İçeriğe atla

Veri yönetimi

Veri yönetimi, önemli veri kaynakları ve yönetim arasında bağlantı kuran yönetimle ilgili tüm ilkeleri içerir.

Tanım

Uluslararası Veri Yönetimi Birliği (DAMA International) tarafından yapılan resmi tanıma göre profesyonel organizasyonlarda veri yönetimi uzmanlığı: ‘’Veri Kaynağı Yönetimi, bir işletmenin yaşam döngüsünün düzgünce ilerlemesi için gereken yapılar,politikalar,alıştırmalar ve prosedürlerin geliştirilmesi ve düzenlenmesidir. ‘’

Veri Döngüsü

Uluslararası Veri Yönetimi Birliği (DAMA) tarafından yapılan bir diğer tanıma göre de Bilgi Tabanı Veri Yönetimi: ‘’ Veri yönetimi korunan,dağıtılan ve veri değeri,bilgi kazancı olarak geliştirilen planlar, programlar, politikalar ve uygulamaların ilerletilmesi, yürütülmesi ve değerlendirilmesidir.’’

Veri yönetimi kavramı 1980’lerdeki art arda işlenmeden rastgele işlenmeye geçerken ortaya çıktı. O zamandan şimdiye bir yerdeki bir olay tek normal bir erişim diski kullanılarak da depolanması teknik olarak mümkün olduğundan beri veri yönetimi işlem yönetiminden daha önemli hale geldi.

Şirkete ait veri kalitesi yönetimi

Şirkete ait veri kalitesi yönetimi (Corporate Data Quality Management, CDQM) Avrupa Nitelik Yönetimi Kurumu ve Şirket Veri Niteliği Yönetim Becerisi Merkezi’ne (The Competence Center Corporate Data Quality, CC CDQ, St. Gallen Üniversitesi) göre şirketin veri niteliğini arttırmaya yönelik etkin ve önleyici aktiviler planlama işidir.

  • Şirket Veri Kalitesi Stratejisi: Şirkete Ait Veri Niteliği Yönetimi (Corporate Data Quality Management,CDQM)’e göre işletmeye yön veren çeşitli amaçlara yönelik pek çok bölümle ilgilenen bir organizasyon.
  • Şirket Verileri Niteliği İçin Veri Yapılanması: Veri yapılanması kesin tanım ve şirketin kavramsal modelini içeren veri amacı kalıbından meydana gelir.
  • Şirket Verileri Niteliği Uygulamaları Bilgisayar yazılım sistemli uygulamalar Şirkete Ait Veri Niteliği Yönetimi (Corporate Data Quality Management,CDQM) tarafından destekleniş olmalı. Onlar tarafından planlanan,izlenen,yönetilen ve sürekli geliştiriliyor olmalı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kurumsal kaynak planlaması</span> kurumun kaynaklarını verimli şekilde kullanacak şekilde planlaması

Kurumsal kaynak planlaması ya da işletme kaynak planlaması, işletmelerde mal ve hizmet üretimi için gereken işgücü, makine, malzeme gibi kaynakların verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayan bütünleşik yönetim sistemlerine verilen genel addır. Kurumsal kaynak planlaması (KKP) sistemleri, bir işletmenin tüm veri ve işlemlerini bir araya getirmeye veya bir araya getirilmesine yardımcı olmaya çalışan ve genelde kullanımı kolay olan sistemlerdir. Klasik bir KKP yazılımı işlem yapabilmek için bilgisayarın çeşitli yazılım ve donanımlarını kullanır. KKP sistemleri temel olarak değişik verilerin saklanabildiği bütünleşik bir veritabanı kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Lojistik</span> kaynak akışının yönetimi

Lojistik ya da nakliye; ürün, hizmet ve insan gibi kaynakların, ihtiyaç duyulan yerde ve istenen zamanda temin edilmesi için bir araç olarak tanımlanabilir. Herhangi bir pazarlama veya üretim organizasyonunun lojistik destek olmadan başarılması çok zordur. Lojistik; nakliye, envanter, depolama, malzeme idaresi ve ambalajlama bilgilerinin birleştirilmesini kapsar. Lojistik işletme sorumluluğu, ham maddenin coğrafi konumlanması, sürecin işletilmesi ve ihtiyaçların mümkün olan en düşük maliyetle karşılanarak işin bitirilmesidir. Lojistik yönetimi, tedarik zinciri yönetimi ve tedarik zinciri mühendisliği'nin bir parçasıdır

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yönetim bilişim sistemleri</span> İşletme ve Bilgisayar bilimlerini kapsayan bir iş alanı

Yönetim Bilişim Sistemi terimi, sonundaki sistem sözcüğü tekil olarak kullanıldığında, hareket işlem kayıtlarını oluşturan verileri özetleyerek yönetim raporları üreten, bir bilgisayar tabanlı bilişim sistemi anlamına gelmektedir. Yönetim bilişim sistemleri ilk kez 1960'lı yılların ortalarında muhasebe, satınalma, stok, üretim, satış ve bordro konularında dönemsel raporlar hazırlamak amacı ile kullanılmıştır.

İnsan kaynakları yönetimi (İKY), herhangi bir organizasyonda insan kaynaklarının organizasyona, bireye ve çevreye yararlı olacak şekilde bulunulan yerin yasalarına ters düşmeyecek şekilde, etken yönetilmesini sağlayan fonksiyon ve çalışmalarının tümüdür. Aynı zamanda hem akademik çevreyi hem de dünyasını ilgilendiren yönetim dalına da insan kaynakları yönetimi denir.

Kriz, bir örgütün üst düzey hedeflerini ve işleyiş biçimini tehdit eden veya hayatını tehlikeye sokan, acil karar verilmesi gereken, uyum ve önleme sistemlerini yetersiz hale getiren gerilim durumudur.

Hoshin Kanri, bir organizasyonun günlük faaliyetlerini, stratejik hedefleri ile uyumlu hale getirmeye yönelik süreç odaklı sistematik bir yaklaşımdır. Japonca Hoshin ve Kanri kelimelerinin bileşiminden oluşmaktadır. Bu kelimelerin Türkçe'deki karşılıkları şöyledir:

İşletme enformatiği, işletme yönetimi ve bilgisayar bilimleri alanlarını kapsayan sosyo-teknik bir disiplindir. İşletme enformatiği eğitimi üniversite düzeyinde verilmekte, bir işletme enformatiği bölümü ya da programını bitiren üniversite mezunları işletme enformatiği uzmanı unvanı almaktadır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'deki bazı üniversitelerde de işletme enformatiği alanında lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi verilmektedir. Üniversitelerin benzer bölümleri kimi zaman:

Kalite kontrolü, Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.

Hizmet, gereksinimleri karşılama ve üretildiği anda tüketilme özelliklerine sahip her türlü etkinlik olarak tanımlanabilir.

Kalite çemberleri bir işletmede kalite, verimlilik, etkinlik, etkililik gibi problemleri analiz etmek ve çözümleri yönetime önermek için sayıları 5 ile 10 arasında değişen çalışanların tamamen kendi istek ve katılımlarıyla belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Aynı zamanda bu gruptaki kişiler konuyla alakalı eğitimlere tabii tutulurlar. Böylece kişiler ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmiş olur. Japonya'da Jishu Kami adı verilen kalite çemberIeri İngilizcede quality control circles olarak anılmaktadır. Kalite çemberleri, Türkçede "kalite kontrol çevrimleri", "kalite ekipleri", "kalite kontrol çemberleri" gibi değişik adlarla anılmıştır. Kalite çemberlerinin temel amacı;çalışanların becerilerinden yararlanarak aynı zamanda işlerini benimsemelerini, tatmin olmalarını sağlayıp yönetime katılmalarını sağlamaktır.

Veri, ham (işlenmemiş) gerçek enformasyon parçacığına verilen addır. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir. Ölçüm ya da sayım yolu ile toplanan ve sayısal bir değer bildiren veriler nicel veriler, sayısal bir değer bildirmeyen veriler de nitel veriler olarak adlandırılmaktadır. Her sembolik gösterim gibi, veri de belirli bir nesne, birey ya da olguya ilişkin bir soyutlamadır. Ancak enformasyon ve bilginin soyutluk düzeyleri ile karşılaştırıldığında, verilerin soyutluk düzeyi daha düşüktür. Bir verinin tek başına bir anlamı ve işlevi bulunmamaktadır. Veriler toplandıktan sonra gruplanarak, sıralanarak ve özetlenerek, elle ya da bilgisayarla işlenip enformasyona dönüştürüldüklerinde anlam kazanmakta; ait oldukları bağlamı açıklama gücüne kavuşmaktadır. Problem çözme ya da karar verme gibi bir amaca hizmet edebilecek duruma gelmektedir.

Kalite, insanlık tarihi boyunca hakkında ciddi olarak düşünülmüş, farklı fikirler ortaya konulmuş ve tarihin gelecek seyri boyunca da yoğun ilgisine devam edecek olan bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">İş zekası</span> şirketlerin ve kurumların başarısı için yapılan analizleri anlayabilme ve geliştirebilme kabiliyeti

İş zekası veya kısaca: BI, iş amaçları için ham veriyi anlamlı ve kullanışlı bilgiye dönüştüren teorilerin, yöntemlerin, süreçlerin, mimarilerin ve teknolojilerin bir kümesidir. BI yeni fırsatlar tanımlamak ve geliştirmeye yardım etmek için büyük miktarlarda bilgi yönetir. Yeni fırsatların ve etkili strateji gerçekleştirmek için bir rekabet piyasası avantajı ve uzun soluklu kararlılık sağlar.

Üst yönetim destek sistemi, olarak da bilinen üst yönetim bilgi sistemi, karar verme gereksinimlerini ve üst düzey yönetsel bilgiyi destekleyen ve kolaylaştıran Yönetim bilişim sisteminin bir parçasıdır. Organizasyonel amaçlar için, konu ile ilgili iç ve dış bilgiye kolay erişim sağlar. Yaygın olarak karar destek sisteminin özelleşmiş bir biçimi olarak göz önüne alınmıştır.

Bir Çevresel Yönetim Sistemi "özel çevresel performans bilgilerinin bir firmanın iç ve dış paydaşlarına izlenmesi, özetlenmesi ve raporlanması ve personel eğitimi için prosedürleri ve süreçleri birleştiren bir sistem ve veri tabanıdır". Bir EMS tabanlı en yaygın kullanılan standart, Uluslararası Standardizasyon Örgütü 14001'dir. Alternatifler arasında EMAS mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Veri bilimi</span> verilerden bilgi ve içgörü elde etmeye odaklanan disiplinler arası çalışma alanı

Veri bilimi, yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verilerden bilgi ve öngörü elde etmek için bilimsel yöntemleri, süreçleri, algoritmaları ve sistemleri kullanan çok disiplinli bir alandır. Veri bilimi veri madenciliği ve büyük verilerle ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">FAIR Veri</span>

FAIR Veri, bulunabilirlik (findability), erişilebilirlik (accessibility), birlikte çalışabilirlik (interoperability), yeniden kullanılabilirlik (reusability) ilkelerini karşılayan araştırma verilerdir. Bu dört başlığın birleşiminden oluşan “fair”, İngilizcede adil,makul anlamlarına gelmektedir. Her biri birer ilke olan bu başlıklar, bilim adamları ve kuruluşlardan oluşan bir konsorsiyum tarafından Scientific Data dergisinde Mart 2016'da yayınlanan bir makalede tanımlanmıştır. Araştırmacılar, dijital varlıkların bulunabilirlik, erişilebilirlik, birlikte çalışabilirlik ve yeniden kullanımını iyileştirmek için yönergeler sağlamayı amaçlamıştır. Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) söz konusu olduğunda, her yıl dünya çapında 2 trilyon Euro'nun üzerinde harcama yapılmaktadır. Her geçen gün sayısı giderek artan Ar-Ge çalışmaları sonucunda milyonlarca veri kümesi oluşmaktadır. Oluşan bu verilerin FAIR ilkelerine uygun olarak yapılandırılmamış olması, hem mali kayıp hem de bilimsel ilerlemenin sekteye uğraması olarak sonuçlanacaktır.

Hedef kitle, iletişim alanında bir yayın veya programın hitap etmesi beklenen topluluğu ifade eden terimdir. Genellikle pazarlama ve reklamcılık sektörleri tarafından kullanılır. Kurumlar yayın faaliyetlerinde kendilerine ekstra para ve iş gücü kaybı getirerek bütün bir toplumu kapsamaktansa, kendileri için daha avantajlı olacak kitleler ile iletişime geçmeyi tercih eder. Hedef kitle kavramı aynı zamanda siyasal partilere politikalarını oluştururken ve oluşturdukları politikaları kamuoyuna açıklarken yardımcı olur.