İçeriğe atla

Vedia Barut

Vedia Barut
Doğum14 Şubat 1919
Lefkoşa, Kıbrıs
Ölüm21 Mayıs 2003 (84 yaşında)
MilliyetKıbrıs Türkü
Meslekİş insanı

Vedia Barut (14 Şubat 1919[1] - 21 Mayıs 2003[2]), ilk Kıbrıs Türkü iş kadınıdır.[3]

Barut, 14 Şubat 1919'da Lefkoşa'da doğdu. Selimiye Camii'nin baş imamı Mehmet Recep Bey ve bir ev hanımı olan Emine Hanım'ın üç çocuğundan ikincisi idi. 3 yaşında okula başladı ve 9 yaşında Ayasofya İlkokulu'nda eğitim görerek keman dersleri almaya başladı. Daha sonra Victoria Kız Lisesi'nden mezun oldu ve eczacı olarak kariyer yapmak istedi, ancak İngiliz hükûmeti o zamanlar politika değiştirmişti ve Kıbrıs hastanesindeki ilaç eğitimini kabul etmemekteydi, bu nedenle bu fikrinden vazgeçmek zorunda kaldı. Buna rağmen, amcasının babasını ikna etmesi ile birlikte kendisi için bir dükkân açma fırsatı elde etti.[1]

Eczanesini 1937'de açtı. Ataerkil bir toplum olan o günün Kıbrıs'ında bu olay büyük tartışmalara yol açtı, bazı kişiler bu olayı sert eleştirilerle karşıladı, bazı insanlar da babasının arkasında namaza durmayacaklarını açıklamaya başladı. Söz gazetesinde bir yazar olan Mithat Bey, bu tepkileri saçma olarak niteledi ve Barut'u sıkı bir şekilde savundu ve sonunda toplumun olayı kabullenmesini sağladı. Barut, 1980'li yıllarda dükkânının yanmasına rağmen oğlunun da yardımıyla yeni bir dükkân açtı ve işini 2003 yılına kadar sürdürdü.[3] Başlangıçta kadınlara hitap edecek ürünleri satmakla işe başladı, daha sonra kırtasiye sektörüne geçti ve II. Dünya Savaşı sırasında Lefkoşa'da kırtasiye sektörünün tek resmi temsilcisi haline geldi. Sadece Türkçe yayın yapan gazetelerin değil, aynı zamanda Yeşil Hattın güneyine de dağıtılacak olan Yunanca ve İngilizce gazetelerin de dağıtıcısı haline geldi. Böylece Kıbrıs'ta iki toplum arasındaki teması iyileştirecek önemli bir rol üstlendi. 1980'li yılların çatışma ortamından sonra kırtasiye işinden ayrıldı ve sadece gazete satışına yoğunlaştı.[1][3]

Yeni yeni ortaya çıkan Kıbrıs Türk Tiyatrosu'nun ilk sanatçılarından biriydi.[3] Mağazasını açmadan önce, popüler bir Türk oyununun Âşık Garip'in uyarlamalarını arkadaşlarıyla kurdukları amatör bir ekiple sahneledi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Vedia Barut". Yaşamın Mutfağında Belgeseli, BRT. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2016. 
  2. ^ "Vedia Barut anıldı". Havadiserişimtarihi=24 Temmuz 2016. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2019. 
  3. ^ a b c d "Yitirdiklerimiz: Vedia Barut". Kıbrıs. 13 Temmuz 2016. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rauf Denktaş</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve yazardır. Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1983'ten 2005'e kadar toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

Kanlı Noel, 20 Aralık 1963'ü 21 Aralık'a bağlayan gece Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumları'nın Kıbrıs Türkleri'ne karşı başlattığı çatışmalardır. Saldırılar Akritas Planı doğrultusunda gerçekleşti ve Türklerin adadan silinmesi hedeflendi. Olaylarda toplam 364 Kıbrıs Türk'ü ile 174 Kıbrıs Rum'u ölmüştür. 1963-64 yıllarındaki çatışmalar, çeşitli aralıklarla 10 Ağustos 1964 tarihine kadar devam etse de "Kanlı Noel" adıyla tasvir edilen ilk çatışmalar; 27 Aralık 1963 tarihinde imzalanan ateşkes ve 30 Aralık 1963 tarihinde imzalanan Yeşil Hat Anlaşması'yla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kutlu Adalı</span> Kıbrıslı Türk gazeteci, şair ve bürokrat

Kutlu Adalı, Kıbrıs Türkü gazeteci, şair, yazar, bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Han</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir han

Büyük Han, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir handır. Tarihsel olarak Kıbrıs'ın en büyük hanı olup kendisi gibi Asmaaltı Meydanı'nda yer alan Kumarcılar Hanı'yla birlikte Lefkoşa'da Osmanlı döneminden günümüze ulaşan iki handan biridir.

Nazif Süleyman Ebeoğlu, Kıbrıs Türkü yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Akıncı</span> 4. KKTC cumhurbaşkanı

Mustafa Akıncı, Kıbrıs Türkü siyasetçi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı. 2015'ten 2020'ye kadar cumhurbaşkanlığı görevini yaptı. 2015 cumhurbaşkanlığı seçiminde %60,6 oy oranıyla ikinci turda Cumhurbaşkanı seçilen Akıncı, Cumhurbaşkanlığı süresince Nikos Anastasiadis'le görüşerek Kıbrıs sorununa iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon çerçevesinde çözüm bulmaya çalıştı, çözüm süreci 2017 yılında çöktü. 2020 seçimine bağımsız aday olarak katılmış ve seçimi ikinci turda kaybetmiştir. Son seçimden sonra aktif siyaseti bıraktığını açıklamıştır.

Faiz Kaymak, Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci, eğitimci ve köşe yazarı. Kıbrıs Türk millî örgütlenmesinin ilk dönemlerinde Fazıl Küçük ile birlikte toplum lideri konumundaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kamran Aziz</span> Kıbrıs Türkü müzisyen ve eczacı (1922–2017)

Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı. Kıbrıs Türk halk müziğine yaptığı katkılarla bu müzik türünün çağdaş öncülerinden oldu. Bunun yanı sıra Kıbrıs Türkleri arasında halk içinde müzik icra eden ilk kadınlardan biri olarak Jale Derviş'le birlikte Batı müziğinin icrasını ve öğrenimini yaydı. Kıbrıs Türk halkının ilk kadın bestecisi ve ilk kadın eczacısıydı.

Kamer Yusuf, Kıbrıslı Türk eczacı. İlk Kıbrıslı Türk kadın eczacılardandır, Kuzey Lefkoşa'daki hastanenin ecza deposunun kuruculuğunu ve yöneticiliğini yapmıştır.

Filiz Naldöven, Kıbrıslı Türk şair, yazar ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet cinayetleri</span>

Kıbrıs'ta yayımlanan Cumhuriyet gazetesini çıkaran, Kıbrıs Türk Halk Partisinin kurucuları olan Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet, 23 Nisan 1962'yi 24 Nisan'a bağlayan gece faili meçhul cinayetlere kurban gittiler. İki gazeteci de evlerinde öldürüldü, Hikmet'in cinayeti yatağında, karısının gözü önünde gerçekleşti. Bu cinayetler, Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nüshasında, Bayraktar Camii'nin bombalanması olayıyla ilgili açıklamaların yapılmasının hemen sonrasında yaşandı.

Ulviye Mithat, Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Önder</span>

Fazıl Önder, Kıbrıslı Türk gazeteci. Kıbrıs'taki iki toplum arasındaki barış çabalarıyla öne çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haşmet Muzaffer Gürkan</span>

Haşmet Muzaffer Gürkan, Kıbrıs Türkü gazeteci, yazar ve araştırmacıdır.

Mehmet Şevket Bodamyalızade, Kıbrıs'lı gazeteci ve siyasetçi. 1905 ve 1911 yıllarında seçilerek Kıbrıs milletvekilliği görevinde bulunmuştur. Lefkoşa Belediyesi'nin ilk Türk başkanıdır.

Melahat Hulusi Hacıbulgur, Kıbrıslı Türk sıhhiye müfettişi ve Kuzey Kıbrıs'taki kan bankasının kurucusu.

Faize Özdemirciler, Kıbrıslı Türk şair ve yazardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.