İçeriğe atla

Venedik Taciri

Venedik Taciri
The Merchant of Venice
The Merchant of Venice
Shylock ve Jessica, Maurycy Gottlieb
Shylock ve Jessica, Maurycy Gottlieb
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterim1594–1597
Ülke İngiltere
Orijinal dilİngilizce
TürKomedi, Trajedi
Zaman ve mekânXVI. yüzyıl, Venedik
Venedik Taciri birinci folyo edisyonu ana sayfası

Venedik Taciri, (İngilizce: The Merchant of Venice) İngiliz oyun yazarı ve düşünür William Shakespeare tarafından yazılmış tiyatro oyunu. Shakespeare'in en çok bilinen oyunlarından birisidir.

Oyun, bir komedi olmakla birlikte ciddi trajedik bölümler de içerir. Bazı edebiyat tarihçilerine göre Venedik Taciri Shakespeare'in tragedyaya en çok yaklaşan oyunudur.

Karakterler

  • Venedik Dükü – Antonio'yu yargılayan hakim.
  • Fas prensi, Aragon Prensi – Portia'nın talipleri.
  • Antonio – Venedikli bir tacir.
  • Bassanio – Arkadaşı, Portia'ya aşık.
  • Portia – Zengin bir mirasçı kadındır.
  • Nerissa – Yakın hizmetkarı.
  • Gratiano, Solanio, Salerio – Antonio ve Bassanio'nun arkadaşları.
  • Lorenzo – Jessika'ya aşık bir Venedikli.
  • Shylock – Zengin bir Yahudi tüccar.
  • Tubal – Bir Yahudi, arkadaşı.
  • Jessika – Shylock'un kızı, Lorenzo'ya aşık.
  • Lancelot Gobbo – Shylock'un soytarı uşağı.
  • Yaşlı Gobbo – Lancelot'un babası.
  • Leonardo – Bassanio'nun uşağı.
  • Balthazar, Stephano – Portia'nin uşakları.
  • Venedikli Magnifikolar, Adalet Mahkemesi görevlileri, Gardiyan, Portia'nin uşakları ve diğer hizmetkarlar.

Konu özeti

Sir Herbert Beerbohm Tree Shylock rolünde
Ressam:Charles Buchel
Antonio Shylock'i azarlamakta
Portia Ressam:Henry Woods

Oyundaki kötü adam, Yahudi tefeci Shylock'tur. Bütün gemilerle açık denizlerde dolaşan ve nakit sıkıntısında olan Antonio Venedik'teki itibarını kullanarak, arkadaşı Bassanio'yu Portia'ya gönderebilmek için hakaretler yağdırdığı Shylock'tan üç bin düka borç alır. Shylock ise Antonio'nun borcu ödeyememesi halinde, vücudunun neresinden isterse oradan, bir pound (yaklaşık 450 gr) eti keseceğini senedin sonuna şart olarak ekletir.

Zamanla, Antonio'nun gemilerinin teker teker battıkları haberleri ulaşmaya başlar. Soylu tüccar borcunu ödeyemez ve Shylock kızının kaçmasının da gerginliğiyle Hristiyanlara olan nefretini Antonio'ya kusar. Venedik'te "Hakkımı isterim, senette ne yazıyorsa onu isterim!" diye bağırmaya, yeminler savurmaya başlar.

Duruşma sırasında Shylock, haklı olduğunu ispatlayamaz. Gerilimli bir duruşmadan sonra Antonio kendisini savunan genç bir avukatın sayesinde kurtulur. Avukat ise, kılık değiştirerek mahkemeye katılan Bassanio'nun sevgilisi ve miras sahibi bir genç kız olan Portia'dır. Senette sadece et yazıldığını, kan yazılmadığını savunur. O halde Shylock, tek damla kan akıtmadan senede göre hakkı sayılan eti almalıdır. Eğer kan akarsa, bir Hristiyan'ın kanını akıttığı için Shylock'un tüm mal ve mülkü müsadere edilecektir, kanun böyledir.

Sonuç olarak Shylock, senede dayanan hakkından vazgeçer. Fakat bu sefer de bir Hristiyan'ın canına dolaylı yoldan kastetmekten mallarına el konur, hayatı ise Antonio'nun merhametine bırakılır. Antonio ise Shylock'u Hristiyan olması şartıyla bağışlar.

Uyarlamaları

Venedik Taciri oyunu hem beyaz perde hem de televizyon ekranı için birçok uyarlamalar esinlemiştir:

Türkçeye çeviriler

  • Venedik taciri. Çev. H. Y. (“Muharrir: İngiliz meşahir erbab kaleminden Şekispir. Mütercimi H. Y.”). İstanbul: Matbaa Abuziyâ – Der Galata, 1301.
  • Venedik taciri. Çev. Halide Edib Adıvar Temaşa 8-11, 13 Eylül 1334/1918.
  • Venedik taciri. Çev. Mehmet Şükrü. İstanbul, 1930.
  • Venedik taciri. Çev. Nureddin Sevin. Ankara, 1938. (İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları,1992.)
  • Hamlet ve Venedikli Tüccar. Çev. Şehbal Erdeniz ve Orhan Veli Kanık. İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları, 1949.
  • Venedik Taciri. Çev. Adnan Yaltı. İstanbul: Zuhal Yayınevi, 1968.
  • Venedik Taciri. Çev. Bülent Bozkurt. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1992.
  • Toplu Oyunları 1:Kısasa Kısas, Onikinci Gece, Venedik Taciri. Çev. Zeynep Avcı. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları, 1996.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Işıl Kasapoğlu, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

<i>On İkinci Gece</i>

On İkinci Gece Shakespeare'in 1599 ile 1601 arasinda yazdığı düşünülen 5 perdelik bir komedisidir. Tam adı Onikinci Gece ya da Siz Nasıl İsterseniz diye çevrilebilir. Alternatif bir başlığı olan tek Shakespeare oyunudur. Onikinci Gece başlığının Shakespeare döneminde kutlanan Noel'in Onikinci Günü şenlikleriyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu şenliklerde her şey "tepetaklak" ya da "tersyüz" olurmuş. Bu da oyunun konusuyla yakından bağlantılıdır. Diğer birçok Shakespeare eseri gibi bu oyunun da birkaç farklı film uyarlaması bulunmaktadır.

<i>Othello</i>

Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır. Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.

<i>Macbeth</i> (oyun) William Shakespeare tarafından yazılan tiyatro eseri

Macbeth tam adıyla Macbeth'in Trajedisi , William Shakespeare'in en kısası olmasının yanında en önemli trajedilerinden biridir. Tüm dünyadaki hem profesyonel hem de amatör tiyatrolar tarafından sıkça sahneye konulur.

<i>Hırçın Kız</i> ilk temsili 1593 olan Shakespearein komedisi

Hırçın Kız, William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1590-1591 yıllari arasinda yazıldığı varsayılır ve ilk temsili 1593'tedir.

<i>Venedik Taciri</i> (film, 2004) Film

Venedik Taciri, 2004 yapımı Shakespeare'in aynı isimli tiyatro oyunundan uyarlanmış İngilizce dilinde ilk uzun sesli filmdir. Aynı konuyu işleyen diğer pek çok film, televizyon için yapılmış video kaseti prodüksiyonlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alec Guinness</span>

Alec Guinness, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Nihat İleri</span> Türk oyuncu

Nihat İleri, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Zeynep Avcı Türk gazeteci, öykü ve oyun yazarı ve çevirmendir.

<i>Titus Andronicus</i> Shakespeare oyunu

Titus Andronicus tanınmış İngiliz yazar William Shakespeare'in ilk trajedi eseridir. Bu oyunun ilk yazılma tarihinin 1590'lı yılların başlarında olduğu sanılmaktadır. İlk basılmış biçiminin 1594'te olduğu bilinmektedir.

<i>Julius Caesar</i> (oyun) Shakespearein beş perdelik bir trajedisi

Julius Caesar, tanınmış İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından 1599'da yazılmış beş perdelik bir trajedidir.

<i>Atinalı Timon</i>

Atinalı Timon İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış beş perdeden oluşan bir oyun olup konusu klasik Yunan çağlarında Atina'da tanınmış Timon hakkındadır. Shakespeare olasılıkla bu şahsı tanınmış Klasik Yunan filozofu Timon ile karıştırmıştır.

<i>Cymbeline</i> William Shakespearein oyunu

Cymbeline, İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir Kelt asıllı eski İngiliz kralı hakkında 5 perdelik bir oyundur.

<i>Kısasa Kısas</i> Ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur

Kısasa kısas ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Kesin olarak ne zaman yazıldığı belgelenememekle beraber 1603 veya 1604 yıllarında yazıldığına dair ipuçları bulunmaktadır. Önce bir komedi olarak sınıflandırılmıştır fakat çağımızda ne komedi ne de trajedi olarak görüldüğü için problem oyunlar sınıfına konulmaktadır. İlk defa basılması Birinci Folyo içinde 1623'tedir. Bu oyunun belgelenen ilk sahneye konulması 1604'tedir. Oyunun ele aldığı önemli temalar merhamet ile gerçek ve bunların gurur ile alçak gönüllükle ilişkileridir. "Bazıları günahla yükselir ve bazıları faziletle yere düşer."

<i>Aşkın Çabası Boşuna</i>

Aşkın Çabası Boşuna İngiliz yazar William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu eser yazarın ilk komedileri arasında olup 1590'lı yılların ortalarında yazılmış olduğu sanılmaktadır. İlk defa basılıp yayınlanması 1598'dedir. Bu eser ilk defa 1598'de Kraliçe I. Elizabeth huzurunda sahneye konulmuş; ikinci defa yıllarca sonra 1605'te bir büyük malikanede oynamıştır. Sonra 1839'da Covent Garden Tiyatrosunda oynanıncaya kadar tiyatro repertuvarlarına hiç girmememiştir.

<i>Yanlışlıklar Komedisi</i>

Yanlışlıklar Komedisi ünlü İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu oyun Shakespeare'in oyun yazarlığı kariyerinin başlangıçında hazırlandığı oyunlardan birisi olup 1589 ile 1594 arasında yazıldığı sanılmaktadır. Bu Shakespeare'in oyunları arasında en kısa sürenidir. Bu oyun Shakespeare'in komedileri içinde en çok bir fars karakterli olanıdır ve içinde soytarılık ve hüviyet karışıklıkları, cinaslar ve söz oyunları çok yer almaktadır. Yanlışlıklar Komedisi'nde Shakespeare'in klasik tiyatronun üç birlik prensibine uyduğu nadir iki oyundan birisidir

<span class="mw-page-title-main">Jeremy Brett</span> İngiliz oyuncu

Jeremy Brett, gerçek adı Peter Jeremy William Huggins olan ünlü İngiliz aktör, özellikle canlandırdığı Sherlock Holmes karakteriyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Fiennes</span>

Joseph Alberic Fiennes, İngiliz oyuncudur. Joseph Fiennes kendisi gibi oyuncu olan Ralph Fiennes'ın kardeşidir. Fiennes, 1998 yılı yapımı Shakespeare in Love filminde rol almıştır. Aynı zamanda Elizabeth ve Venedik Taciri filminde de oynamıştır. 2009 yılının en iddialı dizilerinden biri olarak yayına başlayan Flashforward dizisindeki FBI Ajanı Mark Benford karakteriyle başrolü üstlenmiştir. 2011 yılında yayınlanmaya başlayan İrlanda/Kanada yapımı Camelot dizisinde Merlin karakterini canlandırmaktadır.

William Shakespeare tarafından yazılıp tamamlanmış eserlerin Türkçeye çevirilerinin listesi eserlerinin İngilizce isimlerine göre sıralanmış olarak burada verilmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Shylock</span>

Shylock, William Shakespeare’in Venedik Taciri adlı oyununda yer alan kurgusal bir karakterdir. Venedikli ve Yahudi bir tefeci olan Shylock, oyunun baş kötüsüdür. Yenilgisi ve Hristiyanlığa dönüşümü hikayenin doruk noktasını oluşturur.