İçeriğe atla

Venüs truvalısı

2013 ND15'in Güneş ve Venüs'e göre yörüngesinin simülasyonu
      Güneş ·       Venüs ·        2013 ND15

Venüs truvalısı, Venüs'ün yakınında Güneş'in etrafındaki yörüngesini takip eden bir asteroit grubudur. Bu truvalılar, Venüs-Güneş Lagrange noktalarında seyahat ederler: L4 Venüs'ün önünde 60 derece, L5 ise arkasında 60 derece uzaklıktadır.[1] Günümüzde bilinen tek Venüs truvalısı 2013 ND15, L4 Lagrange noktasında bulunur.

Bu truvalıların Venüs üzerindeki kütleçekimsel etkisi oldukça azdır. Bu da, Venüs'ün Lagrange noktalarındaki truvalıların kütleçekimsel saçılma ile oraya yerleşmiş olabileceğini düşündürür. Yani diğer iç gezegenlerin (dış gezegenlerin biraz katkısıyla), kütleçekimsel etkileriyle asteroitleri, gezegenlerin bugünkü yörüngelerine doğru daha fazla çekilmeye başladığı dönemde Venüs'e doğru uygun bir yörüngeye çektiği ifade edilebilir.

2013 ND15, periyodik olarak Dünya'nın 0,05 AU yakınına gelmesine rağmen, mutlak büyüklüğü 22,0'dan fazla olduğu için Küçük Gezegen Merkezi'nin potansiyel olarak tehlikeli asteroitler (PHA) listesine dahil edilmemiştir. 2013 ND15, 21 Haziran 2016'da Dünya'nın 0,077 AU uzağından geçmiştir.

Araştırmalar

Venüs truvalıları zayıf yörünge kararlılığına sahiptir ve Güneş Sistemi'nin yaşı kadar bir süre boyunca varlıklarını sürdüremezler.[1] Güneş'e yakın konumları nedeniyle gözlemlenmesi oldukça zordur. Venüs'ün truvalı bölgesinde yapılan bazı araştırmalar, şimdiye kadar kararlı Venüs truvalıları tespit edememiştir.[2][3] Bununla birlikte, varlıklarının dinamik istikrarı ve olasılığı üzerine birkaç çalışma bulunur.

Venüs truvalıları konusunda araştırmalar çelişkili sonuçlar vermektedir. Tabachnik & Evans (2000) 100 milyon yıllık entegre zaman ölçeğinde hem iribaş hem de at nalı tiplerinde kararlı Venüs truvalısı yörüngeleri bulmuş ve eğikliklere göre kararlı bölgeyi 16 derecenin altında sınırlamıştır.[4] Scholl ve diğerleri (2005) iribaş yörüngelerinin milyar yıllık zaman ölçeğinde bir kararlılık analizini sundular. Yazarlar, dinamik haritalar elde etmek için Jacques Laskar'ın frekans haritası analizini uygulamış, en kararlı bölgeden seçilen 30 yörüngeyi entegre ederek uzun vadeli kararlılığı araştırmışlardır. Güneş Sistemi'nin saf kütleçekim modelinde (Güneş ve sekiz gezegenden oluşan), 30 test parçacığının tamamı 1,2 milyar yıl sonra yörüngelerinden kaçmıştır. Belirli bir güçte Yarkovsky etkisi eklendiğinde ise ömürleri 400 milyon yıla düşmektedir. Bu nedenle yazarlar, ilkel Venüs truvalısı iribaş yörünge popülasyonunun şu ana kadar yok olmuş olacağı sonucuna varmışlardır.[5] Ćuk ve diğerleri (2012) ise aynı kütleçekim modeli altında doğrudan sayısal entegrasyonlar kullanarak, hem iribaş hem de at nalı yörüngelerinde önemli sayıda Venüs truvalısının 1 milyar yılın üzerinde kararlı göründüğünü bulmuşlardır.[6]

Venüs'le ilişkili toz halkasının kökeni hala açık bir sorudur.[1]

Venüs truvalılarının listesi
Belirtme LnYarı büyük eksen
(AU) 		Günberi
(AU) 		Dış merkezlik Eğiklik
(°) 		Mutlak büyüklük
(H) 		Çap
(m) 		Kaynak
2013 ND15L40,72350,280,614,7924,140 - 100[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Trojan asteroids and co-orbital dust ring of Venus". 13 Haziran 2022. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  2. ^ Pokorný, Petr; Kuchner, Mark J.; Sheppard, Scott S. (Eylül 2020). "A Deep Search for Stable Venus Co-orbital Asteroids: Limits on the Population". The Planetary Science Journal. 1 (2). s. 10. doi:10.3847/PSJ/abab9f. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  3. ^ Ye, Quanzhi; Masci, Frank J.; Ip, Wing-Huen; Prince, Thomas A.; Helou, George; Farnocchia, Davide; Bellm, Eric C.; Dekany, Richard; Graham, Matthew J.; Kulkarni, Shrinivas R. (Şubat 2020). "A Twilight Search for Atiras, Vatiras, and Co-orbital Asteroids: Preliminary Results". The Astronomical Journal. 159 (2). s. 6. doi:10.3847/1538-3881/ab629c. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  4. ^ Tabachnik, S. A.; Evans, N. W. (Kasım 2000). "Asteroids in the inner Solar system - I. Existence". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. doi:10.1046/j.1365-8711.2000.03760.x. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  5. ^ Scholl, H.; Marzari, F.; Tricarico, P. (Aralık 2005). "The Instability of Venus Trojans". The Astronomical Journal. 130 (6). ss. 2912-2915. doi:10.1086/497572. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  6. ^ Ćuk, Matija; Hamilton, Douglas P.; Holman, Matthew J. (Kasım 2012). "Long-term stability of horseshoe orbits". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 426 (4). ss. 3051-3056. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21964.x. 28 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  7. ^ "2013 ND15". JPL Small-Body Database. Jet Propulsion Laboratory. SPK-ID: 3645042. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre sıralanmış bir listesi bulunmaktadır. Çapı 500 km'den küçük cisimler listeye alınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Truvalı (gök cismi)</span>

Truvalı veya truva asteroidi, astronomide daha büyük bir cismin yörüngesini paylaşan, ana cismin yaklaşık 60° ilerisinde veya gerisinde bulunan L4 ve L5 Lagrange noktalarından birinin yakınında kararlı bir yörüngede kalan küçük boyutlu bir gök cismidir (çoğunlukla asteroitler). Truva cisimleri gezegenlerin ya da büyük uyduların yörüngelerini paylaşabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Geri ve ileri yönlü hareket</span> Bir astronomik cismin yörünge veya kendi ekseni etrafında, ana cismine göre ters yönde dönüşü

Geri yönlü hareket, genel olarak, astronomik bir nesnenin kütle çekimi altında bulunduğu birincil cismin dönüş yönüne göre tam tersi yönündeki yörünge veya dönme hareketi olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca bir nesnenin dönme ekseninin salınımı veya üğrümü gibi diğer hareketleri de tanımlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">At nalı yörünge</span>

At nalı yörünge, kendisine göre çok daha büyük bir cisimle eş-yörünge hareketi yapan cismin yörüngesine verilen addır. Küçük cismin yörünge periyodu neredeyse büyük cismin yörünge periyoduna eşittir ve büyük cisimden bakıldığında dönen referans çerçevesinde izlediği yol at nalına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen</span>

Uluslararası Astronomi Birliği'ne (IAU) göre küçük gezegen, Güneş'in etrafında doğrudan yörüngede dönen ve ne gezegen ne de kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmayan bir gök cismidir. IAU, 2006 yılından önce resmen küçük gezegen terimini kullanmaktaydı, fakat o yıl yapılan toplantıda küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlar; cüce gezegenler ve Küçük Güneş Sistemi Cisimleri (SSSB) olarak yeniden sınıflandırıldı.

Dünya truvalısı, Dünya'nın Güneş çevresindeki yörüngesinde, L4 ve L5 Lagrange noktasında yer alan, Dünya ile eşyörüngeli, Dünya'nın yörüngesinden geçen, iribaş yörünge izleyerek dönen asteroitlere verilen genel isimdir. Halihazırda tespit edilebilen her iki truva cismi de L4 bölgesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter truvalısı</span> Jüpiterin yörüngesinde bulunan asteroit kümesi

Jüpiter truvalıları, Truvalı asteroitler veya Truvalılar, Jüpiter'in Güneş etrafındaki yörüngesini takip ederek hareket eden bir asteroit grubudur. Her bir truva asteroidi, Jüpiter'e göre gezegenin 60° önündeki L4 veya 60° ardındaki L5 olarak adlandırılan sabit Lagrange noktalarında ve kendi yörüngelerinde salınmaktadır. Cisimler, ortalama yarı büyük ekseni yaklaşık 5,2 Astronomik birim (AU) olan bu Lagrange noktalarının etrafındaki iki adet uzun ve kavisli bölgeye dağılmış durumda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegen grupları listesi</span>

Bir küçük gezegen grubu çoğunlukla benzer yörüngeleri izleyen küçük gezegenler ve cisimlerden oluşan gruptur. Bu grupların üyeleri, bir asteroit ailesinden farklı olarak genellikle birbirlerinden bağımsızdır. Bir grubu adlandırmak için genellikle keşfedilen ve muhtemelen en büyükleri olan cismin adı tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hilda asteroitleri</span>

Hilda asteroitleri Jüpiter yörüngesiyle asteroit kuşağı arasındaki bölgede konumlanmış 5000'den fazla cisimden meydana gelen dinamik bir asteroit ailesi grubudur. Jüpiter'in 3:2 yörüngesel rezonansında seyretmektedirler. 153 Hilda asteroidinin keşfine istinaden adlandırılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">588 Achilles</span> Asteroit

Achilles, Jüpiter truvalılarının Yunan kampı olarak sınıflandırılan grubunda bulunan büyük bir Jüpiter truva asteroididir. Achilles, keşfedilen ilk Jüpiter truvalısıdır. 1906'da Heidelberg Gözlemevi'nde Max Wolf tarafından keşfedilmiştir. Wolf, küçük gezegene Yunan mitolojisindeki efsanevi kahraman Aşil'in adını vermiştir. Karanlık görünüşlü D-tipi asteroidin çapı yaklaşık 133 kilometre (83 mi) olup, en büyük 10 Jüpiter truvalısı arasındadır. 7,3 saatlik bir dönme periyoduna ve muhtemelen dairesel bir şekle sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Mars truvalısı</span> Mars yörüngesini paylaşan küçük gezegenler

Mars truvalıları, Mars gezegeninin Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan bir grup truva cismidir. Mars'ın 60° önünde ve arkasında iki Lagrange noktası çevresinde bulunurlar. Mars truvalılarının kökeni tam olarak anlaşılamamıştır. Bir teori, bunların Güneş Sistemi oluşurken Lagrange noktalarında sıkışan, Mars'ın oluşumundan kalma ilkel nesneler olduğunu öne sürmektedir. Ancak, Mars truvalılarına yönelik olarak yapılan spektral çalışmalar, durumun böyle olmayabileceğini göstermektedir. Başka bir teori, Güneş Sistemi'nin oluşumunun ilerleyen dönemlerinde asteroitlerin düzensiz bir şekilde Mars'ın Lagrange noktalarına girmiş olmasıdır. Bu nesnelerin kısa dinamik ömürleri göz önüne alındığında bu da sorgulanabilir. Eureka ve diğer iki Mars truvalısının spektrumları olivin bakımından zengin bir bileşime işaret etmektedir. Asteroit kuşağında olivin bakımından zengin nesneler nadir olduğundan, Mars truvalılarından bazılarının Mars'ta gezegensel bir embriyo ile karşılaştığında yörüngeyi değiştiren büyük bir çarpışmadan yakalanan enkazlar olduğu öne sürülmüştür.

2013 ND15 Venüs truvalısı olarak sınıflandırılan ilk asteroittir.

<span class="mw-page-title-main">Neptün Truvalısı (astronomi)</span> Neptünün sabit Lagrange noktalarından birinin yakınında Güneşin etrafında dönen asteroit

Neptün truvalıları, diğer gezegenlerin truvalılarına benzer şekilde, Neptün'ün kararlı Lagrange noktalarından birine yakın Güneş etrafında dolanan cisimlerdir. Bu nedenle yaklaşık olarak Neptün ile aynı yörünge periyoduna sahiptirler ve yaklaşık olarak aynı yörünge yolunu izlerler. Şu anda 28 Neptün truvalısı bilinmektedir, bunların 24'ü Neptün'ün 60° ötesindeki Güneş-Neptün L4 Lagrange noktasına yakın bir yörüngede dönerken, dördü Neptün'ün 60° arkasındaki L5 bölgesine yakın bir yörüngede döner. Neptün truvalıları, Jüpiter truvalıları ile olan benzerliği nedeniyle 'truvalı' olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Atira asteroitleri</span>

Atira asteroitleri veya Apohale asteroitleri, diğer adıyla Dünya'ya yakın iç nesneler olarak da bilinen, yörüngesel günöteleri Dünya'nın günberi mesafesi olan 0,983 AU'dan daha küçük olan ve yörüngeleri tamamen Dünya'nın yörüngesi içinde sınırlı kalan Dünya'ya yakın cisimlerdir. Atiralar, diğer Dünya'ya yakın cisim grupları olan Aten, Apollo ve Amor asteroitlerine göre açık arayla en az üyeye sahip olan gruptur.

Eş-yörüngesel hareket, iki veya daha fazla sayıda astronomik cismin birincil cisim yörüngesiyle aynı veya benzer mesafede bulunan bir yörüngede seyretmesi durumudur. Başka bir deyişle bu cisimler, 1:1 ortalama hareket rezonansında veya ters yönlü ise 1:-1 rezonansındadır.

<span class="mw-page-title-main">524522 Zoozve</span> Asteroit

524522 Zoozve (geçici adlandırması: 2002 VE68) Venüs'ün geçici yarı uydusu olan ve yaklaşık yarım kilometre çapındaki bir asteroittir. 2002 yılında keşfedildiğinde, Güneş Sistemindeki büyük bir cismin yörüngesinde yarı uydu olarak bulunan ilk nesne olmuştur. Güneş etrafında Venüs tarafından izlenen yörüngenin neredeyse aynısını izler. Venüs ile birlikte dönen bir referans çerçevesinden bakıldığında Güneş çevresinde dönüyor olmasına rağmen bir Venüs yılı süresince Venüs'ün çevresinde dönüyormuş gibi görünür.

(614689) 2020 XL5 12 Aralık 2020 tarihinde Hawaii'de bulunan Haleakala Gözlemevi'nde Pan-STARRS 1 araştırması kapsamında keşfedilen bir Dünya'ya yakın cisim ve Dünya truvalısı asteroittir. Güneş-Dünya çevresinde iribaş yörüngede salınım halindedir ve kütleçekim etkisi ile Dünya ve Güneş'in çift merkezi aracılığıyla hareket eden dinamik olarak kararlı olan L4 (60° önünde) noktasında hareket etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'nin ana hatları</span> genel bakış ve başlık listesi

Aşağıda yer alan ana hat, Güneş Sistemi'ne genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak hazırlanmıştır:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.