İçeriğe atla

Venetler

Kelt kökenli kabilelerin M.Ö. 1 yüzyıldaki tahmini pozisyonlarını gösteren Galya haritası.

Venetler, Romalılar döneminde Aremorica olarak bilinen, günümüz Fransası'nın Bretonya yarımadasında yaşamış olan Kelt kökenli, denizci kabile. Günümüzdeki Vannes şehri, ismini bu kabileden alır.

Karakteristiği

Tarihi olarak Armorika yarımadasında yerleşik olduğu düşünülen Kelt kökenli antik kabileler arasında Redoneler, Curiosolitaeler, Osismiler, Esubiler ve Namneteler de vardır.

Venetler, Armorica yarımadasının güneyinde Morbihan körfezi boyunca yerleşiktiler. Kalelerini genellikle gel-git sırasında ada, gel-git ardidan yarımada olan yüksek yerlerde kurmuşlardır. En dikkat çekici ve belki de başkentleri olan yerleşim yeri Ptolemy'nin Coğrafya adli eserinde bahsedilen Darioritüm (günümüzdeki Vannes) kentidir.

Denizci bir halk olan Venetler, parmak kalınlığından demir çivilerle desteklenmiş çapraz kırışlı, meseden gemiler yapmışlar ve deriden yelkenlerle denizlere açılmışlardır. Bu onların gemilerinin yapısal açıdan güçlü ve atlantik rüzgar ve dalgalarına karşı sağlam olmasını sağlamıştır.

Sezar'ın gelişi

Sezar'ın "Commentarii de Bello Gallico (Gallia Savaşı Üstüne Yorumlar)" adli eserinde kendilerinden sıklıkla bahsedilmiştir.[1] MÖ 57 yılında Atlantik kıyılarında yaşayan ve aralarında Venetilerin de bulunduğu Galyalı kabileler, Vali Sezar'a teslim olmaya zorlandılar. Barış anlaşmaları imzalamak zorunda kalan kabileler iyi niyet göstergesi olarak Sezar'a rehinelar gönderdiler. Ancak MÖ 56 yılında Sezar'ın bu bölgede dolaşan subayları, kabilelerin göndermek zorunda oldukları rehineler karşılığında pazarlık yapabilmek amacıyla Venetler tarafından tutuklanarak hapse atıldılar. Anlaşmanın ihlal edildiğine hükmeden Sezar savaş hazırlıklarına başladı.

Karadan yapılacak saldırıların gel-git nedeniyle sonuçsuz kalması, denizden yapılan saldırıların ise yine gel-git sonucu gemilerin oldukları yere saplanıp kalmaları sonucu başarısız olmaları nedeniyle Venetler kaleleri oldukça güçlü bir savunmaya sahipti. Tüm bunlara rağmen Sezar kaleleri kuşattı. Bir keresinden Venetler bir kalede sıkıştırılmış ancak onlar donanmalarını kullanarak başka bir kaleye kaçmışlar ve Romalıları tüm kuşatma hazırlıklarını yeniden yapmak zorunda bırakmışlardı.

Bu sorunu ortandan kaldırmanın tek yolunun düşman donanmasının ortadan kaldırılması olduğunu gören Sezar, adamlarına gemiler inşa etmeleri emrini verdi. Ancak Roma gemileri oldukça büyük olan Veneler gemileriyle karşılaştırıldığında bazı dezavantajlara sahipti. Venetler gemileri bindirmeye karşı koyabiliyor ve daha yüksek yapıları sayesinde kavrama ve rampalama avantajı sağlıyordu.Ancak yine de bu zorlukların üstesinden gelmek, Romalıların sahip oldukları sebat ve yaratıcılık sayesinde imkânsiz değildi. Sezar'ın legatesi Decimuş Junius Brütüs Albinüs'a donanmanın komutası verildi ve nihai bir deniz savaşının ardından Venetler donanması yok edildi. Donanmaları olmaksızın Venetilerin yenilmesi artık sadece zaman meselesiydi. Sezar Venetilere karşı oldukça acımasız davarandı. Kabile liderlerini idam ettirdi ve kabilenin geri kalanını köle olarak satıldı.

Kaynakça

  1. ^ Jul Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri)Kitap III Bölüm 7-16 say.75-82

Dış bağlantılar

  • Jül Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Googlebooks Kitap III Bolum 7-16 say.75-82
  • Cunliffe, Barry (1999). The Ancient Celts. Londra: Penguin Books, 1999. ISBN 0-14-025422-6. s.241, 259.
  • Erickson, Brice (2002) "Falling Masts, Rising Masters: The Ethnography of Virtue in Caesar's Account of the Veneti", American Journal of Philology 123 (4; Whole Number 492): 601-22.
  • Warry, John Warfare in the Classıcal World

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vercingetorix</span>

Vercingetorix, Kelt kavimlerinin biri olan Arvernilerin lideridir. MÖ 52 yılında Galya'da Keltleri Roma Cumhuriyeti'ne karşı son bir genel direniş ve kurtuluş savaşı için birleştirdi. Julius Caesar, Roma'nın Gallia Narbonensis valisi olarak Roma emperyalizminin yayılma politikasını uygulamak için Keltlerin ülkesi Galya'yı fethetmek hedefiyle çıktığı seferde Vercingetorix ile karşı karşıya geldi.

<i>Gallia Savaşı</i>

Gallia Savaşı, Jül Sezar'ın Galya'da savaşlarla geçen dokuz yılını üçüncü şahıs ağzından anlatım tekniği ile aktardığı eseridir. İlk Türkçe çevirisi Gallia Savaşı adıyla yapılmış olup zaman zaman Galya Savaşı Hakkında, Galya Savaşı Üzerine ya da Galya'nın Fethi başlığıyla da çevrilir.

Akuitanlar Fransa'da, Pireneler ve Garonne arasında kalan ve şimdilerde Akitanya olarak adlandırılan bölgede yaşamış olan Kelt kökenli halk.

<span class="mw-page-title-main">Aedular</span>

Aedular,, Antik dönemde Gallia Lugdunensis bölgesinde bulunan ve günümüz Fransasının Arar (Saone) ve Liger (Loire) nehirleri arasında yaşamış oldukları kabul edilen Galyalı halk.

<span class="mw-page-title-main">Helvetler</span> MÖ 1. yüzyılda İsviçre Platosunun asıl ve en kalabalık sakinleri olan Kelt kabilesi

Helvetler, MÖ 1. yüzyılda İsviçre Platosunun asıl ve en kalabalık sakinleri olan Kelt kabilesi. Sezar'ın Galya Savaşı Üstüne Yorumlar adlı eserinde kendilerinden sıklıkla bahsedilmiştir.

Belgalar (Pelasglar), Antik Galya'nın Kuzeybatısında, Sequan ve Matrona arasında kalan bölgede yaşamış olan Kelt ve Germen kökenli halk grubu. Asıl yaşam alanları Sen Nehri ve Ren Nehri arasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Menapiler</span>

Menapiler, Roma öncesi dönemde ve Romalılar döneminde Kuzey Galyada yaşamış bir Belgic kabilesi. Strabon ve Ptolemy'ye göre yaşadıkları yer Ren nehrinin ağzından Scheldenin güneyine kadar uzanan topraklardı.

<span class="mw-page-title-main">Eburonlar</span>

Eburonlar, Galyanın kuzeyinde, çoğunlukla Ren ve Maas nehirleri arasında ve Menapilerin doğusunda yaşamış olan Germen ya da Kelt kökenli antik kabile.

<span class="mw-page-title-main">Ambiorix</span>

Ambiorix, Catuvolcus'la birlikte, kuzey-batı Galya'da bulunan bir Belgic kabilesi olan Eburonelerin prensi ve lideri. Ambiorix, 19. yüzyılda Sezar'ın Belgae'yi işgaline gösterdiği direniş nedeniyle Belçika'da bir ulusal kahraman haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gergovia Muharebesi</span>

Gergovia Muharebesi, MÖ 52 yılında Galya'da, Arvernilerin en önemli kenti olan Gergovia çevresinde, prokonsül Jül Sezar komutasındaki Roma Cumhuriyeti ordusu ile Vercingetorix komutasındaki Galyalı güçler arasında yapılan savaş. Muharebeyi Galyalılar kazanmıştır. Asteriks çizgi romanında Gergovia'ya ve bu savaşa sık sık değinilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alesia Muharebesi</span>

Alesia Muharebesi veya Alesia Kuşatması, MÖ 52 yılının Eylül ayında Mandubi kabilesinin en önemli kenti ve kalesi Alesia çevresinde yapılan savaş. Jül Sezar ve süvari komutanları Marcus Antonius, Titus Labienus ve Gaius Trebonius tarafından komuta edilen Roma Cumhuriyeti ordusu ile Avernilerin lideri Vercingetorix etrafında toplanmış olan Galyalı kabileler arasında yapılmıştır. Galyalılar ve Romalılar arasında meydana gelen son büyük çarpışmadır ve Galya Savaşlarında inisiyatifin Romalılara geçmesinin önünü açmıştır. Alesia Kuşatması, Sezar'ın en büyük askeri başarılarından biri olarak görülmektedir ve günümüzde bile Kuşatma savaşı ve Ablukanın klasik örneklerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Avaricum Muharebesi</span>

Avaricum Muharebesi, antik Galya'da, günümüzde Bourges olarak bilinen kent yakınlarında yer alan bir tepe-kalesi, oppidumu savunmakta olan Vercingetorix komutasında Bitruglar ve Arveniler Galyalı kabilelerine karşı MÖ 52'de Romalı Galya Valisi Jül Sezar'ın yaptığı, şehir kuşatması ve şehrin Romalılar tarafından fethi. Bu şehir Romalılar eline geçirilince şehirde Romalılara karşı direnen hemen herkes ceza olarak Romalı askerler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bibracte Muharebesi</span>

Bibracte Muharebesi, MÖ 58 yılında Helvetler ile Jül Sezar komutasındaki altı Roma lejyonu arasında yapılan bir muharebe. Muharebe Galya Savaşları'nın başladığı yıl gerçekleşmiş ve savaşlar serisinin ikinci büyük muharebesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Galya Savaşları</span> MÖ 58-50, Roma ile Galya kabileleri arasındaki savaşlar

Galya Savaşları çeşitli Galyalı kavimlere karşı Roma valisi Jül Sezar tarafından yürütülen bir seri askerî kampanyalar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Uxellodunum Muharebesi</span>

Uxellodunum Muharebesi veya Uxellodunum Kuşatması, Galya Savaşları'nin son büyük muharebelesidir. MÖ 51 yılında Uxellodunum kalesinde Lucterius komutasında Cadurclar ve Drappes komutasındaki Senonlar Galyalı kabilelerin, Galya'yı fethih edip Romalılar Galya'y yönetiminde bir bölgeye çevirmek isteyen Jül Sezar'a karşı son direniş muharebesidir. Bu muharebe karar verici olarak bir Romalar galibiyeti ile son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Arrar Nehri Muharebesi</span>

Arar Nehri Muharebesi, MÖ 58 Haziran başında antik Galya'da, günümüzde Saöne Nehri olarak bilinen nehir kenarından Atlas Okyanus'una büyük bir göç yapmakta olan Helvetler kabilesinin bir kısmı ile Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında olan VII., VIII., IX. ve X. Roma Lejyonu askerleri ile yapılan bir muharebedir. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden ilk önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vosges Muharebesi</span>

Vosges Muharebesi, MÖ 58 Ekim'de antik Galya'da, Sekuanlar kabile devletinin başkenti olan Vesontio yakınlarında Vosges'lar bölgesinde Mulhouse yakınında bulunan küçük "Ochensfeld" yerleşkesi kenarında yapılan bir muharebedir. Bu muharebe Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında Romalılar ile birkaç yıl önce Ren Nehri'ni geçerek Galya'ya Sekuanlar ve Aedular arasında savaşa Sekuanlara destek amacıyla giren ve onlardan toprak bağışı aldıktan sonra Sekuanlara arazilerinin (2/3)ini göç eden 120,000 Germenle birlikte yöneten Germanyalı Suebler kabilesi komutanı Ariovistus arasında yapılmıştır. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden üçüncü önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Axona Muharebesi</span>

Axona Muharebesi, Mayıs MÖ 57 Roma Galya valisi olan Jül Sezar'ın Belçika Galyası'nda, Suesssion'lar kabilesi kralı Galba komutasında bir Galliler-Germenler savaşçılar ordusu ile yaptığı ve Romalıların galip geldiği bir muharebedir. 19. yüzyılda bu muharebe meydanın mevkinin modern Fransa'da Barry-au-Bac adlı bir kasabada bulunduğu ve Sezar'ın kampının da günümüzde bu kasabada bulunan "Mauchamp" adlı bir yerde bulunduğu tespit edilmiştir. Bu muharebede galip gelen Romalılar Suession'ların başkenti Noviodunum'u ellerine geçirmişler ve Haziran'da bu muharebede Belge'ler kabilelerin başkomutanı olan Suession'lar kabilesi kralı Galba'yı esir almışlardır. Jul Sezar hazırladığı "Galliya Savaşı" hakkında eserinde bu muharebesi Kitap II.7, II.8 ve II.10 bölümlerinde ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sabis Muharebesi</span>

Sabis Muharebesi, MÖ 57'de modern Kuzey Fransa'da bulunan modern "Saulzoir" mevkiinde Jul Sezar'ın komutası altında bulunan Roma Cumhuriyeti lejyonları ile başlarında Nerviler kabilesi bulunan bir birleşik Belgea kabileler grubu arasında yapılan muharebe. Bu muharebede Jul Sezar'in komutasındaki lejyonlar bir baskın saldırısına uğramışlar ve yenilmelerine ramak kalmış iken muharebeyi kendilerinin lehine çevirip galip gelmişlerdi. Jul Sezar kendinin yazdığı unlu De Bello Gallico kitabinin II. Kitabı'nın hemen hepsini bu muharebeye hasretmiştir. Sezar'in bu kitabında belirtildiği gibi Romalılar, gayet sebatli savunma, tecrübeli komutanlık ve takviye güçlerinin tam zamanında ulaşması nedenleri ile yüksek olasılıklı stratejik bir mağlubiyeti, bir taktik galibiyete çevirmeyi başarmışlardır.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.