Vault
Vault'lar (İngilizce: Sığınak, kasa, mezar), Fallout video oyunu serisinde Vault-Tec tarafından Toplumsal Koruma Programı bünyesinde geliştirilmiş, kurgusal devasa yeraltı nükleer savaş sığınaklarıdır. Amerikan hükûmetinin derin devleti olarak tabir edilebilecek Enclave isimli bir örgütün isteğiyle tüm ABD üzerinde inşa edilen açıklanmış toplam 122 Vault'un amacı olası bir nükleer bir felakette Amerikan halkını korumak, insan neslinin devamını sağlamaktır. Ancak bu, sadece halka açıklanan amaçtır. Vault'ların sayısı devlet sırrı olduğundan sağlıklı bir hesaplama yapmak mümkün olmasa da halk Vault'larının sayısı göz önüne alındığında her biri -istisnalar dışında- 1000 kişi kapasiteli 122 Vault, 2077 tarihindeki ABD nüfusu olan yaklaşık 400 milyon kişiyi elbette korumaya yetmeyecektir. Enclave bütün Amerikan nüfusunu koruyamayacağını bildiği için Vault'ları halka açıklanandan çok daha farklı bir amaç için inşa ettirmiştir.
İnşa süreci
Belirlenen ilk bütçesi 400 milyar dolar olan Vault projesinin zaman geçtikçe bütçesi 645 milyar dolara çıkmıştır. İlk Vault projenin uygulanabilirliğini göstermek amacıyla Los Angeles'ta inşa edilmiştir. Şehrin altına inşa edilen bu Vault gösterim için olduğundan dolayı Sosyal Koruma Programı deneylerinin bir parçası olmamıştır.
Vault'ların neredeyse tamamı 2063'te bitmiştir. İnşası en son biten Vault, ilk oyunun başladığı Vault olan Vault 13'tür. Ancak öngörülememiş nükleer etkilerden dolayı Vault'ların çoğu başarısız olmuştur. Bazılarının girişleri çökmüş, bazılarının etrafındaki radyasyon miktarı çok fazla olduğu için belirlenen tarihte dışarı çıkılmasını engellemiştir. Vault-Tec'in tasarım hatalarının başını çeken maddenin, şirketin nükleer savaşta Vault'ların hedef olmayacağını sanması ve Vault'ları yalnızca radyasyondan ve uzak patlamadan koruması olduğu sanılıyor.
Ayrıca Vault'ların inşasının bitimiyle Büyük Savaş arasındaki zaman diliminde yapılan tatbikatlar insanlarda yalancı çoban etkisi yaratmış ve sirenler çaldığında Vault'larda yer bulabilmiş birçok insanın bu sirenleri tatbikat sanıp aldırmamalarına neden olmuştur.
Asıl amacı
Vault'ların asıl amacı olası bir nükleer felakette yaşanacak küresel durgunluğu fırsat bilip insanlar üzerinde deneyler yapmaktır. Sirenler çalmaya başlayıp da Vault'larda yer bulabilecek kadar şanslı olan insanlar Vault-Tec tarafından belirlenmiş Vault'larına koştuklarında ve devasa Vault kapıları üzerlerine kapandığında bilmeden dünya tarihinin en kapsamlı sosyolojik deneyinin bir parçası haline gelmişlerdir. Deneylerin amacı nüfusun önceden seçilmiş parçalarının bir felaketten sonra yeniden dünya yaşamına nasıl döneceğini öğrenmek dışında belirli yaşam koşullarında insanların nasıl yaşayacağını gözlemlemektir. Bu çeşitli yaşam koşullarını yaratmak için her Vault'a farklı bir özellik verilmiştir.
Vault'ların özellikleri
Bilinen Vault'ların özellikleri şu şekildedir:
| Numara | Özellik | Bulunduğu Yer | Görüldüğü Oyun |
|---|---|---|---|
| Los Angeles Vault'u | Vault-Tec'in gösterim Vault'u. Deneylerin bir parçası değildir. Ayrıca Fallout 1'de Katedral'in altında bulunan Vault'tur. Richard Grey, sonraki adıyla "Master" bu Vault'ta değişime uğramıştır ve Master haline geldikten sonra karargahı olarak kullanmıştır. | Güney Kaliforniya, Los Angeles yakınında | Fallout |
| Vault 8 | Kontrol Vault'u. 10 yıl sonra kapılarını açması için tasarlanmıştır. Sonucunda Fallout 2'deki Vault City ortaya çıkmıştır. | Kuzey Kaliforniya (Vault City) | Fallout 2 |
| Vault 12 | Seçilmiş nüfus üzerinde radyasyonun etkisini gözlemlemek amacıyla, kapısı hiç kapanmamak üzere tasarlanmıştır. Fallout 1'de Necropolis olarak geçen Vault'tur ve sakinleri ghoul'a dönüşmüştür. | Bakersfield (Necropolis) | Fallout |
| Vault 13 | Uzun süreli izolasyonun etkilerini gözlemlemek amacıyla 200 yıl kapalı kalması için tasarlanmıştır. Ancak su üretmekte kullanılan Su Çipi bozulduğunda Overseer(gözetmen) Fallout 1'deki ana karakter olan Vault Dweller'ı(Vault Sakini) yeni bir Su Çipi bulması için dışarı göndermek zorunda kalmıştır. | Kuzey Kaliforniya | Fallout Fallout 2 |
| Vault 15 | 50 yıl kapalı kalması için tasarlanan bu Vault'taki insanlar çok farklı ideolojilerden ve kültürlerden seçilmişlerdir. | Kuzey Kaliforniya | Fallout Fallout 2 |
| Vault 27 | Bu Vault çok kalabalık olması için tasarlanmıştır. Azami insan saysının iki katı fazla kişi(2000 kişi) bu Vault'a seçilmiştir. | Bilinmiyor | İsmi sadece Fallout Bible'da geçer |
| Vault 29 | Bu Vault'a seçilmiş herkes 15 yaşının altındadır. Ebeveynleri özellikle başka Vault'lara yönlendirilmiştir. Harold'ın bu Vault'tan geldiği sanılır. | Kolorado | Fallout Bible (ilk bahsinin geçtiği yer) Van Buren |
| Vault 34 | Cephanelik ağzına kadar doludur ve kilidi yoktur. | Nevada | Fallout: New Vegas'ta |
| Vault 36 | Yiyecek üretim mekanizması yalnızca ince, sulu lapa üretecek şekilde tasarlanmıştır. | Bilinmiyor | Sadece Fallout Bible'da |
| Vault 39 | Asıl amacı bilinmiyor | Abilene, Teksas | Fallout: Brotherhood of Steel 2 |
| Vault 42 | Bütün lambalar 40 watt'tan düşük güçtedir. | Bilinmiyor | Sadece Fallout Bible'da |
| Vault 43 | Nüfusu sadece 12 erkek, 10 kadın ve bir panterdir. | Bilinmiyor | Penny Arcade'in resmi olmayan bir çizgi romanında geçer. |
| Vault 53 | Ekipmanların çoğu her birkaç ayda bir bozulacak şekilde tasarlanmıştır. Tamir edilebilir olsa da, bozulmalar Vault sakinlerini strese sokmak içindir. | Bilinmiyor | Sadece Fallout Bible'da |
| Vault 55 | Hiç eğlence kasedi sağlanmamıştır. | Bilinmiyor | Sadece Fallout Bible'da |
| Vault 56 | Çok kötü komedyenlerin kasetleri haricinde eğlence kasedi sağlanmamıştır. Sosyologlar bu Vault'un Vault 55'ten daha önce çökeceğini öngörmüştür. | Bilinmiyor | Sadece Fallout Bible'da |
| Vault 68 | Bu Vault'a giren bin kişiden sadece biri kadındır. | Bilinmiyor | Fallout Bible'da ve muhtemelen Fallout 2'de Başkan Richardson ile diyalogda. |
| Vault 69 | Bu Vault'a giren bin kişiden sadece biri erkektir. | Bilinmiyor | Fallout Bible (ilk bahsinin geçtiği yer) Penny Arcade Van Buren ve muhtemelen Fallout 2'de Başkan Richardson ile diyalogda. |
| Vault 70 | Tüm üniforma üretim mekanizmaları 6 ay sonra bozulması için tasarlanmıştır. Nüfusunun çoğunu mormonlar oluşturmaktadır. | Salt Lake City, Utah | Fallout Bible 0 Van Buren |
| Vault 75 | İnsan genetiğini arındırmak için kurulmuştur. Deneylerini okulun öğrencileri üzerinde yapmışlardır ve hepsi bir süre sonra infaz edilmiştir. | Baston, Malden Ortaokulu | Fallout 4 |
| Vault 76 | Bu Vault da Vault 8 gibi bir kontrol Vault'udur. Ancak 10 yıl sonra değil, 20 yıl sonra kapılarını açacak şekilde tasarlanmıştır. | Batı Virginia | Fallout 76 |
| Vault 77 | Bütün Vault'ta yalnızca bir adam ve bir kutu kukla vardır. Fallout 3'te numaralı üniforması Paradise Falls'ta satın alınabilir. | Bilinmiyor | Penny Arcade |
| Vault 81 | Her türlü hastalık için tek bir evrensel tedavi geliştirmek amacıyla kurulmuştur. | Baston Çevresi | Fallout 4 |
| Vault 87 | Zoraki Evrim Virüsü (FEV- Forced Evolutionary Virus) çalışmalarına ayrılmıştır. | Washington D.C. doğusu | Fallout 3 |
| Vault 92 | Daha çok tanınmış müzisyenlerin bulunduğu bu Vault, savaş bazlı posthipnotik bilinçaltı mesajları veren bir beyaz ses sistemini test etmek amacıyla kurulmuştur. | Washington D.C. kuzeyi | Fallout 3 |
| Vault 95 | Madde bağımlıları için bir rehabilitasyon merkezi olarak kurulmuştur. Tüm Vault sakinleri bilinmeyen bir nedenle kaybolmuşlardır. (Aşırı radyasyon veya çete saldırıları) | Baston Çevresi | Fallout 4 |
| Vault 101 | Tanrısallaştırılmış üstün yetenekli bir Overseer'ın(gözetmen) liderliğinde kapalı bir topluluktur. Kapılarını asla açmaması için tasarlanmıştır. | Washington D.C. doğusu | Fallout 3 |
| Vault 106 | Kapısı kapandıktan 10 gün sonra havaya psikoaktif uyuşturucu salınmıştır. | Washington D.C. çevresi | Fallout Bible (bahsi ilk geçen yer) Fallout 3 |
| Vault 108 | Bu Vault bir klonlama laboratuvarına ev sahipliği yapar ve içinde yaşayanların hepsi Gary adında birinin klonlarıdır. | Washington D.C. kuzeyi | Fallout 3 |
| Vault 111 | Tüm seçilenlerin 200 yıl boyunca dondurulması için tasarlanmıştır. | Baston Kuzeybatısı | Fallout 4 |
| Vault 112 | Sanal gerçeklik simulatörü Tranquility Lane'in bulunduğu Vault'tur. | Washington D.C. doğusu | Fallout 3 |
| Vault 114 | Sadece Baston'un üst düzey zengin aileleri için ayrılmıştır. | Baston, Metro İstasyonu | Fallout 4 |
| Bitirilmemiş Vault | Vault 13 ve 15'in kuzeyinde çitlerle çevrilmiş bir inşa alanı. | Kuzey Kaliforniya | Fallout 2 |
| Vault 0 | Diğer Vault'ları gözlemlemek ve kontrol etmek için özel tasarlanmış Vault'tur. | Cheyenne Dağı (Kolorado) | Fallout Tactics |
| Gizli Vault | FEV tanklarıyla dolu gizli bir Vault-Tec tesisi. | Los | Fallout: Brotherhood of Steel |
Teknik Altyapı
Vault'lar çoğunlukla gerçek hayattaki serpinti sığınaklarının özelliklerini taşımakla beraber, Fallout dünyasının retro-fütüristik bakış açısının yarattığı farklılıkları da yansıtır.
İnşa Bölgesi Kriterleri
Vault'lar patlama etkisi ve serpinti daha zayıf olduğu için yer altına veya dağ içlerine inşa edilmiştir. Vault-Tec nükleer patlamaların hedef alanında kalmaması için çoğu Vault'u, kolay ulaşım adına şehir merkezlerine inşa etmek yerine, şehirlerin etrafına, nükleer silahların tahmin edilen ilk hedefi olan şehir merkezlerinden uzağa inşa etmiştir.
Giriş Bölümü
Little Lamplight Madenleri'nden ikinci bir girişi de bulunan Vault 87 gibi bazı Vault'lar dışında bütün Vault'larda tek bir giriş-çıkış kapısı bulunur. Genellikle mağara içlerine inşa edilmiş bu girişlerin bazıları nükleer patlamalar sırasında çökmüş, Vault'ları içindeki insanlara bir tabut haline getirmiştir.
Vault kapıları içeri yabancı madde girmemesi için tamamen mühürlü, yaklaşık yarım metre kalınlığında devasa elektro-manyetik kapılardır. Washington D.C.'deki Teknoloji Müzesi'ndeki sunumda belirtildiği üzere bu kapılar direkt bir nükleer patlamaya karşı %98 güvenlidir. Vault-Tec'in bilinen iki çeşit Vault Kapısı modeli vardır. En çok kullanılan ve Batı Kıyısı'ndaki Vault'ların hepsinde görülen model olan Seal-N-Safe Vault Door Model No. 343 dışa doğru gelip mekanik bir kol yardımıyla kenara sürüklenir. Doğu Kıyısı'nda kullanılan daha az gelişmiş diğer model ise içe doğru gelir.
Enerji
Enerji Vault'ların içine inşa edilmiş çeşitli tipte santrallerden sağlanmıştır. Örneğin Vault 13 jeotermal enerji santraline sahiptir ve yedek olarak General Atomics International tarafından tasarlanmış bir nükleer enerji jeneratörü vardır.
