İçeriğe atla

Vergina Güneşi

Vergina Güneşi sembolü

Vergina Güneşi (Yunanca: Ήλιος της Βεργίνας, Makedonca: Ѕвезда од Кутлеш[1]) aynı zamanda Vergina Yıldızı veya Argead Yıldızı olarak bilinen M.Ö. 6 ve 2. yüzyıllar arasında Antik Helen ve Makedon sanatında kullanılan güneş sembolüdür. Sembol şekil olarak on altı ışın demetinden oluşan sekizgen bir yapıya sahiptir. Sekiz ana ışın ve bunların arasında yine sekiz adet ara ışından meydana gelmektedir.[2] En yaygın kullanımı 16 ışınlı olmasına rağmen bazı kazılarda on iki, sekiz ve altı (nadiren) ışına sahip semboller bulunmuştur.[3] Vergina Güneşi genellikle Makedon ve Hellenistik Dönem sikkelerinde, Makedon kalkanlarının ve plastik kabartmaların üzerinde bulunmaktadır. Vergina Güneşi ile alakalı olan arkeolojik çalışmaların Yunanistan'ın Vergina isimli küçük köyünde gerçekleşmesi nedeniyle sembol Vergina Güneşi olarak isimlendirilmesine neden olmuştur. Aynı zamanda antik dönemde Makedonya Krallığı'nın başkenti olan Aigai Antik Kenti'nin günümüzde Yunanistan'ın Vergina şehrinin sınırları içerisinde bulunması nedeniyle sembol aynı zamanda Argead Yıldızı olarak da isimlendirilir.[2]

Makedonya Kralı II. Philipp'in arkeolojik kazılar sonucunda 1977 yılında bulunan içinde vücut kalıntılarının bulunduğu sandığı. Sandık üzerinde Vergina güneşi görünmektedir.

Vergina Güneşi'nin anlamı günümüzde hâlâ tartışmalıdır. Kimi arkeologlar sembolün Makedon Kralı II. Philippos'in kraliyet sembolü sayarken diğer bir grup Vergina Güneşi'ni Argeiad hanedanlığının arması olarak görmektedir. Aynı zamanda güneşi siyasî ve dinsel bir simge olarak kabul etmeyip basit bir dekoratif figür olarak kabul eden arkeologlar da bulunmaktadır. 1970 yılların sonlarına doğru başlayan kazı çalışmaları ile Makedon Kralı II. Philippos'ın çocukları III. Aleksandros'un ve üvey kardeşi III. Philippos Arrhidaios'un mezarlarında sembole rastlanmıştır. 1977 yılında II. Philippos'a ait mezar odasının keşfedilmesi ve aynı mezarda tekrar Vergina Güneşi'nin tespit edilmesiyle sembolün hanedana ait bir sembol olabileceği düşüncesini pekiştirmiştir.[2]

1993 yılından itibaren Yunanistan'ın Makedonya Bölgesi'nde kullanılan Vergina Güneşi bayrağı

Günümüzde kullanımı

Yunanistan'da kullanımı

Sembol, Yunanistan'da 1980'lerin ortalarından itibaren popülerleşmeye başladı ve 1991 yılından sonra ülke çapında yaygınlaşmaya başladı. Yunanistan Parlamentosu Şubat 1993'te Vergina Güneşi'ni ulusal sembol olarak kabul etti. Mavi arka plan üzerine yerleştirilmiş olan Vergina Güneşi Bayrağı 1993 yılından sonra Yunanistan'ın Makedonya Bölgesi'nin bayrağı ve resmi amblemi olarak kullanılmaya başlandı.

Makedonya'da kullanımı

1992 yılında yeni kurulan Makedonya Cumhuriyeti (şimdiki ismiyle Kuzey Makedonya) aynı sembolü ulusal sembol olarak kabul etti ve kırmızı arka plana yerleştirilmiş olan Vergina Güneşi bayrağını kullanmaya başladı. Bayrağın kullanılmasını tehdit olarak kabul eden Yunanistan'ın baskısı sonucunda Makedonya bayrağını değiştirmek zorunda kaldı.

1992-1995 yılları arasında kullanılan Makedonya Bayrağı

Günümüzde halen Makedonya bayrağında sembol bulunmaktadır. 1995 yılında değiştirilen eski bayrak, Kuzey Makedonya'nın Kamenica belediyesi bayrağı olarak kullanılıyor. Sembol aynı zamanda komşu ülkelerdeki diğer etnik Makedon azınlık grupları ve diaspora kuruluşları tarafından da kullanılmaktadır.[3]

Tartışmalar

5 Ekim 1995'te kabul edilen Kuzey Makedonya bayrağı

Makedonya tarafından sembolün kullanılması hem cumhuriyet içinde hem de cumhuriyet dışında tartışmalara neden oldu. Ülke içerisinde bulunan Arnavut azınlığı, sembolün aslında Makedon ulusal kimliğinin etnik bir sembolü olduğundan ve çok etnikli bir devlete uygun olmadığından şikayet etti.[3] Yunanistan ise sembolün kullanılmasını ulusal Yunan sembolünün kötüye kullanılması ve II. Philippos'in mirasına ilişkin doğrudan bir hak iddiası olarak kabul etti.[4] 1990'ların başlarında iki ülke arasındaki daha geniş siyasi anlaşmazlıkta önemli bir sorun haline geldi.

Anlaşmazlık, Makedonya Anayasası'nda bulunan Yunanistan'ın Makedonya bölgesindeki topraklara ilişkin hak iddia edilmesiyle alakalı olan maddeler nedeniyle daha da şiddetlendi.[4] 1995 yılında Yunanistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ocak 1995'te sembolün aslında Yunan kökenli olduğunu ve Makedon ulusunun bunu çaldığını" söyledi. Her iki taraftaki milliyetçiler sembolün aslında kendi topluluklarının bir sembolü olduğunu ve Vergina'daki keşiften önce kutsal amaçlar için kullanıldığını iddia ettiler. Yunanistan'ın itirazları sonucunda bayrağın kullanımı, Birleşmiş Milletler, Olimpiyat Oyunları ve Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya'daki Makedonya Cumhuriyeti büroları da dahil olmak üzere çeşitli yerlerde yasaklandı. Aynı dönemde Yunanistan, Makedon parası üzerine Selanik Kulesi’nin basılmasından ve 2006 yılında Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski’nin yaptığı toplantılarda geniş Makedonya haritasının kullanılmasından da rahatsızlık duymuştur.[5]

İki ülke arasındaki sembol anlaşmazlığı Cyrus Vance'in Birleşmiş Milletler'de aracılık ettiği bir uzlaşmayla kısmen çözüldü ve iki taraf arasında diplomatik ve ekonomik ilişkiler kurma anlaşmasının bir parçası olarak sembol 1995 yılında Makedonya Cumhuriyeti bayrağından kaldırıldı.

Prespa Anlaşması

17 Haziran 2018 tarihinde Makedonya ve Yunanistan arasında imzalanan, Makedonya'nın Adlandırma Soruna'na çözüm getiren Prespa Anlaşması kapsamında Vergina Güneşi'nin kamu kurumlarında kullanılmasına son verildi. Kuzey Makedonya hükûmeti tarafından Temmuz 2019'da yapılan açıklamada 12 Ağustos 2019 tarihine kadar Vergina Güneşi'nin ülkedeki tüm kamuya açık alanlardan, kurumlardan ve anıtlardan tamamen kaldırılacağı duyuruldu.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Ѕвезда од Кутлеш" (Makedonca). Wikipedia. 18 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  2. ^ a b c "II. Philippos ve III. Aleksandros Döneminde Makedonya Krallığı" (PDF). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  3. ^ a b c d "Vergina Sun" (İngilizce). Wikipedia Vergina Sun. 13 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  4. ^ a b "MAKEDONYA İLE YUNANİSTAN ARASINDAKİ İSİM SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNDE ARABULUCULUĞUN ETKİSİ". Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1 Ocak 2019. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  5. ^ "Kuzey Makedonya İsimlendirme Sorunu ve Prespa Anlaşması". Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi. 30 Aralık 2019. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya</span> Balkanlarda bir ülke

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Orak ve çekiç</span> komünizmin simgesi

Orak ve çekiç, komünizmin simgesidir. Bir orağın çekiç üzerine çapraz olarak yatırılması ile oluşur. Bu iki simge çiftçileri ve proletaryayı sembolize eder. Bu iki simge bir araya getirilerek çiftçilerin ve işçilerin birliği sembolize edilir. En bilinen biçimi Sovyetler Birliği’nin bayrağındaki orak ve çekicin kızıl yıldızla birlikte kullanıldığı biçimidir. Bunun dışında birçok bayrak ve amblemde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Filip</span> Makendonyalı hükümdar

II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Prespa Gölü</span>

Prespa Gölü, Balkanlar'da, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Arnavutluk arasında bulunan bir tektonik tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (antik krallık)</span> Krallık

Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya arması</span>

Kuzey Makedonya arması, Kuzey Makedonya devleti tarafından günümüzde kullanılan arma.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kuzey Makedonya bayrağı, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin resmi bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Yunanistan bayrağı, Yunanistan devleti tarafından kullanılan resmî ulusal bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">İran bayrağı</span> Ulusal bayrak

İran bayrağı, İran İslam Cumhuriyeti'nin resmî bayrağı. 1980 yılında kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan bayrağı</span>

Tayvan bayrağı, sınırlı sayıda ülke tarafından tanınan Tayvan Cumhuriyeti'ne ait devlet bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 8 Ekim 1928 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'un ulusal sembolleri</span> Vikimedya liste maddesi

Belarus'un ulusal sembolleri, Belarus Anayasası tarafından belirlenmiş Belarus'u temsil eden devlet sembolleridir. Bu semboller Belarus arması, Belarus bayrağı ve Belarus marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya adlandırma sorunu</span> Yunanistan ve Kuzey Makedonya arasındaki anlaşmazlık

Makedonya adlandırma sorunu, Yunanistan ile o zamanki adı Makedonya olan Kuzey Makedonya arasında, bu adın kullanımından kaynaklanan bir sorundur. Yugoslavya'nın dağılmasının ardından Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti'nin Makedonya adıyla bağımsızlığını ilan etmesiyle ad sorunu tekrar gündeme gelmiştir. 1991'den 2018 yılındaki Prespa Anlaşmasına dek ikili ve uluslararası ilişkilerde devam eden bir sorun olmuştur. Milyonlarca etnik Yunan kendisini Makedon olarak nitelendirdiği için Yunanistan, komşu Makedonya Cumhuriyeti'nin en büyük etnik grubuna "Makedon" denmesine karşı çıkmakta ve ülke için "Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti" ifadesini kullanmaktaydı. Yunanistan ayrıca Makedonya Cumhuriyeti'ni Vergina Güneşi, Büyük İskender gibi Yunan kültürüne ait değerlere el koymakla suçlamıştır. Makedon ve Yunan hükûmetleri, 12 Haziran 2018'de ülkenin adının "Kuzey Makedonya" olarak değiştirilmesi konusunda anlaşmaya vardı ve ad değişikliği 12 Şubat 2019'da yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Cumhuriyeti bayrağı</span> bayrak

Sırp Cumhuriyeti bayrağı, Bosna-Hersek'e bağlı özerk bir bölge olan Sırp Cumhuriyeti'nin resmî bayrağıdır. Panslavizm renkleri olan kırmızı, mavi ve beyazın kullanıldığı eşit genişlikli üç yatay şeritten oluşan bayrak, 24 Kasım 1992'de kabul edildi. İlk kez 1835'te kullanılan ve günümüzde de kullanımda olan Sırbistan bayrağı ile ortasında arma bulunmaması dışında birebir aynıdır. Bazen üzerine arma, haç veya benzer semboller eklenerek de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Prespa Anlaşması</span> Makedonyanın isim değiştiği anlaşma

Prespa Anlaşması 17 Haziran 2018 tarihinde Makedonya'nın Adlandırma Sorunu'nu çözmek amacıyla Yunanistan ve Kuzey Makedonya tarafından Birleşmiş Milletler'in himaye altında imzalanan uzlaşı anlaşmasıdır. Her iki ülkenin parlamentosu tarafından 25 Ocak 2019 tarihinde onaylanan anlaşma, 12 Şubat 2019 tarihinde ülkelerin BM ve AB'ye bildirmesinin ardından yürürlüğe girdi. Anlaşmanın sonucunda Makedonya bağımsızlığından itibaren karşılaştığı adlandırılma problemini çözerek ismini Kuzey Makedonya olarak değiştirmiştir. Anlaşma Prespa Gölü'nün yanında imzalandığı için bu isimle adlandırılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Argead Hanedanı</span>

Argeadai veya Argead hanedanı, Dor Yunan kökenli eski bir Makedon kraliyet hanedanıydı. Onlar, MÖ 700 ila 310 yılları arasında Makedonya krallığının kurucuları ve yönetici hanedanıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Anayasası</span>

Kuzey Makedonya Anayasası, Kuzey Makedonya'nın hükûmet sistemini ve temel insan haklarını ana hatlarıyla belirleyen kodlanmış bir anayasadır. O zamanki Makedonya Cumhuriyeti Parlamentosunda 17 Kasım 1991'de kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Makedon diline dair siyasî görüşler</span>

Bulgaristan'da Makedoncanın bir dil olarak ayırt edici özelliklere sahip olup olmadığına dair tartışmalar sürmeye devam etmektedir. Yunanistan'da da bu dilin adı hakkında tartışmalar yer almışsa da Prespa Anlaşması'nın imzalanmasıyla Yunanistan, Kuzey Makedonya devletinin resmî diline atfen "Makedon dili" adlandırmasını kabul etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya-Yunanistan ilişkileri</span>

Kuzey Makedonya-Yunanistan ilişkileri, Yunanistan ve Kuzey Makedonya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Letonya arması</span>

Letonya arması, Letonya'nın resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızılhaç ve Kızılay bayrakları ve sembolleri</span>

Kızılhaç ve Kızılay bayrağı Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi'ni temsil eden bayraklardır. Kızılhaç ve Kızılay Hareketi'nin 3 adet sembolü vardır. Bunalar, Kızılhaç, Kızılay ve Kızıl kristal sembolleridir. 1929-1980 yılları arasında Kızıl Aslan ve Güneş sembolleri kullanılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.