İçeriğe atla

Vazgeçemediğim

Vazgeçemediğim
İlk baskının, Fahrünnisa Zeyd'e ait resmi içeren kapağı
YazarOrhan Veli Kanık
Kapak sanatçısı
Fahrünnisa Zeyd
Bedri Rahmi Eyüboğlu
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürŞiir
YayımŞubat, 1945
YayımcıMarmara Yayınevi
Medya türüBasılı kitap

Vazgeçemediğim, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ikinci şiir kitabı.

Bu kitap 1945 yılının Şubat ayında Marmara Yayınevi'nden çıkmıştır.[1] Kitabın ön kapağı Fahrünnisa Zeyd, içindeki resimler ve arka kapağı ise Bedri Rahmi Eyüboğlu tarafından çizilmiştir.[1]

Vazgeçemediğim, şairin ilk kitabı Garip'ten dört sene sonra yayınlandı. Bu süre içerisinde Orhan Veli'nin şiir anlayışında bazı değişiklikler de oldu. Bu yüzden Vazgeçemediğim'de hem Garip'teki şiirlere benzer şiirler hem de onlardan ayrılan şiirler yer buldu.

Analiz

Kitapta Garip'in çizgisini sürdüren Sakal, Değil, Tren Sesi gibi şiirler vardı. Bu eserler temelde Garip Akımı'nı özelliklerini yansıtsalar da şairin tarzında küçük değişiklikler ve yumuşamalar vardı.[2] Bu kitapla birlikte, Orhan Veli halk deyimleri ve yarım uyaklar kullanmaya başladı.

Eskiler Alıyorum isimli şiirin son mısrası "Bir de rakı şişesinde balık olsam." tıpkı Garip'te yer alan "Yazık oldu Süleyman Efendi'ye" gibi çok ilgi ve tepki çekti. Orhan Veli, sonradan yapıştırılmış gibi duran bu dizeyi, şiire, "okuyucuyu dürterek" şiiri okutmak için eklediğini açıkladı.[3] Ayrıca, bu dize Ahmet Haşim'in "Göllerde bu dem kamış olsam" dizesinin bir yansıması olarak da algılandı.[4]

Vazgeçemediğim'de yer alan İstanbul Türküsü, Bir Roman Kahramanı, Giderayak gibi şiirlerde şairin Garip Akımı etkisinden uzaklaşmaya başladığı görülür. Orhan Veli, 1945'te yayınlanan Garip'in ikinci baskısının önsözünde Garip şiirleriyle ilgili "Onları beş sene önce yazmıştım. Beş sene sonra da aynı şeyleri söyleyecek olduktan sonra ne diye yaşadım..." diye yazdı. Bu değişimin fark edildiği en önemli noktalardan biri şairin uyak kullanmaya başlamasında görüldü. Bir diğer farklılık ise şiirlerinde duygunun ağır basmaya başlaması oldu. İşin temeline bakıldığında Orhan Veli'nin yapmaya çalıştığı halk şiirinin bazı öğelerini kendi şiirine uyarlamaya çalışmaktı. Nurullah Ataç Orhan Veli'yi eleştirerek şairin geleneğin tutsağı olduğunu iddia etti. Oktay Akbal da Ataç'la aynı fikirdeydi. Orhan Veli'nin Garip ile başlattığı yıkıcılığa devam etmek varken gelenekten yararlanmasını gericilik olarak gördü. Öte yandan çoğunluğun görüşü şairin var olan geleneği değerlendirdiği ve yenilikçiliği gelenekleri kullanarak elde etmeye çalıştığı yönündeydi.[5]

Notlar

  1. ^ a b Kanık 1953, s. 11
  2. ^ Bezirci 1991, s. 79
  3. ^ Bezirci 1991, s. 83
  4. ^ Ahmet Haşim'in bu dizesi Piyâle'de Bir Günün Sonundaki Arzu isimli şiirde geçmektedir.
  5. ^ Bezirci 1991, s. 87

Kaynakça

  • Bezirci, Asım (1991), Orhan Veli: Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Eserleri, Altın Kitaplar Yayınevi, 975 405 239 5 
  • Kanık, Adnan Veli (1953), Orhan Veli İçin, Yeditepe Yayınları 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sabahattin Kudret Aksal</span> Türk yazar ve şair

Sabahattin Kudret Aksal, Türk şair, senarist ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">Oktay Rifat</span> Türk şair, romancı ve oyun yazarı

Ali Oktay Rifat, Türk şair, oyun yazarı ve roman yazarı. Türk şiirinin en büyük isimlerinden birisi kabul edilir. Orhan Veli ve Melih Cevdet'le birlikte Garip Akımı'nın kurucularındandır. 1955 yılından itibaren İkinci Yeni adlı şiir akımına yönlenmiştir. Şiir dışında roman ve oyun türlerinde de eserler vermiştir. Şair Nazım Hikmet'in kuzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Melih Cevdet Anday</span> Türk şair, oyun yazarı, denemeci ve eleştirmen

Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme, makale yazarıdır. Lise arkadaşları Orhan Veli ve Oktay Rifat'la birlikte ortaya çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmıştır. Kolları Bağlı Odysseus ile kendine özgü felsefi şiir akımını başlatmış, Garip Akımı'ndan ayrılmıştır. UNESCO'nun Courrier dergisi, 1971 yılında onu Cervantes, Dante, Tolstoy, Unamuno, Seferis ve Kawabata düzeyinde bir edebiyat adamı olarak gördüğünü açıklamıştır.

Garip hareketi, garipçiler ya da birinci yeni; Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın kurduğu ve Türk şiirinde yer etmiş anlayışları reddeden ve söyleyiş güzelliğini esas alan edebiyat akımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asım Bezirci</span> Türk yazar ve eleştirmen

Asım Bezirci, Türk yazar, eleştirmen, şair ve çevirmen.

<i>Bütün Şiirleri</i> (Orhan Veli Kanık)

Bütün Şiirleri, Orhan Veli Kanık'ın ilk kez 1951 yılında yayınlanan şiir külliyatı.

Türkiye'de genel olarak tüm alanlarda batılılaşma süreci, 1839 yılında ilân edilen Tanzimat Fermanı ile başlamıştır. 1838 - 1860 yılları arasında yetişmiş gençler 1860 yılında sonra Edebiyat alanında batılaşmayı sağlamışlardır. Bu dönem edebiyatına Tanzimat Edebiyatı denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Varlık Yayınları</span> yayınevi

Varlık Yayınları, 1946 yılında Yaşar Nabi Nayır tarafından kurulmuş olan yayınevidir.

<i>Bir Garip Orhan Veli</i>

Bir Garip Orhan Veli, Murathan Mungan'ın şair Orhan Veli Kanık'ın şiirlerinden kurgulayarak yazdığı tek kişilik oyundur.

<i>Şimdi Sevişme Vakti</i>

Şimdi Sevişme Vakti, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1953 yılında yayınlanan şiir kitabı. Yazarın yayınlanan tek şiir kitabıdır.

<i>Yenisi</i>

Yenisi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1947 yılında yayınlanan dördüncü şiir kitabı. Eser, İnkılâp Kitabevi tarafından basıldı. Kapak yazısını Agop Arad'ın yazdığı kitabın, kapak ve iç resimlerini Bedri Rahmi Eyüboğlu yaptı. Kitapta Kanık'ın on altı şiiri yer almaktadır.

<i>Destan Gibi</i>

Destan Gibi, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1946 yılında yayınlanan üçüncü şiir kitabı. Ölmez Eserler yayını olarak çıkan kitap, Bedri Rahmi Eyüboğlu tarafından resimlendirildi. Kitapta Yol Türküleri isminde uzun bir şiir vardır.

<i>Karşı</i> Orhan Veli Kanıkın şiir kitabı

Karşı, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın 1949 yılında yayınlanan son şiir kitabı. Sanatçının ölümünden bir sene önce Ankara'da yayınlanan kitapta on yedi şiir bulunmaktadır.

<i>Nesir Yazıları</i>

Nesir Yazıları, Türk şair Orhan Veli Kanık'ın ilk kez 1953 yılında Varlık Yayınları tarafından toplanarak yayınlanan kitabının ismi.

Adnan Veli Kanık,, Türk yazar ve gazeteci.

<i>Garip</i> (kitap) Şiir kitabı

Garip, Türk şairler Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın 1941 yılında İstanbul'da yayınlanan ilk şiir kitabı. 1945 yılında, yalnızca Orhan Veli'nin imzası ve şiirleriyle yeniden basılan eser Garip Akımı'nın ismine kaynak olmuştur.

"Anlatamıyorum", Orhan Veli Kanık tarafından yazılmış, lirik bir şiirdir.

<i>Hoşgör Köftecisi</i>

Hoşgör Köftecisi, Orhan Veli'nin öykülerinin, yazarın ölümünden sonra yayımlanan derlemesi. Kitapta yazarın altı öyküsünün yanı sıra, William Saroyan'ın bir öyküsünün serbest çevirisi ve Orhan Veli ile yapılan bir gazete röportajı yer alır. Kitap ilk defa Nisan 2012'de Yapı Kredi Yayınları tarafından İstanbul'da yayımlanmıştır.

Pembe Marmara, Kıbrıs Türkü şair. Sosyolog Ulus Baker'in annesidir. Kıbrıs Türk şiirinde öne çıkan bir isimdir. Çığ hareketinden sıyrılarak Orhan Veli Kanık etkisiyle Garip hareketi doğrultusunda serbest şiirler kaleme aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.