İçeriğe atla

Vatan (gazete, 1923)

Vatan
TürGünlük gazete
İmtiyaz sahibiAhmet Emin Yalman
Kuruluş tarihi26 Mart 1923
DilTürkçe
Son yayım tarihi12 Ağustos 1925
Genel merkezİstanbul, Türkiye

Vakit' gazetsinin sahibi Ahmet Emin Yalman Vakit'in çok başarılı bir işe devam etmesi ve o dönemde öncü ve akıncı rol oynamasına rağmen, ortağı Mehmet Asım'in kardeşi Hakki Tarik Bey'le gazete işlerinde bazı ihtilaflar üzere ve gazetenin yazı işleri müdürü Enis Tahsin'in gazetenin siyasi yazarı Ahmed Şükrü ile beraber Vakit'den ayrılmaları dolayında, hissesini 12000 Lira'ya Mehmet Asım'e satarak 26 Mart 1923'te Vatan gazetesini çıkardı.[1]

Ahmet Emin Yalman Vatan'ı çıkarmak için, Sabah gazetesinin İstanbul matbaası kiraladı ve babası, kardeşi, Enis Tahsin, Ahmed Şükrü ve akrabalarından birkaç kişi dahil olmak üzere bir komandit şirket kurdu.[1] İlk yazı işler müdürü Enis Tahsin oldu. Gazetelerin matbaalarında Avrupa'da eskitilmiş çürüğe çıkmış makinalar bulunmuş devirde, Vatan ilk olarak Türkiye'ye yeni ve modern bir rotatif makine sokmuştu.[2] Türiye'nin ilk "İş Aracılığı Merkezi" da 1923'te Vatan matbaasında kuruldu.[3] Vatan gazetesi orduya bir uçak hediye etti ve Tayyare Cemiyeti'ne o zamanki gazete ölçüleriyle büyük para sayılan beş yüz lira iane verdiği için bir altın madalya almıştır.[4]

Halk Partisi'nin kurulmasına ve Mustafa Kemal Paşa'nin partinin başında bulunabileceğine tenkit etmesi ve 1924'te kurulmuş Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı desteklemesi üzere, Vatan gazetesi Atatürkün etrafında bulunanların düşmanlığına uğradı.[5]

13 Şubat 1925'te çıkan Şeyh Said İsyanı sonrasında İsmet Paşa (İnönü) önderliğinde kurulan yeni hükûmet, Takrir-i Sükun yasasını çıkarmıştı. Takrir-i Sükun yasası ile kurulan İstiklal Mahkemesi tarafından birçok İstanbul gazetelerin "hükûmetin manvı nüfuzunu yıpratarak isyana imkan hazırlamak" isnadıyla 11 Temmuz 1925'te kapanmaları dolayı, Vatan gazetesi beş aydan fazla bir müddet tek müstakil gazete kaldı. Neticeten, gazetenin satışı birden bire yedi binden on beş bin gibi o zaman için çok yüksek sayılan dereceye çıkti, ilanlar da ona göre arttı. Ama Hükûmetin Terakkiperver Parti'nin kapanması kararını haklı gösterir bir makale neşretmemekten üzere, Ankara'da Vatan'ı destekleyenler gazeteden el çektiler. Bazı tevkife uğramış gazetecilerin Vatan'ın "istisna yollu muamele görmediğinden" şikâyetçi bulunmasının bir İstiklal Mahkemesi üyesinin Ahmet Emin Yalman'a düşmanlığı ile beraber 12 Ağustos 1925'te Vatan'ı mahkeme tarafından müddetsiz surette tatil edildiğine ve Ahmet Emin ile Ahmet Şükrü'nü tutuklu olarak o zamanda Elazığ'da bulunan İstiklal Mahkemesi'ne gönderildiğine sevk etti.[4] Mahkemenın verdiği beraat hükmüne rağmen, gazetenin açılmasına izin verilmedi. Vatan'ın rotatif makinası ve diğer tesisleri altmış bin liralık bir bedel üzerinde çıkarılmaya hazırlanan Milliyet gazetesine satılmıştır. Bankada bulunan birikmiş para ile beraber Vatan'ın sermayesi doksan bin liraya ulaşmıştır.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Yalman 1997, ss. 834-835.
  2. ^ Yalman 1997, s. 872.
  3. ^ Yalman 1997, s. 861.
  4. ^ a b Yalman 1997, ss. 999-1003.
  5. ^ Yalman 1997, ss. 876-897.
  6. ^ Yalman 1997, ss. 1022-1024.
  • Yalman, Ahmet Emin (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 3 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Akşam, günlük ulusal Türkçe gazete. Mustafa Kartoğlu yönetiminde, TürkMedya tarafından çıkarılmakta olan günlük gazetedir.

<i>Anadoluda Vakit</i>

Anadolu'da Vakit, İslamcı ve muhafazakâr günlük siyasi gazeteydi. Hakkında verilen tazminat kararlarını ödeyemeyince kapanma kararı alan günlük Akit gazetesinin kadrosunca kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tunç Yalman</span>

Tunç Yalman, tiyatro sanatçısı. Oyunculuk, yönetmenlik, çevirmenlik yapmıştır. Broadway’de oyun sahneleyen ilk Türk tiyatro sanatçısıdır. Yazar ve çevirmen Rezzan Yalman ile gazeteci ve yazar Ahmet Emin Yalman’ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası</span> Türkiyenin ilk muhalefet partisi (1924–1925)

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisiydi. Mustafa Kemal Paşa'nın eski silah ve dava arkadaşları olan Kâzım Karabekir, Rauf (Orbay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa ve Adnan (Adıvar) Bey’in öncülüğünde, 17 Kasım 1924’te kurulmuştur. Parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesinin, liberalizmin ve demokrasinin benimsendiği belirtilirken aynı zamanda dini inançlara da saygılı olunduğu açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Cahit Yalçın</span> Türk gazeteci ve politikacı

Hüseyin Cahit Yalçın, Türk gazeteci, yazar, çevirmen, siyasetçi.

Takrir-i Sükûn Kanunu, 4 Mart 1925'te Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilen bir yasadır.

<i>İkdam</i> 1894 - 1928 arasında İstanbulda yayınlanmış günlük siyasal gazete

İkdam, 5 Temmuz 1894 ve 31 Aralık 1928 tarihleri arasında İstanbul'da yayınlanmış günlük siyasal gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Emin Yalman</span> Türk gazeteci ve yazar (1888-1972)

Ahmet Emin Yalman, Türk liberal gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

<i>Tasvîr-i Efkâr</i> Şinâsînin 1862de yayımlamaya başladığı gazete

Tasvîr-i Efkâr, İbrahim Şinâsî'nin 28 Haziran 1862'de Tasfîr-i Efkâr adıyla yayınlamaya başladığı, havâdis ve maarife dair Osmanlı cerîdesi (gazetesi).

"Tan gazetesi olayı" ya da "Tan gazetesi baskını", 4 Aralık 1945 tarihinde sol eğilimli, günlük Tan gazetesinin bir grup tarafından yağmalanması olayıdır.

<i>Vakit</i> (gazete) 1875-1959 yıllarında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Vakit gazetesi, ilk defa 15 Mayıs 1875'te Diyarbakırlı Filip Efendi İstanbul'da Kemalzade Lastik Said Bey başyazarlığı altında yayınlanmaya başladı. Gazetenin yönetimi önce Ketenciler başındaki Han-ı Halil'de iken, sonraları Bab-ı Ali caddesindeki 54 numaraya taşınmıştı. Gazete o dönemde 30 paraya satılırdı. Yayınlanan makaleler imzasız olup yazıların altında "Muharriri evvel" imzası vardı. Vakit mücadeleci gazete olarak kısa zamanda en çok okunan gazetelerden biri oldu. Gazetenin yayınlanmasına bir süre göz yumuldu fakat daha sonra Padişah Abdülaziz'in ve hükûmetin tahammülü kalmadı, Vakit kapatıldı.

<i>Tan</i> (gazete, 1935) 1935-1945 arasında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Tan, 1926-1935 yılları arasında Milliyet ve 1935-1945 yılları arasında Tan adıyla Türkiye'nin İstanbul ilinde yayımlanan, sloganı "Günlük Siyasi Halk Gazetesi" olan sol eğilimli günlük gazete.

Ahmet Şükrü Esmer, Türk siyasetçidir.

Dinç Bilgin, MTM'in eski sahibi, iş insanı ve medya patronudur.

Naim Şafak Tirali ; yazar, gazeteci ve siyaset adamı.

<i>Tanin</i> 1908-1947 arasında İstanbulda yayımlanan İttihatçı bir gazete

Tanin, II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da yayınlanan İttihatçı bir gazete.

<i>Vatan</i> (gazete, 1940)

Vatan, Ahmet Emin Yalman tarafından kurulan ve 1940-1975 yılları arasında yayımlanan Türk gazetesi.

<span class="mw-page-title-main">Halil Lütfü Dördüncü</span> Türk gazeteci

Halil Lütfü Dördüncü, Türk gazeteci ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Malatya Hadisesi</span>

Malatya Hadisesi, Vatan gazetesinin sahibi ve başyazarı Ahmet Emin Yalman’a karşı 22 Kasım 1952’de Malatya’da düzenlenen suikast girişimi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.