Vedat Kosal
| Vedat Kosal | |
|---|---|
| Doğum | 25 Temmuz 1957 İstanbul |
| Ölüm | 3 Haziran 2001 (43 yaşında) Münih |
| Tarzlar | Romantik-Klasik dönem klasik batı müziği |
| Meslekler | Müzisyen |
| Çalgılar | Piyano |
| Etkin yıllar | 1957- 2001 |
Vedat Kosal (25 Temmuz 1957, İstanbul - 3 Haziran 2001, Münih), Türk piyanist, besteci ve müzik araştırmacısıdır.
1979 yılından itibaren kariyerini Avrupa'da sürdüren sanatçı, romantik-klasik piyano geleneğinin dünyadaki en başarılı yorumcuları arasında gösterilmiştir. Kosal, 2011 yılında İngiltere'de Cambridge Biographical Centre tarafından “20. Yüzyılın Mümtaz Müzisyenler Madalyası”yla ödüllendirildi. Batı müziği klasiklerinin yanı sıra Türk Beşleri ve diğer Türk bestecilerinin eserleriyle, Osmanlı Sarayı'ndaki batı tarzı müzik konusunda da uzmandı.
Yaşamı
1957'de İstanbul'da doğdu. Çocukluk yıllarında resim ve hat sanatı ile ilgilendi.[1] On yaşında Cemal Reşit Rey'den piyano ve kompozisyon dersleri almaya başladı ve hiç ara vermeden on bir yıl boyunca her hafta ders almayı sürdürdü. Bir yandan da Alman Lisesi'nde öğrenim gördü.
Orkestrayla ilk konserini 1972'de verdi. 1975 yılında İstanbul Filarmoni Ödülü'nü aldı.[2][3] Alman Lisesi'nden mezun olduktan sonra dışarıdan sınav vererek İstanbul Devlet Konservatuarı’nın yüksek bölümünün ilk mezunu oldu. Müzik eğitimine devam etmek için Alman Akademik Değişim Servisi'nin (DAAD) bir bursuyla Almanya'ya gitti. Münih Müzik Akademisi’nde Hugo Steurer ve Ludwig Hoffmann gibi tanınmış müzik hocalarının öğrencisi oldu. 1982’de akademiden "usta" sıfatıyla mezun oldu.[4]
Çalışmalarını Londra’da Maria Curcio, Halina Czerny-Stefanska ve Reter Feuchtwanger’le sürdürdü. Yedi dili o dillerde edebiyat yapıtlarını okuyacak kadar öğrendi ve dünyanın önde gelen piyano ekollerinin temsilcileri ile irtibat kurdu.[5] Çeşitli vesilelerle piyanosunu György Cziffra, Jorge Bolet ve özellikle etkisinde kaldığı Shura Cherkassky’ye dinletti. İtalya’da çeşitli yarışmalarda ödül ve derece aldıktan sonra 1987’de Darmstadt’da düzenlenen II. Federal Alman Chopin Piyano Yarışması’nda üçüncü oldu.[6] Aynı yarışma çerçevesinde Danimarka Kopenhag Müzik Yayınevi Bir Sonatı En İyi Seslendirme Ödülüne (Chopin'in ünlü cenaze marşını içeren op.35 Sonatı için) lâyık görüldü.[7]
1979’dan itibaren Avrupa’da konserler verdi, birçok festivale solist olarak katıldı. Çeşitli CD kayıtları yaptı. Türk Beşleri’nin eserlerini CD olarak kaydetti. CD’lerindeki eserlerin büyük bölümü dünya prömüyeri niteliğindedir.[8]
Özellikle Almanya’da önemli radyo ve televizyonlarda çok sayıda program yaptı. SWF Tele-Akademie’ye yaptığı Jaun Paul Schumann TV programı, Bavyera Radyo ve TV'sinin Medientage 1997 Festivali’nde Charles Kalman’ın jübilesinde besteciyle beraber verdiği Kalamania konseri ve Bavyera Radyosu’na yaptığı Türk müziğini tanıtan program bunlar arasındadır.[2]
Sanatçı, 2 Haziran 1988'de New York Carnegie Hall'de 501. Steinway kuyruklu piyanosuna imza attı,[9] firmanın 135. kuruluş yıl dönümü etkinliklerinde 1.000 Steinway sanatçısı arasına seçildi.[10]
2001 yılında ani bir rahatsızlık geçirdi. Beyin tümörü teşhisi konulan ve sol elinde kısmi felç oluşan sanatçı için Türk besteci Aydın Karlıbel bir sağ el konçertosu yazıp gönderdi; Amerikalı besteci Gloria Coaster ve Romanya asıllı besteci Violeta Dinescu de sağ el konçertosu yazmaya giriştiler. Beyin tümörü nedeniyle 3 Haziran 2001'de Münih'te hayatını kaybetti. Kosal'ın piyanoları, notaları, arşivi 2002 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi bünyesinde kurulan Vedat Kosal Müzik Araştırmaları Merkezi (VEKOM)'nde araştırmacıların yararlanmasına sunulmuştur.
Eserleri
Solo Piyano
- Mazurka (1969)
- Boğaz'da Bir Gezinti, süit (1970)
- Romans (1970)
Oda Müziği
- Keman ve Piyano için Noktürn (1970)
- Sonatin (1970)
- Fantezi (1970)
Şan ve Piyano
- Mevsimler (Şiir: Yahya Kemal Beyatlı, 1969)
- Mimozalar, (tenor ve piyano için; Şiir: Yahya Kemal Beyatlı, 1970)
- Geçmiş Yaz (Şiir: Yahya Kemal Beyatlı, 1977)
- Türklük Marşı (Şiir: Vedat Kosal, karma koro ve orkestra için düzenleme: Aydın Karlıbel)
Düzenlemeler
Sultan V. Murat, Ayşe Sultan, Sultan Abdülaziz ve Çuhacıyan'ın eserlerinin piyano ve yaylı çalgılar dörtlüsü için düzenlemeleri
Diskografi
- Piano (LP, Violett Musik München, 1988)
- Klassik Zwischen Orient und Okzident (CD, Coriolan, 1993)
- Lieder Meiner Erde, tenor Ömer Temizel ile (CD, Coriolan, 1993)
- Türkische Miniaturen (CD, Phillips Verlag München, 1997)
- Beşi Bir Yerde - Osmanlı İmparatorluğu'nun 700'üncü Kuruluş Yıldönümüne Armağan (CD, YTÜ Vakfı - Ada Müzik, 1999)
- Atilla Manizade Ünlü Aryaları Söylüyor, piyano: Vedat Kosal, (MC, Mix Music, 2000)
- Osmanlı Saray Müziği - Henschel Yaylı Çalgılar Dörtlüsü ile (CD, Zappel Music / VMS, 2003)
Kitapları
- Osmanlı'da Klasik Batı Müziği (Türkçe, Almanca, İngilizce EKO Basım Yayıncılık, 2001)
Kaynakça
- ^ İlyasoğlu, Evin. "Münih'te Bir Modern Osmanlı". Cumhuriyet gazetesi, 5 Nisan 1994. 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ a b "Vedat Kosal". Triolila.com sitesi. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "İstanbul Filarmoni Derneği Ödülü'nü Vedat Kosal Aldı". Milliyet gazetesi, Sayfa 8. 14 Kasım 1975.
- ^ "Ünlü piyanist Vedat Kosal öldü". Ntv.com.tr, 4 Haziran 2001. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ İlyasoğlu, Evin. "Vedat Kosal'dan öğrendiklerim". Cumhuriyet gazetesi, 15 Haziran 2001. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "Kosal, Chopin Yarışması Üçüncüsü". Milliyet gazetesi, Sayfa 9. 8 Ocak 1987.
- ^ "Piyanist Vedat Kosal'ın Başarısı". Milliyet gazetesi, Sayfa 11. 6 Kasım 1986.
- ^ "Vedat Köksal Anma Dinletisi". Yıldız Üniversitesi sitesi, Haziran 2019. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
- ^ "Piyanonun Üzerinde 4 Türk Piyanistin de İmzası Yer Alacak". Milliyet gazetesi. 5 Haziran 1988.
- ^ "Piyanist Vedat Kosal anılıyor". Cumhuriyet gazetesi, 26 Kasım 2013. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020.
