İçeriğe atla

Vedad Uşaklıgil

Halil Vedad Uşaklıgil
Doğum1904
İstanbul, Osmanlı Devleti
Ölüm3 Aralık 1937[1] (33 yaşında)
Tiran, Arnavutluk Krallığı
MeslekDiplomat
Ebeveyn(ler)Halid Ziya Uşaklıgil
Fatma Memnune Uşaklıgil

Halil Vedad Uşaklıgil (1904, İstanbul - 3 Aralık 1937,[1] Tiran), Türk diplomat.

Yaşamı

Yazar Halid Ziya Uşaklıgil ile Fatma Memnune Uşaklıgil çiftinin çocuğu olarak 1904'te İstanbul'da doğdu. Kendinden önce doğan kardeşleri Vedide, Sadun ve Güzin ölmüştür. Bihin adlı kız kardeşi ve Bülend adlı erkek kardeşi yaşamıştır. Kardeşi Bülend Uşaklıgil de kendisi gibi diplomat olmuştur.

Savaşlar sonrası Avrupa'nın pek çok şehrini ailesiyle gezen Vedad, özellikle Bern ve Paris'te yaşadı. Atatürk'ün emriyle çalıştığı Osmanlı Bankası'ndan Hariciye Vekaleti'ne geçti.[2] Latife Hanım kuzeniydi ve piyano yeteneği vesilesiyle de Atatürk ile tanışma fırsatı buldu. Londra'da görevlendirildi. Hariciye'deki görevden uzaklaştırıldığı dönemde psikolojisi bozulur ve bu dönemde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirir.[3] Hariciye'deki görevine dönünce Bükreş ve Tiran büyükelçiliklerinde göreve gönderilir.

3 Aralık 1937 tarihinde Arnavutluk Krallığı'nın başkenti Tiran'da başkatip olarak görevliyken aldığı ilaçlar neticesinde intihar etmiştir.[1][4] Bir iddiaya göre ise intihar etmemiş; öldürülmüştür. 19 Aralık 1937'de İstanbul'da toprağa verilmiştir.[5]

Hakkındaki eserler

Babası Halid Ziya Uşaklıgil, diğer ölen evlatları için yazdığı gibi (Sadun için Kırık Oyuncak hikâyesi, Güzin için Kırık Hayatlar romanı) 1942'de yayınlanan Bir Acı Hikâye hatıra kitabını da oğlu Vedad'ın hatırası için yazmıştır. Doğan Hızlan, oğlu Halil Vedad'ın intiharı çerçevesinde yazılmış bu kitabı "Uşaklıgil'in başyapıtı" olarak değerlendirmiştir.[6] Selim İleri'nin yazdığı Kırık Deniz Kabukları kitabında Vedad Uşaklıgil'in hayatı konu edilmektedir. Yıldıray Oğur'un Cumhuriyet'in Beyaz Mağdurları kitabında da Halil Vedad Uşaklıgil'in yaşamına yer verilmiştir. Mustafa Kemal ve Latife Hanım ile olan ilişkisine ise Rıza Nur'un Hayatım ve Hatıratım; İpek Çalışlar'ın Latife Hanım kitaplarında değinilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b c "Cumhuriyet Gazetesi 4872 sayılı yayını" (PDF). 1937. Erişim tarihi: 4 Nisan 2024. 
  2. ^ "Vedat Uşaklıgil-Türkiye'nin en gizemli yaşam öykülerinden birisi..." Radikal. 27 Temmuz 2014. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  3. ^ "Radikal - "Vedat Uşaklıgil: Türkiye'nin en gizemli yaşam öykülerinden birisi..." - 27 Temmuz 2014". 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  4. ^ "Soner Yalçın - "Oğullarını kaybeden edebiyatçıların sönmeyen acıları" - Hürriyet - 6 Aralık 2008". 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  5. ^ "Merhum Vedad Uşaklıgil dün gömüldü - 20 Aralık 1937" (PDF). 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  6. ^ "Doğan Hızlan - "Halit Ziya Uşaklıgil okumaları" - Hürriyet - 27 Ekim 2016". 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Latife Tekin,, Türk edebiyat yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Latife Uşşakî</span> Mustafa Kemal Atatürkün eşi (1923–1925)

Latife Uşşakî ya da Latife Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk ve tek evliliğinde eşiydi. 29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında, iki buçuk yıl Atatürk ile evli kalmıştır. Atatürk ile evliliği ve bu evliliğin bitişi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli ve popüler bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Hızlan</span>

Doğan Hızlan, Türk edebiyat ve sanat eleştirmeni, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<i>Aşk-ı Memnu</i> Halid Ziya Uşaklıgilin eseri

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in realist-naturalist bir romanıdır. İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901'de kitap olarak yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Nedim Tör</span> Türk siyasetçi

Vedat Nedim Tör,, Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

Bir Acı Hikâye, Halid Ziya Uşaklıgil'in edebi kaygıdan uzak bir eseridir. Halid Ziya, bu eserinde 33 yaşında intihar eden oğlu Vedad Uşaklıgil'in (1904-1937) ölümü üzerine yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fikriye Hanım</span> Atatürke olan aşkıyla tanınmış tarihi kişilik (1887–1924)

Fikriye Hanım ya da ölümünden sonra nüfus kayıtlarına geçen adıyla Zeynep Fikriye Özdinçer, Mustafa Kemal Paşa ile ilişkisi ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'da Milli Mücadele karargâhındaki hizmetleri ile bilinen tarihî kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Halil Menteşe</span>

Halil Menteşe, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Hariciye Nazırı ve Meclis-i Mebusan başkanı olarak, Cumhuriyet döneminde IV. ve V. dönem bağımsız İzmir milletvekili olarak görev yapmış bir siyasetçidir.

Bülend Uşaklıgil, Türk diplomat.

Aşk-ı Memnu, Selman Ada tarafından bestelenmiş iki perdelik opera. Librettosu, Tarık Günersel tarafından Halid Ziya Uşaklıgil’in aynı adı taşıyan ünlü aşk romanından hareketle yazılmıştır.

Cevat Açıkalın ya da Muhittin Mehmet Açıkalın, Türk siyasetçi, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Eldem</span>

Alişanzade İsmail Hakkı Eldem, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminin tanınmış biyografi yazarı ve çevirmeni.

Ali Şevki Berker, Türk siyasetçi.

Melek Celal (Sofu) (d. 1896 İstanbul- ö. 1976, Münih) Türk ressam, heykeltıraş, yazardır.

Zeynep Kerman,, Türk edebiyat kuramcısı ve tarihçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Nevzat Bey</span>

Tevfik Nevzat, Osmanlı şairi, bürokratı, eğitimcisi, yayımcısı, gazetecisi.

<span class="mw-page-title-main">Uşakizade Ailesi</span>

Uşakizade Ailesi, Uşak kökenli İzmirli bir sülâledir. Mustafa Kemal Atatürk'ün eşi Latife Uşşaki ve yazar Halid Ziya Uşaklıgil en bilinen üyeleridir. Ana merkezleri Uşakizade Köşkü'dür.