İçeriğe atla

Vecihe Samedova

Vecihe Samedova
Doğum adıVecihe Ali Kızı Samedova
Rusça: Самедова, Ваджия Али кызы
Doğum24 Kasım 1924(1924-11-24)
Bakü, Bakü Uyezdi, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği
Ölüm24 Ekim 1965 (40 yaşında)
Bakü, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği
UyrukAzerbaycan SSC
Evlilik(ler)iLatif Feyzullayev
ÇocuklarıNicat Feyzullayev
EbeveyniBabası Kerbalay Ali Samedova, annesi Rubaba Samedova
AlanıPortre ve manzara
Sanat eğitimiMoskova Sanat Enstitüsü
EtkilendikleriPavel Korinin
Ödüller
Azerbaycan SSC Sanat Emektarı (1965)

Vecihe Samedova (Azerice: Vəcihə Əli qızı Səmədova; 24 Kasım 1924, Bakü - 24 Ekim 1965, Bakü), Azerbaycan'ın ilk profesyonel kadın sanatçısı. Vecihe Samadova'nın ölümünden kısa bir süre sonra adı ölümsüzleştirildi ve ismi Azerbaycan Sanatçılar Birliği'nin sergi salonuna verildi. Şu anda Vecihe Samedova'nın 4 eseri Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonlarında tutulmaktadır.

Hayatı

Vecihe Samedova 24 Kasım 1924 tarihinde pastacı Kerbalay Ali ve ev hanımı Rubaba Samadova'nın ailesinde doğdu. Samedova'nın babası Kerbalay Ali, Kars doğumlu bir Azerbaycanlıydı. Kardeşiyle birlikte Erivan'a, oradan da Bakü'ye taşınarak Rubaba Hanım ile tanıştı. Rubaba hanım, İran'ın Kum şehrinden gelen Azerbaycanlı bir ailedendi. Çiftin Vecihe'den başka çocukları olmasına rağmen, sadece Vecihe ve kız kardeşi Solmaz yetişkinlik yaşına ulaşabilmiştir. Vecihe Samedova'nın çocukluk yılları İçerişehir'de geçti. Küçük yaşından itibaren resme ilgisi olduğu için babası ona ünlü ressamların çizimlerinden oluşan resim kitapları alır. Ortaokulu tamamladıktan sonra, 1939'da Azim Azimzade adına Azerbaycan Devlet Sanat Okulu'na kaydolur. 1944'e kadar eğitimine devam eden Vecihe Samedova, gelecekteki eşi ve öğretmeni Latif Feyzullayev'le burada tanışır. Mezun olduktan sonra çalışmalarına Moskova'daki Surikov Sanat Enstitüsü'nde devam ediyor. L. Feyzullayev de savaş nedeniyle yarıda kalan eğitimini tamamlamak için Moskova'ya gelir ve kısa sürede burada aile kurarlar. 1945'in kasım ayında Bakü'de ilk çocukları Nicat doğar. 1 yıl aradan sonra eğitimine devam eden Vecihe Samedova, 1949 yılında eğitimini tamamlayarak Bakü'ye döner.[1][2]

O, 1951'de Azerbaycanlı besteci "Üzeyir Hacıbeyov öğrencileri arasında" adlı tezini başarıyla savunuyor. Öğretmeni Pavel Korin'in ısrarı üzerine eğitimini üç yıl daha yüksek lisans programında sürdürüyor. Daha sonra okuduğu enstitüde ders verme teklifi alan Vecihe Samedova, oğlu 7 yaşına bastığı için Bakü'ye dönmeye karar veriyor ve bağımsız bir yaratıcı kariyere başlıyor. O, Azerbaycan'ın ilk profesyonel kadın ressamlarından biri oluyor. Memleketine döndükten sonra Azim Azimzade'in adını taşıyan Sanat Koleji'nde öğretmen olarak çalışmaya başladı. İlk yıllarda maddi sıkıntılardan dolayı bir süre İçerişehir'deki Vecihe Samedova'nın baba evinde yaşıyorlar. Daha sonra 1958'de ressamlar evinin inşaatı tamamlandığında çifte buradan bir ev verilir. Ressamın atölyesi de bu binada yer alıyordu.[3]

1962 yılında Vecihe Samadova'ya ayrı bir atölye sunuldu. Ancak bu atölyede yıllarca yaratıcılıkla uğraşamadan ciddi bir hastalığa yakalanıyor.[4]

Çalışmaları

1957-1963 yılları Vecihe Samedova'nın yaratıcı faaliyetinde en verimli yıllar oldu. Bu dönemde "Lenkeran Düğünü", "Düğün Hazırlığı", "Şarkı" gibi ilginç eserler yarattı. Vecihe Samedova'nın 1962'de Bulgaristan'a yaptığı yaratıcı iş gezisi, yeni bir yönün gelişmesine ivme kazandırıyor. Sanatçının bu seride yer alan eserleri arasında "Sofya Pazarı", "Eski Bulgar Kadınları", "Filibe Kayaları", "Türk Kızı", "Tyrnovo", "Sozopol'un Denizden Görünümü" ve diğerleri yer alıyor.[5]

Vecihe Samedova, eşi ve meslektaşı Latif Feyzullayev ile birlikte Azerbaycan'ı baştan başa gezen yaratıcılık serüvenine çıkıyor. Bunun sonucunda tematik resimler "Kur kırağında", "Şarkı", "Bekleme", "Düğüne hazırlık", "Goşgar yaylası", "Mavi göl", "Kepaz", "Kur kıyıları" serisi manzaralar, " Oyuncu Leyla Badirbeylin'in Portresi", "Pambıgçi", "Şamama Hasanova'nın Portresi", "Jeolog Minira Memmedbeyli'nin Portresi" çalışmaları yapıldı.[6]

Vecihe Samadova'nın yaratıcılığında portrelerin özel bir yeri vardır. 1953 yılında oyuncu Leyla Badırbeyli'nin portresini yapar. Bu portre 59 yıldır Azerbaycan Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir. Portre çalışmalarından örnekler arasında "Otoportre", "Oyuncu Leyla Badirbeyli'nin Portresi", "Süreyya Kerimova'nın Portresi", "Sohbat İbrahimova'nın Portresi", "Genç Kemancı", "Jeolog Minura Memmedbeyli'nin Portresi" ve diğerleri sayılabilir.[1]

Sanatçının son tablosu olan "Haber Bekliyorum" adlı tablosunu 1963 yılında yaptı. Eser, 1963 yılında Bakü'de düzenlenen "Bizim Modernimiz" sergisinde sergilendi. Tabloda sahilde duran ve balıkçılardan haber bekleyen insanlar tasvir ediliyor. Büyülü kaza öncesi gerilimi hissetmek mümkün. Sanatçının oğlu Nicat Feyzullayev, bu kadının annesinin imajı olduğunu söylüyor. Bu resmi ciddi ve tedavi edilemez hastalığının farkına vardığında çizdi. [7]

Ölümü

1962'de Vecihe Samedova kanser hastalığına yakalanır. Doktoru, ressama kolunun amputasyonu için bir operasyon önerir. Hayatını uzatmak için yaratıcılığına son vermesi gerekiyordu. Ancak sanatçı bunu kabul etmiyor. Sonuç olarak, ressamın durumu kötüleşir. Daha sonra Moskova'da ameliyat edilse de, artık ressam için çok geçtir. 1965'te, 41 yaşında, Vecihe Samedova vefat eder. Merkez Komitesinin Fahri Hiyaban'da kendisine yer ayırmasına rağmen sanatçının vasiyeti üzerine Müslüman mezarlığına defnedildi. Vecihe Samedova'nın ölümünden kısa bir süre sonra adı ebedileştirilir ve Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin sergi salonuna verilir.[3]

Ölümünün ardından eşi Latif Feyzullayev, kendisine ithaf edilen "Eski Mezarlık", "Yalnız Mezar", "Sanatçı Vajiha Samadova'nın Portresi" ve "Sabah" tablolarını yaptı.[3]

Ödülleri

  • "Azerbaycan SSC'nin Sanatçısı" onursal unvanı - 29 Haziran 1964
  • Azerbaycan milli resim belgesi
  • Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin yönetim kurulu üyeliği ve Resim Bölümü başkanlığı yaptı (1960).

Sergiler

  • 1962 yılında Bakü'de kişisel sergi açıldı. Bulgaristan gezisinin izlenimlerini aktardığı "Eski Bulgar kadınları", "Sofya Pazarı", "Yağmurlu gün" gibi eserleri burada sergileniyor. Sonraki sergiler Moskova ve Sofya'da düzenleniyor.
  • 1963 yılında "Bizim Modernimiz" sergisinde "Haber Beklerken" adlı eseri sergilendi.
  • 14 Temmuz 2018'de Fransa'nın Cannes kentinde düzenlenen Azerbaycan Kültür Günleri'nde Haydar Aliyev Vakfı, Latif Feyzullayev ve Vecihe Samedova'nın çalışmalarından oluşan "Aşk Tandemi" sergisi Festival ve Kongre Sarayı'nda açıldı.[8]
  • Şubat 2020'de Azerbaycan Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle "Rolls-Royce Motor Cars Bakü" sergi salonunda çiftin 40 eserinden oluşan bir sergi düzenlendi.[9]

Hatırası

Azerbaycan Ressamlar Birliği'nin Bakü'nün merkezindeki sergi salonuna, 1965'ten beri Vecihe Samedova'nın adı verilmiştir.[10] Sanatçının oğlu film yönetmeni Nicat Feyzullayev, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın talimatıyla annesinin hayatı ve yaratıcılığını konu alan bir belgesel hazırladı. "Azerbaycan Resminin Kraliçesi" filminin galası 29 Eylül 2010 tarihinde Bakü'deki Azerbaycan Uluslararası Muğam Merkezi'nde yapıldı.

Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonunda Vecihe Samedova'nın 4 eseri muhafaza edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b ADRQ 2017, s. 32.
  2. ^ "Vecihe Ali Kızı Semedova". Azerbaycan Sovet Ensiklopediyası. 
  3. ^ a b c "Queen of paintings". 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  4. ^ ADRQ 2017, s. 33.
  5. ^ "Vəcihə Səmədova (1924-1965)". Azərtac. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  6. ^ Lider TV (29 Kasım 2017). "Vəcihə Səmədovanın doğum günüdür" (Azerice). 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2017. 
  7. ^ Nəcəfov 1966.
  8. ^ AzərTAc (15 Temmuz 2018). "Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə Kannda Azərbaycan mədəniyyəti günləri başlayıb" (Azerice). Youtube.com. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019. 
  9. ^ "Fransanın Kann şəhərində Azərbaycan mədəniyyəti günləri başlayıb". mia.az. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023. 
  10. ^ "Gamuh: Tahran'da Ermenilere izin vermeyeceğiz". Bolsohays News. 22 Nisan 2004. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019. 

Kaynak

  • Mürsəl Nəcəfov. Vəcihə Səmədova. Bakı. 
  • Габибов Н., Наджафов М. (1960). Искусство Советского Азербайджана. Moskva. 
  • ADRQ (2017). Azərbaycan Rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası. Bakı. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Mümtaz Yener, Türk ressam.

Çallı Kuşağı, 1914 Kuşağı veya Türk İzlenimciler, Sanayi-i Nefise Mektebi tarafından düzenlenen Avrupa sınavını kazanarak Paris'e gönderilen, İbrahim Çallı ve kendi olanakları ile giden Namık İsmail, Hüseyin Avni Lifij, Nazmi Ziya Güran gibi ressamlar I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile birlikte 1914'te ülkeye geri döndüler. Türk resim tarihinde "1914 Kuşağı", "Çallı Kuşağı" veya "Türk İzlenimcileri" diye adlandırılan bu grubun başlıca üyeleri, İbrahim Çallı, Ruhi Arel, Feyhaman Duran, Hikmet Onat, Hüseyin Avni Lifij, Nazmi Ziya Güran, Namık İsmail, Sami Yetik ve Ali Sami Boyar ve Hasan Vecih Bereketoğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Müfide Kadri</span> Türk ressam

Müfide Kadri Türk ressam, besteci.

<span class="mw-page-title-main">Tahir Salahov</span> Ressam

Tahir Salahov, Sovyet-Azeri ressam. 1973–1992 yılları arasında SSCB Sanatçılar Birliği başkanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Eva Gonzalès</span> Fransız ressam (1849 – 1883)

Eva Gonzalès, Fransız İzlenimci ressam.

<span class="mw-page-title-main">John Singer Sargent</span> Amerikalı ressam (1856 – 1925)

John Singer Sargent, İngiltere Kralı VII. Edward döneminin zengin ve asillerinin lüks hayatını anlatan portreleri ile tanınan Amerikalı ressam.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Kadim İrevani</span>

Mirza Kadim İrevani - 19. yüzyılda yaşamış Azeri portreci ve bezeme sanatçısı. Azerbaycan pano resminin temelini attı, yaratıcılığı Azerbaycan'ın modern görsel sanatında önemli bir değişiklik olarak hafızalarda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Varınca</span> Türk ressam

Adnan Varınca Natürmort çalışmaları ile tanınan Türk ressamdır. Daha çok doğa ve meyve çizimleri üzerine çalıştı. Bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra kendi imkânlarıyla Paris'e gitti. 1973'te Türkiye'ye geri döndü ve toplu olarak kişisel sergilerini düzenledi. 1980 ve 2006'da resim dalında prestijli ödüller kazandı.

Elmira Hüseynova, Sovyet Azerbaycanlı heykeltıraş, ressam. Azerbaycan Seçkin Sanatçısı unvanına sahip (1967) sanatçının eserleri, dünyanın pek çok ülkesinde sergilenmiştir.

Azerbaycan sanatı, Azerbaycan ve İran Azerbaycanı'nın eski tarihi boyunca gelişmiştir. Azeriler, büyük bir bölümü uygulamalı sanat eserleri olan zengin ve farklı bir kültür ortaya koymuşlardır. Köklerini eski çağlardan alan bu sanat biçimi, mücevher yapımı, metal üzerine kazıma, ahşap, taş ve kemik oymacılığı, halı yapımı, bağlama, desen dokuma ve baskı, örgü ve nakış gibi çok çeşitli el sanatları ile temsil edilmektedir. Azerbaycan milletinin kültür ve hatıralarının temsili olan bu süsleme sanatlarının her biri oldukça popülerdir. Azerbaycan'da sanat ve zanaatın gelişmesiyle ilgili birçok ilginç gerçek, buraları farklı zamanlarda ziyaret eden çok sayıda tüccar, seyyah ve diplomat tarafından nakledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arpenik Nalbandyan</span>

Arpenik Nalbandyan, Sovyet-Ermeni bir sanatçı.

<span class="mw-page-title-main">İsaak Brodski</span>

İsaak İzraileviç Brodski Sovyet ressam, grafik sanatçısı, tiyatro tasarımcısı ve eğitimci. Sosyalist gerçekçilik sanat hareketinin en önemli örneklerini sunan eserler vermiş Sovyet sanatçıdır. Lenin'in tasvirleri ve Rus İç Savaşını ve Ekim Devrimini konu edinmiş tablolarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Halide Seferova</span> Azeri ressam

Halide Elekber kızı Seferova, Azeri kökenli Sovyet ressam. Seferova 1977'de Azerbaycan SSC Onur Sanatçısı, 1989'da ise Azerbaycan SSC Halk Sanatçısı unvanına layik görülmüştür.

Tokay Memmedov Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı.

Oktay Seyid Hüseyin oğlu Sadıkzade - Azerbaycan güzel sanatlar temsilcisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı (1992), Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Ödülü sahibi (2014), Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın kişisel emeklisi (2002).

Behruz Kengerli, Azerbaycan'da ilk akademik resim üslubunda çalışarak gerçekçi çalışmalarıyla yeniliğe öncülük eden Azerbaycanlı ressamdır.

Cevad Mirhaşim oğlu Mircevadov', Azerbaycanlı sanatçı. Sanatçının vefatının ardından birçok yabancı ülkede kişisel sergiler açılmıştır. Eserleri Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi, Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi, Moskova Doğu Halkları Müzesi ile birçok özel galeri ve koleksiyonda muhafaza edilmektedir. Halen Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonunda Cevad Mirceavadov'un 17 eseri muhafaza edilmektedir.

Salam Abdulkasım oğlu Salamzade - sanatçı, Azerbaycan SSR Halk Sanatçısı (1982). Salam Salamzade'nin eserlerinin kişisel sergileri Bakü (1959), (1962), (1974), Moskova (1969), (1974) ve Kiev'de (1974) düzenlenmiştir. Eserleri Azerbaycan'ın yanı sıra yabancı ülkelerin müzelerinde, galerilerinde ve özel koleksiyonlarında saklanmaktadır. Sanatçı aynı zamanda kamusal faaliyetlerde bulunmuş, Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi ve Nizami Gencevi'nin adını taşıyan Azerbaycan Edebiyat Müzesi'nin müdürlüğünü yapmıştır. Halen Azerbaycan Devlet Sanat Galerisi'nin fonunda Salam Salamzade'nin 72 eseri muhafaza edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Toğrul Nerimanbeyov</span> Azeri ressam (1930-2013)

Toğrul Ferman oğlu Nerimanbeyov Azerbaycanlı ressam, SSCB ve Azerbaycan SSCB Devlet Ödüllerinin sahibi, SSCB ve Azerbaycan halk ressamı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da güzel sanatlar</span>

Azerbaycan güzel sanatlar — Azerbaycan halkının temsilcileri tarafından yaratılmış güzel sanatlar örnekleridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.