İçeriğe atla

Vela Spila

Koordinatlar: 42°58′11″K 16°43′06″D / 42.96972°K 16.71833°D / 42.96972; 16.71833
Vela Spila
Vera Spila Mağarası
Vera Spila Mağarası
Hırvatistan üzerinde Vela Spila
Vela Spila
Hırvatistan haritasındaki konumu.
KonumKorčula Adası
BölgeHırvatistan
Koordinatlar42°58′11″K 16°43′06″D / 42.96972°K 16.71833°D / 42.96972; 16.71833
Tarihçe
Devir(ler)Mezolitik, Neolitik
Sit ayrıntıları
Kazı tarihleri1951; 1974-1995; 1996-2006;
ArkeologlarMarinko Gjivoje

Vela Spila mağarası (Hırvatça: Vela Spila, "Büyük Mağara"), Hırvatistan'da, Korčula adasındaki Vela Luka kasabasının yukarısında, Pinski Rat tepesinde, yaklaşık 130 metre (430 ft) yükseklikte yer alan bir mağaradır. Mağara, 40 m (130 ft) uzunluğunda, 17 m (56 ft) yüksekliğinde ve yaklaşık 40 m (130 ft) genişliğinde eliptik şekilli bir mağaradan oluşmaktadır. Mağaranın çatısında, Almanya'daki Brillenhöhle'ye benzer şekilde, henüz belirlenemeyen bir zamanda çökmenin neden olduğu iki açıklık bulunmaktadır.

Mağarayı modern literatürde ilk tanımlayan kişi Nikola Ostoic'tir. 1856'da "Compendio Storico Dell Isola Di Curzola"yı yazdı. Yerel bir tarihçi, müze komiseri ve antik eser koleksiyoncusu olarak 1835'te mağarayı ziyaret etti.[1] Mağaradan, 15. yüzyılda Korčula Statüsü'nde bahsedilmiştir.[2]

Bilimsel araştırmalar

Mağaranın bilimsel araştırmaları 1940'ların sonlarında başladı. Marinko Gjivoj[3] kazı alanında 1949'da işe başladı. 1951 yılında Marinko Gjivoje, Boris Ilakovac ve Vinko Foretic tarafından deneme kazılarına başlandı ve elde edilen sonuçların ardından kazıların devam etmesine izin verildi. Elde edilen bulgulara dayanarak, Grga Novak, mağaraların Hvar adasıyla bağlantılarını doğrulamak için daha fazla kazı yapmaya karar verdi. Keşifler Eylül 1951'de gerçekleştirildi. Ön sonuçlar Yugoslav Akademisi Annals'ta yayınladı.[4]

1974'ten bu yana, başlangıçta Grga Novak ve 1978'den beri Bozidar Cecuk tarafından yönetilen saha çalışmaları neredeyse her yıl gerçekleştirilmiştir. Franko Oreb kazı ekibinin daimi üyesidir ve Dinko Radic kazıya 1986 yılında katılmıştır.

Mağarada Geç Mezolitik'ten Neolitik'e kadar kesintisiz bir tortul dizisi ortaya çıkarılmıştır. Radyokarbon tarihli buluntular, MÖ 20.000 yıllarına ait avlanma ve deniz kaynaklarının toplanması amacıyla mevsimlik insan davranışı varlığını ortaya koymuştur. 1986 ve 1998 yılları arasında daha genç Mezolitik tabakalarda üç çocuk gömüsü keşfedilmiştir. Diğer bulgular MÖ 13.500 ile 12.600 arasına tarihlenmektedir.[5]

Eneolitik katmanlar, Hvar Kültürüne atfedilen mağaranın kalıcı olmayan insan yerleşimini açıklar. Bu dönemi hemen Tunç Çağı'nın kompakt bir tabakası izler.

Arkeolojik buluntular Vela Luka'daki Kültür Merkezi'nde [6] sergilenmektedir.[7] 2009'da National Geographic (Hrvatska) Vela Spila hakkında bir makale yayınladı.[8]

1986 yılında, iki yetişkin kalıntısı bulundu. Bilimsel araştırmalar, kalıntılara ait vücutları geç Neolitik dönemlere tarihlendirdi. Vela Luka'nın yerel kasaba halkı onlara Büyükanne ve Büyükbaba anlamına gelen Baba i Dida adını verdi.

Erken seramik sanatı

2001 ve 2006 yılları arasında yapılan diğer kazılarda, yaklaşık 17.500 ila 15.000 yıl öncesine, Geç Üst Paleolitik döneme tarihlenen 36 seramik eser ortaya çıkarıldı. Bu buluntular, Güneydoğu Avrupa'da Üst Paleolitik döneme tarihlenen seramik figüratif sanat eserlerine dair tek örneklerdir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Vela Spila - balkan cave archaeology". Balkancavearchaeology.weebly.com. 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. 
  2. ^ a b "First Epigravettian Ceramic Figurines from Europe (Vela Spila, Croatia)", PLOS ONE, 7 (7), Public Library of Science, July 2012, ss. e41437, doi:10.1371/journal.pone.0041437, PMC 3404104 $2, PMID 22848495 
  3. ^ "Marinko Gjivoje-Archaeologist (twentieth century)". 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  4. ^ Yugoslav Academy-Arheoloska Istrazivanja na otocima Korčula i Hvar u 1951. i 1952., Ljetopis JAZU, 59, Zagreb 1954
  5. ^ "Faculty of Philosophy-University of Zagreb". 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  6. ^ "Museums in Croatia". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015. 
  7. ^ "Croatia, 4th: Tread Your Own Path By Jane Foster". 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  8. ^ "National Geographic Hrvatska". 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Orta Taş Çağı, Orta Taş Devri veya Mezolitik dönem, M.Ö. 22.000-10.000. Paleolitik ve Neolitik arası bir geçiş dönemidir. Taştan aletler daha çeşitlidir. Köpek ilk evcil hayvan olarak görülür. Gıda birikimine de başlanır. Mağara resimleriyle ilk resim sanatı ortaya çıkmıştır. Önemli bazı merkezler Samsun Tekkeköy, Karain ve Beldibi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

Beldibi Mağarası, Antalya-Kemer sahil yolunun yaklaşık 40. km'sinde Çamdağ tünelinin hemen çıkışında yer alan bir kaya altı sığınağıdır. Obaköy mevkiindedir.

<span class="mw-page-title-main">Damcılı Mağarası</span>

Damcılı, Azerbaycan'da yer alan, Paleolitik ve Mezolitik dönemlerde tarih öncesi insan varlığının kanıtlarının keşfedildiği yarım daire biçimli bir mağara alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Potok Mağarası</span>

Potok Mağarası, Slovenya'nın kuzeyinde yer alan ve Üst Paleolitik dönem boyunca Orinyasiyen kültürünün anatomik olarak modern insanları tarafından yaklaşık 35.000 yıl GÖ iskan edilen yüksek rakımlı bir arkeolojik ve paleontolojik bölge ilan edilen bir mağaradır. Mağara adını Podolševa'daki Potok Çiftliği'nden almıştır. Slovence zijalka veya zijavka kelimeleri, uçurumun yüzünde ağzı açık düz tabanlı mağara anlamına gelir. 1928'den 1935'e kadar Sloven arkeolog Srečko Brodar tarafından sistematik kazılar yapıldı.

Sakajia Mağarası Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın Imereti bölgesindeki Terjola Belediyesi'nde, Godogani köyünün 1,5 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 204 metre yükseklikte bulunan bir karstik mağaradır. Motsameta Manastırı'ndan 1,5 km uzaklıkta, nehrin karşısındaki pitoresk Tskaltsitela Boğazı'nın sol yamacında yer almaktadır. Mağarada birçok önemli arkeolojik, paleobotanik ve paleozoyik keşif yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cathole Mağarası</span>

Cathole Mağarası, Cat Hole Mağarası veya Cathole Kaya Mağarası, Galler'deki Gower Yarımadası'ndaki Parc le Breos'ta Parc Cwm long cairn yakınında yer alan bir mağaradır. Parc le Breos Cwm Vadisi yakınlarındaki cromlechin yaklaşık 200 metre kuzeyinde ve vadinin tepesine yakın, vadinin tabanından yaklaşık 50 metre uzaklıkta dik bir kireç taşı mostrasıdır. Mağara, yamaçtan yukarı doğru daralan üçgen şeklinde derin bir yarıktır. İki girişten daha büyük olanın dışında doğal bir platform vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alepotrypa mağarası</span>

Alepotrypa mağarası, Mora yarımadasının Manya bölgesinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Sit alanı, ilk çiftçilerin yaşadığı bir yer olmasının yanı sıra, mezar alanı ve ibadet alanı olarak da kullanılmıştır. Arkeolojik kanıtlar, mağara alanının Avrupa'da günümüze kadar bulunan en büyük Neolitik mezar alanlarından biri olduğunu ortaya koydu. Bölgede MÖ 4. binyıla tarihlenen bir mezardan iki yetişkin insan iskeleti ve en az 170 ayrı kişiye ait kalıntılar bulundu. Arkeologlar, MÖ 2. binyıla tarihlenen ve Alepotrypa'da yeniden gömüldüğü anlaşılan bir Miken mezarını ortaya çıkardılar. Yeniden defin işleminin nedeni ortaya çıkarılamadı. Doğrudan bir kanıt bulunmamakla birlikte, mezar alanının Alepotrypa'yı klasik mitolojide Hades'in Tainaron'a giriş yaptığı kapıya bağladığına inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Devetaşka mağarası</span>

Devetaşka mağarası, Bulgaristan'da, Letniça'nın yaklaşık 7 km doğusunda ve Lofça'nın 15 km kuzeydoğusunda, Osam Nehri'nin doğu kıyısındaki Devetaki köyü yakınlarında yer alan büyük bir karstik mağaradır. Bölge, on binlerce yıldır Paleo-insanlar tarafından sürekli olarak yerleşim görmüş, uzun dönemler boyunca çeşitli fauna türleri için bir barınak görevi görmüştür ve günümüzde yaklaşık 30.000 yarasaya ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Romuald Mağarası</span>

Romuald Mağarası, Hırvatistan'ın Istria İlçesinin batı kesiminde, güneydoğu Avrupa'da bilinen en eski mağara resimlerinin yanı sıra hem hayvan hem de insan Üst Paleolitik yerleşiminin izlerini içeren bir mağaradır. Mağaradaki araştırmalar 19. yüzyılın sonlarından beri sürdürülmekte olmasına rağmen, resimler 2010 yılında Profesör Darko Komšo tarafından bulundu, bulgular 2019'da Antiquity'de yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Grapčeva mağarası</span>

Grapčeva mağarası, Neolitik ve Tunç Çağı arkeolojik sit alanıdır. Mağarada üç farklı tarih öncesi kültür keşfedildi: Nakovan, Cetina ve Hvar kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Býčí skála Mağarası</span>

Býčí skála Mağarası, Çekya, Moravya'daki en uzun ikinci mağara sisteminin bir parçasıdır. Arkeolojik keşiflerle de ünlüdür. Zaman zaman ziyarete açılmasına rağmen girişi dışında halka açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Franhti Mağarası</span>

Franchthi Mağarası veya Frankhthi Mağarası, Yunanistan'ın güneydoğusundaki Argolis'teki Kiladha köyünün karşısında, Argolic Körfezi'ndeki Kiladha Koyu'na bakan bir arkeolojik sit alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Szelim mağarası</span>

Szelim mağarası kuzeybatı Macaristan'da, Gerecse Dağları'nın batı kenarında, Tatabánya şehri yakınlarındaki Által-ér Vadisi'nin 289 metre (948 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Mağaranın içi 45 metre (148 ft) uzunluğunda ve 14 metre (46 ft) yüksekliğindedir. Bölge, kolay erişilebilir konumundan dolayı yüzyıllar boyunca yerel köylüler tarafından düzenli olarak ziyaret edilmiş ve sığınak olarak kullanılmıştır. Mağaranın devasa dikdörtgen girişinde Tuğrul'un bir anıtı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Għar Dalam</span>

Għar Dalam, Malta'nın Birżebbuġa kasabasının dış mahallelerinde bulunan 144 metre uzunluğunda bir freatik tüp ve mağara veya çıkmaz sokaktır. Mağara, Son Buzul Maksimum'un sonunda Malta'da mahsur kalan ve daha sonra soyu tükenmiş hayvanlars sit kemik kalıntıları içermektedir. Adını Malta tarihöncesindeki Għar Dalam döneminden almıştır ve Malta'nın en önemli ulusal anıtlarından biri olarak görülmektedir. Stentinello'da bulunana benzer çanak çömlekler Għar Dalam'da da bulunmuştur, ancak bu buluntularda pul süslemeleri gibi ayrıntılar görülmez.

<span class="mw-page-title-main">Hadži-Prodan Mağarası</span>

Hadži -Prodan Mağarası, orta batı Sırbistan'daki İvaniçe'den 7 kilometre (4,3 mi) uzaklıktaki Raščići köyünde bulunan, Paleolitik döneme tarihlenen arkeolojik sit alanı ve ulusal bir tabiat anıtıdır. Deniz seviyesinden 630 m yüksekliğe sahip oldukça dar ve yüksek ağzı, Rašćanska nehri vadi yatağının yaklaşık 40 m üzerinde yer alır ve güneye doğru bakmaktadır. 345 metre (1.132 ft) uzunluğundaki mağara Geç Kretase'de "kalın tabakalı masif" Senoniyen kalkerinde oluşmuştur. Tarih öncesi çanak çömlek parçaları ve Pleistosen fauna fosilleri İvaniçe'den Zoran Vučićević tarafından ortaya çıkarıldı. Mağara girişinde ve ana mağarada, özellikle Mağara ayısı ve Demir Çağı eser keşiflerinin yapıldığı bildirildi. Mağaranın adı, 19. yüzyıldan kalma bir Sırp devrimci olan Hadži-Prodan'ın onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Divje Babe</span>

Divje Babe, Slovenya'daki Idrijca Nehri'ne bakan bir karst mağarası ve arkeoloji parkıdır. Bir Neandertal müzik aleti olarak yorumlanan ve Divje Babe Flütü olarak bilinen, bir mağara ayısının işlenmiş kemiği de dahil olmak üzere Paleolitik kalıntılarıyla dikkat çekmektedir.

Azerbaycan'daki Taş Devri, Paleolitik, Mezolitik ve Neolitik dönemlere ayrılmıştır. Karabağ, Kazah, Lerik, Kobustan ve Nahçıvan'da Taş Devri ile ilgili araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Kazah bölgesindeki Gyrag Kasaman köyü yakınlarında bulunan Şorsu vadisinde Taş Devri'ne ait taş malzemeler Mammadali Hüseynov tarafından bulunmuştur. Hüseynov'un araştırmalarına göre, insanlar ilk olarak 2 milyon yıl önce Azerbaycan topraklarına yerleşmişlerdir. Taş Devri'nde bölgede iki farklı insan türü yaşamaktaydı: Homo neanderthalensis ve Homo sapiens.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.