna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Muscat Blanc à Petits Grains</span>

Muscat Blanc à Petits Grains, Vitis vinifera'nın Muscat ailesinin bir üyesi olan Yunan kökenli bir beyaz şarap üzümüdür. İsmi, karakteristik küçük tane boyutundan ve sıkı salkımlarından gelir. Moscato bianco, Muscat blanc, Muscat Canelli, Muscat de Frontignan, Muscat de Lunel, Muscat d'Alsace, Muskateller, Moscatel de Grano Menudo, Moscatel rosé ve Sárgamuskotály gibi çeşitli yerel isimlerle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Erbaluce</span>

Erbaluce veya Erbaluce bianca, esas olarak Canavese'deki Caluso civarındaki Piedmont bölgesinde yetiştirilen beyaz bir İtalyan şarap üzümüdür. Sek sofra şaraplarına ek olarak, passito gibi koyu altın rengine sahip tatlı şaraplar yapmak için kullanılır. Üzümün Piedmont bölgesinde uzun bir geçmişi vardır, ilk yazılı kayıt 1606'ya dayanır ve büyük olasılıkla kuzey Piedmont'un dağlık tepelerinde ortaya çıkmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.