İçeriğe atla

Vasili Çuykov

Vasili Çuykov
Doğum12 Şubat 1900(1900-02-12)
Serebryaniye Prudi, Moskova Oblastı
Ölüm18 Mart 1982 (82 yaşında)
Moskova
Bağlılığı  Rusya SFSC (1918-1922)
 Sovyetler Birliği (1922-1982)
Hizmet yılları1918-1982
Rütbesi
Sovyetler Birliği Mareşali
Sovyetler Birliği Mareşali
Komutası64. Ordu, 62. Ordu (sonraki: 8. Muhafız Ordusu), Almanya'daki SSCB Başkumandanı, Kiev Askerî Bölgesi, Savunma Bakanlığı Müsteşarı, SSCB Kara Kuvvetleri Başkumandanı, Savunma Bakanlığı Baş Müffetişi
Çatışma/savaşlarıRusya İç Savaşı, Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği KahramanıSovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Ekim Devrimi Nişanı Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Suvorov Nişanı (1. sınıf) Kızıl Yıldız Nişanı Vladimir İlyiç Lenin 100. Doğum Günü Madalyası Stalingrad Savunması Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 20. Yıldönümü Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 30. Yıldönümü Madalyası Berlin İşgal Madalyası Varşova Kurtuluş Madalyası SSCB Veteran Madalyası Kızıl Ordu 20. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 30. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 40. Yıl Madalyası "SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50. yılı" Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 60. Yıl Madalyası
İmza

Vasili İvanoviç Çuykov (Rusça: Васи́лий Ива́нович Чуйко́в / Vasiliy Ivanovich Chuykov, 12 Şubat 1900; Serebryaniye Prudi, Moskova Oblast - 18 Mart 1982; Moskova), Kızıl Ordu ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin generali, Sovyetler Birliği Mareşali. II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Muharebesinde komuta ettiği 62. Ordu'nun başarısıyla birlikte bilinir.

Yaşamı

Çuykov 12 çocuklu bir köylü ailesinin çocuğuydu. On iki çocuğun sekizincisi ve sekiz erkek kardeşten beşinciydi. 1918’de Kızıl Ordu’ya katıldı. Frunze Askeri Akademisi'nde çalışmalarını devam etmek için 1921 yılında alayını bıraktı ve 1925 yılında mezun oldu. Çuykov ve onun tüm kardeşleri askerdi. İç savaşta Beyaz Ordu'ya karşı çarpıştı. İlk çarpıştığı yer, Volga kıyısındaki küçük bir kasabaydı. Bu kasabanın adı Çaritsin’di: daha sonra büyük savaşını verdiği yer bu küçük kasabadır gene, ama şimdi adı Stalingrad’dır ve kocaman bir şehirdir. İlk savaşını verdiği sıralarda, iyi bir ortodoks olan annesi sağdı ve Çuykov’a şöyle derdi sık sık: «Senin için dua ediyorum. Seçtiğin yol için.»

Çuykov, 1939 yılında Polonya'nın Sovyet işgalinde 4. Ordu'ya komuta etti. Almanların Barbarossa Harekâtı başladığında Çunking’de Çan Kay-şek’in askeri danışmanlığını yapıyordu. 16 Temmuz 1942’de Volga nehrini ağır ateş altında geçti. 25 Temmuz’da Alman ordusu geniş çaplı saldırısına başladığında, Çuykov şöyle dedi: «Bizim için Volga'nın ötesinde bir ülke yok.» Stalingrad’a geldiği ilk günlerde komuta barakasını Mamajev tepesine kurdurdu; bu sırada cephe hatları 400 km ötedeydi. Bu barakayı savaşın sonuna kadar hiç terk etmedi. Kapının önünde düşman birlikleriyle havanlı çatışmalar sürerken bile soğukkanlılığını koruduğu biliniyor. Stalingrad’da mevcudu yaklaşık 55.000 kişi olan altı tümenlik 62’nci Orduya komuta etti. Burada bir alayı 3.000 kişiden 100 kişiye düştü. 4-5.000 kişilik bir piyade tugayı sadece 200’ü Stalingrad’da silah kullanabilir durumda olan 666 kişiye düştü. 10.000 kişilik bir tümen 1.500 kişiye düştü. Normalde 80 tanka sahip olan bir tank tugayının bir tane tankı kaldı. General Çuykov Stalingrad’dan sonra Donetz havzasına gönderildi; sonra Kırım’a, Beyaz Rusya'nın kuzeyine. 1 Mayıs 1945'te Almanların teslimini kabul eden de Çuykov'du. Savaştan sonra Almanya'daki Sovyet işgal bölgelerinin komutanlığını yaptı, 1949’a kadar bu görevine devam etti. 1953’ten 1960’a kadar Kiev’de ordunun başı oldu. Daha sonra Moskova’da bir dizi askeri görev aldı. 1952’den 1961’e kadar Komünist Partisi Merkez Komitesi Aday Üyesiydi; 1961’den ölümüne kadar tam üye olarak kaldı.

Stalingrad Muharebesi

62. Ordu kurmaylarıyla.

General Çuykov’un 62. Ordusu Stalingrad’daki kararlılığın sembolü oldu – doğal ki, Çuykov da öyle. «62’nci Ordunun eski komutanı olarak, tam sorumlulukla söyleyeyim ki,» diyecekti Çuykov, yıllar sonra, bir radyo konuşmasında, «düşman Stalingrad’ı yalnızca tek bir durumda ele geçirebilirdi – eğer bütün savunmacıları öldürülürse. Böyle bir durumda Stalingrad savunmacıları Volga nehrinin sol tarafına asla geçmezlerdi. Kanımızın son damlasına kadar savaşmaya yemin etmiştik. Ve yalnızca ölümle bu yemini bozabilirdik. … Kalbimizin çağrısına uyduk.» Ve aynı konuşmada, Çuykov hatırlamaya devam ediyor:

«Her yerde ağır çarpışmalar vardı. Sadece 15 Eylül itibarıyla Stalingrad demiryolu istasyonu dört defa el değiştirdi. Şimdi, 4-5 Eylül gecesi Mamajev tepesinin kimin elinde olduğunu söylemek çok güç. 16 Eylül’de, sabahleyin, inatçı muharebelerden sonra Albay Erin’in 42’nci birliği Mamajev tepesini geri kazandı. Tahıl ambarı için çarpışmalar günlerce sürdü. Dubyanski tümeni komutanının raporunu şimdi bile duyuyormuşum gibi geliyor bana: ‘Durum değişti. Erken saatlerde, Almanlar ambarda aşağı indiğinde, biz yukardaydık. Fakat şimdi biz onları aşağı indirdik ama bunların bir kısmı tırmanmayı başardı çarpışma orada sürüyor.’ Hitler’in birliklerinin şehir merkezindeki başarısızlıklarından sonra, Ekim’de [Kızıl Ekim Fabrikası] bunun kuzey bölümünü, fabrikalar bölgesini ele geçirmeye karar verdiler. Fakat orada da benim 62’nci Ordumu Volga’ya atmakta başarısız oldular. Ordularımızın Stalingrad yönündeki güçlü vuruşları düşmanı sıkıştırdı ve manevra kabiliyetini yok etti.»

Ve Çuykov, askerlerine talimat verirken, «evi birlikte dağıtın,» diyordu, «siz ve el bombanız.»

Herkes bu savaş günlerinde öğrendi. Clausewitz’in deyimiyle, «karanlıkta el yordamıyla ilerleyen» insanlardı bunlar, ama herhalde aralarında yolunu en kolay bulanlardandır Çuykov: «Birliklerimizin bütün çalışma yöntemlerini sıralamak mümkün değildir. Volga’daki çok ağır savaş günlerinde biz, hepimiz, basit birer askerden komutanlara kadar büyüdük, öğrendik, yetkinleştik.»

Çuykov kuşatmanın başından sonuna kadar ordusunun başındadır. Yıllar sonra, Almanlar şehre girdikten sonraki durumlarını şöyle yazar:

«Kamyonlarından atlayan, dilleri oynayan, çılgın gibi bağıran ve yollarda dans eden Almanlar gördük.»

Bu Almanlar Çuykov’un komuta yerine 200 metreden daha az mesafededirler.

62’nci Ordunun bir savaş günlüğü var; gemilerin seyir defteri gibi. Burada, Stalingrad Merkez İstasyonunun bir günde 15 defa el değiştirdiği yazıyor:

«08.00. İstasyon düşman elinde.

«08.40. İstasyon geri alındı.

«09.40. İstasyon yeniden düşman tarafından alındı.

«10.40. Düşman … ordu komuta yerine 600 metre mesafede. …

«13.20. İstasyon bizim elimizde. …»

Çuykov’un kararlılığına verilecek birçok örnek olmalıdır. Bunlardan biri şöyle:

Bir tugay komutanı, Albay Kopko, Çuykov’u arıyormuş; bulmuş ve koşarak yanına gelmiş. Rapor vermeye başlamış: «Bütün tanklarımız imha edildi! Sonuncusu da demiryolu istasyonu yakınlarında vuruldu.»

«Kulesi hasar gördü mü?» diye sormuş hemen Çuykov.

Albay, «Hayır,» demiş, «yalnız yürüyen aksamı.»

«O zaman bütün adamlarını topla! Kaç tane kaldı? Silahları var mı?»

«Evet, var. Aşağı yukarı 100 tane adamım kaldı.»

«Harika,» demiş Çuykov. «Adamlarına istasyon yakınlarında siper kazma emri ver. Ve sen, sen de vurulmuş tanka atla ve silahını kullanmaya çalış. Takviyeler yakında gelir.»

O gün çatışmalar bittikten sonra Çuykov Albayın yanına gelmiş. «Rahat ol,» demiş ona. «Bu herkese olurdu. Şimdi askerlerinin yanına koş. Unutma, geri çekilmek yok…»

Bugün, Çuykov’un mezarı, adı artık Volgograd olmuş Stalingrad’da Mamayev Kurgan (Mamay Han Kurganı)'dadır. Oraya gömülmeyi kendisi istemiş. Yattığı yer Mamajev tepesine bakıyor. Tepede dev bir anıt var ve bunun üzerinde, kendilerini feda eden binlerce Sovyet askerinin adı yazılı; en üstünde şu ifadelerle: «HİÇ KİMSE VE HİÇBİR ŞEY UNUTULMADI.» Çuykov’un yattığı yer savaştaki sığınağına çok yakın: sığınaktan çıktığında buradan geçerek Volga’nın kenarına gidermiş Çuykov ve gelen takviyeleri beklermiş.

Savaştan sonra

Volgograd'da bulunan Çuykov anıtı

Savaştan sonra, Almanya'da kaldı ve Kiev Askeri Bölgesi Komutanı yapıldığı zamana kadar, 1949'dan 1953 yılına kadar Almanya'da Sovyet Kuvvetler Grubu Komutanı olarak görev yaptı. 11 Mart 1955 tarihinde, bu görevde hizmet verirken Sovyetler Birliği Mareşali rütbesine terfi etti. 1960-1964 yılları arası, Sovyet ordusunun Kara Kuvvetleri Komutanı oldu. Ayrıca 1972 yılında emekli olana kadar 1961'de Sivil Savunma Başkanı olarak görev yaptı. 1961'den ölümüne kadar, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesiydi.

Stalingrad savaş anıtı olan Anavatan Çağırıyor'un tasarımının önemli bir danışmanıydı ve 82 yaşında ölümünden sonra oraya gömüldü.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Rokossovski</span> Polonyalı kumandan ve siyasetçi (1896-1968)

Konstantin Rokossovski Sovyet askeri komutanı ve Polonya Halk Cumhuriyeti Savunma Bakanı. Jukov ve Vasilevski ile birlikte en çok öne çıkan Sovyet stratejistleri arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erich von Manstein</span> Nazi Almanyası Silahlı Kuvvetlerinin en şöhretli generallerinden biri

Fritz Erich Georg Eduard von Manstein, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'ı.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Durum</span>

Mavi Durum Mihver kuvvetlerin II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1942 genel taarruzunun esas kısmıdır. Bu genel taarruz, cephenin güney kesiminde 28 Haziran - 19 Ağustos 1942 tarihleri arasında yer almıştır. Wehrmacht'ın harekâta verdiği kapalı ad olan Mavi Durum, taarruzun bu şekilde adlandırılmasının nedeni Alman askeri planlarının, "durumlar" ya da sorunlara getirilen çözümler olarak görülmesidir. Esasen "Mavi Durum" 48 saat geçmeden yeni bir kapalı ad almıştır, Braunschweig Harekâtı Mihver kuvvetlerin 1942 genel taarruzunun daha dar kapsamlı bölümü kuzeyde Leningrad'ın düşürülmesini hedef almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Paulus</span> Stalingrad muharebesinde 6.orduyu yönetmiş mareşal

Friedrich Wilhelm Ernst Paulus, özellikle II. Dünya Savaşında etkin rol oynayan Alman Feldmareşali.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Jukov</span> Sovyet mareşal

Georgi Jukov, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun başlıca komutanlarından biri, Sovyet Mareşal (1943), Savunma Bakanı (1955-1957). Stalingrad Muharebesi'nin kaderini değiştiren en önemli komutan olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Cephesinin son evrelerinde gerçekleşen imhaya yönelik oprasyonunun gizli adıdır.

Uranüs Harekâtı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Rumen 3. Ordusu, 4. Ordusu, Alman 6. Ordu ile 4. Panzer Ordusu'ndan bazı birliklerin Stalingrad ve batısında kuşatılmasıyla sonuçlanan bir Sovyet stratejik taarruzunun kapalı adıdır. Harekât, Stalingrad Muharebesi'nin son evrelerinde, Stalingrad ve civarındaki Mihver kuvvetleri imha etmeyi amaçlamıştır. Harekâta ilişkin planlar 1942 yılının Eylül ayı ortaları gibi erken bir tarihte oluşturulmaya başlanmıştı. Esas olarak Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerini ve Stalingrad'a taarruz durumundaki B Ordular Grubu'nu kuşatmayı ve imha etmeyi, eş zamanlı olarak planlıyordu. Kızıl Ordu, Alman kuvvetlerinin Stalingrad içindeki yırtıcı çatışmalara çekmiş, zaman kazanmak için toprak vermiş, inatçı bir savunma sürdürerek bu kuvvetlerin gücünü zayıflatmış ve moral olarak yıpratmıştır. Öte yandan Mihver kanatlarının savunması, zayıf donanımlı ve fazlasıyla yayılmış Macar, Rumen ve İtalyan birlikleri tarafından tutulmaktaydı. Kızıl Ordu taarruzu da Rumen kuvvetlerin cephesi üzerinden yapılmıştır. Ayrıca bu birliklerin, Kızıl Ordu taarruzlarını göğüslemeyi sağlayacak ağır silahları yoktu ya da yetersizdi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kahramanı</span>

"Sovyetler Birliği Kahramanı", Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.

<span class="mw-page-title-main">İvan Konev</span> Sovyet askeri kumandanı

İvan Konev, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sının yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynayan SSCB'li general, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Verdun Muharebesi</span> Birinci Dünya Savaşı sırasında Batı Cephesindeki muharebe

Verdun Muharebesi, Fransızların I. Dünya Savaşı'nda büyük bir Alman saldırısını püskürttükleri çarpışma. Tarihte en uzun süre devam etmiş muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hans Krebs</span> Nazi Almanyası Heer Genelkurmay Başkanı

Hans Krebs, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Messe</span>

Giovanni Messe, İtalyan asker ve siyasetçi. İtalya Krallığının askeri ve Faşist döneminde general. İtalyan Mareşal. Savaşı sonrasında senatör.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Bağdad'ın düşmesi</span>

Bağdad'ın düşmesi. I. Dünya Savaşı'nın Irak Cephesi'nde Osmanlı'nın elindeki Bağdat'ın İngilizler tarafından işgali.

Theodor von Dufving Theoderich Heinrich August Wilhelm von Dufving, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ın bir Alman subayı idi. Mayıs 1945'te Adolf Hitler'in ölümünden kısa süre sonra Führerbunker'den çıkan son Almanlardan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">227 No.lu Emir</span> Sovyet Basını Sloganı

227 No.lu Emir veya bilinen adıyla Geri adım yok!, devam eden Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Halk Savunma Komiseri olarak görev yapan Josef Stalin tarafından 28 Temmuz 1942 tarihinde verilen emirdir. Emiri konu alan Geri adım yok! sloganı 1942 yazında Sovyet basınının ana sloganı haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hitler'in Stalingrad Söylevi</span>

Adolf Hitler, II. Dünya Savaşı sırasında sürmekte olan Stalingrad Muharebesi'nde Almanya'nın aleyhine gelişmekte olan duruma dair 8 Kasım 1942 tarihinde Nazi Partisi üst düzey yöneticilerine hitap etmiştir. Almanca Stalingrad-Rede Hitlers olarak bilinen söylev, Münih Stiglmaierplatz Meydanındaki Löwenbräukeller binasında gerçekleşmiştir.