İçeriğe atla

Vasil Mjavanadze

Vasil Mjavanadze
ვასილ მჟავანაძე
Vasil Mjavanadze
Gürcistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri
Görev süresi
20 Eylül 1953 - 29 Eylül 1972
Yerine geldiğiAleksandre Mirtskhulava
Yerine gelenEduard Şevardnadze
20., 22., 23. ve 24. dönem Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu aday üyesi
Görev süresi
29 Haziran 1957 - 18 Aralık 1972
20., 22., 23. ve 24. dönem Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi
Kişisel bilgiler
Doğum 20 Eylül 1902(1902-09-20)
Kutaisi
Ölüm 31 Ağustos 1988 (85 yaşında)
Moskova
Milliyeti Sovyet, Gürcü
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Gürcistan Komünist Partisi
Evlilik(ler) Anna İanko
Victorya Tereşkeviç
Çocuk(lar) 4
Mesleği Politikacı, asker
Ödülleri


Askerî hizmeti
Bağlılığı Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1924–1950
Rütbesi Korgeneral

Vasil Pavloviç Mjavanadze (ya da sadece Vasili; Gürcüceვასილ მჟავანაძე; 20 Eylül 1902; Kutaisi - 31 Ağustos 1988; Moskova), Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde görev yapmış Sovyet politikacı. Eylül 1953'ten Eylül 1972'ye kadar Gürcistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri görevi yürüttü. 29 Haziran 1957 - 18 Aralık 1972 tarihleri arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu üyesi idi. Bir yolsuzluk skandalı sonrasında görevden alındı ve yerine Eduard Şevardnadze getirildi.

Hakkında

Vasil Mjavanadze 20 Eylül 1902 tarihinde Kutaisi'de dünyaya geldi. II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da siyasi komiser olarak görev yaptı. Savaştan sonra, Ukrayna Komünist Partisi'nde çalıştı ve Nikita Kruşçev'in yönetimi altında, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Kiev askeri bölgesinde siyasi işler için komutan yardımcısı oldu.

Gürcistan SSC 1931'den 1938'e kadar Lavrentiy Beria destekçileri tarafından yönetildi. Temmuz 1953'te Sovyet lideri Josef Stalin'in ölümü ve Beria'nın tutuklanmasının sonra, Gürcistan Komünist Partisi liderliğine Kruşçev destekçileri getirildi. Mjavanadze bu dönemde partinin yönetimine getirildi.[1] Kruşçev 1957'de SSCB'nin lideri olduğunda Mjavanadze, Sovyet Politbüro'nun (oy kullanmayan) bir adayı olmak üzere atandı. 1966'da tam üye oldu.

Mjavanadze'nin görev süresi boyunca Gürcistan SSC'de yolsuzluk arttı. 1972'nin ortalarında kamuoyunda yolsuzlukla suçlandı ve devlet medyası tarafından kınandı. Kendisi yozlaşmış ve verimsiz yönetimin bir sembolü haline geldi. Müzayede işleri yapmak, devlet fonlarını şahsına geçirmek ve kendisinin zenginleşmesi için yasadışı fabrikalar işletmekle suçlandı. 28 Eylül 1972'de Birinci Sekreterlik görevinden istifa etti ve yerine İçişleri Bakanı Eduard Şevardnadze getirildi. 18 Aralık'ta Mjavanadze Politbüro görevinden kovuldu ve emekli oldu. 1988'de Moskova'da öldü. Cenazesi Tiflis'teki devlet cenaze töreni ile onurlandırıldı.[2]

Ödülleri

Vasil Mjavanadze 1 kez Sosyalist Emek Kahramanı, 3 kez Kızıl Bayrak Nişanı, 3 kez Lenin Nişanı, 1 kez Suvorov Nişanı ve 2 kez Kutuzov Nişanı ile onurlandırıldı.

Kaynakça

  1. ^ Knight, Ami W. (1993), Beria: Stalin'in İlk Teğmeni, s. 214. Princeton Üniversitesi Yayınları, Princeton, New Jersey ,
  2. ^ "Мжаванадзе Василий Павлович". www.warheroes.ru. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Destalinizasyon</span> Stalinin ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan bir dizi siyasî reform

Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Malenkov</span> Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi

Georgi Malenkov, Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi. Stalin'in ölümünden hemen sonra SBKP Genel Sekreterliği (1953) ve Başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Şevardnadze</span> 2. Gürcistan devlet başkanı

Eduard Şevardnadze, Gürcü siyasetçi ve diplomat. Eski SSCB Dışişleri Bakanı ve Gürcistan'ın Eski Devlet Başkanı'dır. İlk Devlet Başkanı Zviad Gamzahurdiya'nın devrilmesiyle iktidara gelmiş, Miheil Saakaşvili liderliğindeki muhalefet tarafından iktidardan ayrılmak zorunda bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lavrenti Beriya</span>

Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı, Sovyet Güvenlik Sekreteri ve Sovyet Gizli Polisi şefi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kosıgin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kosigin -(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Poskryobışev</span>

Aleksandr Nikolayeviç Poskrebişev Sovyet asker, siyasetçi ve devlet adamı. 1917 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi ve 1928 – 1953 yılları arasında Merkez Komitesi Sekretaryası sorumlusu.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Suslov</span> Sovyet siyasetçi

Mihail Andreyeviç Suslov Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Komünist Partisi (Sovyetler Birliği)</span>

Gürcistan Komünist Partisi Gürcistan'da 1920 ile 1990 yılları arasında faaliyet gösteren siyasi partidir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Mircafer Bağırov</span> Azeri Sovyet siyasetçi

Mircafer Bağırov, Josef Stalin yönetiminde bulunan Sovyetler Birliği'nde 1932 ile 1953 yılları arası Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Komünist lideri.

<span class="mw-page-title-main">Polikarpe Mdivani</span> Rus Bolşevik devrimci, Sovyet siyasetçi

Polikarpe Gurgenoviç "Budu" Mdivani 1917 Rus Devrimleri ve İç Savaşa aktif olarak katılan deneyimli bir Gürcü Bolşevik siyasetçi, Sovyet hükûmet yetkilisi ve diplomattır. 1920'lerde, özellikle Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli bir rol oynadı ancak daha sonra 1922 Gürcistan Olayı sırasında Josef Stalin'in merkezileştirme politikası sırasında Komünist Gürcistan muhalefetine öncülük etti. 1930'larda Troçkist muhalefete desteği gerekçe gösterilerek işkence gördü ve Büyük Temizlik kapsamında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Anti Parti Grubu</span>

Anti Parti Grubu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Nikita Kruşçev'in başlattığı destalinizasyon sonrası Haziran 1957'de Kruşçev'i görevden alınmasına çalışan fakat başarısız olan grup. Kruşçev'in tanımlaması olan Anti Parti Grubu, Bolşevik liderler Georgi Malenkov, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Dmitri Şepilov gibi isimlerin önderliğindeki muhaliflerden oluşmaktaydı. Grup destalinizasyon sürecinde Stalin'in etkisizleştirilmesine şiddetle karşı çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Dimitri Şevardnadze</span> Gürcü sanatçı

Dimitri Şevardnadze, Gürcü ressam, Tiflis'teki Ulusal Resim Galerisi'nin kurucusu. Tiflis Sanat Galerisi'nin ile Tiflis Devlet Sanat Akademisi'nin kuruluşunda önemli rol oynamıştır. Stalin'in iktidarı sırasında Büyük Temizlik döneminde kurşuna dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1956 Gürcistan protestoları</span>

1956 Gürcistan protestoları, 1956 Tiflis ayaklanması veya 9 Mart Katliamı, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Nikita Kruşçev'in destalinizasyon politikalarına karşı Josef Stalin'i destekleyen Sovyet Gürcülerin düzenlediği protestolar dizisi. Eylemlerin merkezi cumhuriyetin başkenti Tiflis'te idi. Stalin'in ölümünün üçüncü yıldönümünde gerçekleştirilen spontan mitinglerde Kruşçev'in gizli söylevi yoğun şekilde protesto edildi ve hızla kontrol edilemez kitle gösterilerine dönüştü ve ortaya çıkan isyan dalgası kentin yaşamını felç etti. Protestolarda Sovyetler Birliği hükûmetinin değişmesi gerektiği ve Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesi gibi siyasi talepler ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin'in ölümü ve devlet cenaze töreni</span>

Sovyetler Birliği'nin ikinci lideri Josef Stalin, 5 Mart 1953'te 74 yaşında, Kuntsevo Dacha'da felç geçirdikten sonra öldü. Dört günlük ulusal yas ilan edildikten sonra bir devlet cenazesi töreni yapıldı. Vücudu daha sonra mumyalandı ve 1961'e kadar Lenin ve Stalin'in Mozolesi'ne defnedildi. Nikita Kruşçev, Georgi Malenkov, Vyaçeslav Molotov ve Lavrenti Beriya, cenazeyi organize etmekten sorumluydular.

<span class="mw-page-title-main">Nestor Lakoba</span>

Nestor Lakoba Abhaz komünist bir liderdi. Lakoba, Rus Devrimi'nin ardından Abhazya'da Bolşevik iktidarının kurulmasına yardımcı oldu ve 1921'de Kızıl Ordu tarafından fethedildikten sonra Abhazya'nın başkanı olarak görev yaptı. Lakoba iktidardayken Abhazya'ya başlangıçta SSCB içinde Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak ayrı bir statü verildiğini gördü. Nominal olarak Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin özel bir "birlik cumhuriyeti" statüsüne sahip bir parçası olmasına rağmen, Abhaz SSC, Lakoba'nın Stalin ile yakın ilişkisi sayesinde fiilen ayrı bir cumhuriyetti. Lakoba, Abhazya'nın kolektifleştirilmesinin genişletilmesine başarılı bir şekilde karşı çıktı, ancak karşılığında Lakoba, Abhazya'nın statüsünün Gürcistan SSC içinde özerk bir cumhuriyete indirilmesini kabul etmek zorunda kaldı.