Veneto veya Venetia, İtalya'nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden birisidir. Kuzey-doğu İtalya coğrafi bolgesinde bulunmaktadır. Baş şehri Venedik'tir. Önceleri meşhur Venedik Cumhuriyeti'nin beşiği, daha sonra göç yığınlarının toprağı şimdilerdeyse Veneto. Nüfusu 4.9 milyonu aşıyor. İtalya bölgesinin en zengin ve en endüstrileşmiş bölgelerinden birisidir. Veneto'nun tabii, tarihsel ve sanatsal güzellikleri onu en çok ziyaret edilen bölgesi yapmakta ve her yıl yaklaşık 60 milyon turist gelmektedir. Konuşulan diller, Venedikçe, Latince ve İtalyancadir.
Venedik, kuzeydoğu İtalya'da birbirinden kanallarla ayrılmış ve köprülerle bağlanan 118 adanın üzerine kuruludur. Şehir, kıyı şeridi boyunca uzanan Venedik Lagünü'nde, Po ve Piave nehirlerinin deltaları arasına kuruludur. Venedik doğal güzelliği, mimarisi ve sanat eserleri ile ün yapmıştır. Bu şehir bütünüyle, deniz kulağı da dahil, Dünya Mirası listesi listesindedir.
Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.
Getto, bir kentin herhangi bir azınlıkça yerleşilen bölümüne genel olarak verilen ad. Orta Çağ'da şehirlerde yabancılar gözlem altında ve hususi mahallerde yaşamak zorundaydılar. Yahudiler gibi gruplar kamusal haklardan mahrum olarak şehrin periferisinde yaşıyordu. Esasen Venedik'te baruthanenin bulunduğu Venedik Gettosu Yahudilere ayrılan mecburi ikâmet mahallesi olduğundan, bu isim zamanla bütün Avrupa şehirlerinde Musevi mahalleleri için yaygınlaşan bir deyim oldu. Özelde Almanya ve Doğu Avrupa şehirlerinde eskiden Yahudilere ayrılan, sonra da Yahudi semtlerine verilen bir addır. Genelde kötü koşulların hakim olduğu bölgeler için kullanılır. Etimolojik kökeni açısından Venedikçe, İbranice, Yidiş, Almanca, Latince, İtalyanca ve Fransızca gibi kökenler önerilmesine rağmen kesin kabul gören bir sav yoktur.
Chipilo, Meksika'nın Puebla eyâletine bağlı bir şehirdir. Şehrin resmi ismi Chipilo de Francisco Javier Mina'dır. 2 Ekim 1882 yılında Veneto bölgesinin Segusino şehrinden gelen göçmenler tarafından kurulmuştur.
Piemontça (Piemonteis), İtalya'nın Piemont bölgesinde konuşulan bir Gallo-İtalik dildir. Yaklaşık 2.000.000 kişi tarafından konuşulmakla beraber resmî dil statüsünde olmayıp yerel dil olarak kullanılmaktadır. İtalyan hükûmeti tarafından İtalyancanın bir lehçesi olarak kabul edilmesine rağmen Ethnologue tarafından Emilian-Romanyol, Ligurca, Lombardça ve Venedikçe gibi ayrı bir dil statüsündedir. Piemontça, İtalyancadan çok Oksitanca ile ilişki içinde olmuştur. İlk Piemontça metin olan sermones subalpini, Oksitanca ile büyük benzerlikler göstermektedir.
Fabrika veya üretimevi, içerisinde işlenmemiş veya yarı işlenmiş ürünün işçiler tarafından, makine, araç ve aygıtlar yardımıyla işlenerek tüketime hazır duruma getirildiği sanayi kuruluşu. Fabrika terimi, söz konusu işlemlerin gerçekleştirildiği, belli bir büyüklüğe sahip endüstriyel yapılar için de kullanılmaktadır. Fabrikalar gerekli işgücü, ana para ve tesis kaynaklarının bir araya gelmesi ile oluşur ve etkinlik gösterir.
Padova, İtalya'nın kuzeydoğu kesiminde, Veneto Bölgesine bağlı Padova ilinin merkez kenti. Bacchiglione Irmağı (fiume) kıyısında yer alır.
İskarpin, genelde deri veya deriye benzer malzemeden yapılmış, kauçuk tabanlı, konçsuz, topuklu, klasik ayakkabı.
Treviso, İtalya'nın kuzey kesiminde, Veneto yönetim bölgesine bağlı kendi ismini taşıyan Treviso ili'nin merkezi kenti. Sile Nehri şehrin ortasından geçer.
Dolomit Dağları, İtalya'nın kuzeydoğusunda bulunan dağ sırasıdır. Alp Dağları'nın bir parçası olup doğusunda Adige Nehri, güneyinde ise Puster Vadisi bulunmaktadır. Dolomites grubu İtalya'nın Belluno, Güney Tyrol ve Trentino bölgelerinde bulunmaktadır. 2009 da Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
İstanbul Antlaşması (1454), Osmanlı Devleti ile Venedik Cumhuriyeti arasında imzalanmış bir barış ve ticaret antlaşmasıdır. İstanbul'un fethinden sonraki ilk antlaşma olan İstanbul Antlaşması 18 Nisan 1454 tarihinde imzalanmıştır.
Vicenza, kuzey İtalya'da Veneto bölgesinde, merkezi olduğu Vicenza ilinde bulunan bir tarihsel ve sanayi şehri ve bir komün'dür. Şehir "Monte Berico Dağı"'nın kuzey eteklerinde ve "Bacchiglione Irmağı" kıyısından kuruludur.
15. ve 17. yüzyıllardaki Venedik Savunma Yapıları: Stato da Terra – batı Stato da Mar, UNESCO tarafından Venedik Cumhuriyeti'nin anakara alanlarında ve Adriyatik kıyısı boyunca uzanan topraklarında inşa edilmiş olan altı savunma yapısına verilen resmî addır.
Romen dillerinin Gallo-Romen kolu en dar anlamda Oïl dillerini ve Arpitancayı kapsar. Fakat diğer tanımlar daha geniştir; Oksitan-Romen, Gallo-İtalik ve Reto-Romen dillerini de çeşitli şekillerde kapsar.
Kandiye Krallığı ya da Kandiye Dükalığı, 1205-1212'deki Venedik fethinden, 1645-1669'deki Girit'in Osmanlılar tarafından fethine kadarki döneminde, Venedik Cumhuriyeti'nin denizaşırı kolonisi olarak Girit adasının resmi adıdır. Ada, o zamanlardan modern çağın başlarına kadar başkenti Kandiye veya Chandax ile aynı isimle anılırdı. Modern Yunan tarih yazımında dönem, Venetokrasi olarak bilinir.
Konstantinopolis Balyosu, ya da Baylos, Venedik Cumhuriyeti'nin Konstantinopolis'teki en üst diplomatik temsilcisidir. Osmanlı İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu dönemlerinde ilişkin devletlerin iletişimini yürütmüştür.
Venedikçe Vikipedi, Vikipedi'nin Venedikçe dili sürümüdür. 23 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Venedikçe Vikipedi'nin 69.338 maddesi, 37.241 kullanıcısı ve 4 hizmetlisi bulunmaktadır. Açıldığı günden beri 1.176.665 kez katkıda bulunulmuştur.
Anabolu Kuşatması veya Nauplia kuşatması, 12-20 Temmuz 1715'te gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu,Venedik Cumhuriyeti'nin Güney Yunanistan'daki "Mora Krallığı"nın başkenti olan Nauplia (Osmanlıca Anabolu) şehrini ele geçirdi. Nauplia, Venedikliler tarafından güçlü bir şekilde tahkim edilmiş güçlendirilmiş olmasına rağmen, Osmanlılar, Fransız albay La Salle'nin döneklik etmesi sayesinde de şehri ele geçirmeyi başardı. Osmanlılar patlattıkları bir lağımın ardından 20 Temmuz'da hücüm ederek Palamidi'yi aldı. Venedik savunucuları panik içinde geri çekildiler ve bu da Acronauplia'nın ve şehrin geri kalanının hızla düşmesine yol açtı. Garnizon ve halk katledildi veya tutsak olarak götürüldü. Nauplia'nın düşüşü,Mora'nın Osmanlı tarafından yeniden fethine karşı gösterilen Venedik direnişinin de fiilen sona erdiğinin işaretiydi.
İtalo-Batı dilleri, Latin dil grubunun -bazı sınıflandırmalara göre- en büyük koludur. İtalo-Dalmaçya ve Batı Latin dilleri olmak üzere ikiye ayrılır, Sarduca ve Doğu Latin dillerini kapsamaz.
İtalya
