İçeriğe atla

Vermont

Koordinatlar: 44°00′N 72°42′W / 44°K 72.7°B / 44; -72.7
Başlığın diğer anlamları için Vermont (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Vermont
Eyalet
Vermont bayrağı
Bayrak
Vermont mührü
Mühür
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
BaşkentMontpelier
En büyük şehirBurlington
İdare
 • ValiPhil Scott (R)
 • Vali vekiliDavid Zuckerman (D)
 • Üst meclisVermont Senatosu
 • Alt meclisVermont Temsilciler Meclisi
 • SenatörlerBernie Sanders (D)
Peter Welch (D)
Yüzölçümü
 • Toplam24,923 km²
 • Kara
23,957 km² (9,249 mil²)
 • Su
989 km² (381 mil²)
Rakım300 m
En yüksek nokta1,340 m (4,396 ft)
En alçak nokta29 m (95 ft)
Nüfus
 (2020)[1]
 • Toplam643.503
 • Yoğunluk26,1/km²
Zaman dilimiUTC-05.00
 • Yaz (YSU)UTC-04.00
ISO 3166 koduUS-VT
Resmî site
vermont.gov

Vermont, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New England bölgesinde yer alır. Güneyde Massachusetts, doğuda New Hampshire, batıda New York ve kuzeyde de Québec'le çevrilidir.

Tarih

Vermont yöresinde önceleri avcılık ve balıkçılıkla geçinen Amerika Yerlileri yaşıyordu. Fransız kâşif Samuel de Champlain, 1609'da eyaletin kuzeybatı sınırındaki Champlain Gölünü buldu. Fransızlar 1666'da Isle La Motte'ta ilk sürekli Avrupalı yerleşimini kurdular. Hollandalı ve İngilizlerin de 18. yüzyılda yerleşimler kurdukları yöre 1763'te bütünüyle İngilizlerin denetimine girdi. New York ve New Hampshire'ın hak iddialarına karşın Vermontlular 1777'de bağımsız bir cumhuriyet kurdular. Vermont 1791'de 14. eyalet olarak ABD'ye katıldı. Daha sonra hızlı bir gelişme gösterdi, ama 1830'lardan sonra birçok kişi eyaletten ayrılarak ülkenin başka yerlerine göç etti. Amerikan İç Savaşı'nda (1861-1865) Vermont Pensilvanya'nın kuzeyinde çarpışmaya sahne olan tek eyaletti.

Coğrafya & iklim

Apalaş dağ sisteminin bir parçası olan Green Dağları, eyaletin neredeyse tamamını kaplar. Eyaletin en yüksek noktası olan Mansfield Dağının denizden yüksekliği 1.339 m'dir. Eyaletin yalnızca %15'i verimli, düz araziden oluşur. Irmakların çoğu Champlain Gölüne dökülür; bütünüyle eyalet içinde yer alan yaklaşık 400 göl vardır.

İklim genelde soğuktur, daha sıcak olan güneyiyle, kuzey bölgeleri arasında bariz sıcaklık farklılıkları vardır. Kış aylarında sıcaklık -37 °C ya da altına düşebilir (en düşük sıcaklık -46 °C (1933) olarak saptanmıştır), yazın da sıcaklık 30 °C'nin üstüne çıkmaz.

Demografi & kültür

2005 tahmini nüfusu 623.050 olan Vermont'ta, Beyazların toplam nüfus içindeki payı %98'dir. 50 ABD eyaleti arasında beyaz nüfusun en yoğun olduğu ikinci eyalettir. New England'ın İngiliz ve Protestan Yankee kültürünün uzantısı olmakla beraber, eyaletin kültür yaşamında zamanla öbür etnik gruplar; Fransızlar ya da Fransız kökenli Kanadalılar, İtalyanlar ve Polonyalılar da önem kazanmıştır.

Ekonomi

Mandıracılığın temel tarımsal etkinlik olduğu Vermont'ta, turizm en önemli ekonomik faaliyettir. Yazın orman ve dağları, kışın da çok sayıda kayak merkezi birçok ziyeretçiyi eyalete çeker. Turizmin ekonomik üretim içindeki payı %27'dir. Mermer, granit, asbest, akçaağaç şurubu üreticiliği ve arduvaz madenciliği de önem taşır.

Kaynakça

  1. ^ "2020 Census Apportionment Results". census.gov. Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Azerbaycan (eyalet)</span> İranda bir eyalet.

Batı Azerbaycan, İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ve Zencan ile güneyinde Kürdistan eyaletleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Georgia</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Georgia, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde bulunan bir eyalettir. 153,952 km²'lik yüzölçümüyle Doğu ABD'nin en büyük eyaletidir. 2020 verilerine göre nüfusu 10.711.908 kişidir. Eyalet kuzey dağları, Piedmont Platosu ve kıyı düzlüğü olarak üç bölgeye ayrılır. Savannah Nehri, St. Marys Nehri ve Chattahoochee Nehri başlıca nehirlerdir. Başkenti ve en büyük şehri Atlanta'dır. 6 milyon nüfusuyla Atlanta metropolitan alanı eyalet nüfusunun %57'sini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bermuda</span> Atlas Okyanusunda, A.B.D.nin doğu ve Karayiplerin kuzey açıklarında Britanya denizaşırı bölgesi olan bir takımada

Bermuda, tam adıyla Bermuda Adaları, Atlas Okyanusu'nda, ABD'nin doğu ve Karayipler'in kuzey açıklarında bir takımadadır. Birleşik Krallık'ın denizaşırı topraklarından biridir. Ana ada olan Bermuda adası dâhil yedi ana ada ile 150 küçük ada ve kayalıktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Schleswig-Holstein</span> Almanyada eyalet

Schleswig-Holstein, Almanya'nın en kuzeydeki eyaletidir. Güneyde Hamburg eyaletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Vorpommern eyaleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.

<span class="mw-page-title-main">Maine</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Maine, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kuzeydoğusunda bulunan New England bölgesindeki bir eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">New Jersey</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New Jersey, NJ ya da Türkçe adıyla Yeni Jersey, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin doğu kıyısının orta kesimlerindeki eyalet New York, Pensilvanya ve Delaware ile komşudur. ABD'nin en küçük eyaletlerinden olan NJ, New York Manhattan adasına 2 tünel ve 1 asma köprüyle bağlanmıştır. Eyaletin bazı kesimleri coğrafi olarak New York ve Philadelphia metropolitan alanları içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">New Hampshire</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New Hampshire, Amerika Birleşik Devletleri'nin 50 eyaletinden biridir. Avrupa'dan gelen göçmenler ilk defa 1623 yılında buraya yerleştiler. New Hampshire, 4 Temmuz 1776 tarihinde Bağımsızlık Bildirgesi'yle bağımsızlıklarını ilan ederek Amerika Birleşik Devletleri'nin çekirdeğini oluşturan ilk Onüç Koloni'den biri oldu. Eyalet, ABD'nin kuzeydoğusunda New England bölgesinde yer alır. Nüfus ve yüzölçüm bakımında Amerika Birleşik Devletleri'nin en küçük 10 eyaletinden biridir. En büyük şehri olan Manchester'in bile nüfusu sadece 100.000 civarında kalır.

<span class="mw-page-title-main">Nevada</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Nevada, Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı, Dağlık Batı ve Güneybatı bölgelerinde bulunan bir eyaletidir. Komşuları batıda Kaliforniya, kuzeybatıda Oregon, kuzeydoğuda İdaho, doğuda Utah ve güneydoğuda Arizona eyaletleridir. Nevada ABD'de 7. en büyük, 35. en kalabalık ve 9. en düşük nüfus yoğunluğuna sahip eyalettir. Nüfusun üçte ikisi 3 büyük şehrin birleşiminden oluşan Las Vegas metropolitan bölgesinde yaşar. Başkenti Carson City'dir ve en büyük kenti Amerika Birleşik Devletleri ve dünyanın kumar merkezlerinden olan Las Vegas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Wyoming</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Wyoming, ABD'nin bir eyaletidir. Başkenti Cheyenne'dir. Wyoming'in yıllık ekonomik üretimi 27,4 milyar dolardır. Bölgenin dağlık olmasına karşın tarım faaliyetleri geçmişten bugüne dek sürmektedir. Ayrıca doğalgaz, uranyum, kömür gibi doğal kaynakları mevcuttur. ABD'nin en az nüfusa sahip eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Wisconsin</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Wisconsin, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Eyaletin adı Wisconsin Gölü'nden gelir.

<span class="mw-page-title-main">New England</span> ABDde tarihi bölge

New England veya diğer kullanımıyla Yeni İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğu köşesine verilen isimdir. Bölgeyi oluşturan 6 eyâlet Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island ve Vermont'dur.

<span class="mw-page-title-main">New York (eyalet)</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New York, ABD'nin Orta Atlantik ve Kuzeydoğu bölgesinde bulunan eyaletlerinden birisidir. Başkenti Albany, en büyük şehri New York'tur. 62 vilayete sahiptir. 20,2 milyon kişilik nüfusu ile ülkenin nüfusu en yüksek dördüncü eyaletidir. Nüfusun üçte ikisi New York metropoliten alanında yaşamaktadır. Vermont, Massachusetts, Connecticut, New Jersey ve Pensilvanya ile karadan, Rhode Island ile de sudan komşudur. Ayrıca Kanada'nın Québec ve Ontario bölgelerine uluslararası sınırı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Karolina</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Güney Carolina, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde bir eyalettir. Kuzeyinde Kuzey Karolina, güneydoğusunda Atlas Okyanusu ve güneybatısında Savannah Nehri boyunca Georgia ile sınırlanmıştır. Güney Carolina, 2020 nüfus sayımına göre 5.124.712 kayıtlı nüfusuyla ABD'nin en geniş 40. ve en kalabalık 23. eyaletidir. 2019'da GSYİH'si 213,45 milyar dolardı. Güney Carolina 46 ilçeden oluşmaktadır. Başkent, 2019'da 133.273 nüfusa sahip Columbia'dır; en büyük şehri ise 2019 nüfusu 135.257 olan Charleston'dur. Greenville–Anderson–Mauldin metropol bölgesi, 2018'de 906.626 nüfus tahminiyle eyaletteki en büyük bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Pensilvanya</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Pensilvanya veya Pennsylvania, Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu eyaletlerinden biridir. Pensilvanya adı İngiliz Amirali William Penn'in soyadı ve ormanlık alan (woodland) anlamındaki "sylvania" kelimesinin İngiliz kralı II. Charles tarafından birleştirilmesi ile türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Lawrence Nehri</span>

Saint Lawrence Nehri ya da Aziz Lawrence Nehri, güneybatı-kuzeydoğu istikameti yönünde akan ve Kuzey Amerika kıtasının orta bölgelerinden geçen büyük bir nehirdir. Nehir, Büyük Göller'i Atlas Okyanusu'na bağlar. Kanada'nın eyaletleri olan Québec ve Ontario boyunca ilerleyen nehir, aynı zamanda iki eyaletin sınırının bir bölümünü de oluşturur. Nehir, güneyde Ontario (Kanada) ile New York (ABD) arasında doğal uluslararası sınırı da belirler.

<span class="mw-page-title-main">Tahran (eyalet)</span>

Tahran Eyaleti (Farsça : استان تهران; Ostān-e Tehrān), İran'ın 31 eyaletinden biri.

Bu listede Amerika Birleşik Devletleri'nin şehir, kasaba ve köylerinin listelerine bağlantılar bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde pek çok yerleşim yerine Avrupa'dan isimler verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu</span> ABD Federal İstatistik Sistemine bağlı büro

Amerika Birleşik Devletleri Nüfus Sayım Bürosu ABD Federal İstatistik Sistemi'ne bağlı bir bürodur. Amerikan halkı ve ekonomisi hakkında veri üretiminden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Doğu Kıyısı</span> ABDnin doğusunda Atlantik Okyanusu kıyısında bulunan bir kıyı bölgesi

Amerika Birleşik Devletleri Doğu Kıyısı, Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusunda Atlantik Okyanusu kıyısında bulunan bir kıyı bölgedir. Atlas Okyanusu'nda kıyı şeridindeki eyaletler kuzeyden güneye, Maine, New Hampshire, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New York, New Jersey, Delaware, Maryland, Virginia, Kuzey Carolina, Güney Carolina, Georgia ve Florida'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.