Vega Keşif Seferi
Vega Seferi (İsveççe: Vegaexpeditionen), adını SS Vega'dan alan ve Finlandiya asıllı İsveçli kaşif Adolf Erik Nordenskiöld'ün liderliğinde 1878-1880 yılları arasında, Kuzey Buz Denizi üzerinden Avrupa ve Asya arasındaki deniz yolu olan Kuzeydoğu Geçidi'nden geçen ilk Arktik seferi ve Avrasya'nın çevresini dolaşan ilk yolculuktur.[1] Başlangıçta sorunlu bir girişim olan bu başarılı sefer, İsveç bilim tarihinin en büyük başarılarından biri olarak kabul edilmektedir.[2]
Hazırlık çalışmaları
Nordenskiöld, Kuzey Kutbu'nda Svalbard, Batı Grönland, Kara Denizi ve Yenisey Nehri de dahil olmak üzere bir dizi keşif gezisi gerçekleştirmişti.
Nordenskiöld 1877'de Kuzeydoğu Geçidini bulmak için keşif gezisini planlamaya başladı ve Temmuz ayında öneriyi kabul eden Kral II Oscar'a ayrıntılı bir plan sundu. İsveç Antropoloji ve Coğrafya Derneği ve Göteborg'daki Kraliyet Bilim ve Edebiyat Derneği üyeleri ile başta İsveçli sanayici ve hayırsever Oscar Dickson (1823-1897) ve Rus sanayici Alexander Sibiryakov (1849-1933) olmak üzere özel şahıslar tarafından ek fonlar sağlandı.[3][4]
1872'de Bremerhaven'da fok ve balina avcısı olarak inşa edilen buharlı gemi Vega, sefer için satın alındı ve İsveç'in Blekinge kentindeki Karlskrona donanma tersanelerinde hükûmet fonuyla dönüştürüldü. Sibiryakov ayrıca Sibirya'daki Lena Nehri'ne kadar sefere eşlik edecek olan Lena adlı bir başka buharlı gemiyi de donattı.
Keşif üyeleri
Louis Palander (1842-1920) seferin kaptanı olarak atandı. Palander, İsveçli bir deniz subayı ve daha önce Kuzey Kutbunda birkaç gezi yapmış ve diğer Nordenskiöld seferlerine katılmış deneyimli bir denizciydi. Ekipte ayrıca bilim adamları, subaylar ve 21 kişilik bir mürettebat yer alıyordu.[5] Uluslararası ekibin tanınmış üyeleri şunlardı;
- Ernst Almquist, İsveçli doktor, botanikçi ve likenolog
- Karl Johan Andersson, İsveçli ksilograf ve ressam
- Giacomo Bove, İtalyan yelken ustası, Deniz kronometrelerinden sorumlu, geminin konumunu belirlemek için gerekli astronomik gözlemleri yaptı
- Andreas Peter Hovgaard, Danimarkalı deniz subayı, kaşif ve meteorolog, meteorolojik ve manyetik gözlemlerden sorumlu
- Frans Reinhold Kjellman, İsveçli botanikçi
- Oscar Frithiof Nordquist, Finlandiyalı hidrograf ve zoolog, Rus tercüman olarak görev yaptı
- Anton Stuxberg, İsveçli zoolog
Keşif
Vega 22 Haziran 1878'de Karlskrona'dan ayrıldı, 17 Temmuz'dan 21 Temmuz'a kadar Tromsø'da mola verdi. Tromsø'da Vega'ya Edvard Holm Johanssen komutasındaki kargo gemisi Lena katıldı. Gemiler 19 Ağustos 1878'de Avrasya kıtasının en kuzey ucu olan Çelyuskin Burnu'na ulaştı. Ancak Lena 27 Ağustos'ta Lena nehrinden Yakutsk'a doğru yol alırken, Vega sadece birkaç mil genişliğinde dar bir buzsuz şeridin bulunduğu sahil boyunca doğuya devam etti.
Vega'nın ilerleyişi 28 Eylül 1878'de, Bering Boğazından sadece birkaç gün uzaklıktaki Neshkan'daki Chukchi Yarımadasında kıyıdan yaklaşık 1,5 kilometre uzakta buz kütlesi içinde durdu. Keşif ekibi kışı orada geçirdi. Vega ancak bir sonraki yaz, 18 Ağustos 1879'da buzdan kurtarılabildi ve 20 Ağustos'ta Bering Boğazına ulaştı. Yaklaşık iki ay boyunca Japonya'da onarım için duran Vega, Hint Okyanusu ve Süveyş Kanalı üzerinden İsveç'e geri döndü. Stockholm'e 24 Nisan 1880'de geri döndü.
Kaynakça
- ^ Nordenskiöld, A. E. (2010). The Voyage of the Vega Round Asia and Europe. General Books. ISBN 9781153782234.
- ^ "Vega-expeditionen genom Nordostpassagen 1878-1880". University of Gothenburg. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 1, 2019.
- ^ W. Carlgren. "Oscar Dickson". Svenskt biografiskt lexikon. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 1, 2019.
- ^ "Aleksander Michajlovitj Sibiriakov". Nordisk familjebok. 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 1, 2019.
- ^ Wilhelm Odelberg. "A A Louis Palander af Vega". Svenskt biografiskt lexikon. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: Nisan 1, 2019.
