İçeriğe atla

Venizelizm

Elefterios Venizelos

Venizelizm (YunancaΒενιζελισμός Venizelyosmos), Yunanistan'da Elefterios Venizelos'un görüşlerini alan bir siyasi hareketti. 1920'lerden 1970'lere kadar Yunan siyasetinde etkinliğini sürdürmüştür. Genel olarak, Yunan milliyetçiliğini, liberal demokrasiyi, Batı yanlılığını ve cumhuriyetçiliği savunur.

Venizelos, günümüzde Yunanistan'da her ne kadar popüler bir kişilik olsa da Venizelizm Yunan siyasetindeki eski etkinliğini yitirmiştir. Günümüzde Venizelist görüşleri savunan en büyük parti Merkezciler Birliği'dir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eleftherios Venizelos</span> Yunanistan başbakanı (1864-1936; hd. 1910-1915 & 1917-1920 & 1924 & 1928-1933)

Elefterios Venizelos, Yunanistan'ın eski başbakanı, Megali İdea'nın mimarı ve modern Yunanistan'ın en önemli siyasetçilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi, Yunan ordusunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıkmasıyla başlayıp aynı kentin 9 Eylül 1922'de Türkiye'nin TBMM Hükûmeti ordusu tarafından geri alınmasıyla biten savaş veya Türk Kurtuluş Savaşı'nın cephelerinden birine verilen ad. Aynı zamanda askerî tarih açısından savaş sırasında Batı Anadolu'da Yunan ordusunun genel taarruzuna karşı 25 Haziran 1920'de kurulup 1923'te kaldırılan askerî birimlerden birine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Megali İdea</span> Yunanların tarihte yerleştiği bütün alanlarda bir Yunan devleti kurmayı amaçlayan fikir

Megali İdea, Yunan İhtilali'nin (1821-1829) bitmesinden sonrasının ilerleyen yıllarında ortaya atılan, hala Osmanlı hakimiyetinde bulunan ve Yunan nüfusunun fazla olduğu bölgeleri de içeren, geleneksel olarak antik dönemlerden beri Yunanlarla ilgili olan yerleri bir Yunan Devleti hakimiyetine geçirerek Bizans İmparatorluğu’nu diriltme hedefini ifade eden irredantist bir görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Anastasios Papulas</span> Yunan asker

Anastasios Papulas, 1919–1922 Türk-Yunan Savaşı'nda Anadolu'daki Yunan kuvvetlerinin başkomutanlığını yapmış korgeneral.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Krallığı</span> 19. ve 20. yüzyılda Güney Avrupada bir krallık

Yunanistan Krallığı, 1832 yılında dönemin süper güçleri Birleşik Krallık, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Prusya, Fransa ve Rus İmparatorluğu tarafından ilân edilen devlettir. Bağımsızlık duyurusunun yapılmasının ardından, Osmanlı İmparatorluğu'ndan tam bağımsızlığını eline almış olduğu 30 Ağustos 1832 tarihli antlaşmayla uluslararası düzeyde tanınmıştır. Yunan Bağımsızlık Savaşı'nı yöneten geçici Yunan hükûmetinin üzerine kurulmuş ve 1924 yılında krallık devrilerek yerine ikinci Yunan Cumhuriyeti kurulana dek ayakta kalmıştır. Daha sonra cumhuriyetin 1935 yılında yeniden yerini krallığa bırakmasıyla bu kez 1974 yılına dek Yunanistan topraklarında egemen olmuş ve yedi yıllık bir askerî darbe döneminin ardından bugünkü modern Yunanistan Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Konstantin (Yunanistan kralı)</span> Yunanistan Kralı

I. Konstantinos 18 Mart 1913'ten 11 Haziran 1917'ye ve 19 Aralık 1920'den 27 Eylül 1922'ye kadar Yunanistan Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yorgo Papandreu (1888 doğumlu siyasetçi)</span> Yunanistan başbakanı (1888-1968; hd. 1963 & 1964-1965)

Yorgo Papandreu, üç dönem başbakanlık yapan Yunan liberal siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Yorgo Papandreu</span> Yunan siyasetçi

Yorgo A. Papandreu, Yunan siyasetçi ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Sofoklis Venizelos</span> Yunanistan başbakanı (1894-1964; hd. 1950 & 1950-1951)

Sophoklis Venizelos ; Yunan siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Evangelos Venizelos</span> Yunan siyasetçi

Evangelos Venizelos, , bir Yunan siyasetçi. 17 Haziran 2011 - 21 Mart 2012 tarihlerinde Yunanistan Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı idi. Selanik ilk seçim bölgesi'nde Panhelenik Sosyalist Hareketi Partisinin (PASOK) Meclis üyesidir. Evangelos Venizelos Selanik Aristoteles Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Profesörüdür. 18 Mart 2012 tarihinde Venizelos, PASOK Başkanı Yorgo Papandreu'nun yerine rakipsiz olarak seçildi ve Mayıs 2012 Yunanistan genel seçimlerinde parti lideri oldu. 25 Haziran 2013 tarihinde Yunanistan Dışişleri Bakanı ve Başbakan yardımcısı oldu ve Ocak 2015'e dek bu görevi sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Temistoklis Sofulis</span> Yunanistan başbakanı (1860-1949; hd. 1924)

Temistoklis Sofulis, Liberal Parti'nin merkez sol kanadında olan ve Sisam Adası'ndan önemli bir merkezci Yunan politikacı. Uzun yıllar parti liderliğini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Plastiras</span> Yunanistan başbakanı (1883-1953, hd. 1945 & 1950 & 1951-1952)

Nikolaos Plastiras, üç kez Yunanistan başbakanlığı da yapmış bir Yunan general ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuil Çuderos</span> Yunanistan başbakanı (1882-1956; hd. 1941-1944)

Emmanouil Tsouderos, Yunanistan'ın siyasi ve mali bir figürüydü. II. Dünya Savaşı sırasında kısa bir süre 1941'de Yunanistan Başbakanı olarak görev yapmış ve daha sonra Yunanistan hükûmetinde Başbakan olarak görev yapmıştır (1941-1944).

<span class="mw-page-title-main">Yeoryos Kondilis</span> Yunan siyasetçi ve komutan (1879-1936)

Yorgos Kondilis,, Yunan bir general ve Yunanistan başbakanıydı. Yunanca Keravnos lakabı ile tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Panayis Çaldaris</span> Yunan siyasetçi (1868-1936)

Panayis Çaldaris, bir Yunan politikacı ve Yunanistan'ın 48. Başbakanıydı; II. Dünya Savaşı'ndan önceki dönemde muhafazakâr Halk Partisi'nin uzun yıllar (1922-1936) saygıdeğer muhafazakâr bir politikacı ve lideriydi. Parlamento üyesi olan Yunanistan'da yasama mağduru olan Lina Çaldari'nin kocası ve Sosyal Refah Bakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Liberal Parti (Yunanistan)</span> Yunan politik partisi

Liberal Parti, 20. yüzyılın başlarından ortalarına kadar Yunanistan'ın en büyük partilerinden biriydi. 1952'den sonra Ulusal İlerici Merkez Birliği olarak da anılır. Eleftherios Venizelos tarafından Ağustos 1910'da kuruldu ve İkinci Dünya Savaşı'nın ardından düşüşe geçinceye kadar uzun yıllar boyunca Yunan siyasetine hakim olmaya devam etti. Venizelos dışında en tanınmış üyeleri arasında Nikolaos Plastiras, Yorgo Papandreu ve Konstandinos Miçotakis vardı.

<span class="mw-page-title-main">1920 Yunanistan genel seçimleri</span>

Parlamento seçimleri 14 Kasım 1920 Pazar günü, veya 1 Kasım 1920 Yunanistan'da yapıldı. Bunlar muhtemelen Modern Yunanistan tarihindeki en önemli seçimlerdi, sadece birkaç yılı etkilemekle kalmayıp, 1922'de Mustafa Kemal Atatürk'ün reformdan geçirdiği Türk Kara Kuvvetleri'ne karşı Yunan yenilgisi de dahil olmak üzere, aynı zamanda 20. yüzyılın geri kalanının çoğu için Yunanistan'ın siyasi manzarası için zemin hazırladı. Başbakan Elefterios Venizelos'un 25 Ekim'de seçimlerin yapılacağını duyurduğu Ulusal Bölünme nedeniyle tüm demokratik prosedürlerin askıya alındığı son seçimlerin üzerinden neredeyse beş yıl geçmişti. Ancak babası Kral I. Konstantin'in sürgüne gönderilmesinin ardından tahta geçen Kral Aleksandros'un beklenmedik ölümünden sonra seçimler 14 Kasım'a ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Bölünme</span> I. Dünya Savaşında tarafsızlığı tercih eden Kral Konstantin ile Müttefiklere katılmayı tercih eden Başbakan Venizelos arasındaki anlaşmazlık.

Ulusal Bölünme, bazen Büyük Bölünme olarak da anılan bu, Kral I. Konstantin ile Başbakan Elefterios Venizelos arasında 1910–1922 döneminde Yunanistan'ın dış politikasına ilişkin bir dizi anlaşmazlıktı ve bunun devrilme noktası, Yunanistan'ın I. Dünya Savaşı'na girip girmemesi idi.Başbakan Müttefikleri destekleyen ve Yunanistan'ın kendi tarafında savaşa katılmasını isterken, Alman yanlısı Kral Yunanistan'ın tarafsız kalmasını istedi, bu da İttifak Devletleri'nin planlarını destekliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dimitrios Gunaris</span> Yunan siyasetçi (1867-1922)

Dimitrios Gunaris, 25 Şubat-10 Ağustos 1915 ve 26 Mart 1921-3 Mayıs 1922 arasında Yunanistan Başbakanlığı yapmıştır. Halk Partisi'nin lideri, Elefterios Venizelos'un merkez sağ rakibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Papanastasiu</span> Yunan siyasetçi (1876-1936)

Alexandros Papanastasiou İki savaş arası dönemde Yunanistan başbakanı olarak iki kez görev yapmış, İkinci Helen Cumhuriyeti'nin kuruluşuna öncülük etmiş Yunan hukukçu, sosyolog ve politikacı.